Morgunblaðið - 18.02.1960, Qupperneq 3

Fímmíudagur 18. febr. 1960
MORCVNBLAÐIÐ
3

gerist kvik-
myndaleikkona
ÞH> munið vafalaust mörg
eftir Gittu litlu Hænning —
litlu, dönsku söngkonunni,
sem heimsótti okkur fyrir
skömmu og öðlaðist miklar
vinsældir fyrir skemmtilegan
söng sinn og framkomu. — Nú
hefir heldur en ekki hlaupið
á snærið fyrir henni. Hún hef-
ir verið ráðin til þess að leika
í kvikmyndum í Þýzkalandi
— og er þegar byrjuð að
kynna sér fyrsta hlutverkið.
— Byrjunarlaun hennar eru
16.000 danskar krónur fyrir
hverja mynd — dálaglegur
skildingur fyrir 13 ára telpu.
m Fyrsta þýzka kvikmynd-
in, sem Gitta kemur fram
í, nefnist „Sohlager Parade
1960“. Er það músíkmynd,
eins og nafnið bendir til.
Danska kvikmyndaleikkonan
Vivi Bak, sem nú er mjög
vinsæl, leikur þar eitt aðal-
hlutverkið. — Alls er Gitta
ráðin til þess að leika í níu
kvikmyndum í Þýzkalandi
r.æstu þrjú árin — á vegum
fjögurra félaga.
g Upphaf þessa alls var
hljómplata ein, þar sem
Gitta syngur lagið „Pretty
Eyed Baby“ með Laurie Lon-
doh. — Forstjóri þýzka hljóm-
plötufyrirtækisins Electrola,
heyrði þessa plötu — og bauð
Gttu og föður hennar, Otto
Hænning, sem löngum hefir
sungið með henni, til Þýzka-
lands. — Þar sungu þau inn
á nokkrar plötur — og svo
Enn hreinsnð
til í Alsír
París, 17. febrúar.
—■ (Reuter) —
FRANSKA stjórnin er nú
að endurskipuleggja hina
borgaralegu stjórn sína í
Alsír. — Tilskipanir voru
gefnar út í dag, þar sem
nýir amtmenn eru skip-
aðir í 8 af 12 ömtum í
Alsír. Þá er þar einnig
mælt fyrir um endur-
skipulagningu b o r g a r -
stjórnarinnar í Algeirs-
borg — og kallaðir verða
heim til Frakklands all-
margir borgaralegir emb-
ættismenn í Alsír.
Þessar ráðstafanir
munu vera enn einn liður
í „hreinsunaraðgerðum"
de Gaulles, sem miða að
því að koma í veg fyrir,
að ofstækismenn meðal
franskra landnema í Alsír
geti enn á ný risið upp
gegn ríkisstjórninni.
GITTA — hljóp á snærið .
kom tilboðið um hlutverk í
fyrrnefndri kvkmynd. Hún
var mynduð til reynslu í
snatri. „Utkoman" þótti hin
bezta — og innan skamms
höfðu fjögur kvikmyndafélög
boðið henni samning.
|g í þessum kvikmyndum
mun hún meðal annars
leka á móti Laurie London og
Rex nokkrum Gildo, sem nú
er átrúnaðargoð þýzkra ungl-
inga. — Þótt Gitta hafi eflaust
meðfædda leikhæfileika, ei
þessi mikli árangur ekki þvi
einu að þakka, því að hún hef
ir notið góðrar leiðsagnar i
sviðstækni — og lærifaðir
hennar á því sviði er íslend-
ingur, balltettdansarinn Frið-
björn Björnsson, sem einnig
hefir nokkuð leikið í kvik-
myndum. — Nú á Gitta litla
að æfa sig sem bezt í þýzku
næstu mánuðina, og síðan flyt
ur öll fjölskyldan til Múnr-
hen í sumar — og starfið
„Inge Toft“ til-
búin í aðra ferð
HAIFA, ísrael, 17. febr. Reuter.
Danska flutningaskipið Inge Toft
kom til Haifa í dag, en það hef-
ir verið kyrrsett í Port Said und
anfarna níu mánuði, vegna þess
að það ætlaði að sigla um Súez-
skurðinn með farm frá ísrael
innanborðs. Skipið fór frá Port
Said á mánudag, eftir að farm-
inum hafði verið skipað þar upp.
Við komuna til Haifa sagðist
, skipstjórinn, Erhard Sohultz,
i tilbúinn að gera aðra tilraun til
i þess að fara um Súez-skurðinn,
i ef þess yrði óskað — sama væri
1 að segja um skipshöfnina.
1 Nasser Egyptalandsforseti,
1 sem nú er í heimsókn í Sýr-
landi, sagði í Damaskurs í dag,
^ að ísraelskt skip eða skip, sem
(flyttu vörur frá ísrael, fengju
„alls ekki að fara um Súez-
, skurðinn
STAKSTEIHAR
FRIÐBJÖRN — lærimeistarinn
Enn er hann
tregur
H AFN ARFIRÐI — Surprise
seldi í Bremerhaven í gær 155
lestir fyrir 98 þúsund mörk, sem
er fremur góð sala. Ágúst kom
af veiðum í fyrradag, og var
hann með 172 lestir. Keilir fór
á veiðar í gær, og hinir togar-
arnir eru allir á veiðum. — Hef-
ur verið reitingsafli hjá þeim
undanfarið.
Landlega var hjá línubátunum
frá föstudegi til mánudags sl., en
þá fengu þeir samtals 40 lestir.
Bœjarstœði Ingólfs við
Aðalstrœti verði friðlýst
Á FUNDI bæjarráðs, er haldinn var á þriðjudaginn, var lagt
fram ávarp undirritað af 14 þjóðkunnum mönnum, um „frið-
helgi á bæjarstæði Ingólfs Arnarsonar“ við Aðalstræti.
Ávarp þetta sem stílað er til
bæjarráðs og borgarstjóra. Efstur
á blaði undirskriftanna er séra
Bjarni Jónsson vígslubiskup, en
síðan koma próf. Einar Ólafur
Sveinsson, Helgi Hjörvar rithöf.,
próf. Magnús Már Lárusson, próf.
Ólafur Lárusson, Pétur Bene-
diktsson bankastjóri, próf. Sig-
urður Nordal, Þorkell Jóhannes-
son rektor háskólans, próf. Guðni
Jónsson, Kristján Eldjárn þjóð-
minjavörður, Matthías Þórðarson
fyrrum þjóðminjavörður, Ragn-
ar Jónsson forstjóri Helgafells-
útgáfunar, herra Sigurbjörn Em-
arsson biskup og Tómas Guð-
mudsson skáld.
Ávarpið er svohljóðandi:
„Vér, sem undir þetta á-
varp ritum, beinum því til
Alþingis og ríkisstjórnar, for-
ráðamanna Reykjavíkur og
allrar þjóðarinnar, að bæjar-
stæði Ingólfs Arnarsonar við
Aðalstræti verði friðlýst sem
þjóðlegur helgistaður.
Ingólfur Arnarson festi byggð
og landnám norrænna manna'á
íslandi. „Ingólfur er frægastur
allra landnámsmanna", segir
Landnámabók, „því að hann kom
hér að auðu landi og byggði fyrst
ur landið. Og gerðu það aðrir
landnámsmenn eftir hans dæm-
um.“ En frá höfuðsetri Ingólfs
í Reykjavík, á dögum sjálfs hans
og nánustu niðja hans og með
þeirra ráði, þróaðist hið íslenzka
þjóðfélag og lýðveldi, með alls-
herjarlögum, alþingi við Öxará
og allsherjargoða í Reykjavik“
Sameign allra íslendinga
„Efalaust verður að telja, að
bær Ingólfs í Reykjavík hafi
staðið við sunnanvert Aðalstræti
að vestan, andspænis þeim stað
þar sem síðar var kirkjan og
gamli kirkjugarðurinn. Öllum
má kunnugt vera, hversu það bar
til, að höfuðborg landsins var
reist í túnum og tóftum hins
fyrsta landnámsmanns, þar sem
ævaforn sögn hermir, að guðirn-
ir hafi visað honum til bólfestu.
Söguhelgi þessa staðar er sam-
eign allra íslendinga. Engin þjóð
önnur kann frá slíkum atburðum
að segja úr sinni sögu, þar sem
í einn stað koma upphaf og fram-
tíð. Ekki þarf orða við um það, að
bæjarstæði Ingólfs á að vera um
aldur og ævi friðhelgur þjóð-
minningarstaður. Það er á valdi
vorrar kynslóðar að skila þessum
helgistað í hendur óbomum kyn-
slóðum til varðveizlu, eða ofur-
selja hann bráðri eyðingu, sem
aldrei verði úr bætt. Engin kyn-
slóð í þessu landi getur framar
átt þess kost að velja hér á milli.
Hér eru síðustu forvöð. Og eng-
um getur blandazt hugur um
það, hvorn kostinn ber að taka.“
Minnismerki í einhverri mynd
Það er ályktun vor með upp-
tökú þessa máls nú, að bæði sé
skylt og auðgert að greina þetta
atriði algerlega frá sérmálum
Reykjavíkur, svo sem stöðu ráð-
húss og almennri skipan höfuð-
borgarinnar. Enda viljum vér
binda málefni vort við þetta eitt,
en forðast að ganga í deilur um
önnur efni. Það er og ályktun
vor, að friðhelgun þessa staðar
sé ekki og skuli ekki vera háð
sérstakri húsbyggingu né mikl-
um mannvirkjum á þessum stað,
heldur skyldi reisa þar minnis-
merki í einhverri mynd, eða
marka staðinn að sinni, en frið-
aður gróðurreitur fyrir almenn-
ing gerður þar umhverfis.
Árið 1974 mætti gefa efni til,
að virðulegum áfanga væri náð
í þessu máli, en þá mun verða
talið ellefu alda afmæli íslands-
byggðar og landnáms Ingólfs.
„Skilningsstfranmur
fólksins“
Tíminn birtir í gær frásögn Ht
ræðu Hermanns Jónassonar, for-
manns Framsóknarflokksins við
umr. viðreisnarfrumvarps ríkis-
stjórnarinnar í Efri deild. Kemst
Tíminn m.a. að orði á þessa leið
í þessari frásögn:
„Uermann hóf mál sitt á því,
að lýsa þeirri skoðun sinni, að
það hættulegasta við þetta frv.
væri það hve þær álögur sem
það boðaði kæmu þjóðinni á
óvart — þær kæmu eins og
þruma úr heiðskíru lofti. —
Taldi Hermann það mikilvægt
fyrir stjórnendur hverrar þjóð-
ar að gera sér grein fyrir því,
að ekki yrði stjórnað gegn skiln-
ingi fólksins. Það væri ekki hægt
að beita þjóðarskútunni upp í
skilningsstraum fólksins“.
— Já, það er ekki hægt, segir
Hermann Jónasson, „að beita
þjóðarskútunni upp í skilnings-
straum fólksins“! Var það ef til
vill vegna þess, sem vinstri stjórn
in gafst upp og hrökklaðist frá
völdum á miðju kjörtímabili?
Var Hermann að reyna að sigla
beitivind „upp í skilningsstraum
fólksins::?!
Samráðin
við verkalýðssamtökin
Formaður Framsóknarflokks-
ins, lætur í þessari ræðu sinni
mikið yfir áhuga vinstri stjórn-
arinnar fyrir því að hafa „samráð
við verkalýðssamtökin“ um lausn
efnahagsmálanna. En hvernig
tókust blessaðri vinstri stjórn-
inni þessi ,samráð?“
Eins og margsinnis hefur ver-
ið bent á, var eina leiðbeining Al-
þýðusambands íslands og verka-
lýðssamtakanna til vinstri stjórn
arinnar um lausn efnahagsmál-
anna sú, að umfram allt mætti
ekki leggja á nýja skatta á al-
menning til þess að mæta kröfum
útflutningsframleiðslunnar um
aukinn stuðning.
En hver urðu þá úrræði vinstri
stjórnarinnar í þessum málum?
Engin önnur en þau, að leggja
stöðugt á nýja skatta og tolla á
almenning. Vinstri stjórnin gekk
þannig í berhögg við vilja og yfir
lýsingar verkalýðssamtakanna,
og skeytti ekki hið minnsta um
þau fyrirheit, sem hún hafði gef-
ið um samráð við þau um lausn
cfnahagsmálanna.
Alþýðusambandsþing
felldi Hermann
Það er líka öllum í ferskn
minni, að það var einmitt alls-
herjarþing verkalýðssamtakanna,
Alþýðusambandsþing, haustið
1958, sem felldi vinstri stjórn
Hermanns Jónassonar. Hann
bauð sjálfum sér á fund þingsins,
hélt þar mikla ræðu og grátbað
fulltrúa verkalýðsins um að gefa
eftir um skeið kauphækkun, sem
launþegar áttu rétt á, og gefa
þannig vinstri stjórninn enn
einn frest til þess að reyna að ná
samkomulagi um raunhæfar að-
gerðir í efnahagsmálunum. En
Hermann gekk bónleiður til búð-
ar af Alþýðusambandsþingi.
Hann fékk þar hreint hryggbrot.
Hann og stjórn hans höfðu áður
svikið öll loforð við verkalýðs-
samtökin, sem vinstri stjórnin
hafði gefið. Nú kærði Al-
þýðusambandsþing sig ekki leng-
ur um samráð við vinstri
stjórnina um lausn efnahags-
málanna. Þar með var draum-
urinn búinn og vinstri stjórnin
fallin. Af þessu öllu saman
dregur Hermann Jónasson nú
þá ályktun, að ekki sé hægt
að „beita þjóðarskútunni upp i
skilningsstraum fólksins“.