Morgunblaðið - 05.05.1959, Blaðsíða 6

e
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur
maí 1959
Á SÍÐASTL. vetri bættust marg-
ir í hóp þann, er safnar frímerkj-
um og mikill áhugi ríkir í félagi
frímerkjasafnara, en tala með-
lima þessa unga félags er nú orð-
in 150. Félagið hefur á prjón-
unum ýmsar nýjungar og mun
einnig á næstunni opna skrif-
stofu á Amtmannsstíg 2, þar sem
félagarnir geta komið saman og
rætt áhugamál sín og skipzt á
frímerkjum. Næsti fundur fé-
lagsins verður haldinn 11. þ. m.,
en , að honum loknum verður
gjört hlé á starfsemi þess, og
hefjast fundir að nýju í septem-
ber n. k.
Jón Þorkelsson 1759—1959
Eins og getið var í síðasta
þætti, verða gefin út i dag minn-
ingarfrímerki um Jón Þorkelsson
rektor í Skálholti og er upplag
þeirra í hóf stillt og litir þeirra
smekklegir og má vænta þess, að
þau gangi fljótlega til þurrðar og
verð þeirra hækki í líku hlut-
falli og t. d. minningarfrímerki
Sveins forseta Björnssonar og
Hannesar Hafstein. Frá einum
nefndarmanni Thorkillii-nefndar,
Agli Hallgrímssyni fv. kennara,
hefur þættinum. borizt bréf, sem
segir frá ýmsu er varðar þann
merka mann, sem frxmerkjaút-
gáfa þessi er helguð. Það er
nauðsynlegt og fróðleikur fyrir
safnara, að vita í hvaða tilefni
hin ýmsu merki eru gefin út
og þeir sem eiga erlenda skipti-
vini, fá oft beiðnir um nákvæm-
ar upplýsingar varðandi hverja
einstaka útgáfu, t. d. hver mað-
urinn er sem minningarfrímerk-
ið er helgað o. s. frv., og gef ég
því Agli orðið og fer bréf hans
hér á eftir:
„Svo sem tilkynnt hefur verið,
verða gefin út frímerki til minn-
ingar um 200 ára ártíð Jóns Skál-
holtsrektors Þorkelsssonar og
verður á þeim mynd sem gerð
er eftir teikningu Ríkharðs Jóns-
sonar myndhöggvara, af fyrir-
huguðum minnisvarða um skóla-
meistarann.
Því miður gat póststjórnin
ekki fallizt á, að hafa nema tvö
ártöl á frímerkjunum, dánarárið
1759 og minningarárið 1959, og
vantar þá þriðja ártalið, fæðing-
arárið 1697. Með þessu er gefið
til kynna, að merkin séu gefin
út í tilefni af 200 ára fæðingar-
afmæli Jóns, í stað 200 ára dánar-
afmæli hans. Þar eð póststjórnin
sá sér því miður ekki fært að
gefa út frímerki í tilefni 200 ára
afmælis Thorkilliisjóðsins, hinn
3. apríl sl., eins og lagt var til
og átt hefði vel við, er mér það
ljúft að hafa fengið tækifæri til
þess að benda á, að láta prenta
sérstök fyrstadags-umslög, sem
svo eru nefnd, og gefin eru út í
sambandi við þessa frímerkjaút-
gáfu og eru með mynd af eigin-
handarundirskrift Jóns Þorkels-
sonar og fyrsta skóla Thorkillii-
sjóðsins, Hausastaðaskóla á Álfta
nesi (pennateikning eftir Egg-
ert Guðmundsson, listmálara)
ásamt tilheyrandi nöfnum og ár-
tölum þeim er að framan getur.
Umslög þessi eru hin smekkleg-
ustu, prentuð í þrem litum og
verða þau góð kynning í tilefni
ártíðarinnar og afmælisins, með
því að innlendir og erlendir frí-
merkjasafnarar sækjast eftir að
eignast þau með hinum nýju frí-
merkjum, stimpluðum á útgáfu-
degi þeirra. Ennfremur er í þessu
sambandi ástæða til að minna á,
að það er Thorkilliisjóðurinn,
sem haldið hefur á loft minningu
gefandans, Jóns Þorkelssonar,
frumherja alþýðufræðslunnar á
íslandi, þau 200 ár, sem liðin eru
frá stofnun sjóðsins.
Þeim sem hefðu huga á, að
kynna sér ævi Jóns Þorkelsson-
ar, sögu Thorkilliisjóðsins og
Hausastaðaskóla, skal bent á
minningarrit það, sem Gunnar
M. Magnúss rithöfundur hefur
tekið saman um Jón Skálholts-
rektor og Bókaútgáfa Menning-
arsjóðs gefur út.
Egill Hallgrímsson".
1X1 Erlend frímerki.
í athugun er að gefa út ný
dönsk frímerki með mynd af
Friðrik IX., og að þau verði
prentuð í tveim litum eða eins
og íslenzku og dönsku konunga-
merkin voru fyrr á árum. Þá
mun hið langþráða og umdeilda
danska ballettfrímerki koma út
þann 16. þ. m. Holland og Lux-
emborg gáfu út ný frímerki í til-
efni NATO afmælisins og birtist
hér mynd af hoUenzka merkinu.
Blómafrímerki virðast vera vin-
sæl, því mörg lönd halda áfram
að gefa þau út og má þar nefna
ísrael og Luxemborg og er þetta
fengur fyrir „motiv“ safnara.
Finnland gaf nýlega út merki,
sem minna eiga á skórækt lands-
ins og þótt íslenzku skógræktar-

Nýtt blómamerki frá ísrael
merkin þyki ekki fögur, þá veit
ég ekki hvort þau finnsku eru
fegurri að útliti, sbr. mynd.
ixi Frímerkasýningar.
Margar athyglisverðar frí-
merkjasýningar hafa verið haldn
ar að undanförnu og má þar m. a.
nefna INTERPEX ’59, sem hald-
Úr einu horni frímerkja-
sýningarinnar INTERPEX
in var í New York nýlega og
sýnir meðfylgjandi mynd hluta
af einum hinna þriggja sýning-
arsala, en þarna gat að líta mörg
af dýrmætustu frímerkjasöfnum
sem til eru. En sýning sú er einna
mesta athygli vekur er INTER-
POSTA, sem hér var getið í síð-
asta þætti og haldin verður í
Hamborg dagana 22. og 31. þ. m.,
og er hún ein af þeim stærstu
sem haldnar hafa verið fram til
þessa. Undirbúningi og uppsetn-
ingu sýningarinnar er senn lok-
ið og vönduð sýningarskrá hefur
verið gefin út. Á sýningu þessa
koma gestir víðs vegar að úr
heiminum og er tala þeirra áætl-
uð um 100 þús. og þar verða sýnd
frímerki sem nú eru talin ófáan-
leg og aðeins í eigu örfárra safn-
ara.
Meðan INTERPOSTA stendur
yfir, verður haldið frímerkja-
uppboð í Hamborg og er þar sér-
staklega á boðstólum fágæt og
dýr frímerki og má þar á meðal
nefna, að boðnar verða upp sjö
„seríur" af hinum þekktu ís-
lenzku Balbo-frímerkjum, sem
nú eru orðin lítt fáanleg og
marga íslenzka frímerkjasafnara
vantar í söfn sín. Fyrirtæki það,
sem uppboð þetta heldur heitir
Edgar Mohrmann & Co., og er
kunnugt frímerkjasöfnurum víða
um heim, sem ein af áreiðanleg-
ustu frímerkaverzlunum í Ev-
rópu auk þess sem að frímerkja-
uppboð þeirra ávallt vekja mikla
athygli, vegna þess hve gömul
og sjaldgæf frímerki eru þarna
á boðstólum.
1X1 Notuð eða ónotuð frímerki
Á ég að safna notuðum eða
ónotuðum frímerkjum? Slík
spurning hefur oft verið fyrir
mig lögð, en því er til að svara,
að hver einstakur safnari verð-
ur að ákveða með sjálfum sér
hverju hann safnar, en til eru
þeir frímerkjasafnarar, sem
safna bæði notuðum og ónotuð-
um merkjum. En það skal tekið
fram, að ef safna skal eingöngu
ónotuðum merkjum, þá er það
erfiðara að ná settu marki, þ. e.
að eignast öll þau frímerki sem
út hafa komið í hverju landi,
því flest öll ónotuð merki af
elztu útgáfum eru mun dýrari og
fyrirhafnarmeira að eignast held
ur en merki þau sem eru póst-
stimpluð ,sbr. dönsku skildinga-
jffwwwimi

Skógræktarfrímerki Finn-
lands.
frímerkin en þess ber vel að
gæta þegar safnað er ónotuðum
frímerkjum, að lím þeirra sé al-
Hollenzka NATOmerkið
gjörlega óskaddað og að ekki
sjáist á þeim, að þau hafi verið
marglímd inn í albúm og til þess
gerður límpappír hafi ónýtt þau,
því að til eru þær tegundir frí-
merkjalímpappírs, að ekki er
hægt að losa hann frá merkinu
nema að það missi hið uppruna-
lega útlit sitt og um leið rýri
verðmæti þess. Til þess að forð-
ast þetta tvennt, hefur sú að-
ferð að láta frímerki í „klemmu-
vasa“ eða að nota albúm, þar
sem ekki þarf að nota límpappír,
rutt sér mjög til rúms á síðari
árum.
Hér verður gert hlé á skrif-
um þessum, en þátturinn mun
birtast aftur þegar haust tekur
og frímerkaáhuginn eykst að
nýju eftir sumarfrí og laxveiði-
ferðir, en það fer oft saman ,að
góður laxveiðimaður á gott frí-
merkjúasafn um leið og hann
safnar laxaflugum.
J. Hallgr.
Samkeppni um beztu
greinina um norrœna
samvinnu
NORRÆN samkeppni um beztu
greinina um norræna samvinnu,
sem birt er í blaði eða tímariti
á þessu ári.
Norræna félagið efnir til sam-
keppni í samvinnu við dagblöð-
in í Reykjavík, Ríkisútvarpið og
Blaðamannafélag íslands um
beztu grein ársins um norrænt
samstarf, sem birtist í blaði eða
tímariti á þessu ári í tilefni þess
að nú eru liðin 40 ár síðan Nor-
rænu félögin í Danmörku, Noregi
og Svíþjóð voru stofnuð.
Skilyrði samkeppninnar:
Samkeppnin nær til greina um
norrænt samstarf í dag og fram-
tíðarverkefni norrænnar sam-
vinnu. Engin ákveðin lengd
greinanna er tilskilin. Greina-
flokkar koma einnig til greina.
Til þátttöku í samkeppninni
er heimilt að senda greinar sem
hafa verið birtar í íslenzkum dag
blöðum, vikublöðum eða tíma-
ritum á árinu 1959. Greinarnar

\ !3i ^ skn’far úr daglega lífirau ,
Dálkurinn úr skorðum
DÁLKUR Velvakanda fór allur
úr skorðum á sunnudaginn.
Átti hann að byrja á þeirri klaus-
unni, sem kom á eftir, og jafnvel
þó lesendur áttuðu sig á því, var
niðurlagið vel falið á röngum
stað. Það átti að vera svona: „Já,
maður sem kemur úr slíkum fiski
bæ og scjt að í íslenzku fiski-
þorpi verður blátt áfram að
breyta öllum sínum lífsvenjum.“
Loks var svo prentvilla. í stað
„Þegar stundin nálgast“, átti að
standa „Þegar ströndin nálgast,
rísa upp hinir háu Dinaralpar .. “.
Eru lesendur beðr.ir velviiðing-
ar á þessu.
Gömul þingvís-x
BJÖRN gamli skrifar:
Þegar ég sá þess getið að
Gísli Jónsson yrði á ný í kjöri við
væntanlegar þingkosningar í
Barðastrandasýslu, rifjaðist upp
fyrir mér þingvísa, sem víst var
kveðin þegar hann sat síðast á
þingi, en ekki man ég lengur til-
efnið, og enginn hefir sagt mér
hver vísuna kvað:
Þó að margur þingx.törf við
þyki sæmdaringur,
góðu máli greiðir lið
Gísli Barð^trendingur.
Satt er það, sæmd var Barð-
strendingum að þessum þing-
manni sínum, og er ég ekki þar
með að segja að ekki sé vel um
þann, er við tók af honum, en
skömm var það, að hafna Gís!a.“
Bretinn til andskotans“
EG leit út um gluggann hjá mér
1. maí um það leyti sem von
var á skrúðgöngunni eftir göt-
unni. Nokkrir vegfarendur biðu
niðri á næsta horni.
Allt í einu heyrðust undarleg
trommuslög. Þama voru auð-
heyrilega ekki neinir atvinnu-
trommarar á ferð. En slögin voru
hávær og rytmisk. Upp götuna
kom þrammandi fylking rösk-
legra ungra stráka. Fyrstur fór
einn með tóman dunk framan á
sér, og barði hann ákaft. Hinir
þrömmuðu á eftir, einbeittir á
svip, og báru kröfuspjöld. „Bret-
inn til andskotans", „Niður með
kommana" og „Niður með SÍS“
las ég, um leið og þeir marseruðu
fram hjá.
Þeir hinkruðu við á horninu
fyrir framan gluggann minn, til
að láta bilið yíir að hinni fylk-
ingunni ekki breiklca of mikið. Þó
þeir hefðu enga lögreglufylgd, þá
gættu þeir þess að ekki væri
langt í lögregluþjóninn á mótor-
hjólinu, sem fór fyrir skrúðgöngu
hinna fullorðnu. Sú fylking hafði
öllu myndarlegri lúðrasveit og
fleiri kröfuspjöld.
Þýtur enn í þeim sltjá
SN. J. skrifar Velvakanda:
„Ennþá koma þeir með eina
nýjung í móðurmálinu, aulabárð-
arnir sem helzt geta aldrei mælt
eða skrifað á því skammlausa
setningu, en svo er um þorra
blaðamanna. Ekki hefi ég núna
undanfarna daga heyrt í útvarpi
eða séð í Morgunblaðinu orðið
kjölfar, en þeim mun meira hefir
á báðum stöðum verið af „kjöl-
vatni“, sem ætla mætti að væri
úr kilinum. Nýtt er þetta í mál-
inu, en vera má að það greiði
eitthvað fyrir dönskunámi, og
munu þó fæstir notendanna færir
um að kenna þá tungu. Nei, það
mun vonlaust að leiðrétta þessa
bjálfa.“
þurfa að hafa borizt Norræna fé-
laginu pósthólf 912, Reykjavík,
sem úrklippa eigi síðar en 15.
jan. 1960.
Norræna félagið áskilur sér
birtingarrétt þeirrar greinar,
sem verðlaun hlýtur.
Verðlaun:
Bezta greinin, sem borizt hef-
ur fyrir tilsettan tíma, hlýtur
5.000,00 króna verðlaun. Þær
greinar, sem hlotið hafa fyrstu
verðlaun í hverju Norðurland-
anna um sig verða svo sendar
sameiginlegri norrænni dóm-
nefnd og hlýtur bezta greinin
3.000,00 sænskar krónur í að
verðlaunum.
Dómnefnd:
íslenzku dómnefndina - skipa
fulltrúar frá dagblöðunum í
Reykjavík, Ríkisútvarpinu, Blaða
mannafélagi íslands og Norræna
félaginu.
Síðar verður tilkynnt, hvern-
ig norræna dómnefndin verður
skipuð.
Tónlistarfélag
Arnessýslu
TÓNLISTARFÉLAGIÐ í Árnes-
sýslu hefur nú starfað í 4 ár og
hefur rekið Tónlistarskóla jafn
lengi. í Tónlistarskólanum er
kennt á orgel, píanó, fiðlu og
blásturshl j óðf æri.
Skólastjóri og um leið aðal
kennari skólans er Guðmundur
Gilsson, organleikari við Selfoss-
kirkju, Með honum starfa þrír
aðrir kennarar, þeir Ásgeir Sig-
urðsson, Árni Arinbjarnarson og
Jón Sigurmundsson, sem nú
dvelst við framhaldsnám erlend-
Is.
Skólinn heldur uppi kennslu
á Selfossi og á Laugarvatni. Guð-
mundur Gilsson annast einnig
alla kennslu við Tónlistarskóla
Rangæinga á Hvolsvelli. Nem-
endur Tónlistarskólanna eru nú
á annað hundrað.
Auk kennslunnar við Tónlistar
skólnnn hefur skólastjórinn
einnig kennt og æft kirkjukóra
í fimm sóknum í Árnessýslu.
Tónlistarfélagið hefur notið
nokkurs styrks frá opinberum að
ilum, en þar sem sá styrkur
hrekkur hvergi til, leggur félag-
ið mikla áherzlu á að efla sér
styrktarfélaga. Styrktarfélagar
geta allir orðið, sem vilja, og hef-
ur félagið haldið nokkra hljóm-
leika fyrir styrktarfélaga sína.