Morgunblaðið - 21.02.1961, Side 1

24 siður
48. árgangur
42. tbl. — Þriðjudagur 21. febrúar 1961
Prentsmiðja Morgunbladsins
6 vinir Lum-
umba líflátnir
Sameinuðu þjóönunum,
New York, 20. febr.
D A G Hammarskjöld, aðal-
framkvæmdastjóri SÞ, skýrði
öryggisráðinu frá því í dag,
að sex stjórnmálamenn í
Kongó, sem allir voru stuðn-
íngsmenn Lumumba, hafi
verið fluttir frá Leopoldville
til Suður-Kasai-héraðs og
•þar teknir af lífi. Vakti fregn
■i»essi almennan viðbjóð og
'hrylling þeirra er á hlýddu.
Frétt þessa hafði Hammar-
skjöld eftir fulltrúa sínum í
Leopoldville, Indverjanum
Rajeshwar Dayal.
Þegar fulltrúar höfðu lýst við
bjóði sínum á atburðinum, ósk-
aði George Padmore, fulltrúi
Líberíu, eftir að hlé yrði gert

Lumumba
flúði ekki
— segir meðfangi
hans

Dar es Salaam, Tanganyika,
20. febr. (NTB).
EINN af fyrri meðföngum
Lumumba sagði í dag í Dar
es Salaam að Lumumba og
samstarfsmenn hans tveir,
sem drepnir voru með hon-
um, hafi alls ekki flúið
fangelsið í Katanga, heldur
verið teknir af lífi hinn 8.
febr. s.l.
Semji Satchou, sem er rit-
ari í þjóðernishreyfingar-
Lumumba var í haldi í sama
fangelsi og forsætisréðherr-
ann fyrrverandi ,og voru að-
eins tveir klefar á milli
þeirra. Satchou tókst nýlega
að flýja til Tanganiyka.
Hann áttl í dag viðtal við dag
blað eitt og sagði þá að Lum
uirjba og félagar hans tveir
hafi verið sóttir í farrgelsið
kl. 2 aðfaranótt 8. febr. s.l.
og fluttir á aftökustað.
á fundi öryggisráðsins meðan
fulltrúar áttuðu sig betur á því
sem skeð hafði. Kvaðst hann
vilja nota tímann til að ráð-
færa sig við aðra fulltrúa
Afríkuríkja, ef ske kynni að
þeir vildu breyta afstöðu sinni
til Kongómálsins, sem hann
sagði að væri fyrst og fremst
mál Afríkulandanna.
Grimmd og lögleysa
Fulltrúi Bandaríkjanna, Adlai
Stevenson, kvaðst vilja lýsa yfir
hryllingi, fyrirlitningu og gremju
Framih. á bls. 23
40 ráðherrar á þingi
Norðurlandaráðs

Kaupmannahöfn, 20. fébrúar. '
Einkaskeyti frá Páli Jónssyni.
NÍUNDA þing Norðurlanda-
ráðs hófst í Kaupmannahöfn
á laugardaginn. — Þar eru
mættir 40 ráðherrar og 69
þingmenn frá öllum Norður-
löndum. — Gísli Jónsson,
alþingismaður, fráfarandi for
seti ráðsins, setti þingið, en
síðan var kosið í stjórn þess
og nefndir.
Forseti ráðsins var kjörinn
Erik Eriksen, fyrrverandi for
sætisráðherra, en varaforset-
ar Gísli Jónsson, Fagerholm
frá Finnlandi, Hönsvald frá
Noregi og Ohlin frá Svíþjóð.
Nefndarkjör.
íslenzku fulltrúarnir voru
kjörnir í nefridir sem hér seg-
ir: Magnús Jónsson í laganefnd,
Gísli Jónsson í menningarnefnd,
Einar Olgeirsson í félagsmála-
nefnd Ásgeir Bjarnason í sam-
göngumálanefnd, Sigurður Ingi
mundarson í fjármálanefnd og
Haraldur Kröyer í ritnefnd fyrir
Nordisk Kontakt.
Eriksen forseti ráðsins til-
kynnti að meðal þeirra mála sem
fjrrir lægju, væri tillaga um að
banna kjarnorkuvopn á Norður
löndum. Flytjendur eru Hertta
Kuusinen frá Finnlandi og Einar
Olgeirsson.
í umræðunum á laugardag
var mikið talað um nauðsyn
á samvinnu Norðurlandanna.
í þeim umræðum sagði Norð
maðurinn Wikbork að hann
hefði aldrei fundið jafn mik-
ið til norrænnar samstöðu og
á Lögbergi í fyrra, þegar
þingið var haldið á íslandi.
Kæða Ólafs Thors.
Áður en fundi lauk á sunnu-
dag héldu forsætisráðherrar allra
Norðurlanda ræður. Ólafur Thors
forsætisráðherra lýsti ánægju
sinni yfir að vera aftur kominn
til Kaupmannahafnar, en þangað
hefði hann síðast komið fyrir
30 árum. Hann flutti kveðjur
frá Islandi til þeirra þingfulltrúa,
sem í fyrra heimsóttu íslands og
skildu þar eftir dýrmætar endur
minningar, sem ekkj gleymast:
Við komum hingað til að stofna
til kynna, sagði forsætisráðherr
ann. Kunningsskapur er bezta
leiðin til að draga úr skoðana-
mun. Persónulegt viðhorf mitt
gagnvart Norðurlandaráðinu svo
og viðhorf meðráðherra minna,
er eigingjarnt. ísland, veiga-
minnsta grein hins norræna
stofns þarfnast sem mestrar nor
rænnar samvinnu á mörgum svið
um og áhugi okkar á Norður-
landaráði er vaxandi. Mörg af
málum þeim sem hér eru rædd,
snerta okkur ekki beinlínis, en
við viljum vera framtakssamari.
Við óttumst ekki þegar sagt er
á íslandi að það gangi hægt. Ég
segi löndum mínum að ef við
Verkfall hefur nú staðið yfir I
í Vestmannaeyjum frá ára-J
mótum. ÖIl vinna liggur ger-
samlega niðri í bænum. Mynd
þessi er tekin fyrir helgina
af Sighvati Bjarnasyni, fram-
kvæmdastjóa Vinnslustöðvar-
innar, sem er stærsta fyrir-
tækið í bænum. Hann stendur
arna í auðum pökkunarsaln-
um í Vinnslustöðinni, þar seml
um þetta leyti ættu 180 stúlk-|
ur að keppast við að vinna.
Nánar er sagt frá heimsókn
til Vestmannaeyja á síðu 3 og
10 í blaðinu. Ljósm. Sigurgeir
Jónasson.
sameinum kraftana og lyftum
upp blysi sannleikans, fylgi þjóð
in okkur. Róm var ekki byggð
á einum degi. Norðurlandaráð er
ekki eins og Pallas Aþena stokk
in út úr enni Zeivs og hefur ekki
þegar náð fullkomnun.
Ölafur Thors lauk máli sínu
með þessum orðum: ,,Ég geri
Framh. á bls. 23
Flugslys, sjóslys og sprenging
verða fjölda manns að bana
London, Rovigo, Darla, Tokio,
20. febrúar (Reuter).
ANSON flugvél úr brezka flug-
hernum rakst í dag á fjallstind
á eyjuirni Man. Sex menn voru
í vélinni, og fórust þeir allir.
Vélin var á leið til Norður-ír-
lands frá Wyton í ensku Mið-
löndum.
Sprenging varð í dag í skipa-
smiðastöð lálægt Rovigo á ítal-
íu. Þrír starfsmenn stöðvarinrr-
ar fórust í sprengingunni en sjö
aðrir særðust. Við sprenginguna
þeyttust allt að hálfs tonns málm
stykki 200 metra vegalengd. TJm |
70 menn voru víð vinnu erj
sprengingin varð. í einni fréttj
segir að oliuflutningaskip, sem
verið var að vinna við, hafi
rifnað í þrjá hluta. Eldur brauzt
út í stöðinni, en varð fljótt
slökktur. Gluggarúður brotnuðu
í 500 metra fjarlægð frá skipa-
smíðastöðiimi.
— • —
Fylkisstjórinn í Austur Paki-
stan hefur fyrirskipað rannsókn
á því er fljótabáti hvolfdi á
Meghna fljóti sl. miðvgcudag.
Óttazt er að um eitt hundrað
manns hafi drukknað. Bráða-
birgðaskýrsla hefur verið gefin
út um slysið og er þar aðallega
stuðzt við framburð íbúanna í
nágrenni við slysstaðinn, en þeir
segja að á bátnum hafi verið
250 farþegar. Eigendur bátsins
segja hinsvegar að ekki hafi ver
ið nema 120 farþegar um borð,
enda er það leyfilegt hámark.
Samkvæmt fréttum voru fljóts-
bakkarnir þaktir líkum farþeg-
anna, sem margir gátu synt í
Iand í ísköldu vatninu en létu
lífið er þangað kom. Ekki er
Framh. á bis. 23
Mótmæla morð-
unum í Kongo
MORGUNBLAÐINU hefur flýtt fyrir þeirri lausn með
borizt eftirfarandi yfirlýsing slíkum ógnaraðgerðum.
frá alþjóðaráði samtakanna Ráðið vill benda á að
Congress for Cultural Free- Frjáls menning er alþjóða
dom, sem hér á landi nefnist félagsskapur menntamanna
Frjáls menning. Yfirlýsingin og hefur mótmælt pólitísk-
er dagsett í París 14. þ. m.:
Yfirlýsing varðandi morðin
á Patrice Lumumba, Maurice
M’Polo og Joseph Okito
Alþjóðaráð Frjálsrar menn
ingar lýsir yfir reiði sinni
vegna morðanna á kong-
ósku stjórnmálaleiðtogunum
Lumumba, M’Polo og Okito
og hvetur til þess að óhlut-
dræg alþjóðleg rannsókn
verði framkvæmd á þeim
óhugnanlegu atburðum, sem
umlykja dauða þessara
þriggja manna. Án þess að
vilja á nokkurn hátt dæma
fyrirfram þá stjórnmálalegu
lausn, sem finna verður á
vandamálum Kongó, er ráðið
sannfært um að ekki verður
um ofsóknum hvar í landi
sem slíkar ofsóknir hafa ver-
ið framdar, þar á meðal í
Sovétríkjunum og á Spáni.
Samtökin hafa átt forystuna
í alþjóðlegum mótmælum
gegn pólitískum réttarhöld-
um í Austur-Evrópu og gegn
aftöku Imre Nagy og ann-
arra stjórnmálaleiðtoga ung-
versku byltingarinnar. Frjáls
menning fór þess einnig á
leit við forseta Bandaríkj-
anna að hann breytti dauða-
dómunum í málum Rosen-
berghjónanna og Chessmans.
Gjörðir Frjálsrar menningar
hafa byggzt, ekki á flokks-
sjónarmiðum, heldur á rétt-
læti og manngæzku, sem eru
grundvöllur frelsis.