Morgunblaðið - 17.10.1959, Page 15

Laugardagur 17. okt. 1959
MORCTnVBL 4 ÐIÐ
15
— Grikkland
Framh. af bls. 10
Ekki verður rúm til að segja
frá öllum þeim mörgu sögustöð-
um, sem við komum á úti á lands
byggðinni eða í Aþenu, enda hafa
sprenglærðir prófessorar skrifað
ótal bækur um hvern og eir.n
þeirra.
Akropolis gnæfir yfir Aþenn-
borg.
Lengst af höfðum við aðsetur
í Aþenu. Þar gnæfir hin forn-
helga Akropolishæð yfir alla borg
ina. Á sama hátt og þessi helga
klettaborg blasti við Aþeningum
mögum öldum fyrir Kristsburð,
er þeir sinntu störfum sínum og
hugðarefnum, eins er hæðin nú
stolt heimamanna og það sem
fyrst dregur að ferðamanninn.
Það er fögur sjón að sjá þessi
hvítu, tignarlegu marmarahof,
þegar tunglskinið glitrar á rúst-
unum og ljósin í borginni tindra
fyrir neðan, og ánægjulegt að
ganga þar um að degi til og skoða
hvert hof, því þau þola vel dags-
birtu og nákvæma skoðun.
Parþenon er þar stærst og mest
áberandi. f>að var hof gyðjunnar
Aþenu, reist á 5. öld f. Kr., og
í því miðju stóð stytta hennar
úr gulli og fílabeini og speglaðisí
í vatnspollunum í gólfinu, svo
þar sýndust ótal styttur.
Á þessum stað hitti ég prófessor
í húsagerðarlist, sem var komir.n
með nemendur sína frá fjarlægu
landi til Akropolis, til að sýna
þeim þessar nærri 2500 ára gömiu
byggingar, svo þeir gætu af þeim
lært. Hversu stórkostleg var líka
ekki snilli Phidiasar, er hann
reisti þessi mannvirki, og gerði
línurnar beinar fyrir augað með
því að hafa þær bognar og festi
svo vel saman stóru marmarahell
urnar með steinflísum, að súlurn-
ar hafa staðið af sér jarðskjálfta
24. alda og tírhans tönn lítt unn-
ið á þeim. Eyðileggingin á Akro-
polis skrifast á reikning erlendra
setuliða, sem ýmist brenndu eða
breyttu hofunum og höfðu lista-
verkin þaðan á brott með sér.
Á seinni árum hafa Grikkir
grafið upp og hreinsað til á
Akropolis. ' Óneitanlega væri
hóf einhver söng og allir tóku
undir viðlagið. Seinna um kvöid-
ið komu nokkrir menn frá eyj-
unni Krít. Tveir höfðu með sér
strengjahljóðfæri sín, og hinir
stigu fram, héldust í hendur eða
í sama vasaklútinn og dönsuðu.
Þetta voru allt karlmenn og þeir
báru fæturna svo ótt að varia
varð auga á fest.
Þetta sá ég víðar, t. d. á flug-
velli úti á landi, þar sem nokkr-
ir menn lögðu frá sér töskurnar
sínar og tóku að dansa af mikl-
um móði. Þannig eru íbúarnir í
þessu landi, frjálslegir og óþving
aðir. Þeir dansa, synga og njóta
lífsins, og eru eitthvert elsku-
legasta fólk sem til er.
André Malraux orðaði það eitt-
hvað á þessa leið, að Grikkland
væri sá staður á jörðinni, þar
sem hugrekki og andleg reisn
svifi yfir vötnunum.
E. Pá.
Athngasemd
Herra ritstjóri.
í HEIÐRUÐU blaði yðar í gær
birtist athugasemd frá Magnúsi
Thorlacius í tilefni af ný upp-
kveðnum dómi Hæstaréttar í svo
nefndu ,,Borgar“-máli, en Magnús
Thorlacius flutti málið fyrir frú
Karolínu Jósefsson, en undirritað
ur fyrir Jóhannes Jósefsson.
Það mun næsta fátítt, ef ekki
algert einsdæmi, að málflytjend-
ur hreyfi máli á opinberum vett-
vangi, eftir að hafa tvívegis flutt
málið fyrir dómstólum landsins
og það þar hlotið endanlega af-
greiðslu.
Málflytjendur verða á stund-
um fyrir vonbrigðum með úrslit
mála, er þeir flytja, en venju-
lega bera þeir „harm“ sinn í
hljóði.
Hitt er svo annað mál, að ef
M. Th. finnst nokkur „sárabót" í
því fyrir sig, eftir að má'.inu nef-
ur endanlega verið ráðið til
lykta með dómi Hæstaréttar, að
opinbera þá óskhyggju sína, að
Hæstiréttur hafi fellt niður vítur
þær, sem hann hlaut, svo og frú
Karolína fyrir héraðsdómi, þá er
að taka því. En það ætla ég
skemmtilegra að geta skoði.ð flestra manna mál, er þar bera
allar stytturnar þarna í sinu rétta
umhverfi, heldur en í British
Museum eða á öðrum söfnum
víða um heim.
í sumar komu Frakkar upp
nokkurs konar sýningu á sögu-
legum atburðum í Akropolis, í
félagi við grísku ferðaskrifstof-
una. Hugmyndin er sú, að segja
fornar sögur á sama hátt og trú-
badúrar miðalda gerðu, en nota
tækni nútímans til að gera frá-
sögnina meira lifandi. Áhorfend-
ur sitja í nokkurri fjarlægð og
hlusta á frásögn af því, sem merki
legast heiur gerzt í Akropolis, en
sérstaklega samin músik, flóðlýs-
ing í rústunum og hátalarakerfi
auka áhrifin. Frakkar byrjuðu á
slíkum sýningum á gömlum sögu
stöðum fyrir 7 árum og þótti það
takast svo vel, að í sumar voiu
slíkar sýningar á 22. sögustöðum
í Frakklandi og einnig í Eng-
landi, Portúgal, Ítalíu og Sviss.
Grikkir eru aftur á móti ekkert
hrifnir af því að snert skuli vera
við þessum helga dómi, sem sög-
urnar þeirra eru. Kvöldið, sem ég
var þarna, hlustaði fjöldi útlend-
inga á franska textann, en ekki
einn einasti maður í grísku út-
gáfuna.
Glaðvært fólk og óþvingað.
Norðan i Akropolishæðinni
hjúfra sig gömul hús með mjóum
götum á milli. Það er gamla borg-
arhverfið Plaka. Þar er gaman
að ganga um og þar eru margar
skemmtilegar litlar krár. Ég man
eftir einni, ofur venjulegri, að
eins nokkur borð í afgirtum húsa
garði, þar sem vínbei^aklasarnir
hanga niður yfir höfuð gestanna
og húskettirnir nudda sér utan
í fæturna á þeim. Menn kornu
og fengu sér vínglas eða glas
af úsó, sem er þeirra brennivín.
Einn gestanna hafði tekið með
sér gítarinn sinn og öðru hverju |
skyn á, að þessi „skýring“ M. Th.
sé harla hæpin og sérstæð, svo
ekki sé dýpra í árina tekið.
Það furðulegasta í athugasemd
M. Th. er þó það ,að hann endar
athugasemd sína með því, að lýsa
því enn yfir, sem hann bæði
hafði gert skriflega og munnlega
fyrir dómstólunum, að laga-
ákvæði þau, sem bæði héraðs-
dómur og Hæstiréttur byggja
niðurstöðu sína um algera sýknu
fyrir Jóhannes Jósefsson á séu
í „algeru ósamræmi við réttar-
meðvitund nútímamanna og því
ranglát og úrelt“ .... Ennfrem-
ur, að ákvæðin „fari í bága við
meginreglur íslenzkra laga“ og
sé „þjóðinni til vansæmdar".
Loks heldur hann því fram, að
dæma hefði átt sakarefnið eftir
ákvæðum laga nr. 20/1923, en
ekki eftir lögum nr. 3/1900. Ein-
hliða og órökstuddar fullyrðingar
M. Th. hagga vitanlega ekki dóms
mðurstöðum og hæfa því ekki í
mark.
* í forsendum, bæði að héraðs-
dómi og Hæstarétti er að finna
svör við tilvitnuðum fullyrðing-
um M. Th., sem sýna jafnhliða
hve haldlausar og ósmekklegar
þær eru. Læt ég mér nægja, að
vísa til þessara nærtæku og mik-
ilvægu raka til' að sýna fram á
haldleysi framangreindra órök-
studdra staðhæfinga M. Th., enda
geyma þau, að meginefni til, þau
sjónarmið, sem málflutningur
umbj.m. var byggður á fyrir báð
um dómum.
Héraðsdómur segir t.d. meðal
annars orðrétt svo:
„Við endurskoðun og gerbreyt-
ingu á grundvallarregum laganna
nr. 3 frá 1900 hefur löggjafarvald
ið þannig afdráttarlaiust kveðið
svo á, að þau lög geti engu að
siður lialdið gildi sínu og að
leggja beri ákvæði þeirra til
grundvallar í vissum tilvikum.
Framh. á bls. 22.
Þau flúðu kommúnismann — og ætla að búa dóttur sinni bjarta framtíð í frjálsu landi. — Þetta er
pólska stúlkan og móðir hennar.
A fldtta
í opinni flugvél
í myrkri
KVÖLD eitt í vikunni, þegar
íbúarnir í Rönne á Borgundar-
hólmi voru í þann veginn að
ganga til náða, heyrðist allt í einu
til lítillar flugvélar, sem flaug
lágt yfir húsþökin. Hún hnitaði
hringi yfir bænum, eitthvað virt-
ist vera að hjá flugmanninum. —
Slökkvilið og lögregla brugðu
þegar við. Stjórnarvöldin höfðu
engin boð fengið um flugvélar-
komuna — og mikil hersing hélt
Litla flugvélin, sem pólsku hjónin komu í til Borgundarhólms.
í skyndi út á litla flugvöllinn
skammt utan við bæinn.
Tunglskin var og sáu menn
því gjörla til flugvélarinnar, sem
var lítil, gömul tvíþekja. Allt í
einu var skotið blysi frá flugvél-
inni — og í bjarma þess renndi
flugmaðurinn litlu tvíþekjunni
niður á grasflöt alllangt frá flug-
vellinum. Nauðlendingin tóxst
Sigríður Ólufsdótlir, úttræð
ÁTTATÍU ára er í dag frú Sig-
ríður Ólafsdóttir, Egilsgötu 10
I hér í bæ. Hún var gift Ingvari
Gunnlaugssyni vélstjóra, sem
látinn er fyrir nokkrum árum.
1 Sigríður er fædd og uppalin á
ísafirði, dóttir hjónanna Elínar
Halldórsdóttur og Ólafs Olafs-
sonar, er þar bjuggu. Fékkst
Sigríður nokkuð við leiklist á
yngri árum_ en árið 1913 flutt-
ust þau hjónin til Reykjavíkur
og bjuggu hér mest allan sinn
búskap.
Af fimm börnum þeirra hjósa
eru fjögur á lífi, þrjú búsett hér-
lendis, en einn sonur, Árni, er
skipstjóri og útgerðarmaður í
Sindney í S.-Ástralíu. Önnur
börn þeirra eru: Frú Ólöf, kona
Valdimars Þorsteinssonar bygg-
ingameistara hér í bæ, frú Krist-
ín, ekkja Steindórs Þorsteins-
sonar og Ingvar bóndi að Birki-
lundi við Stórafljót í Biskups-
tungum.
Sigríður býr nú hjá dóttur
sinni Kristínu að Egilsgötu 10,
Er hún vel ern þrátt fyrir hinn
háa aldur. Senda ættingjar og
vinir frú Sigríðar henni hlýjar
kveðjur og afmælisóskir á þess-
um merk.u tímamótum. — Ó.
vel — og innan stundar var ílug-
vélin umkringd lögreglu, her-
mönnum og forvitnum Dönum.
Og forvitninni varð fljótt svaL
að. Þetta voru flóttamenn, Pól-
verjar — hjón með litla dóttur
sína. Enginn nærstaddra gat tal-
að við Pólverjann, hann skildi
aðeins pólsku og rússnesku. Hann
stóð og tvísteig við flugválina,
var óöruggur með sig, kveikti sér
í sígarettu. Svo fór hann að
hjálpa konu sinni út úr flugvél-
inni — og loks kom barnið í Jjós,
margvafið í teppi. Flugvélin var
lítil, en þau höfðu holað margs
konar dóti í hana, jafnvel nátt-
koppur litlu stúlkunnar var í far-
angrinum.
Menn voru hálfundrandi yfir
því að Pólverjunum hafði tekizt
að komast klakklaust undan
strandgæzlu kommúnista. Pól-
verjinn var foringi í hernum, 32
ára — og í þessari litlu flugvél
höfðu þau flogið í þrjár stundir.
Vegalengdin var 350 km sam-
kvæmt því sem hann sagði, þau
komu innan úr miðju Póllandi,
frá Grudziadz. Þetta var löng
ferð og köld, flugvélin var opin
og flóttafólkið var hríðskjálfandi,
þegar það lenti.
Þetta eru ekki fyrstu pólsku
flóttamennirnir, sem koma til
Borgundarhólms. Margir hafa
komið á undan, en sumir ekki
komizt alla leið. Frá styrjaldar-
lokum hafa milljónir manna flú-
ið ættlönd sín austan járntja'ds
til þess að losna undan ógnar-
valdi kommúnismans.