Morgunblaðið - 21.02.1961, Síða 15

Þriðjudagur 21. febrúar 1961
MORGVNBLAÐIÐ
15
I

Eyjar
Framhald af bls. 10.
um kringumstæðum við vinnu
sína, framhjá nýju flökunarvél
.inni, sem kostaði 2,3 millj. og
■var aðeins notuð í 2 mánuði
'í fyrra og stönzum við stóran
saltfiskstafla. — Hefði allt
gegnið sinn eðlilega gang, þá
hefði saltfiskur komið úr
þurrkhúsinu í febrúar og þessi
stafli farið inn, segir Sighvat-
ur. —
Verkfallið að klára
bókavörðinn
Einn mann hitti ég þó, sem
hefur nóg að gera. Það er Har-
aldur Guðnason, bókavörður.
Verkfallið er alveg að drepa
mig, segir hann. Við höfum
opið þrjá tíma á dag og einn
daginn fóru út 360 bindi. f
janúar í fyrra voru lánaðar
2700 bækur, en núna 4200. Það
ér ekki svo lítil aukning. Flest-
ir eiga líka árskort og þá er
engin útgjaldaaukning að fá
sér bók.

'»7' •
Færeyingurinn íom Hurst
hefur beðið alla vertíðina,
eins og línuballarnir á bak
við hann. Og heima bíða
hans kona og svartur köttur.
Nösin er dýr í rekstri
Sigríður í Klöpp er ein af
þeim verkakonum, sem eru í
verkfalli í Vestmannaeyjum.
•Hún var að kaupa sér tölur í
vefnaðarvörubúð, þegar við
rákumst á hana. Hún kvaðst
'ekkert hafa unnið síðan um
ímiðjan desember og vera orð-
(in leið á aðgerðarleysinu.
,Þetta væri þó venjulega bezti
tíminn hjá sér.
Það er enginn annar við-
'skiptavinur í búðinni og af-
greiðslumaðurinn segir að
'varla komi maður inn. Ein og
ein kona kaupi enn tölur eða
'prjónagarn. Það sé allt og
sum,t. Sömu sögu hafa allir
kaupmenn í Eyjum að segja.
Jafnvel í matvörubúðunum
hafa viðskiptin dregist mjög
saman, fólk er greinilega far-
ið að spara við sig matarkaup-
,in. —
Nú kemur inn hressilegur
maður: — Jaeja, Maggi minn,
þú ætlar að kaupa af mér víx-
il eða skrifa upp á hann, seg-
ir hann og hlær. Ég verð að
fara að slá fyrir tóbaki í nös-
ina. En þau ósköp sem hverfa
í nösina á honum benda til
þess að fyrir því iþurfi þó nokk
urn víxil. Hann kveðst heita
Kristófer og einhver segir að
hann gegni mikilli ábyrgðar-
stöðu, sé nokkurs konar dömu
málaráðherra, þ. e. a. s. komi
aðkomustúlkunum í einni
hraðfrystistöðinni fyrir. __
Ég hefi aðeins tvær núna, seg-
ir Kristófer, og hef ekkert að
gera við fleiri. Hann veit sjálf-
sagt hvað hann er að segja, því
kunnugir segja að venjulega
hafi hann um 80 á sinni könnu.
Heima bíða kona og svart'ur
köttur
Tom Hurst kom fyrir hálf-
um öðrum rrtánuði frá Trang-
isvogi í Færeyjum á vertíð í
Vestmannaeyjum. Hann er
búinn að vera 6 vertíðir þar,
kom þló ekki í fyrra, af því
þá leystist bannið heima svo
seint og nú hefur hann setið í
sex vikur í Vestmannaeyjum
og beðið. — Það er alltaf eitt-
hvað að segir hann, ef ekki
heima, þá hér.
— Hvað eru komnir margir
Færeyingar til Eyja? Vissuð
þið ekki að verkfall var yfir-
vofandi áður en þið fóruð?
— Við erum milli 40 og 50
komnir, en í hitteðfyrra voru
um 200 Færeyingar hér, stúlk-
unar meðtaldar. Jú, við höfð-
um haft spurnir af verkfalli,
en duttu ekki í hug þessi ó-
sköp. Það er svo langt á milli
ferða, að það þýddi ekki að
bíða.
— Áttu konu og börn
heima?
— Bara konu og svartan
kött!
— Konunni hlýtur að leið-
ast að missa þig til íslands
marga mánuði úr ári hverju,
jafnvel þó hún hafi svarta
köttinn hjá sér. Er hún ekki
hrædd um þig fyrir blómarós-
unum £ Vestmannaeyjum?
Tom verður kímileitur og
gjóar augunum á viðstadda. —-
Við skulum sleppa því segir
hann svo, og auðvitað gerum
við það.
— Og hvað nú? Á hverju
lifirðu?
— Ég borða hjá útgerðinni.
Það er ekkert að gera annað
en bíða, segir Tom. Maður
kemst ekki heim.
— Hvað gera sjómenn
heima hjá þér núna?
— Þeir eru á línu heima og
sigla til Englands, en til þess
þarf svo lítinn mannskap. Það
er ekki fyrr en í endaðan marz
að Grænlandsfiskiríið á stóru
bátunum byrjar. Þá er saltað
og það er mannfrekara.
Tom talar íslenzku eins og
innfæddur. Hann var hér líka
í tæp sex ár á stríðsárunum
við að vefa hjá Sigurjóni á
Álafossi.
— En ég vill miklu heldur
vera á sjónum, segir hann.
Hún er ósköp óheilbrigð þessi
verksmiðjuvinna.
Fiskur og hressipg
Alls staðar þar sem ég kem
£ bænum er nýr fiskur á borð-
um. í fyrstu furða ég mig á
þessu. En skýringin er sú að
það er látið óátalið þó trillurn-
ar rói, þegar gefur, svo bæjar-
búar hafi £ soðið. Einn trillu-
sjómann hitti ég á förnum
vegi. Hann var með póstsend-
ingu af ákveðinni lögun und-
ir hendinni. — Þeir hjálpa mér
svohtið að beita £ sjálfboða-
vinnu, til að gera eitthvað, og
þá þykir mér gaman að gefa
þeim soðningu, sigarettu og
kannski svolitla hressingu i
staðinn, segir hann.
Já, vel á minnst. Hvernig
skyldi vera með hressinguna á
þessum siðustu og verstu tím-
um. Löggin kemur til Eyja
gegnum póstinn og ég held
upp á pósthús og gægist þar
inn. Pakkar með þessari á-
kveðnu lögun þekja tvö borð.
Þó segir afgreiðslustúlkan mér
að þetta sé ekkert líkt magn
og á sama tíma í fyrra. En er
að aukast núna, bætir hún við.
— Annars er miklu minna
að gera hér almennt en þá.
Það er svo miklu minna inn-
leyst af almennum verzlunar-
kröfum, bætir hún við.
Það er alls staðar sama sag-
an, lítið að gera. —E.Pá.
Mat löggjafans á brautryðj-
endastarfi Jóns Þorsteinssonar
MILLI Lindargötu og Sölvhóls-
götu liggur sund eitt, sem nefnt
er Skuggasund. Við suðurenda
þess eru tvær byggingar sitt
hvoru megin götunnar, íþrótta-
skóli Jóns Þorsteinssonar að vest
an, en höfuðstöðvar Framsóknar
flokksins að austan.
Hugsjónamenn stofnuðu hvort
tveggja, Jón skóla sinn, en
Tryggvi Þórhallsson Framsókn-
'arflokkinn. — Margt var líkt
með mönnum þessum, báðir
vildu fagra glímu, hrein brögð,
en höfðu andstyggð á hvers kyns
.bolabrögðum. Báðir höfðu sama
markmið — að koma þjóinni úr
kútnum, þannig að hér mætti
'búa samhent, dja»fhuga og bjarg
_álna þjóð, sem gæti bein í baki
'horft björtum augum til framtíð
arinnar.
En margt fer öðruvísi en ætlað
er, glímureglur Tryggva hentuðu
eigi flokksbræðrum hans í Fram
sóknarflokknum, hann varð að
hrekjast úr flokknum og fór
aðra leið í stjórnmálunum úr
Þ

VI.
Bíðan þetta var eru liðnir
nokkrir áratugir, og er því fróð
legt að athuga þessar stofnanir
í dag. Jón er fluttur með skóla
sinn úr þaklofti Austurstrætis 14
í skólahús sitt á horni Skugga-
sunds og Lindargötu og Fram-
sóknarflokkurinn hefur fengið
aðsetur gegnt honum í Edduhús-
inu.
Jón hefur haldið úppteknum
hætti, kennt sjúkraleikfimi
sína, þannig að þúsundir manna
hafa í bókstaflegum skilningi
rétt sig úr kútnum fyrir tilverkn
að hans. — Bogið bak, hrygg-
skekkja, ilsig og alls kyns fóta-
mein hafa þar verið bætt með
ágætri samvinnu lækna og Jóns.
— Þar að auki er glíman enn
stunduð þar af kappi og bola-
brögðin fordæmd sem fyrrum.
— Skólinn leigður til fimleika og
hvers kyns knattleika.
Jafnframt var vinnustofa og
annað heimil snillingsins Kjar-
vals í húsi Jóns um langt árabil.
Líkamsmennt og fagrar listir
eru þar einnig í hávegum hafðar.
Einhver hefði nú talið, að slík
starfsemi væri jákvæð í bezta
lagi og hlyti hugsjónamaðurinn
- Ur ýmsum áttum
Framh. af bls. 12.
á þessu svi^i — aðeins
Bandaríkin og Svíþjóð munu
hafa framleitt meira. Kanada
er svo fjórði helzti aðilinn í
þessari samkeppni. — Ef
miðað er við fólksfjölda, er-
um við aftur á móti tvímæla
laust mesta „minkaþjóð“ í
heimi, sagði Dagens Nyheder.
(Það eru fleiri en íslending-
ar, sem reyna að krækja sér
í met á ýmsum sviðum með
því að beita höfðatöluregl-
unni!) — Ekki liggja enn fyr
ir algerlega nákvæmar tölur
um framleiðslu og sölu
minkaskinna árið 1960 í hin-
um ýmsu löndum, er hana
stunda, en 1959 voru seldar
5,7 milljónir skinna í Banda-
ríkjunum, 1 millj. í Kanada og
ein í Svíþjóð, 0,9 millj. í Dan
mörku, 0,7 millj. í Noregi og
0,3 millj. í Finnlandi. — Dag
ens Nyheder gefur þá skýr-
ingu á því, að það fullyrðir,
að Danmörk sé nú komin
fram úr Kanada, að fram-
leiðslan á Norðurlöndum hafi
verið í stöðugum og örum
vexti undanfarin ár, en hins
vegar hafi loðdýraræktin í
Kanada staðið nokkurn veg-
inn í stað um alllangt skeið.
★ Duttlungar kvenna
Eins og sjá má af fram-
anskráðu, eru helztu minka-
ræktarlönd heimsins í Norð-
ur-Ameríku og Skandinavíu.
Þannig má t. d. nefna, að í
svo stóru landi sem Frakk-
landi hefir ársframleiðsla
minkaskinna ekki enn kom-
izt yfir 50 þúsund skinn —
en aftur á móti er nú tekið
að bera ailmjög á samkeppni
úr austurátt. Er þar fyrst og
éfremst um að ræða Japan og
Sov.étríkin. í Sovétrikjunum
hefir verið gerð 7 ára áætlun
um minkauppeldi, en sam-
kvæmt henni skal skinna-
framleiðslan vera komin upp
í 1,5 millj. skinna árið 1965.
— En, segir hið danska blað,
greinilega með nokkru stolti,
— eins og gerist í landbún-
aðinum, leggja hinir dönsku
loðdýraræktarmenn megin-
áherzlu á að framleiða gæða-
vöru. En „gæðin“ eru dálítið
afstæð á þessu sviði, og þess
vegna er ekki nóg, að unnið
sé af fullkominni samvizku-
semi á hinum 2500 loðdýra-
Á því stóð heldur eigi. And-
búgörðum í Danmörku —
einnig verður að koma til
náin samvinna við sölusam-
tök framleiðendanna, en þar
skortir víst ekkert á. 1 verzl-
un með minkaskinn gilda
nefnilega almenn efnahags-
lögmál og raunveruleg gæði
vörurinar oft á tíðum minna
en duttlungar tízkukónganna
og kvenfólksins. — Auk þess
sem áherzla er lögð á það
með margvíslegri kynblönd-
un að fá fram stór og falleg
dýr, verða loðdýraræktar-
menn sífellt að vera við því
búnir að þurfa að ,,breyta“
framleiðslunni eftir því,
hvaða skinnagerðir eru —
eða virðast munu verða —
mest eftirspurðar.
Margvísleg afbrigði
Minkurinn er í eðli sínu
dökkbrúnn að lit, nefndur
„standard-minkur“, og lengi
vel var það nær eingöngu
hann, sem í boði var, bæði
austanhafs og vestan. Með
margvíslegri kynblöndun hef-
ir svo tekizt að fá fram ný
litarafbrigði — svart og hvítt
og flest þar á milli. — Svo-
nefndur safir-minkur er nú í
einna mestu dálæti. Hann er
ljós- eða gráblár, „bama-
barn“ tveggja annarra af-
brigða: hins málmlita „aleuti-
an“ og „silverblue“. Afkvæmi
þessara tveggja tegunda verð
ur aftur á móti „standard-
minkur“, þ. e. hinn uppruna-
legi, dökkbrúni. — Auk þess
sem menn hafa fengið fram
ýmis litarafbrigði við blönd-
un, hefir tekizt að koma upp
„nýju“ minkakyni, sem er
næstum helmingi stærra en
hið upphaflega kyn. Þarna
eru enn margvíslegir mögu-
leikar fyrir hendi.
— ★ —
Eitt minkaskinn kostar að
meðaltali rúmar 100 krónur
(danskar), að sögn Dagens
Nyheder, — en þó geta viss-
ar tegundir komizt í 4—5
sinnum hærra verð (1 d. kr.
= ísl. kr. 5,51). — Því reikna
Danir verðmæti ársframleiðsl
unnar 1960 a. m. k. rúmlega
100 milljónir kr. — en meira
en 90% þeirrar upphæðar fá
þeir í „hörðum“ gjaldeyri,
þar sem meginhluti fram-
leiðslunnar er fluttur út. —
Já, það virðist borga sig
býsna vel að stunda minka-
rækt — ef rétt er að farið.
verðskuldað þakklæti frá Al-
þingi og ríkisstjórn að launum
Á því stóð heldur ekki. And,-
býlingurinn beitti sér fyrir því f
ríkisstjórn þeirri, er fór með
völd í landinu í júni 1957, að
Alþingi samþykkti með
1,44/1957 sérstaka þakkargjörð
til Jóns Þorsteinssonar. — Var
það kr. 417.000.00 stóreignaskatt-
ur sem örlítill þakklætisvottur
fyrir einstaklega jákvætt ævi-
starf.
Dæmi Tryggva er einnig lær-
dómsríkt, því það sýnir, að hve
mikill, sem sá hugsjónamaður er,
sem stofnar til stjórnmálasam-
taka, þá á hann ávallt á hættu
að lenda í samfylgd manna, sem
í ofurkappi sínu þeyta lúðra s.ina
svo hátt, að hugsjónin iýnist í
hávaðanum.
Það vill þó þóðinni til happs,
að í dag fer með völd í landinu
ríkisstjórn, sem hefur bæði vilja
og þor til að leiðrétta það herfi-
lega misrétti, sem helstefna
Vinstri stjórnarinnar sálugu
leiddi yfir þjóðfélagsþegnana.
Alþingi er nú einnig skipað nýj-
um mönnum, en óhappaþingið
frá 1957 hefur verið svopt um-
boði þjóðarinnar.
Því er það einróma krafa þjóð-
arinnar, að hið nýja Alþingi láti
Jón Þorsteinsson eigi liggja ó-
bættan hjá garði.
Dregið hjá Fáki
HINN 15. febrúar var dregið í
íbúðarhappdrætti hestamannafé-
lagsins Fáks og kom upp núm-
erið 13899. Getur eigandi þess
númers vitjað vinningsins Í
skrifstofu Fáks. ( Birt án ábyrgð
ar).
Byggingasamvinnufélag
starfsmanna Bvíkurbæjar.
Aðalfundur
Aðalfundur félagsins verður
haldinn á skrifstofu þess,
þriðjudaginn 28. febrúar M.
17.15.
Dagskrá.
Venjuleg aðalíundarsbörf.
Stjómin.
Gísli Einarsson
héraðsdómslögmaður
Málflutningsskrifstofa.
Laugavegi 20B. — Símd 1963L
RACNAR JÓNSSON
hæstaréttarlögmaður
Lögfræðistörf og eignaumsýsla
Vonarstr. 4 VR-húsinu: S. 17752
PILTAR,
ef þið elqlð unr\ustuni /jfis
pá S éq hringana. /n/ /
/Jsmá’néfcíorti (
/fJjtefrérrS 8 \ ^
Gólfslípunin
Barmahlíð 33. — Sími 1365T
HtLMAR FOSS
lögg. skjalþ. og dómt.
Hafnarstrætj 11 — Sjmi 14824
Lynghaga 4. Sími 19333. '
Sigurður Ólason
hæstaréttarlögmaður
Þorvaldur Lúðvíksson
héraðsdómslögmaður
Málflutningsskrifstofa. c
Austurstræti 14 — Sími 1-55-35.