Morgunblaðið - 18.03.1960, Síða 6

Morgunblaðið - 18.03.1960, Síða 6
6 MORCUNBLAÐIÐ FSstudagur 18. marz 1960 Norrœnar frœðirann- sóknir í Bandaríkjunum Félag, sem vinnur að þeim 50 ára í MAÍ 1911 hittist hópur amer ískra vísindamanna í Chicago háskóla og stofnuðu félag til efl- ingar norrænna fræðarannsókna (Society for the Advancement of Scandinavian Study), vísindafé- lag, sem ætlað var að glæða áhuga manna á að nema og rann- saka danska, íslenzka, norska og sænska tungu, í amerískum fram haldsskólum, menntaskólum og háskólum. Hópurinn samdi lög Verksmiðjutogara hleypt af stokkunum í Barcelona. Spánverjar og íslendingar geta aukid vidskipti sín Samtal vid kaupsýslumann frá Barcelona, sem hefir langa reynslu í Islandsviðskiptum EINN þeirra erlendu kaupsýslu- manna, sem haldið hafa viðskipta tengslum við íslenzka kaupsýslu- menn áratugum saman er S. Montaner, sem rekur umfangs- mikla útflutningsverzlun suður í Barcelona á Spáni. Montaner, sem kemur árlega hingað til lands í verzlunarer- indum, er nú hér í bænum. Átti blaðamaður frá Mbl. tal við hann stutta stund í gærdag, en hann býr á Hótel Borg. Minnist gamalla kaupsýslumanna Montaner, kvaðst minnast hinna helztu forvígismanna ís- lenzkrar kaupmannastéttar með mikilli virðingu. Þetta voru mik- ilhæfir menn eins og þeir Ölaf- ur Johnson og Garðar Gíslason. Þeim kynntist ég allnáið, þegar við fyrstu komu mína hingað til Reykjavíkur með Goðafossi árið 1932. Mér eru t. d. minnisstæð orð Garðars Gíslasonar, er hann spurði mig með hvaða skipi ég hefði komið og ég sagði honum að það hefði verið Goðafoss. — Já, það var ánægjulegt, þér eruð sannur vinur Islands! Ég minn- ist Ólafs Johnson og allra þeirrar fyrirgreiðslu er hann veitti mér er ég kom hingað til lands svona hálft í hvoru sem flóttamaður vegna borgarastyrjaldarinnar á Spáni. Ég þekki einnig allmarga kaupsýslumenn, sem nú starfa hér af miklúm áhuga. Miklir uppgangstímar Ég hef mikinn hug á því að reyna að efla samskipti Spánar og Islands á verzlunarsviðinu. Miklir uppgangstímar virðast vera hjá okkur Spánverjum, at- vinnuleysi þekkist ekki og verk- smiðjurnar starfa af fullum krafti að framleiðslu varnings til útflutnings. Breytt gengi pesetans hefur auðveldað okkur að hasla okkur völl á heimsmörk uðum og í vaxandi mæli flytjum við nú út ýmiskonar varning, 60-70 þús. tonn af TNT PARÍS, 16. marz: — í dag skýrði varnarmálaráðuneytið frá því, að fyrsta atom-sprengjan, sem Frakkrr sprengdu nú fyrir skömmu í Sahara-eyðimörkinni, hefði jafngilt 60—70 þúsund tonn um af TNT sprengiefni. Til sam- anburðar má geta þess, að sprengjan, sem varpað var á japönsku borgina Hiroshima jafn gilti 15—20 þús. tonnum af TNT. Stærsta sprengja Bandaríkja- manna, sem þeir sprengdu árið 1953, jafngilti hins vegar 120 þús. tonnum af TNT sprengiefni. vefnaðarvöru og skó, — til Bandaríkjanna. Ég þekki þetta sjálfur því ég rek þar umboðs- skrifstofu, sem sonur minn veit- ix forstöðu. Vill aukin viðskipti Ég tel fullvíst að Islendingar og Spánverjar sem um tuga ára skeið hafa stundað verzlun sín á milli, geti aukið hana til hags- bóta fyrir báða. Ég ætla mér t- d. að kynna mér freðfiskframleiðslu ykkar. Heima á Spáni eru nú að rísa eftir amerískum fyrirmyndum svo- kallaðir súpermarkets, stórar verzlanir með matvörur og fleira. Þar myndi ég telja að hraðfrystí fiskurinn ykkar myndi eiga heima. Við megum ekki um of ein- blína á Baccalao-saltfiskinn, því á sviði neyzluvarnings eru breytingar á Spáni, sem og víða annarsstaðar. Ég ætla líka að reyna að kynna mér hvort Spánn gæti ekki tek- ið að sér að byggja fyrir ykkur fiskiskip, af ýmsum stærðum og svona mætti fleira til nefna. En þrátt fyrir miklar breytingar heima, þá er Spánn enn þann dag í dag eitt ódýrasta landið fyrir ferðamenn. Þangað suður liggur S. Montaner ur ferðafólks og íslendingar eru í þeim hópi. S. Montaner á hér allmarga vini, sem munu í ríkum mæli hafa notið gestrisni hans suður í Barcelona, og mun þeim þykja fengur að því nú að rifja upp gömul kynni við þennan athafna- sama kaupsýslumann, sem hér mun að þessu sinni hafa 10—14 líka stöðugur og vaxandi straum daga viðdvöl. félagsins, kaus stjórn og nefndir og stofnaði tímarit, sem út kom 4 sinnum á ári (ársfjórðungsrit). Stofnendur takmörkuðu ekki meðlimatölu sína við atvinnu- vísindamenn heldur veittu við- töku öllum þeim, sem trúa á j,efl- ingu norrænna fræðirannsókna" og fúsir voru að greiða árstillag til félagsins. „Norrænar fræðirannsóknir" Hið opinbera blað kemur út með þriggja mánaða fresti, ár eftir ár. Þúsundir blaðsíðna hafa verið ritaðar á liðnum árum um rann- sóknir á forn- og nútímamáli og bókmenntum Dana, Islendinga, Norðmanna og Svía. Um þessar mundir birtast í tímaritinu grein ar um ýmis mál, sem efst eru á baugi í bókmenntum og mál- vísindum þessara þjóða, árleg bókaskrá yfir amerískar útgáfur á Norðurlandamálunum, ritdóm- ar um bækur frá Norðurlöndum og athugasemdir um ameríska kennara og kennslu í norrænum fræðum. Aðalritstjóri ritsins er próf. Walter Johnson, við nor- rænu deildina í háskólanum í Washington í Seattle, aðstoðar- ritstjóri er Erik Wahlgren, próf. í norrænu við háskólann í Kali- forníu, Los Angeles. Núverandi stjórn félagsins skipa: formaður próf. Lee M. Hollander, Texasháskóla, vara- formaður: Dr. Henry Goddard Leach, við Amerísk-Norrænu stofnunina, gjaldkeri: Thomas R. Buckman, Kansasháskóla. í varastjórn eru: próff. Kernp Malone Johns Hopkins-háskóla, próf., P. M. Mitchell, Illionishá- skóla, Dean Theodore Blegen, Minnesota háskóla próf. Kenn- eth'Björk, St. Olaf-skóla, próf. Arthur Wald, Augustana-há- skóla, próf. Gösta Franzen, Chi- cago-háskóla próf. Assar Janzén, Kaliforniu-háksóla, Berkley og próf. Stefán Einarsson, Johns Hopkins-háskóla. Félagið heldur árlega tveggja daga mót, sem haldið er í mai í einhverjum háskóla eða mennta- skóla. Dagskráin samanstendur af lestri og umræðum um ýmsar ritgerðir, félagsfundi og veizlu, sem haldin er fyrir meðlimi og gesti þeirra. Dagskrá 15 ára af- mælismótsins, sem undirbúin hefur verið af aðalritstjóranum, skrifar ur daglegq lifinu ] * Afleiðingar slysanna Þegar slys verða, heyrum við venulega um þau ífréttum, en oftast vitum við ekki hvernig þeim reiðir af, sem fyrir slysunum verða. Bati tekur oft langan tíma, gengur hægt og ekki er hægt að slá því föstu, hvort eða hvenær maðurinn er orðinn jafngóð- ur eftir slysið, eða þá að hann verði það ekki. Frá afleiðingum eins slíks slyss, sem mikla athygli vakti á sínum tíma, er sagt í skýrslu frá héraðslækninum á Akur- eyri í nýútkomnum Heilbrigð isskýrslum. Slysið varð fyrir nokkrum árum, og er það stór merkilegt og dásamlegt hve vel rættist úr. í skýrslunni segir: •Ótrúlegt^aðslíkt geti^erz^ „Jeppabifreið rann aftur á bak af hlaðinu á Fosshóli nxð- ur í árgljúfrið rétt við brúna. I bifreiðinni sátu roskinn mað ur og 7 ára drengur. Gamli maðurin komst út úr bílnum, áður en hann rann fram af glúfurbarminum, en drengur- inn fór með bílnum þama of- a í 10—11 metra djúpt glúfr- ið. Er hann náðist upp aftur, sást að höfuðkúpa hans var brotin og heilaslettur voru utan við sárabarmana. Dreng- urinn var þó ekki alveg með- vitundarlaus, er hann náðist upp, og missti aldrei alveg meðvitud eftir það. Læknar komu bæði frá Breiðumýri og Húsavík, og einnig fór ég þegar með sjúkra bíl frá Akureyri. Með dreng- inn var ekið svo hratt sem kostur var til Sjúkrahúss Ak- ureyrar og hann tekin á skurð arborðið til hreinsunar og að- gerðar á höfuðsárum hans. Eftir IVt mánaðar legu í sjúkrahúsinu gat drengurinn farið heim með lítils háttar lömun á öðrum handlegg og fæti, sem nú er bötnuð til fulln ustu. Það virðist algerlega ó- trúlegt, að menn geti haldið lífi og orðið jafngóðir eftir slíka áverka, sem þarna var um að ræða, en það getur auð sjáanlega átt sér stað“. • Malbikunar þörf (a) skrifar: í V og SV-horni Reykja- víkurhafnar er nú mikið at- hafnasvæði. Fiskibátum og botnvörpungum er ár frá ári búin þarna betri leguskilyrði, og við Grandagarð eru ver- búðir bátaflotans og tvö stór fiskiðjuver. En mikil ósköp haugast þarna alltaf upp af rusli. — Vöruvöndun í fiskiðnaði er nú mjög ofarlega á baugi. Hert skal á fiskmati, er sagt, borgar læknir fylgist með því, að vinnusalir fiskiðjuverana séu hreinir, hreinlætistæki öll í lagi og starfsfólk allt snyrti- lega klætt. En það er leiðinlegt að þurfa að sjá þetta snyrtilega starfs- • OSLO, 12. marz. (NTB) — Það hefur vakið athygli og talsverða gremju í Noregi, að yfirvöldin í Kaliforníuríki í Bandaríkjunum hafa látið í ljós, að þau muni nú nota sér heimild, sem þau hafi haft samkvæmt lögum allt frá 1937 til þess að skattleggja erlend fyrirtæki. — Til að byrja með a. m. k. mun að eins norskt fyrirtæki koma hér til greina, útgerðarfyrir- tækið Westfal-Larsen, en það á dótturfyrirtæki i Kaliforníu. Norska utanríkisráðuneytið hefir látið sendiráðið í Wash- ington koma á framfæri mót- mælaorðsendingu af þessu til efni • en það verður haldið dagana 6. og 7. maí 1960, í Chicago-háskóla, verður sem hér segir: a) Lagðar hafa verið fram 15 ritgerðir eftir prófessorana víðs vegar að í Bandaríkjunum um Eddu, fornskáldskapinn, fornsög urnar íslenzku, Bergman, Brann- er, Garborg, Gunnar Gunnarsson, Hamsun, Lagerkvist, Lageriöf, Halldór Laxness, Laura Marholm og gagnrýni á dönskum nútíma- bókmenntum, ásamt ýmsum skoð unum viðvíkjandi tungumálun- um. b) Veizla, þár sem Dr. Henry Goddard Leach, við amerísk-nor rænu stofnunina, flytur ávarp. c) Almennar umræður, sem stjórnað mun verða af próf. Erik Wahlgren, um hagkvæmar ráð- stafanir, til að koma á kennslu í norrænum fræðum í fleiri amer ískum fræðslustofnunum og að auka rannsóknir á norrænum fræðum í' amerískum háskólum. d) Félagsfundur. Félagsfundurirm mun verða sérstaklega áríðandi. Rædd verða efnahagsvandamál félagsins, en kostnaður við útgáfu „Norrænna fræðirannsókna‘“ og framkvæmd ir vegna félagsstarfsins hefur aukizt stórkostlega. Árstillög og gjafir eru einu tekjustofnar fé- lagsins. Sérhverjum sem áhuga hefur á eflingu norrænna fræðirann- sókna í Ameríku, er fúslega heimilt að gerast meðlimur í félaginu. Einstaklingum og fé- lögum og bókasöfnum í Dan- mörku, Finnlandi, íslandi, Noregi og Svíþjóð er velkomið að gerast þátttakendur. Árstillag er 5 doll- arar, sem senda skal til gjald- kera félagsins, Thomas R. Buck- man, háskólabókasafninu, Kans- asháskóla, Lawrence, Kansas. ina, vaða aurinn upp í ökla. (Því ekki er malbikað í kring um þessi athafasvæði). Því er ekki Mýrargatan mal bikuð, Grandagarðurinn, og því er ekki malbikað í kring um fyrstihúsin við Kirkjusand og úti á Seltjarnarnesi. Fiskimatsmenn, hr. borgar- læknir, bæjaryfirvöld og eig- endur fiskiðjuveranna! Mundi það ekki tilheyra hreinlæti að beita sér fyrir malbikun gatna og athafnasvæða við hin af- kastamiklu fiskiðjuver hér í bæ.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.