Morgunblaðið - 22.07.1959, Blaðsíða 2

MORCVNBLAÐIÐ
Miðvik'udagur 22. júlí 1959
Rambler-station, smíðaár 1959.
Miðasola hafin úr happdrættisbiireiðinni
1 DAG hefst í Reykjavík sala á miðum í Landshappdrætti Sjálfstæðisflokksins. 1 happdrættinu eru
20 vinningar, og er stærsti vinningurinn Rambler-station fólksbifreið, smiðaár 1959. Næstu daga
verða miðar seldir úr bifreiðinni, þar sem hún verður til sýnis við Útvegsbankann.
Er ekki að efa, að margir hafa hug á að eignast þessa glæsilegu bifreið, svo og aðra vinn-
inga í happdrættinu„ sem hefur verið vandað til eftir föngum, og munu því tryggja sér miða þegar
í dag. Verð hvers miða er 50 krónur.
Kjördæmafrumvarpið lagt
fram d Alþingi í gær
Samhljó&a frumvarpi er samþykkt var
á siðasta þingi
Á FYRSTA fundi Alþingis, sem nú situr, var útbýtt frum-
varpi til stjórnskipunarlaga um breytingu á stjórnarskrá lýð-
veldisins íslands, 17. júní 1944. Frumvarp þetta, sem er sam-
hljóða frumvarpi til stjórnskipunarlaga er flutt var á síðasta
þingi af Ólafi Thors, Emil Jónssyni og Einari Olgeirssyni, er
á þessa leið:
1. gr.
31. gr. stjórnarskrárinnar orð-
ist svo:
Á Alþingi eiga sæti 60 þjóð-
kjörnir þingmenn, kosnir leyni-
legum kosningum, þar af:
a. 25 þingmenn kosnir hlut-
bundinni kosningu í 5 fimm
manna kjördæmum:
Vesturlandskjördæmi: Borgar-
fjarðarsýsla, Akraneskaupstaður,
Mýrasýsla, Snæfellsness- og
Hnapadalssýsla og Dalasýsla.
Vestfjarðarkjördæmi: Barða-
strandarsýsla, Vestur-ísafj arðar-
sýsla, ísafjarðarkaupstaður, Norð
ur-ísafjarðarsýsla og Stranda-
sýsla.
Norðurlandskjördæmi vestra:
Vestur-Húnavatnssýsla, Austur-
Húnavatnssýsla, Skagafjarðar-
sýsla, Sauðárkrókskaupstaður og
Sigluf j arðarkaupstaður.
Austurlandskjördæmi: Norður-
Múlasýsla, Seyðisfjarðarkaupstað
ur, Suður-Múlasýsla, Neskaup-
staður og Austur-Skaftafells-
sýsla.
Reykjaneskjördæmi: Gull-
bringu- og Kjósarsýsla, Hafnar-
fjarðarkaupstaður, Keflavíkur-
kaupstaður og Kópavogskaup-
staður.
b. 12 þingmenn kosnir hlut-
bundinni kosningu í 2 sex
manna kjördæmum:
Norðurlandskjördæmi eystra:
Eyjafjarðarsýsla, Akureyrarkaup
staður, Ólaf sf j arðarkaupstaður,
Suður-Þingeyjarsýsla, Húsavík-
urkaupstaður og Norður-Þing-
eyjarsýsla.
Suðurlandskjördæmi: Vestur-
Skaftafellssýsla, Vestmannaeyja-
kaupstaður, Rangárvallasýsla og
Árnessýsla.
c. 12 þingmenn kosnir hlut-
bundinni kosningu í Reykjavík.
d. 11 landskjörnir þingmenn til
jöfnunar milli þingflokka, svo að
hver þeirra hafi þingsæti í sem
fyllstu samræmi við atkvæðatölu
sína við almennar kosningar.
Þingmenn skulu kosnir til 4
ára. Á hverjum framboðslista
skulu að jafnaði vera tvöfalt
fleiri menn en kjósa á í því kjör-
dæmi, og skulu varamenn, bæði
fyrir kjördæmakosna þingmenn
og landskjörna, vera svo margir
sem til endist á listanum.
2. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
3. gr.
Ákvæði um stundarsakir.
Almennar kosningar til Al-
þingis skulu fara fram, þegar
stjórnarskipunarlög þessi öðlast
gildi, og falla umboð þingmanna
niður á kjördegi.
Athugasemd við lagafrumvarp
þetta.
Frumvarp þetta, sem er sam-
hljóða frumvarpi, sem samþykkt
var á síðasta þingi, er lagt fyrir
Alþingi samkvæmt ákvæðum 79.
gr. stjórnarskrár lýðveldisins Is-
lands, 17. júní 1944.
Krafa Krúsjeffs um rit-
skoðun sýnir innrætið
segir Dagens Nyheter, þegar það ræðir
um dkvörðun hans um að hætta við
Norðurlandaheimsókn
í EINKASKEYTI til Mbl. í gær
frá fréttaritara þess í Kaupmanna
höfn segir, að margir hafi glaðzt
yfir þeirri ákvörðun Krúsjeffs,
forsætisráðherra Sovétríkjanna,
að hætta við Norðurlanda-heim-
sókn sína en ýmsir hafi einnig
harmað sinnaskipti forsætisráð-
herrans.
Dagens Nyheder í Kaupmanna-
höfn segir, að í orðsendingu Sovét
stjórnarinnar sé ekki allur sann-
leikurinn í málinu, því að ein
aðal ástæðan til þess að Krúsjeff
hætti við heimsóknina, sé sú að
hann sá fram á að hann gæti ekki
haft áhrif á utanríkisstefnu Norð-
urlanda. Blaðið bendir á að í orð-
sendingu Sovétstjórnarinnar segi
meðal annars, að í slíkum heim-
sóknum verði að ræða stjórnmál,
en þegar Rússar hafi séð, að Norð
urlönd vildu ekki fallast á til-
Krúsjeff ánœgður með
,árangur" í Ungverjalandi
VARSJÁ, 21. júlí — Krúsjeff j\and hefði algerlega náð sér eft-
flutti ræðu hér í borg í dag, en
hann hefur verið á ferðalagi í
Póllandi, eins og kunnugt er. í
ræðunni ræddi hann einkum um
landbúnaðarmál og hina ágætu
sambúð Póllands og Sovétríkj-
anna. Hann sagði, að Ungverja-
ir byltingatilraunina og Komm-
únistaflokkurinn þar í landi und-
ir stjórn Kadars, hefði yfirstígið
alla erfiðleika. Krúsjeff minntist
ekki á það í ræðu sinni, að hann
hefði hætt við heimsókn sína til
Norðurlanda né á Genfarfundinn.
lögu Krúsjeffs um kjarnorkulaust
belti við Eystrasalt, þá hafi hann
ekki viljað eyða 20 dögum í
Norðurlandaför, þar eð litlar lík-
ur hafi verið til, að Rússar fengju
pólitískan hagnað af heimsókn-
inni. Hann hafi því gripið til þess
ráðs að kenna árásum blaða á sig
og Sovétstjörnina um, hvernig til
tókst. Blaðið segir enn fremur,
Framhald á bls. 19.
Magnúsar Péturssonar
minnzt á Alþingi
Er fundur hafði verið settur {
sameinuðu Alþingi í gær tók ald
ursforseti þingsins, Páll Zóp-
hóníasson, til máls og minnt-
ist fyrrverandi alþingismanns,
Magnúsar Péturssonar, er lézt
8. júní sl. Fórust aldursforseta
orð á þessa leið:
Áður en Alþingi tekur til
starfa að þessu sinni, skal minnzt
nokkrum orðum fyrrverandi al-
þingismanns, Magnúsar Péturs-
sonar læknis, sem lézt í sjúkra-
húsi hér í bæ 8. júní síðastliðinn,
78 ára að aldri.
Magnús Pétursson fæddist 16.
maí 1881 á Gunnsteinsstöðum í
Langadal £ Húnavatnssýslu. For-
eldrar hans voru Pétur bóndi þar
Pétursson, síðar kaupmaður á
Blönduósi, og kona hans, Anna
Guðrún Magnúsdóttir bónda í
Holti í Svínadal Magnússonar.
Hann lauk stúdentsprófi í
Reykjavík árið 1904 og embætt-
isprófi við læknaskólann 1909.
Héraðslæknir í Strandahéraði
var hann 1909—1922, en starfaði
í sjúkrahúsum erlendis veturinn
1909—10. Árið 1922 varð hann
bæjarlæknir í Reykjavík, en var
settur héraðslæknir í Reykjavík-
urhéraði 1931 og skipaður í það
embætti 1932, er bæjarlæknisem
bættið var lagt niður. Hann léc af
embætti sökum aldurs í ársiok
1949. Frá 1926 gegndi hann jafn-
framt embætti sínu læknisstörf-
um við berklavarnir, fýrst í
heilsuverndarstöð Líknar, síðar í
Heilsuvarndarstöð Reykjavíkur,
og-þar vann hann fram um síð-
ustu áramóti, en lét þá af störf-
um sökum vanheilsu.
Magnúsi Péturssyni voru jafn-
framt daglegum embættisverk-
um falin trúnaðarstörf við heil-
brigðismál þjóðarinnar og félags
mál lækna. Árið 1919 var hann
skipaður í milliþinganefnd um
berklavarnir, sat í stjórnarnefnd
ríkisspítalanna frá 1935 og í
læknaráði 1942—1951. Hann var
form. Hjúkrunarfélags Reykja-
víkur 1929—1937, og á árunum
1930—1951. átti hann sæti í stjórn
Læknafélags íslands, var for-
maður þess lengst af eða { 18 ár
alls. Af landsmálum hafði hann
einnig nokkur opinber afskiptL
Hann var skipaður þingmáður
Strandamanna 1914—1923, sat á
11 þingum alls. í bankaráði ís-
Iandsbanka átti hann sæti 1915—
1917.
Magnús Pétursson var rúmlega
þi^tugur, þegar Strandamenn
kusu hann til þingsetu, og hann
hélt því sæti, meðan hann var
búsettur meðal þeirra. Á Alþingi
lét hann allmikið að sér kveða við
umræður og nefndastörf. Hann
átti sæti í menntamálanefnd og
fjárveitinganefnd og var á mörg-
um þingum framsögumaður við
afgreiðslu fjárlaga. Hann var kos
inn í fullveldisnefnd á þingum
1917 og 1918 og var formaður
þeirrar nefndar. 1919 var hann
kosinn í launamálanefnd og
gegndi þar einnig formannsstörf
um.
Magnús Pétursson þótti góður
námsmaður á skólaárum sínum.
Störf hans að félagsmálum og
landsmálum benda til trausts af
hálfu þeirra, sem höfðu kynni af
honum. Þeir, sem þekktu hann
bezt, bera honum það orð, að
hann hafi verið prúðmenni í dag
fari, glaður í vinahópi, en dulur
í skapi og viðkvæmur.
Ég vil biðja þingheim að minn
ast Magnúsar Péturssonar með
því að rísa rú sætum.
Finnar ónægðir
STOKKHÓLMI, 21 júlí — 1 dag
lýstu fulltrúar Finna á fundi frí-
verzlunarríkjanna yfir því, a9
þeir væru ánægðir með skilyrðin
fyrir aðild Finnlands að væntan-
legu fríverzlunarsvæði sjöveld-
hvernig endaleg afstaða Finna
anna. — Ekki er þó en vitað um,
verður, því þingið á efir að fjalla
um málið. — Viðskiptamálaráð-
herra Finna hélt heim í dag.
LONDON, 20. júlí. — Spánn gerS
ist í dag meðlimur Efnahagssam-
vinnustofnun Evrópu.
Samkomulag um fríverzlunina
STOKKHÓLMI, 21. júlí — Ráðherrafundur fríverzlunar-
landanna í Saltsjöbaden lauk í dag og í sameiginlegri yfir-
lýsingu, sem gefin var út að fundi loknum, segir, að náðst
hafi algert samkomulag, og skorað er á ríkisstjórnir land-
anna að stofna fríverzlunarsvæði og einnig að reyna að semja
við ríki þau, sem aðild eiga að markaðsbandalagi Evrópu,
um nána samvinnu við ríkin sjö. 1 yfirlýsingunni segir enn-
fremur, að íeysa beri vandamálin í sambandi við fiskiðnað
landanna sérstaklega og án þess, að því máli verði blandað
saman við sölu á landbúnaðarafurðum. Sagt er, að rikis-
stjórnirnar muni ræða það mál nánar.
Fyrsta verkefni fríverzlunarlandanna verður að lækka
tolla um '/5 og á því að verða lokið 1. júli 1960.
Flestir landhelgisbrjótarnir
fiska nú fyrir austan landiö
Varðskipin aðstoða síldveiðiflotann
SVOHLJÓÐANDI fréttatilkynn-
ing um veiðar brezkra togara inn-
an fiskveiðitakmarkanna að und-
anförnu barst Mbl. frá Landhelg-
isgæzlunni síðdegis í gær:
Eins og áður hafa brezk her-
skip undanfarið verndað brezka
togara, sem stunda veiðiþjófnað
á 3 nánar tilteknum svæðum,
einu fyrir vestan, öðru fyrir norð-
í an og hinu þriðja undan miðju
i AusturlandL
Fjöldi togaranna, sem stund
að hafa þessar veiðar, hefur
verið aUmisjafn, flestir sam-
tals um 20 á öllu svæðum.
Flestir hafa verið fyrir vestan,
sjaldan fleiri en þrír í einu, og
þá um eða rétt innan við tak-
mörkin. Fyrir Austfjörðum
hafa þeir hinsvegar alltaf ver-
ið fleiri og oft alveg upp undir
gömlu 4 milna takmörkin, t. d.
við Glettinganes.
Afli virtist um tíma vera góð-
r fyrir Norðurlandi, en mjög
lítill yfirleitt á hinum stöðunum,
enda svæðin mjög oft flutt tiL
Árekstrar milli herskipa og varð-
skipa hafa ekki verið neinir svo
teljandi sé undanfarið enda hafa
varðskipin verið mjög upptekin
við síldarleit og aðra aðstoð við
síldveiðiflotann.
í dag voru tveir brezkir tög-
arar rétt innan takmarkanna fyr-
ir vestan ásamt einu herskipi, 5
austur af Grímsey ásamt öðru her
skipi og loks 6 togarar og 2 her-
skip milli Glettinganess og Norð-
fjarðarhorns. Vitað er um marga
togara að veiðum djúpt útan tak-
markanna.