Morgunblaðið - 31.10.1959, Blaðsíða 1

20 síður
242. tbl. — Laugardagur 31. október 1959
Prentsmiðja Morgutiblaðsins
Fyrsti þáttur olíuhneykslisins
Heimildarlaust tollfrelsi millj-
ónainnflutnings Olíufélagsins
i
skýrslugjöf sönnuð
100
ara
ELZTI íbúi Stykkishólms, Mar i
ía Andrésdóttir 100 ára gömul, \
lét sig ekki vanta á kjörstað. í
Hér heldur hún á atkvæði ;
sínu. — Sjá nánar á bls. 2. )
Fréttatilkynning af rannsókn á
starfsemi Hins íslenzka steinoliu-
hlutafélags og Olíufélagsins hf. -
HIÐ íslenzka steinolíuhlutafélag
(H. I. S.) hefir undanfarin ár séð
um sölu eldsneytis, olíu og smurn
ingsolíu til varnarliðsins á Kefla-
víkurveli, en samkvæmt 9. tl. 8.
gr. viðbætisins um réttarstöðu
liðs Bandaríkjanna og eignir
þeirra við varnarsamninginn frá
15. maí 1951, sbr. 1. nr. 110/1951,
á varnarliðið að fá tollfrjálst elds
neyti, olíu og smurningsolíu til
afnota fyrir opinber ökutæki,
fugvélar og skip liðs Bandaríkj-
anna og verktaka þeirra, sem eigi
eru íslenzkir þegnar.
Með skýrslu til lögreglustjór-
ans á Keflavíkurflugvelli, ds. 26.
nóvember 1958, kærðu Kristján
Pétursson, lögregluvarðstjóri, og
Guðjón Valdimarsson, lögreglu-
maður, Hið íslenzka steinolíu-
hlutafélag fyrir brot á innflutn-
ings- og gjaldeyrislöggjöfinni. Að
meginefni fjallar skýrslan um
aetlaða sölu HÍS á tollfrjálsri gas-
olíu og eldsneyti til íslenzkra að-
ila og erlendra flugvéla við fullu
verði, svo sem að tollur hefði ver-
ið greiddur af gasolíunni og elds-
neytinu. Ennfremur herrnir
skýrslan frá tollfrjálsum innflutn
ingi frostlagar í nafni varnarliðs-
ins og sölu hans til íslendinga við
verði, sem miðað var við að toll-
ur hefði verið greiddur.
Með bréfi utanríkisráðuneytis-
ins, ds. 27. nóvember 1958, var
Gunnar Helgason, fulltrúi lög-
reglustjórans á Keflavíkurflug-
velli, skipaður umboðsdómari í
málinu. Var honum falið að rann-
saka starfsemi H. í. S. á Kefla-
víkurflugvelli vegna ætlaðra
brota félagsins á innflutnings- og
gjaldeyrislöggjöfinni. Dómsrann-
sókn hófst 16. desember 1958. Hef
ir henni verið fram haldið æ síð-
an.
Með umboðsskrá utanríkisráðu
neytisins, ds. 20. apríl 1959, var
umboð Gunnars Helgasonar víkk-
að. Var honum nú einnig falið að
rannsaka starfsemi Olíufélagsins
hf. á Keflavíkurflugvelli vegna
ætlaðra brota félags þessa á inn-
flutnings- og gjaldeyrislöggjöf-
inni, svo og öðrum lögum, sem
rannsókn málsins kynni að gefa
tilefni til, en Olíufélagið hf og
H. í. S. eru eins konar systur-
fyrirtæki, enda sama stjórn í báð-
um félögunum.
Með umboðsskrám dóms- og
utanríkismálaráðuneytisins, ds. 8.
ágúst 1959, var umboð Gunnars
Helgason enn fært út og jafn-
framt skipaður annar rannsókar-
dómari í málið að auki, Guðm.
Ingvi Sigurðsson, fulltrúi saka-
dómarans í Reykjavík. Var rann-
sóknardómurunum nú falið að
rannsaka starfsemi félaganna,
ekki aðeins að því er varðar við-
skiptin við varnarliðið, heldur og
einnig starfsemi félaganna að
öðru leyti, eftir því sem ástæða
þykir til, og kveða síðan upp í
málinu dóm, ef til málshöfðunar-
komi.
Rannsókn máls þessa er mjög
umfangsmikil. Var því brugðið á
það ráð, að brjóta málið niður í
þætti og rannsaka hvern um sig,
eftir því sem kleift þykir, svo
sem innflutning og sölu fyrirtækj
anna á flugvélaeldsneyti, gasolíu,
mótorbenzíni og smurningsolíu.
Aðrir þættir rannsóknarinnar
beinast að gjaldeyrisviðskiptum,
öflun gjaldeyris og skilum á hon-
um, olíubirgðageymum og olíu-
leiðslum, innflutning bifreiða,
alls kyns tækja, véla, varahluta,
frostlagar, ísvarnarefnis og terp-
entínu. Að sjálfsögðu grípa þessir
Frh. á bls. 19.
Castro herðir tökin
HAVANA, Kúbu, 30. okt. —
Stjóm Castros hefir nú endur
reist hina svonefndu bylting-
ardómstóla, sem fyrr á þessu
ári dæmdu hundruð manna
til dauða fyrir að vinna gegn
stjórninni. Voru dómar þess-
ir mjög gagnrýndir víða um
heim.
Þá hefir stjórnin gefið út til
skipun, þar sem lögreglunni
er veitt heimild til þess að
handtaka menn, án þess að
þeim séu birtar sakagiftir.
Samkvæmt tilskipuninni er
hinum handteknu mönnum
einnig meinað að segja neitt
sér til varnar.
Stórvandræði af
stálverkfallinu
NEW YORK, 30. okt. — Engar
horfur eru enn á því, að samning
ar takist á næstunni í stálverk-
fallinu í Bandaríkjunum. Er nú
stálskortur orðinn mjög tilfinn-
anlegur. Til dæmis eru vandræð-
in í bílaiðnaðinum orðin slík, að
General Motors-verksmiðjurnar
munu verða að loka nú um helg-
ina — en við það munu 200 þús.
manns missa atvinnu sína.
Samband stáliðnaðarmanna í
Bandaríkjunum áfrýjaðfi dag til
æðsta dómstóls landsins úrskurði
undirréttar um það, að stáliðnað
armenn skyldu hverfa aftur til
vinnu sinnar í 80 daga á meðan
stjórnarvöldin reyndu að leysa
deiluna. Mun æðsti dómstóllinn
taka málið til meðferðar á mánu
dagmn.
Kínverjar hóta
NÝJU-DEHLl, S0. okt.
— (NTB-Reuter) —
INDVERSKA stjórnin hefur
tekið til mjög alvarlegrar at-
'hugunar yfirlýsingu frá kín-
Economist
//
Bretar verða að
fallast á 12 mílur
^ LONDON, 30. okt. — f rit-
S stjórnargrein brezka blaðsins
\ „Economist“ í dag er því hald-
) ið fram, að Bretar ættu að
s smíða stóra úthafstogara, sem
\ gætu lagt upp afla sinn í N-
S Noregi og á íslandi. Þar yrði
fiskurinn hraðfrystur og síðan >
fluttur á brezkan markað. — S
í þessu sambandi drepur blað- ;
ið á landhelgisdeiluna og læt- S
ur í ljós þá skoðun, að Bretar )
verði fyrr eða seinna að fall- \
ast á kröfu íslendinga um 12 S
sjómílna fiskveiðilandhelgi. ■

verska utanríkisráðuneytinu,
þar sem segir, að Kína áskilji
sér allan rétt til að senda liðs-
auka til Ladakh-héraðsins, ef
Indverjar láti ekki af að
senda Hersveitir þangað. —
Peking-stjórnin talar um hér-
aðið sem kínverskt yfirráða-
svæði.
Indverskir embættismenn, sem
sögðu frá yfirlýsingu þessari í
dag, sögðu, að hún yrði rædd í
þinginu. Gert er ráð fyrir, að
Nehru forsætisráðherra muni
gera grein fyrir afstöðu Indlands
í máli þessu, er hann talar á opin
berum fundi á sunnudaginn.
Ekki hefur borizt formlegt
svar frá Peking við þeim tilmæl-
um Indverja, að Kínverjar skili
aftur hermönnunum níu, sem
þeir tóku til fanga, og líkum
þeirra níu, sem féllu við árekst-
ur þann, sem varð í Ladakh í
síðustu viku. — Það hefur einnig
verið upplýst, að kínverskir her-
flokkar haldi enn landamæra-
stöðinni Longju á norðaustur*
landamærunum. — Indverskar
sveitir, sem sendar voru á vett-
vang fyrir nokkru, hafa tekið
sér stöðu nokkra kílómetra fyrir
sunnan virkið — en ekki hefur
dregið til neinna átaka enn sem
komið er.
Pasternak fer ekki
til Bandaríkjanna
MOSKVU, 30. okt.
— (Reuter) —
FREGNIR bárust út um heiminn
í gær og dag um það, að rúss-
neska Nóbelsverðlaunaskáldið
Boris Pasternak mundi í vetur
fara í heimsókn til Chicago i
Bandaríkjunum og flytja þar
fyrirlestur. Pasternak hefur nú
neitað, að fregnir þessar hafi við
rök að styðjast.
Hann sagði í viðtali við blaða-
menn í Moskvu í dag, að sér
hefði ekki borizt neitt boð um
að heimsækja Chicago — og þó
svo, að slíkt boð bærist, mundi
hann hafna því.