Morgunblaðið - 27.08.1960, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 27. ágúst 1960
— Kongó
Framh af bls 1
sínar 1 Luluaborg, höfuðborg
Kasai, hefðu lagt hald á belg-
iska flugvél, sem flutt hefði vopn
og skotfæri frá Brazzaville til
Bakwanga, en þar hefir Kalonji
aðalstöðvar sínar. Borgin er
byggð við eina mestu demanta-
námu í Kongó. — „í Kasai hafa
Belgíumenn, ásamt Kalonji,
skipulagt óróa og upphlaup til
að reyna að sölsa undir sig hin
miklu demantaauðæfi héraðsins.
Belgirnir nota sér ástandið til
þess að stela eins miklu af dem-
öntum og þeir komast yfir,“ sagði
Lumumba. Hann sagði og, að
Belgir væru að reyna að koma
á flugsamgöngum frá Briissel til
Kasai um Brazzaville. Um 90%
af demantsframleiðslu Kongó er
í Kasai.
• „Tregt“ svar dr. Bunche
Lumumba endurtók yfirlýsing-
a rsínar um það, að Kongóstjórn
hygðist taka í sínar hendur
stjórn allra flugvalla og hafna í
ríkinu. Kvaðst hann hafa ritað
varaframkvæmdastjóra S. þ., dr.
Ralph Bunche, um málið — og
fengið „tregt“ svar. — „Samein-
uðu þjóðirnar eru ekki hingað
komnar til þess að hernema flug-
velli okkar, heldur til að reka
Belgíumenn brott,“ sagði Lum-
umba í þessu sambandi. Hann
skoraði á Hammarskjöld að sjá
tii þess, að staðið yrði við sam-
þykkt Öryggisráðsins, um að all-
ar belgiskar hersveitir yrðu á
brott úr Kongó „innan átta
daga“.
• „Hópur fasísta"
Er Lumumba drap á óeirðirn-
ar ,sem urðu í gær £ sambandi
við setningu ráðstefnu Afríku-
ríkja, sagði hann, að þar hefðu
ekki pólitískir andstæðingar sín-
ir verið að verki „heldur lítill
hópur fasista, sem aldrei láta
neitt tækifæri ónotað til þess að
vekja óróa, einkum þegar frétta-
menn „heimspressunnar“ eru
nálægir." Kvað hann ljóst, hverj-
ir hefðu verið að verki — „vissir
hópar Evrópumanna". — Lum-
umba upplýsti að hann hefði lát-
ið lausa fjölskyldu Alberts Kol-
or.ji (hann er flokksmaður Lum-
umba, en andstæðingur sarnt),'
en sú var ein af kröfum upp-
hlaupsmanna í gær. Þetta hefði
hann gert af mannúðarástæðum,
en fólkið var handtekið rétt eftir
að Kalonji lýsti yfir stofnun
„Námaríkis“ síns.
• „Pólitískt lögheimili"
Lumumba skýrð.i frá því, að
hann mundi halda flugleiðis til
Stanleyville á morgun — og
bauðst til að leyfa litlum hópi
vestrænna blaðamanna að fylgja
sér, til þess að þeir gætu séð
með eigin augum, að Kongóþjóð-
in styddi hann fullkomlega. Virt-
ist þetta tilboð hans eins konar
svar við mótmælum og svívirð-
ingum upphlaupsmanna í gær.
— Á það er bent, að Leopoldville
er í hjarta þess landsvæðis, þar
sem andstöðuflokkur Lumumba,
Abako, hefir mest ítök — en
Stánleyville er aftur á móti eins
konar „pólitískt lögheimili“ for-
sætisráðherrans.
Yfirhershöfðingi belgisku herj
anna i Kongó lýsti því yfir í
kvöld, að allar belgiskar her-
sveitir yrðu á brott frá Kongó
um mánaðamót, ef ekkert óvænt
kaemi fyrir. — Gheysen hers-
höfðingi kvað skipun um þetta
hafa komið frá Briissel í gær-
kvöldi. — Nú eru 15.700 liðsmenn
á vegum S.þ. í Kongó, og innan
skamms munu bætast við 1300
manns frá Malaya og Arabiska
sambandslýðveldinu.
Alls óljóst er enn, hvort nokk
ur opinber samþykkt verður gerð
á ráðstefnu frjálsra Afríkuríkja,
sem nú stendur í Leopoldville.
Utanríkisráðherra Kongó, Bom-
boko, hefir verið kjörin til for-
seta ráðstefnunnar, sem standa
skal fimm daga. Hún hófst í gær.
/ NA /5 hnutar / SV 50 hnútar ¥: Snjókoma t 06i *** V Skúrír R Þrumur mss KutíaM Hitaskit H. Hml L* Laqi
I GÆR var sunnaingola og SV-land, Faxaflói og SV-
skýjað vestanlands, en logn og mið: Sunnan gola og siðar
léttskýjað austanlands. Lokið kaldi, skýjað, lítils háttar rign
er í bili norðanáttinni, sem ing með morgninum.
ríkt hefur óslitið að kalla, síð- Breiðafj., Vestf. og Faxa-
an snemma í júlí. flóamið til Vestfjarðamiða: —
í gær var brakandi þurrkur Sunnan kaldi fyrst, víða stinn
á Norður- og Austurlandi, sól- ingskaldi síðdegis á morgun,
skin og steikjandi hiti. Klukk- dálítil rigning þegar líður á
an 15 í gær var 20 stiga hiti nóttina.
í forsælu á Akureyri og Egils- Norðurland til SA-lands og
stöðum og 19 stig í Skagafirði norðurmið til SA miða: Sunn-
og í Möðrudal. an og SV gola, úrkomulaust
Veðurhorfur kl. 10 í gærkvöldi og víða létt skýjað.
Verkalýðssamtök
styðja Kennedy
WASHINGTON, 28. ágúst.
— (NTB/AFP). — Hin sam-
eiginlega yfirstjórn banda-
rísku verkalýðssamtakanna
Sabin-bóluefnið loks við-
urkennt í Bandaríkjunum
WASHINGTON, 25. ágúst. —
Heilbrigðisyfirvöld Bandaríkj-
anna hafa nú lýst yfir þvi, að
lömunarveikibóluefni dr. Alberts
Sabins, sem byggt er upp af lif-
andi lömunarveikiveirum og tek
ið inn í töflum, sé „hæft til notk
unar í Bandaríkjunum“. Menn
hefur greint á um það, hvort
bæri fremur að nota, þetta „bólu
efni“ og önnur sams konar, eða
Salk-bóluefnið, sem gert er af
dauðum veirum.
— ★ —
Bóluefni Sabins hefur verið
notað í alimörgum loudum með
góðum árangri. Einna víðtækust
hefur notk-un þess verið í Sov-
étríkjunum — og munu Rússar
nota það nær eingögu. Einnig
hefur Sabin-bóluefnið allmikið
verið notað í Suður-Ameríku og
Mexikó. — Það hefur verið reynt
á stórum hópi fólks í Bandaríkj-
unum, en hefur ekki fyrr en nú
fengið opinbera viðurkenningu,
sem „hæft til notkunar“.
íslanc! á norræiini
tónlistarhátíð
DAGANA 3.—11. september fer
fram í Stokkhólmi norræn tón-
listarhátíð t?l að kynna ný tón-
verk eftir núlifandi höfunda frá
Danmörku, Finnlandi, íslandi,
Noregi og Svíþjóð.
Island á tulltrúa á þremur
konsertum. Á kirkjutónleikun-
um 10. sept. verða í Jakobskirkju
fluttar „lónizasjónir" fyrir orgel
eftir Magnús Bl. Jóhannsson og
á kammernljómleikum sama
dag verða leiknar „Fimm skits-
ur“ fyrir píanó eftir Fjölni Stef-
ánsson í konserthúsinu. Á síðasta
degi hátíðarinnar verður svo
flutt í konserthúsinu „Intrada og
konzóna“ eftir Hallgrím Helga-
son. —i
Að tónlistarhátíðinni standa
sænska tónskáldafélagið, sænska
„STEF“ og sænska útvarpið.
Vaðandi síld
á Húnaflóa
SKAGASTRÖND, 25. ágúst. —
Mótorbálturinn Mímir sá í gær-
kvöldi vaðandi síld í austur-
kanti Kolkugrunns. Báturinn
varð einnig var við lóðningar.
— Þórður.
Er búizt við, að leyfð verði
framleisðla bóluefnisins í Banda
ríkjunum á næsta vori, og fram-
leiðsla þess verði komin í gang
haustið 1961.
Skemmtiferð
Hvatar
Sjálfstæðiskvennafélagið Hvöt
fer í skemmtiferð næstkomandi
þriðjudagsmorgun, 30. ágúst.
Verður farið um Grundarfjörð og
sem leið liggur í Stykkishólm og
gist þar. Á miðvikudag verður
uimhverfi iStykkishólms skoðað
og fenginn bátur og farið út í
eyjar ef veður leyfir og áhugi
er fyrir hendi. Aftur verður gist
í Stykkishólmi og fimmtudaginn
1, sept. farið um Skógarströnd-
ina og síðan sem leið liggur suð-
ur, um Uxahryggi á Þingvöll.
Þar lýkur þessari ágætu ferð með
sameiginlegu borðhaldi.
Upplýsingar um ferðina og far
miðar fást hjá Maríu Maack,
Þingholtsstræti 25, Gróu Péturs-
dóttur, öldugötu 24 og frú Jacob-
sen, Austurstræti 9. Eru konur,
sem ætla að fara í þessa ferð,
vinsamlegast beðnar um að vera
búnar að sækja farmiða fyrir kl.
12 á mánudag.
Bandarískur sendiráðsmaður
sakaður um njósnir
MOSKVU, 26. ágúst. (Reuter)
Sovétstjórnin vísaði í dag úr
landi George P. Winters, 39 ára
gömlum efnahagsmála fulltrúa í
bandaríska sendiráðinu hér, —
fyrir framkomu, sem sé „ósæmi-
leg sendiráðsfulltrúa“. — Þetta
er í annað sinn á þrem vikum,
sem sovétstjórnin vísar banda-
rískum stjórnarerindreka úr
landi.
Fyrsta leiksýn-
in"in í Hvoli
LEIKFLOKKUR Þorsteins ö.
Stephensens hefur í sumar ferð-
azt um landið og sýnt gaman-
leikinn „Tveir í skógi“ eftir Ax-
el Ivers. Haldin hefur verið 41
íýning á Austur-, Norður- og
Vesturlandi, alls staðar við á-
gæta aðsókn.
Á morgun mun leikflokkurinn
sýna þennan gamanleik í hinu
nýja og glæsilega félagsheimili
Hvoli í Hvolhreppi. Verður það
fyrsta leiksýningin í félagsheim-
iíinu, sem vígt var um síðustu
helgi.
Um mánaðarmótin mun svo
leikflokkurinn fara í leikför um
Suðurland og er ætlunin að sýna
í Keflavík, Grindavík, Akranesi,
Selfossi, Hveragerði, Vest-
mannaeyjum og Kirkjubæjar-
klaustri, og ef til vill fleiri stöð-
um. —■ Að þessum sýningum
loknum mun flokkurinn sýna
gamanleikinn í Reykjavík, og
iiefjast sýningar hér fyrir miðjan
næsta mánuð.
í leikflokknum eru, auk Þor-
steins Ö. Stephensens, leikaram-
ir Helga Bachmann, Helgi Skúla-
son, sem er einnig leikstjóri, og
Knútur Magnússon.
Tass-fréttastofan sagði, að það
hefði nú komizt upp, að Winters
og fleiri starfsmenn sendiráðs
Bandaríkjanna, hefðu stundað
njósnastarfsemi í samvinnu við
Russell Langelle, öryggismála-
fulltrúa sendiráðsins, sem vísað
var úr landi í október s.I.
Tass sagði, að Langelle hefði
verið staðinn að verki, er hann
var að afhenda bandarískum „út
sendara" njósnafyrirmæli, skrif-
uð með ósýnilegu bleki — og
mikla peningaupphæð. — Er nú
Winters talinn aðalsamstarfsmað
ur Langelle, en gefið í skyn, að
fleiri sendiráðsmenn séu meðsek-
ir.
100 tonn
HAFNARFIRÐI. — Um misrit-
un var að ræða hér í blaðinu í
fyrradag, þegar sagt var frá afla-
brögðum togarans Keilis. Hann
fékk í kring um 106 tonn af ýsu,
en ekki 10 eins og ritað var.
T áknrœn
mistök
Tímans
{ GÆR ver Tíminn miklu
rúmi til þess að hæla Daníel
Ágústínussyni, frv. bæjar-
stjóra á Akranesi, fyrir störf
hans í þágu bæjarfélagsins eft
ir að 7 af 9 fulltrúum hafa
lýst vantrausti á störf hans.
M.a. birtir blaðið stóra
mynd af hafnarframkvæmd-
Íum sem það telur vera á Akra
nesi og fylgir henni svofelldur
texti: „Eitt af stórvirkjum
þeim, unnin hafa verið á
Akranesi hin síðustu ár und-
ir forystu Daníels Ágústínus-
sonar, bæjarstjóra er hin á-
gæta og vandað höfn, sem þar
er nú langt á veg komin.“
Það er kaldhæðni örlaganna
að mynd þessa þekkir enginn
Akurnesingur sem sé hún af
Akraneshöfn. Kunnugir telja
að myndin sé af höfninni í ÓI-
afsvík. Mikið liggur nú við ef
sækja þarf mynd vestan af
Snæfellsnesi til þess að sanna
framkvæmdaelju hins brott-
rekna bæjarstjóra á Akranesi.
AFL og CIQ samþykkti á
fundi sínum í dag ályktunar-
tillögu, þar sem skorað er á
meðlimi samíakanna — sam-
tals um 14 milljónir að tölu
— að styðja frambjóðanda
demókrata við forsetakosn-
ingarnar, John Kennedy, og
varaforsetaefni þeirra, Lynd-
on Johnson.
Aðeins ein stjórnarmeðlim-
ur greiddi atkvæði gegn til-
lögunni, Philip Randolph,
blökkumaður, sem er formað-
ur félags starfsmanna við
svefnvagna. Hann kvaðst
ekki sjá neinn verulegan mun
á stefnu þeirra Kennedys og
Nixons, frambjóðanda repú-
blikana.
Norrænir bændur
á þingi
DAGANA 17. til 18. þ.m. héldu
bændasamtökin aðalfund sinn í
Östersund í Jamtalandi, en í
fyrra héldu samtökm fund sinn
hér í Reykjavik.
Fundinn sátu liðlega 120 full-
trúar. Af íslands hálfu sátu fund
inn þeir Sveinn Tryggvason,
form. Framleiðsluráðs land'búnað
arins, Pétur Ottesen, f. h. Bún-
aðarfélags Islands, Ólafur Bjarna
son í Brautarholti, Halldór Páls-
son, búnaðarráðunautur og Helgi
Pétursson, deildarstjóri SÍS.
Aðalumræðuefni þingsins var
samstarf búnaðarsamtaka á Norð-
urlöndum við útflutning búnað-
arvara, þannig að þau spillí
ekki markaði hver fyrir öðru.
Ennfremur voru ýmiss konar fé-
lagsmál rædd.
íslenzku fulltrúarnir komu
heim í fyrrinótt.
— Vaxandi
ágreiningur
Frh. af bls. 1
gagnrýnt það, að Rússar skuli
hafa stutt ókommúniska leiðtoga
þjóða, sem nýlega hafa hlotið
sjálfstæði. Hann gaf það fyllilega
í skyn, að Rauða-Kína vilji not-
færa sér baráttu nýlendnanna
fyrir sjálfstæði til þess að róa
að byltingu.
—• ★ —
Zhukov sagði, að rangt væri
að vanmeta framfaragildi lýð-
ræðislegra frelsishreyfinga, sem
ekki væri hægt að nefna sósíal-
ískar, og líta á þær frá „lágum
sjónarhóli kennisetninganna."
Hann nefndi sem dæmi Indland,
Indónesíu, Arabiska sambands-
lýðveldið, Irak og fleiri lönd í
Asíu og Afríku.
• HEFIR BRÉFIÐ
BORIZT HINGAÐ
Sá kvittur kom upp fyrir
nokkrum dögum (og er talinn
á rökum reistur), að kommún-
istaflokkur Rússlands hafi sent
út dreifibréf til bræðraflokk-
anna víðs vegar um heim, þar
sem lögð sé áherzla á, að styrjöld
milli kommúnistaríkjanna og
auðvaldsríkjanna sé alls ekki
óhjákvæmileg — eins og hinir
kínversku kommúnistaforsprakk-
ar vilja halda fram.
— ★ —•
Vakin er athygli á því, að aðal-
málgagn a.-þýzka kommúnista-
flokksins, „Die Einheit" í A,-
Berlín, studdi í dag afstöðu Rússa
til þessa máls. — Blaðið sagði:
— „Marx-leninistar væru ekki
marx-leninistar .... ef þeir léðu
eyru þeirri stórhættulegu full-
yrðingu, að ógnir atómstyrjaldar
verði ekki umflúnar.“