Morgunblaðið - 05.05.1959, Blaðsíða 12

MORCVNRTAÐIÐ
máí 1959
12
.ntiMðMfr
Utg.: H.í. Arvakur Reykj avlk-
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Asmundsson.
Lesbók: Árni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinssor
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
.ttargald kr 35,00 á mánuði innamands.
1 lausasölu kr. 2.00 eintakið.
//
AÐFERÐIR ÞÝZKU NAZISTANNA
44
UTAN ÚR HEIMll
Borgari nr. 2.000.000
Nýlega varð það að íbúatala Rómaborgar náði 2 milljónum. I»að varð er fæddist lítil stúlka, sem
hlaut við skírn nafnið Patrizia Cedroni. Skírnin átti sér stað við allmikil hátíðahöld, en skírnar-
vottur var sjálfur borgarstjórinn, Urbano Cioccetti. Myndin sýnir móðurina halda „hinni
frægu“ dóttur sinni undir skírn.
Hinn enskumœlandi heimur að gef
ast upp á tommukerfinu
FRÁ því var skýrt í blaðinu
á sunnudag, að kommún-
istar hefðu sett blett á
hátíðahöldin 1. maí, með því að
ganga á gert samkomulag um
það sem færi fram á hátíðahöld-
unum, bæði varðandi málfrelsi
manna, sem töluðu og eins varð-
andi borða, sem bornir skyldu,
en kommúnistar smygluðu inn
borðum andstætt því sem samið
hafði verið um og rufu með því
samkomulagið að því leyti.
Það sem mesta athygli hefur
vakið í þessu sambandi er fram-
koma kommúnista í sambandi
við málfrelsi manna á útifundin-
um 1. maí. Frá því var skýrt í
blaðinu, að þegar þriðji ræðu-
maðurinn á fundinum, Guðni
Árnason, formaður Trésmiðafé-
lags Reykjavíkur, var kominn
nokkuð fram í ræðu sína, þá
brutust út öskur og óhljóð frá
hópi kommúnista, sem hafði rað-
að sér beint framan við ræðu-
stólinn og var sýnilega tilbúinn
til þess að hleypa upp fundin-
um þegar kommúnistum þætti
tími til koma. Það var einnig
auðséð, eins og rakið var í blað-
inu á sunnudaginn, að þessi ösk-
urkór kommúnista var undir
stjórn ákveðins manns, Snorra
Jónssonar, sem er kommúnisti og
formaður í einu stærsta verka-
lýðsfélagi, sem kommúnistar
eiga ráð á. Snorri Jónsson krafð-
ist þess af fundarstjóra, að Guðni
Árnason fengi ekki að ljúka máli
sínu. Einn ræðumaður kommún-
ista var eftir, Stefán Ögmunds-
son, og er ræða hans birt í Þjóð-
viljanum í dag. Mun kommún-
istum einhvers hafa þótt við
þurfa að Stefán fengi að tala,
því Snorri ruddist nú upp í ræðu
stólinn og sagði með miklu yfir-
læti til sinna manna: „Við skul-
um lofa manninum að ljúka máli
sínu“, en síðan hnýtti hann því
aftan í, í ógnartón, að það mundi,
eins og hann orðaði það „gert
upp síðar og annars staðar" og
öskurkór kommúnista fékk ekki
að halda áfram og Guðni lauk
máli sínu.
Það er athyglisvert að Snorri
segir: „Við skulum lofa mann-
inum að Ijúka máli sínu“. —
Kommúnistar töldu sig hafa það
í hendi sér að trufla málfrelsi
andstæðinga sinna með skipu-
lögðum öskurkór og er það raun-
ar ekki í fyrsta sinni sem þeir
grípa til slíkra aðferða. En þetta
sýnir ofbeldisinnræti þessara
manna. Rök mega ekki heyrast,
heldur skulu þau kæfð í ópum
og óhljóðum. Þjóðviljinn er í gær
að tala um að Sjálfstæðismenn
hafi lært „áróðursaðferðir þýzku
nazistanna". En voru það ekki
einmitt öskurkórar, ámóta og sá
sem lét til sín heyra á Austur-
velli, sem nazistar í Þýzkalandi
notuðu svo mjög til þess að trufla
mál andstæðinga sinna. Þýzkir
kommúnistar kvörtuðu á þeim
tíma sáran yfir þessari aðferð
nazistannna, sem ruddust fram
með óhljóðum og hleyptu upp
fundum andstæðinganna. En
kommúnistar og nazistar lærðu
margt hvor af öðrum, þegar um
áróðursaðferðir var að ræða og
raunar ýmislegt fleira. öskurkór-
inn á Austurvelli nú 1. maí er
sönn eftirmynd af þ . , sem gerð-
ist svo oft í Þýzkaiandi fyrir
valdatöku Hitlers.
Með þessu framferði hafa
kommúnistar varpað skugga á
1. maí og smánað íslenzka verka-
lýðshreyfingu.
★
Eins og áður er sagt, er það
ekki í fyrsta sinn sem kommún-
istar nota svipaðar aðferðir. En
þeir eiga líka fleira í pokahorn-
inu og verður það ekki rakið
hér, hvað af því þeir kunna að
hafa lært af nazistunum þýzku
og hvað þeir hafa fundið upp
sjálfir. Má t. d. benda á kjör-
skrárfalsanir kommúnista og aðr-
ar aðferðir þeirra við kosningar
í félögum, þar sem þeir hafa
yfirráð. Allt miðar þetta að því
að reyna að knésetja andstæðing-
ana með ofbeldi, en kommún-
istar ættu að vera farnir að
skilja það, að sú leið er ekki
lengur fær. Andstæðingum
kommúnista hefur vaxið fiskur
um hrygg. Þeir hafa færzt í auk-
ana og láta ekki öskurkóra
kommúnista bjóða sér byrginn.
Sjálfstæðisflokkurinn fær með
ári hverju sívaxandi áhrif innan
hreyfingar verkalýðs og laun-
þega, og baráttumenn hans á
þeim vígstöðvum láta ekki naz-
istaaðferðir kommúnista skjóta
sér skelk í bringu.
Kommúnistar miðuðu að því
frá upphafi að gera samtök laun-
þega og verkalýðs að pólitísku
tæki sínu. Það hefur margoft
komið fram, hvernig kommúnist-
ar hafa misnotað íslenzka verka-
lýðshreyfingu í póiitískum til-
gangi. Þá hefur ekki verið hugs-
að um hag verkalýðs og laun-
þega, heldur um það, hvað komm
únistum hentaði stjórnmálalega
í það og það skipti. Sjaldan hef-
ur þetta orðið berara en við
verkföllin miklu 1955. Þá sáu
kommúnistar fram á að hægt og
hægt var að skapast jafnvægi í
íslenzkum þjóðarbúskap og fram-
undan var miklu meira efnahags-
legt öryggi en verið hafði áður,
ef haldið yrði áfraxn á sömu
braut. En þessa þróun vildu
kommúnistar umfram allt trufla
og hindra og þess vegna stofn-
uðu þeir til verkfallanna, þvert
ofan í hag verkalýðsins sjálfs.
Upp úr þessu spratt svo síðar
vinstri stjórnin og verðbólgan,
sem varð ákafari en nokkru sinni
fyrr, en öllu lauk þessu svo með
því að ríkisstjórn sú, sem kenndi
sið við vinstri flokkana gafst
hreinlega upp, en kommúnistar
voru líka aðilar að þeirri upp-
gjöf. Þessar og þvílíkar aðfarir
kommúnista eru stór háski fyrir
verkamenn og launþega. Vita-
skuld á það ekki að eiga sér stað
að hagsmunum eins og annars
hóps manna sé spillt með því að
misnota samtök þeirra stjórn-
málalega eins og kommúnistar
hafa gert. Slíkt kemur heldur
ekki eingöngu niður á einhverj-
um tilteknum hóp, heldur öllum
búskap landsmanna til sjávar og
sveita. Hér er um meinsemd að
ræða, sem lækna þarf, og ekki
má annað eiga sér stað en að
þeir sem stjórna tilteknum félög-
um eða samtökum hagi sér eftir
því, sem hagsmunir samtakanna
krefjast en skaði þau ekki bein-
línis vitandi vits og alla þjóðar-
heildina um leið, með misbeit-
ingu, sem stafar af annarlegum
sjónarmiðum.
LONDON. — Það er nú mjög á
dagskrá í Bretlandi, hvort ekki
sé kominn tími til að taka upp
metrakerfið. Vísindafélag þar í
landi hefur beint spurningu til
fjölda manna í iðnaði, verzlun og
stéttarfélögum, hvort þeir vilji
hætta við tommur, pund og gall-
on og taka í staðinn upp hið ein-
falda metrakerfi. Undirtektirnar
hafa komið á óvart, mikill meiri
hluti þeirra sem spurðir hafa ver
ið telja að sá tími komi, að Bretar
verði að taka upp metrakerfið og
bezzt sé að gera það sem allra
fyrst, því að slík breyting verði
æ kostnaðarmeiri með hverju ár-
inu sem líður.
☆
Ástæðan til þess, að Bretar
telja óhjákvæmilegt að liggja nið
ur hinar gömlu mælaeiningar er
sú, að gömlu mælaeiningarnar
eru nú hvergi notaðar nema í
hinum enskumælandi heimi. Ind
verjar ákváðu fyrir nokkru að
taka upp metrakerfið. Suður
Afríkumenn hafa ákveðið að
leggja niður sterlingspundið og
taka í staðinn upp nýja mynt
sem skiptist í hundraðaeiningar.
Og þeir eru einnig að undirbúa
að taka upp metrakerfið.
☆
Gamla kerfið með tommum,
pundum og gallónum er því
hvergi notað nema í Bretlandi og
nýlendum þess, Ástralíu, Nýja
Sjálandi og Bandaríkjunum. En
bæði Ástralía og Nýja Sjáland
hafa sýnt áhuga á að breyta hið
fyrsta yfir í metrakerfið.
Það er nú álitið að Bretar vilji
-taka upp metrakerfið, ef Banda-
ríkjamenn fást til að gera það
samtímis. Áhuginn fyrir breyt-
ingunni er meiri í Bretlandi en
Ameríku, vegna þess, að verzlu-
in við önnur lönd er miklu meiri
þar. Um 17% af þjóðarfram-
leiðslu Breta er selt til annarra
landa, en aðeins 5% af fram-
leiðslu Bandaríkjanna.
☆
Þrátt fyrir það, þótt flest lönd
heims hafi tekið upp metrakerfið,
hefur tommukerfið að ýmsu
leyti haft sterkari aðstöðu á
heimsmarkaðnum. Stafar það
m.a. af hinum víðtæku stöðlunar-
samningum milli Bretlands og
Bandaríkjanna, meðan enginn
heildarstöðlunarsamningur er til
milli þeirra landa, sem nota
metrakerfið. Þetta veldur því
m.a. að mikið af vélaframleiðslu
þeirra landa sem nota metrakerf
ið byggist á tommu-stöðluninni.
Eins og menn vita er stærð eins
einfaldra hluta eins og nagla,
skrúfnagla, viðarborða, efnis til
pípulagninga, enn mæld í tomm-
um og það þótt viðkomandi lönd
WASHINGTON: — Einn kunn-
asti vísindamaður Bandaríkj-
anna, Nóbelsverðlaunamaðurinn
Harold C. Urey hefur nú komið
fram með kenningu um það, að
eðli tunglsins sé allt annað en
menn hafa álitið fram til
þessa. Álitið hefur verið að
tunglið væri útdautt, kólnað
hraun og margir hafa jafnvel
verið þeirrar skoðunar, að hinir
miklu „gígir“ á því sem sjást
hæstum með berum augum, geti
ekki hafa komið fram við eld-
gos á tunglinu, heldur séu þeir
merki eftir stóra loftsteina,
sem fallið hafi þar niður. Urey,
sem er einn frægasti stjarn-
efnafræðingur heims, kveðst nú
vera kominn á þá skoðun, að
tunglið sé virkt eldfjallaland og
að eldgos séu tíð úr gígunum.
Það sem veldur því einkum,
að vísindamaðurinn hefur kom-
hafi fyrir löngu tekið upp metra-
kerfið. Ef síðustu enskumælandi
löndin felldu tommukerfið niður
má búast við, að smám saman
yrði hætt að nota tommumálið
við mælingar og stöðlun um víða
veröld.
☆
Slik breyting myndi hafa í för
með sér óhemju kostnað í sam-
bandi við óhjákvæmilegar breyt-
ingar á mælitækjum og hvers
kyns kvörðum. Er talið að kostn
aðurinn myndi nema milljörðum
punda í hinum enskumælandi
heimi, en kostnaðurinn yrði
einnig mikill í öðrum löndum.
T.d. hefur verið bent á það, að
vegna þess, hve flugvélafram-
leiðsla sé langsamlega mest í hin
um enskumælandi heimi, sé
gamla tommu og pundakerfið
notað á mælitækjum næstum
allra farþegaflugvéla, sem notað
ar eru í heiminum í dag. Það
eitt að breyta því hefur í för með
sér milljónakostnað og hættur í
sambandi við flugöryggi.
izt á þessa skoðun, er rannsókn
sem rússneski stjörnufræðingur
inn Kozyrev gerði á tunglinu s. 1.
haust. Virtist honum, að hann
sæi undarlega gufu eða reyk
stíga upp úr svonefndum Alfons
gíg. Brá hann litrófi á ljósgeisl
ana frá þessu fyrirbæri og sann-
aði litrófið, að kolefni myndi
vera í reyknum. Fleiri stjörnu-
fræðingar hafa tekið eftir þess-
ari þoku í Alfons-gígnum. Árið
1956 urðu stjörnufræðingar
við Mount Wilson stjörnuturn-
inn í Bandaríkjunum varir við
hana og skýrslur eru nú komnar
frá sex öðrum stjörnuturnum,
öðrum en þeim rússneska, að
þeir hafi séð þokuna í nóvember
s. 1. Merkilegustu heimildir um
þetta eru þó enn ljósmyndir
þær og litrófs sýnishorn, sem
Rússinn tók.
Ný kenning um að eldur
sé í iðrum tunglsins