Morgunblaðið - 05.05.1959, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 5. mai 1959
i/ o rt a n n n i. a ð i ð
3
Lífeyrissjóður verkamanna og
annara launþega er mesta
hagsmunamál stéttanna nú
Úr ræbu Magnúsar Jóhannessonn*
á skemmtun Óðins I. mai
1 OKKAR þjóðfélagi hefur sú
þróun orðið í æ ríkara mæli,
að hinar ýmsu stéttir þess hafa
valið sér einn dag ársins öðrum
fremur sem sinn dag og gert að
hátíðisstundu sinna samtaka.
íslenzk verkalýðsstétt hefur
svo sem verkalýður annarra
þjóða tileinkað sér þennan dag,
og gert að sínum hátíðis- og bar-
áttudegi.
Það fer sérstaklega vel á því
hér hjá okkur íslendingum, að
hátíðisdagur launþeganna skuli
einmitt vera þessi dagur, 1. maí.
Þá er vetur úr bæ — vor í lofti.
„Skammdegisnóttin löng er liðin
og lífið er kviknað á ný“.
Þessi árstíðaskipti hafa alltaf
haft mikil áhrif og verið ríkur
þáttur í þjóðlífi okkar íslendinga,
og þó sú tíð sé liðin er íslenzkt
alþýðufólk þurfti að heyja sína
baráttu á hörðum vetri við þröng
an kost, þá lifir það enn með
þjóðinni, að á þessum árstíma
horfa menn björtum augum til
framtíðarinnar, setja sér tak-
mörk, sem þeir treysta bjartari
degi bezt til að leysa. Á slíkum
degi er jafnan hollt að renna
huganum til baka, líta yfir farinn
veg — fagna því, sem hefur
áunnizt og minnast þess, sem
miður hefur farið. Við slíkar
hugrenningar um liðna atburði
öðlast menn alla jafnan dýrmæta
reynslu er verður síðan það vega-
nesti, sem framtíðinni ber að
hagnýta sér til varnaðar eða
örvunar, hvort heldur sem við á.
Ein beztu lífskjör um
víða veröld
Islenzk verkalýðshreyfing er í
dag voldug og sterk.
Launþegasamtökin í landinu
njóta nú almennrar virðingar og
viðurkenningar, sem eina af meg
instoðum þjóðfélagsbyggingar
okkar unga lýðveldis.
Við getum vissulega fagnað
því, að samhliða þessu hafa
launastéttum þjóðfélagsins verið
búin ein beztu lífskjör um víða
veröld. En þessa dýrmætu viður-
kenningu og þann mikla árangur,
sem íslenzk launþegasamtök hafa
unnið sér í réttinda-, kjara- og
menningarmálum sínum hafa þau
fyrst og fremst hlotið vegna
langrar ötuilar baráttu liðins
tíma. í því sambandi er skylt að
minnast þess, að á bernskuskeiði
nutu þessi samtök hér á landi,
sem annars staðar, lítils skiln-
ings þjóðfélagsins og brautryðj-
endurnir, sem margir hverjir
fórnuðu lífshamingju sinni til
þess að skapa samtökunum grund
völlinn, sem síðan hefur verið
byggt og bætt við, hafa unnið
þau gæfuverk, sem seint verða
fullmetin.
Lífeyrissjóðir aðkallandi
„En það skal vanda, sem vel
á að standa", segir þar og þ'ess
vegna er það einmitt samhliða
því, sem við gefum okkur minn-
ingunum á vald og gleðjumst yfir
ávinningum verkal.ýðsbaráttunn-
ar, þá hugleiðum við það um
leið, sem til bóta stendur. Launa-
stéttirnar eiga ávallt ný og óleyst
verkefni á sviði félags-, öryggis-
og menningarmála, sem tíminn
krefst að leyst verði. En þau
verða ekki leyst nema launþeg-
arnir sjálfir beri þau fram til
sigurs með sameiginlegu átaki.
Eitt af þeim málum, sem bráð-
ast kalla að nú, er það, að verka-
menn og aðrir launþegar komi
sér upp sínum eigin lífeyrissjóð-
um og sitji þar við sama borð og
opinberir starfsmenn og aðrir,
sem þessi dýrmætu réttindi hafa
hlotið. Það er enginn vafi á því,
að þetta er eitt þeirra mála, sem
hvað nauðsynlegast er að hrinda
í framkvæmd sem allra fyrst.
Nokkur félög launþega hér í
Reykjavík hafa þegar hrint þessu
máli úr vör og sum stofnað líf-
eyrissjóði, sem miklar vonir eru
tengdar við, og það eftirtektar-
verðasta við það er, að þeir
menn, sem telja sig einna helzt
kosna til verkalýðsforystu, hafa
þar hvergi nærri komið. Þeim
félögum er öllum stjómað af
andstæðingum kommúnista.
Magnús Jóhannesson
Hættan af kommúnistum
En víkjum þá að annarri hlið,
sem hér hefur ekki verið rædd,
en það er hættan, sem að þess-
um stóru og voldugu félögum
steðjar, sem eg hygg að við Óð-
insmenn gerum okkur manna
bezt grein fyrir.
Við vitum að hér á landi er
harðsvíraður hópur manna, sem
brotizt hefir til valda og haslað
sér pólitískan völl innan verka-
lýðshreyfingarinnar.
Ég þarf vart að taka það fram,
að hér á ég við þann anga al-
heimskommúnismans, sem náð
hefur að festa rætur hér í þjóð-
félagi okkar. Ég fullyrði það, að
sú hætta, sem verkalýðshreyf-
ingunni stafar af þessari starf-
semi er meiri en það, að nokkur
einlægur verkalýðssinni, sem
lætur sig einhverju varða hag og
heiður sinna samtaka megi loka
fyrir henni augum. Þetta kunna
að þykja stór orð, og eru það
vissulega. En við, sem höfum
kynnzt starfsaðferðum kommún-
istanna innan verkalýðsfélag-
anna erum ekki í neinum vafa
um það hvað þessir menn hyggj-
ast fyrir. Það vill svo vel til, að
þessu til staðfestingar hafa
kommúnistar látið talsvert mikið
mál á þrykk út ganga, sem tekur
af öll tvímæli um það hlutverk,
sem þeim er ætlað hér á landi
sem annars staðar.
Kommúnistar mótfallnir
samvinnu stéttanna
Við Sjálfstæðismenn teljum
það eina af meginstoðum þjóð-
málastefnu okkar, að nauðsyn-
legt sé, að hinar mörgu stéttir
þjóðfélagsins eigi sem bezt sam-
skipti hver við aðra. Við trúum
því, að stéttarígur sé þjóðfélag-
inu hættulegur og engum til
góðs.
Hvað segja kommúnistar um
þetta atriði?
í Verkalýðsblaðinu 11. ágúst
1930, er birt starfsskrá 5. þings
rauða alþjóðasambandsins í
Moskvu, en þar sátu meðal ann-
arra gesta þrír „íslendingar".
Þar er fyrirskipað meðal ann-
ars í 14. grein barátta gegn hvers
konar samvinnu milli stéttanna,
gegn iðnaðarfriði, borgarafriði,
ágóðahluta, gegn því að auka
framleiðslumagn vinnunnar í
auðveldsfyrirtækjunum.
Og hvað segja svo kommún-
istar um stéttabaráttunna?
Jú, það eru til margar grein-
ar um hana.
Þeir segja í Þjóðviljanum í rit-
stjórnargrein 9. marz 1938:
„Hins vegar er það fyrir verka-
lýðinn, einmitt eins og nú standa
sakir, hvað nauðsynlegast að
sýna styrkleika sinn og vald í
vinnudeilum. Jafnvel alveg sér-
staklega með tilliti til þess að
skapa honum virðingu og völd
á öðrum vettvangi. Þess vegna
mega vinnudeilurnar ekki vera
neinn leikur með eldinn, heldur
sem alvarlegust átök, aflraunir
milli stéttanna, sem hafa sín á-
hrif á alla stéttabaráttuna, alla
stjórnmálabaráttuna í heild“.
Þarna er ekki töluð nein tæpi-
tunga og orð og innihald verður
ekki misskilið.
Virðingarleysi fyrir sjóðum
verkalýðssamtakanna
Um virðingu þeirra á
sjóðum og eignum verka-
lýðssamtakanna er einnig til vitn
isburður skráður af þeim sjálf-
um. I Leninismanum útgefnum á
Akureyri 1930, segir á síðu 17:
„Hvort hefur ekki byltingin í
Rússlandi staðfest það, að póli-
tíska allsherjarverkfallið er
hinn bezti skóli verkalýðsbylting-
arinnar og bráðnauðsynlegt með-
al til að vígbúa og félagsbinda
sem mestan hluta verkalýðsins
áður en sóknin mikla er hafin
á vígi auðvaldsins?
Og hvað stoða þá allir þessir
smáborgaralegu kveinstafir yfir
truflun eðlilegs atvinnulífs og
eyðslu á sjóðum verkalýðsins?
Er ekki auðsætt, að byltingar-
starfsemin gerir að gengu þessa
kreddu tækifærissinnanna?“
Þá hafið þið það. Það eru
kreddur tækifærissinna að láta
sér annt um sjóði og eignir sam-
takanna og hafa skilning á nauð-
syn þess, að atvinnulífið sé sem
ótruflaðast.
Handafliff skal ráða
Ég vil svo ljúka þess-
um tilvitnunum í rit kommún-
ista með því að hafa yfir orð
Verkalýðsblaðsins 21. júní 1932.
„Byltingahugur verkalýðsins
magnast, unz- hámarki baráttunn-
ar er náð með áhlaupi verkalýðs-
ins undir forystu Kommúnista-
flokksins á höfuðvígi auðvalds-
ins í Reykjavík og valdaráni
hans. Það áhlaup tekst því að-
eins, að meirihluti verkalýðsins,
áð minnsta kosti í Reykjavík,
fylki sér bak við flokkinn. Að
slík tímamót muni ekki falla
saman við venjulegar kosningar,
þingsetu eða þess háttar, nema
fyrir tilviljun eina, mun flestum
l.jóst — svo það, sem úrslitum
ræður, verður meirihluti hand-
anna — handaflið".
Með þessum fáu tilvitnunum
í rit kommúnista, meðan þeir
þorðu að tala hér af hreinskilni
og drógu ekki dul á hvert hlut-
verk verkalýðssamtökunum er
ætlað í því þjóðfélagi sem þeim
er ætlað að koma á hér, hygg
ég að menn séu ekki í neinum
vafa um það, að sú hætta, sem
sífellt vofir yfir verður seint
metin til fulls. Og þessi hætta
var raunar minni meðan komm-
únistar þorðu að tala opinskátt
og opna sína sál eins og þeir
gerðu þegar þessi boðskapur var
gefinn út, sem ég hefi hér að
litlu lýst.
Breytt kjördæmaskipan mun
treysta hornsteina lýffræðisins.
Góðir áheyrendur. Ég sagði
áðan, að vorhugurinn hefði ávallt
átt ríkan þátt í eðli okkar Is-
lendinga. Og það er einmitt nú
á vormánuðum, sem eitt mesta
réttlætismál launþeganna, jöfn-
un kosningaréttarins til alþingis,
er á verkefnalistanum. Það er
sérstök ástæða til þess að minna
á það hér á þessari stundu, að
með gifturíkum framgangi þess
réttlætismáls á komandi sumri
hefur alþýða manna unnið einn
af sínum stóru sigrum, sem mun
treysta hornsteina lýðræðisins í
þjóðfélaginu. Það misrétti, sem
viðgengizt hefur í þessum efn-
um hefur alla skaðað og engum
verið til góðs. Ég vil svo að lok-
um óska ykkur öllum til ham-
ingju með þennan hátíðisdag okk
ar launþeganna, hann hefur ver-
ið bjartur og fagur.
Við treystum því, að svo muni
einnig verða vegur íslenzkra
verkalýðssamtaka, að þau megi
eflast að virðingu og þroska og
beri ávallt bjartan skjöld.
Við Sjálfstæðismenn heitum
því á þessum degi að vinna fyrst
og fremst í þeim anda, að efla
þau öfl innan verkalýðsfélag-
anna, sem skilja sitt hlutverk og
vita það, að þessum stóru og
miklu hagsmunasamtökum er ætl
að meira verk með þjóðinni en
að vera pólitískt bitbein stjórn-
málaflokka.
Við munum vera sívakandi á
verðinum gegn hættum þeim,
sem að steðja og að endingu
þetta:
Það mun verða hér eftir sem
hingað til okkar helgasta mál,
að leggja fram alla okkar krafta
til þess að forða því, að íslenzk-
um verkalýð verði fórnað á alt-
ari alheimskommúnismans.
Kort með íslenzk-
STAKSTEINAR
Misbeiting forsetavalds
Eins og kunnugt er, var kjör-
dæmamáliö til 1. umræðu í Efrl
deild sl. laugardag. Var ætlunin
aff ljúka umræðu um máliff þann
dag og vísa því til nefndar. En
þá gerðist þaff, að varaforseti
deildarinnar, Páll Zóphaníasson,
sem var í forsetastól vegna veik-
inda Bernharðs Stefánssonar,
neitaði aff halda umræffum á-
fram eftir kl. 4 síðdegis á laug-
ardag. Var þessari ákvörffun
varaforsetans harðlega mótmælt
og þess krafizt að umræðunni
yrffi haldið áfram. En Páll Zóph-
aníasson sat viff sinn keip, frest-
aði umræðunni um kjördæma-
frumvarpið og tók málið út af
dagskrá.
Engum dylst, aff hér er um
freklega misbeitingu á forseta-
valdi aff ræða. Framsóknarmenn
hafa fjölyrt mjög um þaff, aff
Alþingi hafi setiff affgerðarlitiff
siffari hluta vetrar. En nú láta
þeir flokksmann sinn misbeita
forsetavaldi til þess aff draga
þingið á langinn.
Þaff er vissulega aff bæta gráu
ofan á svart, ef Framsóknar-
menn ætla nú aff fara aff beita
hreinu ofbeldi i skjóli forseta-
valds á Alþingi til þess aff tefja
framgang máls, sem mikill meiri
hluti Alþingis stendur á bak viff
og jafnframt til þess aff draga
þinghald á langinn.
um nytjaíiskum
sjAvarafurðadeild s.í.s.
hefir látið gera kort með íslenzk
um nytjafiskum.
Fiskamyndirnar teiknaði Jör-
undur Pálsson, en prentun fór
fram í Skotlandi.
Skrifstofur sambandsins er-
lendis hafa þegar dreift kortum
þessum meðal kaupenda ís-
lenzkra sjávarafurða í viðskipta-
löndum íslendinga, svo og meðal
islenzkra sendiráða, konsúla og
ræðismanna erlendis.
Fræðslumálaskrifstofan fær til
umráða nokkurt magn og mun
því dreift meðal barna og ungl-
ingaskóla.
Fiskimálasjóður veitti nokk-
urn styrk til útgáfu þessarar. Hef
ir gerð þessara korta tekizt með
ágætum.
Málarameistara-
félag Rvíkur
AÐALFUNDI Málarameistarafé-
lags Reykjavíkur er nýlokið. For
maður félagsins, Jón E. Ágústs-
son, flutti skýrslu félagsins. Gat
formaður þess meðal annars, að
þetta starfsár hefði verið eitt-
hvert umsvifamesta í sögu félags
ins.
Á árinu opnaði félagið skrif-
stofu fyrir starfsemi sína í húsi
Múrarafé'lagsins við Freyjugötu
27.
Stjórn félagsins skipa nú:
Jón E. Ágústsson formaður,
Sæmundur Sigurðsson varafor-
maður, Kjartan Gíslason ritari,
lÓafur Jónsson gjaldkeri, Valdi-
mar Hannesson aðst.gjaldkeri.
Félagsmenn eru nú 100 að tölu.
Leiðrétting
í 1. maí ræðu Guðna Árnason-
ar, form. Trésmiðafélagsins, sem
birtist hér í blaðinu sl. sunnu-
dag, varð meinleg prentvilla. —
Neðst í öðrum dálki átti að
standa: Ríkisstjórn og Alþingi
eiga að bera ábyrgð á stjórn
hins íslenzka lýffveldis, og standa
eða falia með sínum gjörðum.
Átti að st'anda lýðveldis en ekki
verkalýðs.
Með öllum hækkunum
Sú staffreynd, aff Framsóknar-
emnn greiddu atkvæði meff svo
aff segja hverri einustu breyt-
ingartillögu, sem miðaffi aff
hækkun fjárlaganna, en á móti
öllum sparnaðartillögum Sjálf-
stæðisflokksins og Alþýffuflokks-
ins, sýnir mjög greinilega hiff
einstæða ábyrgffarleysi, sem mót-
ar alla afstöðu og framkomu
þessa flokks um þessar mundir.
Eysteinn Jónsson, sem veriff hef-
ur fjármálaráðherra um langt
skeiff, hefur jafnan látiff svo sem
sér væri þaff sérstakt áhugamál,
aff fjárlög væru afgreidd greiðslu
hallalaus. En um leið og hann er
farinn úr stól fjármálaráðherra
gerir hann allt, sem hann getur
til þess aff hindra þaff, aff fjár-
lög verffi afgreidd án greiffslu-
halla. Hann flytur sjálfur hverja
hækkunartillöguna á fætur ann-
arri, lætur flokksmenn sína
flytja slíkar tillögur unnvörpum
og greiffir loks atkvæði sjálfur
meff hækkunartillögum komm-
únista.
Svik FramsoKnarmanna
í raforkumálunum
Út yfir tekur þó, þegar Fram-
sóknarmenn telja sig bæra um
þaff, aff halda uppi hörffum árás-
um á Sjálfstæðisflokkinn fyrir
þaff aff skorin hafa veriff niffur
framlög til framkvæmda 10 ára
raforkuáætlunarinnar í sam-
bandi viff afgr. fjárl. fyrir yfir-
standandi ár. Þær staffreyndir
blasa nefnilega viff, aff í tíff ríkis-
stj. undir forystu Framsókn-
armanna var svikizt um aff
framkvæma verulegan hluta af
þeim framkvæmdum, sem 10 ára
rafvæffingaráætlunin gerffi ráff
fyrir. Á árunum 1957 og 1958
vanræktu Framsóknarmenn lagn
ingu rafveitna til 232 bænda-
býla, sem áttu aff hafa fengiff raf-
magn fyrir árslok 1958 skv. fyrr-
greindri áætlun.
Nú, þegar Sjálfstæffismenn
hafa tryggt þaff aff hægt verffur
aff halda áfram framkvæmd raf-
væðingaráætlunarinnar af full-
um krafti og bæta úr vanrækslu
vinstri stjórnarinnar, þá ráffast
Framsóknarmenn á Sjálfstæðis-
flokkinn og tala um „svik í raf-
orkumálunum“!