Morgunblaðið - 17.02.1961, Blaðsíða 20

20
MORCVNBLAÐIÐ
Fðstudagur 17. febr. 1961
IVIyrkraverk
j eftir Beverley Cross
í þýðlnqu Bjarna Arngrlmssonar
fór snemma. Francoise fylgdi mér
til dyra og rétti mér banjóið og
Lucien kallaði á eftir mér: „Góða
nótt, við hittum þig bráðlega".
Hún hrökk við, er hún heyrði
rödd hans, og lokaði dyrunum
jafnskjótt og ég var kominn fram
á stigapallinn.
Eg leit ekki á banjóið mitt
fyrr en ég sat í neðanjarðarbraut
inni. Einhver hafði párað á hvít
an - viðinn eitt orð: „Varúð“,
með rauðum olíulit. Eg sneri
banjóinu við, svo að enginn sæi.
Eg var afar forvitinn.
í þrjá daga gekk lífið sinn vana
gang. Eg vann eins og áður, þó
ekki eins vel. Á hverju kvöldli
æfið ég fjóra söngva, sem ég átti
að fara með, og svolítið blaður
til að kynna þá. Á daginn tók
ég að lesa allt það sem ég hafði
skrifað um Belleau og leita að
meiri upplýsingum. Svo illa vildi
til, að eina bókin, sem hefði
orðið mér til verulegrar hjálpar,
„Sögur frá þremur kastölum" eft
ir Stogumber, var í láni og átti
að vera komin aftur fyrir löngu.
Litli bókavörðurinn var bæði af
sakandi og fullur samúðar og
sendi til borgarbókasafnsins í leit
að öðru eintaki, en án árangurs.
Hann stakk upp á að ég skrifaði
niður heimilisfang þess, er fengið
hafði bókina að láni og leitaði
hana uppi sjálfur. Og úr því ég
var svo ákafur í að fá bókina,
ákvað ég að eyða einu kvöldi
við að leita að henni. Heimilis-
fangið var í götu í nágrenni Gare
des Batignolles í norðurhluta
Parísar, svo ég fór með strætis
vagni til Clichy, vopnaður götu-
korti fór ég að leita að Rue La
Condamine númer 82.
Eg hafði búizt við rólegri íbúð
argötu og húsi, þar sem eldri
herramaður byggi og fengist smá
vegis við sögu. í stað þess fann
ég skítuga flækju af hálfföllnum
skúrum og geymslusvæði, fullt
af ryðguðum olíutunnum og leyfi
um af bílum. í einu horninu var
heljarstór pýramídi úr þýzkum
tunnum og 200 lítra olíutunn-
um. Að neðan hefur hann verið
að minnsta kosti 60 metrar á
hvora hlið. Hjá pýramídanum
stóð stór, hálffallinn skúr með
bárujámsþaki. Fyrir utan var
spjald sem á stóð: Maison A.A.G.
82 La Condamine.
Ekki vissi ég hvað skammstöf-
unin þýddi, en þetta var heim-
ilisfangið, sem skgifað var á
gatnakortið mitt. Svo ég opnaði
tvöfaldar skúrdyrnar og gekk
inn. í þakinu var skítugur gluggi,
en það leið talsverð stund áður
en ég sá nógu vel í kringum mig
til að greina, hvaða dýrgripir
væru í þessum skuggalega helli.
Allt angaði af olíu, acetoni,
brenndu gúmmí og málningu. Og
á gólfinu var þykkt lag a-f mold-
arleðju og smurningsolíu. Til
hægri við tvöföldu dyrnar voru
um það bil 20—30 olíutunnur
sem raðað var í fjórar hæðir,
glampandi af nýrri rauðri máln
ingu. Á miðju moldargólfinu var
stórt, grunnt ker og í því flaut
ryðguð tunna í þykk.ri svartri
froðu. Eg kallaði tvisvar en eng
in svaraði. Verksmiðjan, Maison
A.A.G. virtist mannlaus.
Til vinstri við kerið voru dyr,
er á stóð: Bureau. Eg barði, en
fékk ekkert svar, opnaði dyrnar
og gekk inn í skrifstofuna. Á göt
unni fyrir utan var glampandi
sólskin, en í rykugu herberginu,
fullu af ýmiskonar verkfærum,
málningardósum og slitnum hús
gögnum, var dimmt, því að þar
var enginn gluggi. Eg fálmaði
eftir slökkvaranum, og dauft
ljós, hálfhulið flugnaskitnum
skermi, lýsti upp herbergið.
Eg sá strax að bókin lá á skrif
brotinn. Hún lá opin við kort af
ritum og leifum af hrossasteik í
skaftpotti. Eg ók hana upp, „Sög
ur af þremur kastölum“ eftir
Stogumber. Bókin var bundin í
leður, en kjölurinn hafði verið
bortinn. Hún lá opin við kort af
Belleau frá 18 öld. Einhver hafði
farið yfir kortið og breytt með
teiknipenna og tuschbleki. Eg
skildi bókina eftir á borðinu
sneri burt og sá þá aðrar dyr
sem huldar voru gömlu vegakorti
af Frakklandi. Hitt herbergið var
einnig myrkvað og aftur fálmaði
ég eftir slökkvaranum. Drauga-
legt bláleitt kvikasilfursljós
(fluorescent) upplýsti herbergið.
Þar var aðeins eitt húsgagn, lágt
ferkantað borð, sem hlífðarklæði
hafði verið breitt yfir. Eg sá,
að hlífðarklæðið lá yfir einhverj
um undarlegum hlut, alsettum
göddum, á miðju borðinu. Eg
varð forvitinn. Enginn var við
staddur, en á borðinu frammi lá
bókareintakið opið við kort, sem
nýbúið var að breyta. Eg lyfti
einu horninu og fletti klæðinu
ofan af. Fyrst hélt ég að þetta
væri leikfangakastali, umgirtur
fagurlega gerðum garði og tjörn
en svo þekkti ég hina fimm
turna. Þetta var Belleau-kastali,
nákvæm eftirlíking af umhverf-
inu, síkinu og Belleau-kastala
sjálfum.
,,Qu’est-ce que tu fais lá, ros-
bif?“
Eg hrökk afturábak í hræðslu
fáti og sá Moumou standa í dyrun
um. Hann var í gúmmístígvélum
og með leðursvuntu, útataðri í
koppafeiti. Bjánaandlit hans var
ógeðslegt og illilegt og hann
hél-t á digurri, boginni stálpípu
í hendinn.
„Qu’est-ce que tu fai'S?“
Aftur urraði hann spurning-
una. Eg hafði ekki tíma til þess
að velta fyrir mér hvað hann
væri að geta þarna 1 Maison
A.A.G. eða að setja bókina og
kastalaeftirlíkinguna í samband
við leit Luciens að upplýsingum
um Tisson.
,,Eg var að leita að bók“.
„Hvaða bók?“
„Hún er þarna frammi á borð
inu, sú sem er opin við kortið“.
,,Hvað ætlarðu að gera við bók
ina?“
Eg reyndi að útskýra, að bóka
vörðurinn hefði látið mig hafa
heimilisfangið, en hinn risastóri
Moumou var ekki fær um að
fylgjast með sögu minni. Eg er
viss um að hann óskaði aðeins að
slá mig niður með stálrörpípunni,
sem hann hélt á í lúkunni. Þess
ar erfiðu umræður hættu og ég
skildi allt í einu, að hann hlyti
að vinna í þessum fúla skúr
og mundi eftir þefnum af hári
Dédés og sá að líklegt væri að
litli náunginn og kannske Benoit
ynni líka í skugga hins ryðgaða
pýramída.
,,Er Dédé þarna?“ spurði ég, og
benti í áttina að vinnusalnum.
Moumou kinkaði kolli.
„Sæktu hann þá“, sagði ég,
og þó risinn virtist hika, þramm
aði hann loks burt. Eg varð eft
ir, starðf á eftirlíkinguna og
reyndi að fá samhengi í atburð
ina.
Eg hafði hitt mann í bardaga.
Við höfðum hitzt af einskærri
tilviljun og barizt hlið við hlið.
Hann hafði hjálpað mér að
selppa. Af því að ég var særður
hafði hann hjálpað mér á örugg
an stað. Hann sagði að hann
væri blaðamaður og ástkona hans
var að minnsta kosti listamaður.
Hann hafði talsvert af frum-
stæðri valdsmennsku til að bera,
var bersýnilega vanur að gefa
skipanir. Hann fékk ekki áhuga
á mér, fyrr en hann komst að
því að ég lék nokkuð vel á
banjó og þekkti einkar vel til
Bélleau-kastala. Þetta hafði ég
| uppgötvað sjálfur.
Þá hafði hann sett samkvæmi á
svið, svo að hinir fimm gætu
hlustað á mig leika á banjó. Eg
virtist hafa staðizt prófið og þá
hafði hann komið með uppá-
stungu sína. Henni fylgdi saga,
sem að visu var ósennileg, en
hann hafði getið sér rétt
til, að hún myndi vekja
forvitni mína og áhuga.
Hafði ég samþykkt vegna
þess hversu mjög m,ig langaði til
að skoða kastalann, eða af því
að hin riddaralega leit hans að
upplýsingum um Tisson hafði
leyst ævintýraþrá mína úr læð-
ingi? Eftir 10 mánaða vinnu með-
al þjóðlaga og riddarasagna hlaut
ég að vera viðkvæmur fyrir öllu,
sem hafði keim af rómantík og
ævintýrum. Eg var reiður yfir að
hafa látið leika svona á mig. Hvað
sem lá á bak við allan leyndar-
dóminn, taldi ég mér trú um,
hafði ég engan áhuga lengur á
því. Sem betur fer hafði sú til-
viljun, að bókin leiddi mig til
Maison A. A. G., stanzað ævin-
týrið og ég var ákveðinn í að
segja Lucien, þegar ég hitti hann
næst, að ég væri ekki sá róm-
antíski kjáni, sem hann hafði
ímyndað sér. Mér leið betur. Heil-
brigð skinsemi hafði losað mig
við óttann við Moumou og endur-
minninguna um það, er skrifað
var á banjóið. Eg tók að búa mig
undir ræðu þá, sem ég ætlaði að
halda yfir /Lucien, og þá opnaði
hann dyrnar.
Hinir annarlegu þremenningar
komu á hæla honum, allir þrlr
klæddir í sams konar leðursvunt-
ur, svartir af óþverra. Dédé var
með rafsuðugleraugu upp á enn-
inu, hendur og handleggir Beno-
it’s voru ataðir rauðri málningu.
Þeir stóðu við dyrnar, en Lucien
settist upp á borðið. Hann brosti.
„Hvað finnst þér um eftirlík-
inguna?" sagði hann.
„Hún er mjög góð, en sýnir
aðeins, hvernig kastalinn var á
18. öld. Eins og þú getur skilið
hefur allt breytzt talsvert síðan“.
„Eins og?“
„Sýkið er orðið að tjörn, það
er ekki nógu breitt við suðaustur
hornið. Þú virðist hafa sett’ nýju
hernaðarbyggingarnar á kortið,
en ég held að þú munir komast
að raun um, að útlit kastalans og
garðarnir hafa breytzt".
„Hvað um innréttinguna?“
„Spurði Chollet".
ailltvarpiö
Föstudagur 17. febrúar
8.00 Morgunútvarp (Bæn — 8.05 Morg
unleikfimi — 8.15 Tónleikar
8.30 Fréttir — 8.35 Tónleikar —
9.10 Veðurfregnir — 9.20 Tónleik-
ar — 10.00 Veðurfregnir.
12.00 Hádegisútvarp (Tónleikar. —
12.25 Fréttir og tilkynningar).
13.15 Lesin dagskrá næstu viku.
13.25 „Við vinnuna": Tónleikar.
15.00 Miðdegisútvarp (Fréttir. — 15.05
Tónleikar. — 16.00 Fréttir, veð-
urfr. og tilk. — 16.05 Tónleikar).
18.00 Börnin heimsækja framandi þjóð
ir: Guðmundur M. Þorlákssou
lýsir ferð til fjarlægra eyja.
18.25 Veðurfregnir.
18.30 Þingfréttir. — Tónleikar.
19.00 Tilkynningar.
19.30 Fréttir.
20.00 Daglegt mál (Öskar Halldórsson
cand. mag.).
20.05 Efst á baugi (Tómas Karlsson og
Björgvin Guðmundsson).
20.35 Tónleikar: Tvær rúménskar
rapsódíur op. 11 eftir George
Enescu (Leopold Stokowsky stj.
sinfóníuhljómsveitinni, sem leik-
ur).
21.00 Upplestur: Ingólfur Guðbrands-
son les kvæði eftir Stein Steinarr.
21.10 Kórsöngur: Karlakór Akureyrar
syngur. Söngstjóri: Askell Jóns-
son. Við píanóið: Soffía Guð-
mundsdóttir. (Hljóðritað nyrðra
fyrr í vetur).
a) ,,Seiður“ eftir McGill.
b) ,,Kvöldljóð“ eftir Arna Björns
son.
c) ,,Negravísa“ eftir Clutsam.
d) ,,Þú hljóða nótt“ eftir Brahms.
e) ,,Næturóður“ eftir Schubert.
21.30 Utvarpssagan: ,,Blítt lætur ver-
öldin“ eftir Guðmund G. Haga-
lín; III (Höfundur les).
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Passíusálmar (17).
22.20 ..Blástu — og ég birtist þér"; VI.
þáttur: Ólöf Arnadóttir kynnir
konur frá fjarlægum löndum.
22.40 A léttum strengjum.
a) Harry Arnold og danshljóm-
sveit sænska útvarpsins leika
sænskan djass ásamt Arno
b) Danshljómsv. Berlínarútvarps-
Domnérus og hljómsveit hans.
ins leikur; Roland Kovac stj.
23.10 Dagskrárlok.
Laugardagur 18. febrúar
8.00 Morgunútvarp. — Bæn (Séra
Jón Auðuns dómprófastur). —
8.05 Morgunleikfimi. — 8.15 Tón-
leikar. — 8.30 Fréttir. — 8.35 Tón
leikar. — 9.10 Veðurfregnir. —•
9.20 Tónleikar. —
12.00 Hádegisútvarp.
(12.25 Fréttir og tilkynningar).
12.50 Öskalög sjúklinga (Bryndís Sig-
urjónsdóttir).
14.30 Laugardagslögin — (15.00 Fréttir)
15.20 Skákþáttur (Guðm Arnlaugsson),
16.00 Fréttir og veðurfregnir.
16.05 Bridgeþáttur (Stefán Guðjohn-
sen).
16.30 Danskennsla (Heiðar Astvalds*
son danskennari).
17.00 Lög unga fólksins (Guðrún As-
mundsdóttir).
lr rt0 Útvarpssaga barnanna: ,,Atta
börn og amma þeirra í skógin-
um“ eftir Önnu Cath.-Westly
XIV. (Stefán Sigurðsson kennarl
þýðir og les).
18.25 Veðurfregnir.
18.30 Tómstundaþáttur barna og unf
linga (Jón Pálsson).
19.00 Tilkynningar.
1930 Fréttir.
20.00 Tónleikar: Lög úr söngleiknum
„Rose Marie" eftir Friml-Stothart
(Dorothy Kirsten, Nelson Eddy
og Howard Chandler kórinn
syngja; Leo Arnaud stjórnar kó»
og hljómsveit).
20.25 Leikrit: „Fyrirvlnnan'* eftir W.
Somerset Maugham 1 þýðingii
Ragnars E. Kvaran. — Leikstjórif
Ævar R. Kvaran.
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Passíusálmar (18).
22.20 Góudans útvarpsins; þ. á. m. leik-
ur hljómsveit Guðmundar Finn-
björnssonar Söngkona: Helerm
Eyjólfsdóttir.
02.00 Dagskrárlo^
Skáldið og mamma litla
1) Hlustarðu nokkuð á það, sem 2) Já, ég hef verið að hlusta — og 3) ....nú er ég að reyna að finna
ég er að segja? . heyrt hvert orð, en.... út við hvað þú hefur átt.
' — Drottinn minn, hundurinn I Það virðist enginn vera nálæg-llings krakki að komast hingað!? I byggða os sækja hundinn á eft-
yar að reyna að vernda barn! j ur . . . . hvemig fór þessi vesa-I Það er bezt að koma honum till ir!