Morgunblaðið - 21.02.1961, Blaðsíða 15

Þriðjudagur 21. febrúar 1961
MORGVNBLAÐIÐ
15
%fc^^»^^M»Wi#»^M»<M<Í<»g»«W»W>#»i^^^»%*^^%'
Eyjar
m
m "*T Framhald af bls. 10.
Jum kringumstæðum við vinnu
sina, framhjá nýju flökunarvél
jlinni, sem kostaði 2,3 millj. og
*var aðeins notuð í 2 mánuði
jjí fyrra og stönzum við stóran
fsaltfiskstafla. — Hefði allt
gegnið sinn eðlilega gang, þá
•hefði saltfiskur komið úr
Wþurrkhúsinu í febrúar og þessi
jxstafli farið inn, segir Sighvat-
jjur. —
Verkfallið að klára
bókavörðinn
ÍEinn mann hitti ég þó, sem
hefur nóg að gera. Það er Har-
.aldur Guðnason, bókavörður.
i— Verkfallið er alveg að drepa
'mig, segir hann. Við höfum
'opið þrjá tíma á dag og einn
daginn fóru út 360 bindi. í
janúar í fyrra voru lánaðar
2700 bækur, en núna 4200. Það
er ekki svo lítil aukning. Flest-
ir eiga líka árskort og þá er
engin útgjaldaaukning að fá
sér bók.
Færeyingurinn Tom Hurst
hefur beðið alla vertíðina,
eins og línuballarnir á bak
við hann. Og heima bíða
hans kona og svartur köttur.
Mosin er dýr í rekstri
Sigríður í Klöpp er ein af
i^þeim verkakonum, sem eru í
verkfalli í Vestmannaeyjum.
Hún var að kaupa sér tölur í
vefnaðarvörubúð, þegar við
rákumst á hana. Hún kvaðst
ekkert hafa unnið síðan um
miðjan desember og vera orð-
in leið á aðgerðarleysinu.
Þetta væri þó venjulega bezti
tíminn hjá sér.
Það er enginn annar við-
sfciptavinur í búðinni og af-
greiðslumaðurinn segir að
varla komi maður inn. Ein og
ein kona kaupi enn tölur eða
prjónagarn. Það sé allt og
sumt. Sömu sögu hafa allir
kaupmenn í Eyjum að segja.
Jafnvel í matvörubúðunum
hafa viðskiptin dregist mjög
saman, fólk er greinilega far-
(ið að spara við sig matarkaup-
in. —
Nú kemur inn hressilegur
maður: — Jæja, Maggi minn,
þú ætlar að kaupa af mér víx-
il eða skrifa upp á hann, seg-
ir hann og hlær. Ég verð að
fara að slá fyrir tóbaki í nös-
ína'..En bau °sk°P sem hverfa
í nösina á honum benda til
þess að fyrir því iþurfi þó nokk
urn víxil. Hann kveðst heita
Kristófer og einhver segir að
[hann gegni mikilli ábyrgðar-
stöðu, sé nokkurs konar dömu
málaráðherra, þ. e. a. s. komi
aðkomustúlkunum í einni
Ihraðfrystistöðinni fyrir. __
Ég hefi aðeins tvær núna, seg-
,ir Kristófer, og hef ekkert að
, gera við fleiri. Hann veit sjálf-
sagt hvað hann er að segja, því
kunnugir segja að venjulega
hafi hann um 80 á sinni kónnu.
Heima bíða kona og svartur
köttur
Tom Hurst kom fyrir hálf-
um öðrum nlánuði frá Trang-
isvogi í Færeyjum á vertíð í
Vestmannaeyjum. Hann er
búinn að vera 6 vertíðir þar,
kom þló ekki í fyrra, af því
þá leystist bannið heima svo
seint og nú hefur hann setið í
sex vikur í Vestmannaeyjum,
og beðið. — Það er alltaf eitt-
hvað að segir hann, ef ekki
heima, þá hér.
— Hvað eru komnir margir
Færeyingar til Eyja? Vissuð
þið ekki að verkfall var yfir-
vofandi áður en þið fóruð?
— Við erum milli 40 og 50
komnir, en í hitteðfyrra voru
um 200 Færeyingar hér, stúlk-
unar meðtaldar. Jú, við höfð-
um haft spurnir af verkfalli,
en duttu ekki í hug þessi ó-
sköp. Það er svo langt á milli
ferða, að það þýddi ekki að
bíða.
— Áttu konu og börn
heima?
— Bara konu og svartan
kött!
— Konunni hlýtur að leið-
ast að missa þig til íslands
marga mánuði úr ári hverju,
jafnvel þó hún hafi svarta
köttinn hjá sér. Er hún ekki
hrædd um þig fyrir blómarós-
unum í Vestmannaeyjum?
Tom verður kímileitur og
gjóar augunum á viðstadda. —
Við skulum sleppa því segir
hann svo, og auðvitað gerum
við það.
— Og hvað nú? Á hverju
lifirðu?
— Ég borða hjá útgerðinni.
Það er ekkert að gera annað
en bíða, segir Tom. Maður
kemst ekki heim.
— Hvað gera sjómenn
heima hjá þér núna?
— Þeir eru á línu heima og
sigla til Englands, en til þess
þarf svo lítinn mannskap. Það
er ekki fyrr en í endaðan marz
að Grænlandsfiskiríið á stóru
bátunum byrjar. Þá er saltað
og það er mannfrekara.
Tom talar íslenzku eins og
innfæddur. Hann var hér líka
í tæp sex ár á stríðsárunum
við að vefa hjá Sigurjóni á
Álafossi.
— En ég vill miklu heldur
vera á sjónum^ segir hann.
Hún er ósköp óheilbrigð þessi
verksmiðjuvinna.
Fiskur og hressing
Alls staðar þar sem ég kem
í bænum er nýr fiskur á borð-
um. í fyrstu furða ég mig á
þessu. En skýringin er sú að
það er látið óátalið þó trillurn-
ar rói, þegar gefur, svo bæjar-
búar hafi í soðið. Einn trillu-
sjómann hitti ég á förnum
vegi. Hann var með póstsend-
ingu af ákveðinni lögun und-
ir hendinni. — Þeir hjálpa mér
svolítið að beita í sjálfboða-
vinnu, til að gera eitthvað, og
þá þykir mér gaman að gefa
þeim soðningu, sígarettu og
kannski svolitla hressingu í
staðinn, segir hann.
Já, vel á minnst. Hvernig
skyldi vera með hressinguna á
þessum síðustu og verstu tím-
um. Löggin kemur til Eyja
gegnum póstinn og ég held
upp á pósthús og gægist þar
inn. Pakkar með þessari á-
kveðnu lögun þekja tvö borð.
Þó segir af greiðslustúlkan mér
að þetta sé ekkert líkt m,agn
og á sama tíma í fyrra. En er
að aukast núna, bætir hún við.
— Annars er miklu minna
að gera hér almennt en þá.
Það er svo miklu minna inn-
leyst af almennum verzlunar-
kröfum, bætir hún við.
Það er alls staðar sama sag-
an, lítið að gera. —E.Pá.
Mat löggjafans á brautryoj-
endastarfi Jóns Þorsteinssonar
ÍMILLI Lindargötu og Sölvhóls-
,götu liggur sund eitt, sem nefnt
er Skuggasund. Við suðurenda
þess eru tvær byggingar sitt
hvoru megin götunnar, íþrótta-
skóli Jóns Þorsteinssonar að vest
an, en höfuðstöðvar Framsóknar
flokksins að austan.
Hugsjónamenn stofnuðu hvort
tveggja, Jón skóla sinn, en
Tryggvi Þórhallsson Framsókn-
arflokkinn. — Margt var líkt
með mönnum þessum, báðir
vildu fagra glímu, hrein brögð,
en höfðu andstyggð á hvers kyns
bolabrögðum. Báðir höfðu sama
markmið — að koma þjóinni úr
kútnum, þannig að hér mætti
búa samhent, dja»fhuga og bjarg
Jálna þjóð, sem gæti bein í baki
horft björtum augum til framtíð
arinnar.
En margt fer öðruvísi en ætlað
er, glímureglur Tryggva hentuðú
eigi flokksbræðrum hans í Fram
'sóknarflokknum, hann varð að
hrekjast úr flokknum og fór
aðra leið í stjórnmálunum úr
'því.
Síðan þetta var eru liðnir
Inokkrir áratugir, og er því fróð

legt að athuga þessar stofnanir
dag. Jón er fiuttur með skóla
sinn úr þaklofti Austurstrætis 14
skólahús sitt á horni Skugga-
sunds og Lindargötu og Fram-
sóknarflokkurinn hefur fengið
aðsetur gegnt honum í Edduhús-
inu.
Jón hefur haldið uppteknum
hætti, kennt sjúkraleikfimi
sína, þannig að þúsundir manna
hafa í bókstaflegum skUningi
rétt sig úr kútnum fyrir tilverkn
að hans. — Bogið bak, hrygg-
skekkja, ilsig og alls kyns fóta-
mein hafa þar verið bætt með
ágætri samvinnu lækna og Jóns.
— Þar að auki er glíman enn
stunduð þar af kappi og bola-
brögðin fordæmd sem fyrrum.
— Skólinn leigður til fimleika og
hvers kyns knattleika.
Jafnframt var vinnustofa og
annað heimil snillingsins Kjar-
vals í húsi Jóns um langt árabil.
Líkamsmennt og fagrar listir
eru þar einnig í hávegum hafðar.
Einhver hefði nú talið, að slík
starfsemi væri jákvæð í bezta
lagi og hlyti hugsjónamaðurinn
— Ur ýmsum áttum
Framh. af bls. 12.
á þessu sviðji — aðeins
Bandaríkin og Svíþjóð munu
hafa framleitt meira. Kanada
er svo fjórði helzti aðilinn í
þessari samkeppni. — Ef
miðað er við fólksfjölda, er-
um við aftur á móti tvímæla
laust mesta „minkaþjóð" í
heimi, sagði Dagens Nyheder.
(Það eru fleiri en íslending-
ar, sem reyna að krækja sér
í met á ýmsum sviðum með
því að beita höfðatöluregl-
unni!) — Ekki liggja enn fyr
ir algerlega nákvæmar tölur
um framleiðslu og sölu
minkaskinna árið 1960 í hin-
um ýmsu löndum, er hana
stunda, en 1959 voru seldar
5,7 milljónir skinna í Banda-
ríkjunum, 1 millj. í Kanada og
ein í Svíþjóð, 0,9 millj. í Dan
mörku, 0,7 millj. í Noregi og
0,3 millj. í Finnlandi. — Dag
ens Nyheder gefur þá skýr-
ingu á því, að það fullyrðir,
að Danmörk sé nú komin
fram úr Kanada, að fram-
leiðslan á Norðurlöndum hafi
verið í stöðugum og örum
vexti undanfarin ár, en hins
vegar hafi loðdýraræktin í
Kanada staðið nokkurn veg-
inn í stað um alllangt skeið.
•A Duttlungar kvenna
Eins og sjá má af fram-
anskráðu, eru helztu minka-
ræktarlönd heimsins í Norð-
ur-Ameríku og Skandinavíu.
Þannig má t. d. nefna, að í
svo stóru landi sem Frakk-
landi hefir ársframleiðsla
minkaskinna ekki enn kom-
izt yfir 50 þúsund skinn —
en aftur á móti er nú tekið
að bera allmjög á samkeppni
úr austurátt. Er þar fyrst og
'fremst um að ræða Japan og
Sov.étrikin. í Sovétríkjunum
hefir verið gerð 7 ára áætlun
um minkauppeldi, en sam-
kvæmt henni skal skinna-
framleiðslan vera komin upp
í 1,5 millj. skinna árið 1965.
— En, segir hið danska blað,
greinilega með nokkru stolti,
¦— eins og gerist í landbún-
aðinum, leggja hinir dönsku
loðdýraræktarmenn megin-
áherzlu á að framleiða gæða-
vöru. En „gæðin" eru dálitið
afstæð á þessu sviði, og þess
vegna er ekki nóg, að unnið
sé af fullkominni samvizku-
semi á hinum 2500 loðdýra-
Á því stóð heldur eigi. And-
búgörðum í Danmörku —
einnig verður að koma til
náin samvinna við sölusam-
tök framleiðendanna, en þar
skortir víst ekkert á. í verzl-
un með minkaskinn gilda
nefnilega almenn efnahags-
lögmál og raunveruleg gæði
vörurinar oft á tíðum minna
en duttlungar tízkukónganna
og kvenfólksins. — Auk þess
sem áherzla er lögð á það
með margvíslegri kynblönd-
un að fá fram stór og falleg
dýr, verða loðdýraræktar-
menn sífellt að vera við því
búnir að þurfa að „breyta"
framleiðslunni eftir því,
hvaða skinnagerðir eru —
eða virðast munu verða —
mest eftirspurðar.
verðskuldað þakklæti frá Al-
þingi ag ríkisstjórn að launura
Á því stóð heldur ekki. And-
býlingurinn beitti sér fyrir því 1
ríkisstjórn þeirri, er fór með
völd í landinu í júní 1957, að
Alþingi samþykkti með
1,44/1957 sérstaka þakkargjörð
til Jóns Þorsteinssonar. — Var
það kr. 417.000.00 stóreignaskatt.
ur sem örlítill þakklætisvottur
fyrir einstaklega jákvætt ævi-
starf.
Dæmi Tryggva er einnig lær-
dómsríkt, því það sýnir, að hve
mikill, sem sá hugsjónamaður er,
sem stofnar til stjórnmálasam-
taka, þá á hann ávallt á hættu
að lenda í samfylgd manna, sem
í ofurkappi sínu þeyta lúðra sína
svo hátt, að hugsjónin týnist í
hávaðanum.
Það vill þó þóðinni 1 íI happs,
að í dag fer með völd í landinu
ríkisstjórn, sem hefur bæði vilja
og þor til að leiSrétta það herfi-
lega misrétti, sem helstefna
Vinstri stjórnarinnar sálugu
leiddi yfir þjóðfélagsþegnaiia.
Alþingi er nú einnig skipað nýj-
um mönnum, en óhappaþingið
frá 1957 hefur verið svopt um-
boði þjóðarinnar.
Því er það einróma krafa þjóð-
arinnar, að hið nýja Alþingi láti
Jón Þorsteinsson eigi liggja ó-
bættan hjá garði.
Margvísleg afbrigði
eðli sínu
nefndur
og lengi
eingöngu
Minkurinn er í
dökkbrúnn að lit,
„standard-minkur",
vel var það nær
hann, sem í boði var, bæði
austanhafs og vestan. Með
margvíslegri kynblöndun hef-
ir svo tekizt að fá fram ný
litarafbrigði — svart og hvítt
og flest þar á milli. — Svo-
nefndur safir-minkur er nú í
einna mestu dálæti. Hann er
ljós- eða gráblár, „barna-
barn" tveggja annarra af-
brigða: hins málmlita „aleuti-
an" og „silverblue". Afkvæmi
þessara tveggja tegunda verð
ur aftur á móti „standard-
minkur", þ. e. hinn uppruna-
legi, dökkbrúni. — Auk þess
sem menn hafa fengið fram
ýmis litarafbrigði við blönd-
un, hefir tekizt að koma upp
„nýju" minkakyni, sem er
næstum helmingi stærra en
hið upphaflega kyn. Þarna
eru enn margvíslegir mögu-
leikar fyrir hendi.
— • —
Eitt minkaskinn kostar að
meðaltali rúmar 100 krónur
(danskar), að sögn Dagens
Nyheder, — en þó geta viss-
ar tegundir komizt í 4—5
sinnum hærra verð (1 d. kr.
= ísl. kr. 5,51). — Því reikna
Danir verðmæti ársframleiðsl
unnar 1960 a. m. k. rúmlega
100 milljónir kr. — en meira
en 90% þeirrar upphæðar fá
þeir í „hörðum" gjaldeyri,
þar sem meginhluti fram-
Ieiðslunnar er fluttur út. —
Já, það virðist borga sig
býsna vel að stunda minka-
raekt — ef rétt er að farið.
Ðregið hjáFáki
HINN 15. febrúar var dregið í
íbúðarhappdrætti hestamannafé-
lagsins Fáks og kom upp núm'
erið 13899. Getur eigandi þesj
númers vitjað vinningsins í
skrifstofu Fáks. ( Birt án ábyrgð
ar).
1
Byggingasamvinnufélag
starfsmanna Rvíkurbæjar.
Aðalfundur
Aðalfundur félagsins verður
haldinn á skrifstofu þeas,
þriðjudaginn 26. febrúar M.
17.15.
Dagskrá.
Venjuleg aðalfundarstört.
Stjómin.
Cisli Einarsson
héraðsdómslögmaður
Málflutningsskrifstofa. - ;
Laugavegi 20B. — Sími 1965L
RAGNAR JONSSON
hæstaréttarlögmáður' zzt'-
Lögfræðistörf og eignauimsýsla
Vonarstr. 4 VR-húsinu; S. 17752
Gólfslípunfn
Barmahlíð 33. — ,Siwi 1365X
HILMAR FOSS
lögg. skjalþ. og dómt.
Hafnarstræti 11 — Sími 14824
Lynghaga 4. Sími 19333. v
Sigurður Ólason
hæstaréttarlögmaður
Þorvaldur Lúðvíksson. ~
héraðsdómslögmaður
Málflutningsskrifstofa. '
Austurstræti 14 — Sími 1-55-35.