Morgunblaðið - 09.02.1961, Síða 6

6
M ORGUN 3L AÐIÐ
Fimmtudagur 9. febrúar 1961
Ágætar söluhorfur land-
búnaðarafurða
Frá bændafundi i Árnessýslu
Seljatungu, 3. febrúar.
RÆKTUNARSAMBAND
Flóa og Skeiða hefur tekið
upp þann þátt í starfsemi
sína að efna öðru hverju til
umræðufunda meðal bænda
á starfssvæði sínu, þar sem
rædd eru ýmis mál er land-
búnað varða. Voru tveir slík-
ir fundir haldnir á sl. ári
þar sem rætt var um jarð-
rækt og áburðarþörf, og um
fóðrun búfjár.
í»riðji fundurinn, en hinn
fyrsti á þessu ári, var hald-
inn að Hótel Tryggvaskála sl.
þriðjudagskvöld. Formaður
ræktunarsambandsins, Lýður
Guðmundsson í Litlu-Sand-
vík, setti fundinn og bauð
menn velkomna og þá sér-
staklega formann Stéttar-
sambands bænda, Sverri
Gíslason, en hann myndi
verða frummælandi á þess-
um fundi og ræða um verð-
lagsmál landbúnaðarins. —
Kvað Lýður það ekki ætlun-
ina að fundurinn gerði nein-
ar ályktanir, heldur skyldu
menn ræða verðlagsmálin
og koma með fyrirspumir til
Sverris, sem bann kvaðst
ekki efast um að myndi
gefa svör við.
Þróun verðlagsmálanna
Tók þá Sverrir Gíslason til
máls og hóf mál sitt á því að
lýsa ánægju sinni yfir því að
hafa fengið tækifæri til að ræða
verðlagsmál við bændur og
heyra skoðanir þeirra á þeim
málum. Rakti hann síðan i stór-
um dráttum þróun verðlags-
mála landbúnaðarins frá því í
september 1959 og til þess er
núverandi verðlagsgrundvöllur
var samþykktur. Kvað hann
breytingar þær er gerðar hefðu
verið á framleiðsluráðslögunum
í sambandi við lausn á deilu
þeirri er upp kom haustið 1959
vegna verðlagningar þá, allar
vera fremur til bóta og gætu
bæði framleiðendur og neytend-
ur vel við það unað.
Menntaskóla-
kennari kynnir
Island
1 BLAÐINU í gær var rangt farið
með stöðu danska mannsins,
A. Kalsbþlls, sem nú sýnir Is-
landskvikmynd í skólum og fé-
lögum í Danmörku við góðan
orðstír. Hann er menntaskóla-
kennari.
1 því sambandi kvað hann
mikilvægast fyrir framleiðend-
ur að endurskoðun og breyting
á verðlagsgrundvellinum færi
nú fram oftar, ef um kaup-
gjaldsbreytingar eða hækkun
annars tilkostnaðar væri að
ræða. Svo og ábyrgð þá er ríkis
sjóður hefði tekið á verði út-
fluttra landbúnaðarvara? Neyt-
endur hefðu hinsvegar fengið
frekari íhlutun með að fylgjast
með dreifingarkostnaði.
Ágætar söluhorfur
Gaf Sverrir síðan skýringar
á ýmsum liðum núverandi
verðlagsgrundvallar og því eft-
ir hvaða heimildum væri farið
er grundvöllurinn væri fund-
inn. Hann sagði að því réttari
sem búnaðarskýrslur bænda
væru því meiri von væri að
sanngjarn grundvöllur fyndist
fyrir framleiðsluverði varanna.
Síðan gaf Sverrir glöggt yfirlit
um söluhorfur á landbúnaðar-
vörum frá sl. ári, og eftir því
að dæma virðast þær vera ágæt-
ar. Framleiðsla mjólkur kvað
hann að hefði aukizt um 5,6
millj. kg. á sl. ári og neyzla
innanlands aukizt á öllum
mjólkursvæðum og þá sérstak-
lega á smjöri, sem hann taldi
vafalítið stafa af því að ríkis-
stjómin hefði afnumið skömmt-
un á smjöri, en margur hefði
óskað að kaupa meira smjör
heldur en skammturinn áður
heimilaði.
Lánamál bænda
Að síðustu minntist ræðumað-
ur á lánamál landbúnaðarins og
kvað þau fremur venju vera í
umræðum manna, og væri sann-
arleg þörf á að bændur ættu
kost á rekstrarlánum, svo og til
bústofns- og jarðakaupa. Stjórn
Stéttarsambandsins hefði nú
þegar rætt þvílík mál við land-
búnaðarráðherra og yrði þeim
viðræðum haldið áfram, en eins
og nú stæði væri ekki hægt að
segja neitt frekar um það mál.
Stjórnin hefði einnig í sam-
bandi við þessi mál hafið könn-
un á því, hve mikið eða hvort,
lausaskuldir bænda hefðu auk-
izt á árinu 1960. Myndi sú
könnun bráðlega gefa svör þar
um.
Frjálsar umræður
Að ræðu Sverris Gíslasonar
lokinni hófust frjálsar umræður
og höfðu fundarmenn þó í milli
fengið kaffi og myndarlegar
veitingar. Umræður urðu hinar
fjörugustu og fluttu alls fimm-
tán fundarmenn ræður og sum-
ir oftar en einu sinni. Hef ég
því miður ekki nöfn þeirra
allra né heldur er tök á því að
rekja efni ræðanna. Hitt er
hægt að segja að þar komu
fram svo margar skoðanir sem
ræðumenn voru margir og voru
þó allir sammála a. m. k. um
eitt, en það var að núverandi
verðlagsgrundvöllur væri bænd-
um óhagstæður, eða að fram-
leiðsluvöruverð væri ekki í réttu
samræmi við þann tilkostnað
er við framleiðsluna væri. Þá
voru og| flestir á einu máli um
að allra hlálegast væri þó það,
að svo til aldrei síðan þetta
grundvallarkerfi var upp tekið,
hefði fengizt það verð er þó
ákveðið væri. Hvernig þar um
má bæta vefst eðlilega fyrir
mönnum að gera tillögur um, en
hitt er eftir líkindum að dæma
að þá muni þetta bil verða
einna minnst eftir að sl. ár hef-
ur verið gjört upp.
Á hin margvíslegustu mál var
og drepið í ræðum manna og
ákaflega voru misjafnar skoð-
anir manna á vexti og viðgangi
landbúnaðarins og ekki því að
leyna að sumir ræðumanna
teldu að dekkra væri framund-
an en oftast áður. Eru sjálfsagt
til skýringar á þeim ótta, enda
þótt ekki væru gefnar á fundi
þessum.
Fundarstjóri var Pétur Sig-
urðsson, bóndi, Austurkoti. —
Fundinn sóttu nokkuð á annað
hundrað bændur úr fimm
hreppum Árnessýslu og var
hann að öllu leyti fundarboð-
endum til hins mesta sóma.
— Gunnar Sigurðsson.
Ekki jafnmörg
skip farizt
síðan 1946
Liverpool, 7. febr. — (Reuter)
FLEIRI skip hafa farizt á árinu
1960 en á nokkru öðru ári síðan
1946. Alls fórust 115 skip, sam-
tals 418.194 lestir á sl. ári, en
1946 voru þau skip er fórust sana
tals 469.109 lestir.
Athygli vekur að olíuflutninga
skip hafa farizt óvenjumörg, eða
11 einkum vegna árekstra eða
sprenginga.
Gísli Helgason í
Skógargerði 80 ára
GÍSLI Helgason, bóndi í Skóg
argerði í Fellum, er áttræður í
dag. Hann er fæddur að Selja
teigi í Reyðarfirði, en fluttist
ársgamall með foreldrum sínum
að Skógargerði og hefur átt
heima þar síðan.
Gísli stundaði nám í Möðru-
vallarskóla og útskrifaðist það-
an vorið 1902. Tveimur árum
síðar tók hann við búsforráðum
í Skógargerði við lát föður síns.
Arið 1908 kvæntist Gísli Dag-
nýju Pálsdóttur frá Fossi á Síðu,
hinni mestu myndarkonu og
búa þau í Skógargerði enn. Eign-
uðust þau 13 börn, sem öll kom-
ust til fullorðinsára og eru 12
þeirra á lífi. Barnabörn þeirra
hjóna eu 41 og barnabarna-
börn 7.
Gísli hefu gegnt fjölmörgum
trúnaðarstörfum um ævina, átti
sæti í hreppsnefnd frá 1916—
1934, í sýslunefnd frá 1919 og
sækir enn sýslufundi. Þá hefur
hann verið formaður Búnaðarfé
lags og í stjórn Skógræktarfélags
Austurlands. Hann hefur tekið
mikinn þátt í stjórnmálum og
nokkrum sinnum verið í fram-
boði fyrir Sjálfstæðisflokkinn í
Norður-Múlasýslu.
Gísli Helgason er maður mjög
vel ritfær og hefur látið sér annt
um að tína saman ýmsan þjóð-
legan fróðleik. Hefur komið út
eftir hann ein bók, Austfirðinga-
þættir, en auk þess hefur hann
skrifað földa ritgerða í blöð og
tímarit.
Ævistarf Gísla hefur þó verið
búskapurinn og hefur hann lagt
gjörva hönd þar að. Hófst hann
handa um miklar jarðabætur í
Skógargerði snemma á búskap-
arárum sínum og breytti jörð-
inni í stórbýli. Þá kom hann
einnig upp fullkominni rafstöð í
samvinnu við tvo aðra bæi.
Gísli Helgason er fyrirmann-
legur á velli og ber aldurinn vel.
Hann er hress í anda og skemmti
legur í viðmóti og munu flestir
ganga fróðari af hans fundi.
I dag munu margir senda hin
um aldna bændahöfðingja hlýjar
kveðjur og þeir, sem þess eiga
kost, munu gera ferð sína til að
þrýsta hönd hans. j.h.a.
Tvær íkviknanir
I FYRRADAG kviknaði í út fri
ljósastæði í eldhúsi á Lindar-
götu 26. Komst eldur í loftið og
þurfti að rífa þar talsvert til
þess að slökkva eldinn.
I fyrrakvöld kviknaði í litlu
steinsteyptu íbúðarhúsi við Soga
veg 190. Urðu þar allmiklar
skemmdir af reyk.
* Áfengisbölið og ölið
Olfrumvarp Péturs Sigurðs-
sonar hefur vakið allmiklar
umræður um áfengismál,
bæði á Alþingi þar sem rsett
hefur verið um málið tvo
daga, og eins utan þings, því
áfengismál eru þau mál, sem
allir vilja ræða og flestir telja
sig hafa eitthvað til málanna
að leggja. I þessum umræðum
hefur það m. a. komið fram,
að hér á landi sé þegar ríkj-
andi mikið áfengisböl og eru
í því samfoandi athyglisverð
nmmæli Helga Ingv arssonar,
yfirlæknis, sem birtust hér í
biaðinu fyrir nokkru, að fleiri
drykkjusjúklingar kæmu til
lækningar árlega, en berkia-
sjúklingar gerðu þegar berkla
veikin var skæðust hér á
landi.
^Bætirþaðjeða^spillir
Eins og áður segir hafa
þessar staðreyndir og aðrar
verið rifjaðar upp í samfoandi
við ölfrumvarpið. En þegar
að því kemur, að meta, hvort
öiið sé líklegt til að bæta úr
núverandi ástandi, eða spilla
því enn, greinir menn mikið
á. I ræðum þingmanna, sem
útdráitur var birtur úr hér
í blaðinu í gær, kom fram íull
yrðing gegn fullyrðingu. Þrír
FERDIIMAIMR
ræðumanna lýstu þeirri skoð-
un sinni, að ölið myndi böl.
valdur í áfengismálum okkar,
en sá fjórði lýsti þeirri sann-
færingu sinni, að ölið myndi
draga úr neyzlu sterkra
drykkja og stuðla að menn.
ingarlegri umgengni áfengis
en nú tíðkast með Islending-
um.
Má segja að með þessu sé
komið að kjarna málsins,
hvort menn vilji leyfa ölbrugg
un í landinu eða ekki. Þeir
sem telja að ölið dragi ur
áfengisneyslu og skapi menn.
ingarlegri áfengisvenjur, vilja
leyfa gerð þess, en hinir, sena
telja að það leiði til enn auk.
innar spiilingar, berjast gegn
því.
^BoIjur <>f sncmma
Húsmóðir hefur komið aS
máli við Velvakanda og kvart
að undan því að bolludags.
bollur hefðu komið í bakarí
til sölu þegar á mánudaginn
var, eða viku fyrr en eðlilegt
og réttmætt má telja. Sagði
frúin, að með þessu tiltæki
væri gersamlega spillt þeirri
gleði og eftirvæntingu, sem
fólk hefði annars haft þegar
vitað var að bolludagurinn
var í nánd. Nú eru fl-estir
orðnir dauðleiðir á bollum
löngu áður en bollud-agurxnn
rennur upp. Það væri sök sér
þó bollurnar væru seldar eitt.
hvað eftir bolludaginn. Þá
myndu þær ekki spilla þess.
um gamla tyllidegi, sagði frú.
in að lokum.