Morgunblaðið - 14.03.1961, Blaðsíða 10

IC
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 14. marz 1961
KIROSIMA
ÞAU hittast
af tilviljun.
Maður og
kona dragast
hvort að öðru,
skyndilega,
viljalaust, í
óbreyttu kaffi
húsi — og í
Ijós kemur
að jafnvel þar
sem máttar- Ji|
Í- völd hatura^fg
og stríðs
t hafa herjað
| ( grimmilegast,
1 1 getur getur ástin skotið nýj-
.um sprotum. Tveir elskendur
hverfa til hvors annars —
leita gleymsku í faðmlögum
í fátæklegu gistihússherbergi
í Hiroshima. Ófrjóasti bær
veraldar myndar umgjörð
um endurlifandi ástarævin-
týri — mikilvægan sólarhring
í lífi tveggja mannvera. For-
tíðin er vakin upp, gömul sár
ýfast, minningarnar bland-
ast líðandi stund og vbrður
óttablandin framtíðarvon.
* * *
Kvikmyndin „Hiroshima —
mon Amour“ fjallar sm þetta
efni, kvikmyndin sem talin
er hátindur nýju kvikmynda-
stefnunnar frönsku. Hún
hlaut tvenn verðlaun á kvik-
myndahátíðinnj í Cannes ’59,
þ. á. m. fyrstu verðlaun al-
þjóðasamtaka kvikmynda-
gagnrýnenda. Islenzkum kvik-
myndahúsagestum gefst tæki-
færi til að sjá þessa umtöluðu
mynd í Nýja bíó á næstunni
og kynnast þeirri nýju öldu,
sem gengið hefur yfir kvik-
myndaver Frakklands síðustu

Eitt atriði úr kvikmyndinni.
arin og ns nu
degi hverjum.
hærra með
Leikstjóri „Hiroshima —
mon Arnour" er hinn 37 ára
gamli Alain Resnais, og var
hún fyrsta stórmyndin sem
hann stjórnaði. Hann hefur
fengizt við kvikmyndagerð í
13 ár, en fáar myndir hans
hafa verið sýndar hér.
Aðalhlutverkið er í hönd-
um 27 ára gamallar franskrar
kvikmyndadísar, Emmanuella
Riva, og vænta menn mikils
af henni í framtíðinni. Hún
var hjúkrunarkona áður en
hún fór að fást við leiklist,
og var fljótt „uppgötvuð" í
leiklistarskóla í París.
„Hiroshima — mon amour“
er fyrsta kvikmyndin, sem
Emmanuella Riva leikur í, og
með hrífandi raddbrigðum og
leik, sem ber merki sannra
tilfinninga og andríkis, hefur
hún skipað sér í raðir beztu
kvikmyndaleikara.
Mótleikari hennar er jap-
anskur, Eiji Okada. Þau tvö
ræðast við í myndinni, aðeins
þau tvö, skýra frá þjáningum
sínum og elskast.
Hann er arkitekt. Fortíð
hans öll er merkt brennandi
og ofsafenginni endurminn-
ingu: Deginum, sem Hiros-
hima var þurrkuð út. Þær
níu sekúndur, þegar iðandi
stórborg lyftist og féll aftur
til jarðar sem aska. Hann
var í hernum, þegar þetta
gerðist, en fjölskylda hans
fórst.
Hún dvelur í Hiroshima af
því hún leikur í kvikmynd,
sem fjallar um friðinn. Hún
á að fljúga til Frakklands
daginn eftir, en þessi ákafa
hrifning hennar á Japanum
grípur hana óviðbúna og end-
urvekur minningu annars
manns á undarlega hátt —
fyrstu ást hennar. Og á með-
an elskendúrnir ljúka sál
sinni upp í rökkvuðu herberg-
inu, hverfur tímj og rúm fyr
ir hugskotssjónum hennar.
Ýmist er hún í faðmi elsku-
huga síns í Hiroshima eða
kornung stúlka í fæðingarbæ
sínum, litla sveitabænum
Nevers.
Hún segir honum .smám
saman frá síðustu árunum í
Nevers, ástarsorg sinni og
óminni; hún er send hjólandi
til Parísar. Það fyrsta sem
hún les í Parísarblöðunum
voru risastórar fyrirsagnir um
fyrstu atómsprenginguna á
Hiroshima.
Þannig lokast hringurinn.
Hugsanir hennar hverfa frá
Nevers og hún snýr aftur til
mannsins sem minnir hana á
þann fyrri. Undrið hefur átt
sér stað í Hiroshima, borg
dauðans. Kona hefur fundið
ástina á ný.
* # *
Kvikmyndin leggur áherzlu
á hörmungar styrjaldar,
grimmd, hrottaskap og
bræðravig. Einnig flytur hún .
þann boðskap, að ástasam-
band tveggja einstaklinga
eigi fullan rétt á sér, þó að
þeir ekki takizt á hendur
neinar þjóðfélagsskyldur hvor
við annan. Óhikað má telja
þessa mynd meðal hinna
beztu kvikmynda, sem fram-
leiddar hafa verið í heiminum
síðustu ár.
I
Fjðlbreytt
kvöldskemmtun
Musica Nova
Música Nova hélt 3. tónleika
sína á þessum vetri að Hótel
Borg Miðvikudaginn 8. marz s. 1.
Á efnisskránnj voru verk eftir
Arnold Schönberg, Igor Stra-
vinskí og Dimitrij Sjostakóvitsj.
Tónleikar þessir voru mjög
athyglisverðir bæði hvað snertir
efnisval og vegna þess að þarna
komu fram 3 ungir einleikarar
sem ekki hafa látið til sín heyra
áður. því miður gat ég ekki
hlustað á fyrsta verkið á ef.iis-
ikránni, en það var Fantasía
Op. 47 fyrir fiðlu og píanó eftir
Arnold Schönberg. Flytjendur
voru Sigurður Örn Steingríms-
son og Kristinn Gestsson. Verk
þetta er mjög athyglisvert og
einna sérstæðast af þeim verk-
um sem þarna komu fram, en
afar erfitt í flutningi. Það krefst
ekki aðeins mikils af flytjend-
unum, heldur einnig óskiptrar
athygli áheyrandans og er eitt
af þeim verkum sem hlusta verð-
ur á oftar en einu sinni til að
njóta þess. Það má kalla mikið
hugrekki af hinum ungu lista-
mönnum að „debutera“ með slíkt
verk þar sem það mun í flestum
tilfellum vera fremur vanþakk-
látt fyrir listamennina. Þetta er
•engu að síður ánægjuleg til-
breytni sem aðrir mættu gjarn-
an taka til fyrirmyndar. Það er
óneitanlega komin talsverð
stöðnun í efnisval listflytjenda
hérlendis, því svo virðist sem
fyrir mörgum þeirra séu ekki
önnur tónskáld til en Chopin,
Brahms, Beethoven etc. að þess-
um fyrrnefndu tónskáldum að
sjálfsögðu ólöstuðum.
Annað verkið á þessum tón-
leikum var sónata fyrir píanó
eftir Ilgor Stravinskí. Þetta
verk er mun aðgengilegra fyrir
áheyrandann að fá notið, en hið
fyrrnefnda og einnig auðveldara
fyrir flytjendan. Hins vegar má
segja að hlutur Kristins Gests-
j sonar hafi ekki verið eins góður
og efni stóðu til, full mikils
öryggisleysis gætti í leik hans.
Heppilegra hefði verið að leika
þetta verk frá blaði í stað þess
að freista þess að leika frá
minni, þó það sé mjög virðing-
arvert, en þó óþarft, ekki aðeins
vegna þess að hér var um „de-
bút“-flutning að ræða, sem að
1 sjálfsögðu gerði sitt til að auka
j á öryggisleysið heldur og vegna
I þess að nútímatónlist er mun
erfiðari í þeim efnum. Það er
engin skömm að leika frá blaði,
I og ef túlkunin bíður að ein-
hverju leyti tjón við það að leika
i „utanað" þá er það ekki spurn-
I ing. Af þessum orsökum varð
leikur hans fremur daufur, og
skorti bæði líf og spennu.
Þriðja og síðasta verkið á
þessum tónleikum var Sónata
op. 40 fyrir selló og píanó eftir
Dimitrij Sjostakovítsj. Þessu
| verki var mjög vel tekið af á-
heyrendum. Samleikur þeirra
Péturs Þorvaldssonar og Gísla
Magnússonar var yfirleitt' mjög
góður og á köflum frábær, og vil
ég í því tilfelli sérstaklega nefna
lokaþátt verksins. Þó að Pétur
komi hér fram í fyrsta sinn og
þetta taldir vera debuttónleikar,
þá hefur hann áður komið fram
í útvarpi með Gísla Magnússyni.
Má segja að þáttur Péturs á þess-
um tónleikum lofi mjög góðu
um framtíð hans sem listamans
og má mikils af honum vænta í
framtíðinni. Hlutverk Gísla
Magnússonar var í alla staði hið
bezta og var leikur hans á köfl-
um frábær, þannig að ég minn-
ist þess ekki að hafa heyrt hann
gera jafn góða hluti og komu
fram í leik hans í þessu verki.
Tónleikar þessir voru vel sóttir
og undirtektir áheyrenda af-
burða góðar, enda að verðleik-
um, því þó að sumstaðar væru
misfellur þá var auðheyrt að
listamennirnir hafa . unnið af
mikilli alúð og einlægni. Eins
og fyrr segir voru tónleikarnir
mjög vel sóttir og komust færri
að en vildu.
Vikar.
KARLAKÓRINN Fóstbræður
efndi til fjölbreyttrar skemmt-
unar í Austurbæjarbíói síðast-
liðið föstudagskvöld. — Hófst
( skemmtunin klukkan rúmlega
f ellefu um kvöldið og lauk ekki
( fyrr en að ganga tvö um nótt-
( ina. Var það von, því að á-
( heyrendur skemmtu sér svo
{ konunglega, að endurtaka varð
' mörg atriði efnisskrárinnar.
Skemmtunin hófst með söng
kórsins undir stjórn Ragnars
3; Björnssonar, fágaður söngur
undir öruggri stjórn. Einsöng í
laginu: Ég man þig, eftir Sigfús
Einarsson, söng Friðrik Ey-
' fjörð. Hefur hann ágæta söng-
"rödd og söng af mikilli smekk-
vísi. í lagi eftir G. Gershwin
söng Kristinn Hallsson einsöng
og hreif áheyrendur með hinni
| jþróttmiklu og fögru rödd sinni.
f Næsta atriði efnisskrárinnar
(|var einsöngur Erlings Vigfús-
I sonar. Söng hann tvö ítölsk lög
( l'við eysihj-ifningu áheyrenda.
t ',Var hann kallaður fram hvað
((eftir annað og varð að endur-
( Itaka síðara lagið. Erlingur er
ungur og geðþekkur maður,
l jröddin björt tenorrödd, sem
(fhann beitir af smekkvísi og
(igóðri kunnáttu. Ætti Þjóðleik-
f húsið að gefa þessum unga
((listamanni tækifæri með veiga-
I miklu óperu- eða óperettuhlut-
(Iverki, til þess að sýna hvað í
{! honum býr. Er ég ekki í vafa
' *um að hann mundi standast það
„próf“ með prýði.
Þá sungu eldri og yngri Fóst-
((bræður nokkra kvartetta og var
( gerður góður rómur að söng
(Iþeirra.
{1 Dansparið Edda Scheving og
*Jón Valgeir sýndu fallega
( dansa og tókst vel. Einkum var
síðasti dansinn skemmtilegur,
en sá galli var á dansinum þar
J|á undan, sem í rauninni var
((mjög fagur og í sjálfu sér vel
(Idansaður, að dansparið var svo
(Igrafalvarlegt að það frysti með
svip sínum bókstaflega hverja
reyfingu.
Þá léku þær Áróra Halldórs-
dóttir og Emilía Jónasdóttir
gamanþátt. Þær gerðu sitt
bezta, en þátturinn sjálfur var
í lakara lagi.
Blandaður kór Fóstbræðra —
y(Ðr/ítUAVIi\NUSTOFA
OC VIOTÆKJASAIA
og systra söng lagið „Summer-
time“ úr óperettunni „Porgy
and Bess“ eftir Gershwin, enn-
fremur „Allt the things you
are“ eftir Jerome Kem og „Get
me to the church on time“ úr
óperettunni „My fair Lady“.
Söng Kristinn Hallsson þar sól-
óna afbragðs skemmtilega.
Jón Sigurbjörnsson söng ein-
söng, meðal annars „Sonny
boy“, með sínum þróttmikla og
karlmannlega bass-baryton-röddi
og tóku áheyrendur söng hans
afburðavel.
Þá komu þeir fram Jan Mora-
vek og Gestur Þorgrímsson.
Moravek er greinilega jafnvígur
á hvaða hljóðfæri sem er og
það er Gestur bersýnilega líka
þó að hann hafi ekkert hljóð-
færi á milli handanna. Er bók-
staflega ótrúlegt hversu vel
honum tekst að herma eftir
öllum hugsanlegum hljóðfær-
um. Þannig var „fiðluleikur“
hans með hinum margvíslegu
trillum og tregaþrungnu tónum,
hreint furðuverk.
Efnisskránni lauk með veiga-
mesta atriði kvöldsins, söngvum
úr óperettunni „Okiahoma“
eftir þá Rogers og Hammer-
stein. Flutti löginn blandaður
kór og hljómsveit, en einsöngv-
arar voru Eygló Victorsdóttir,
Erlingur Vigfússon og Kristinn
Halisson. Var þetta glæsilegt
atriði, framúrskarandi vel flutt.
Voru einsöngvarar afbragðsgóð-
ir, en þó vakti ekki hvað
minnsta athygli einsöngur Ey-
glóar. Var söngur hennar prýði-
legur, enda rödd hennar tekið
miklum framförum og hún túlk
aði efnið af lífi og fjöri.
Jón Sigurbjörnsson hafði á
hendi sviðsetninguna.
Söngstjóri var Ragnar Björns
son, en hljómsveitarstjóri Carl
Billich, sem einnig æfði og út-
setti fyrir blandaða kórinn.
Kvöldskemmtun þessi var
áreiðanlega öllum viðstöddum
til mikillar ánægju og Fóst-
bræðrum og öðrum, sem þarna
hafa lagt hönd að verki til
fyllsta sóma.
Vonandi verður skemmtun
þessi vel sótt„ enda verðskuld-
ar hún það í ríkum mæli.
Sigurður Grímsson.
Áirom lögð oðalóherzian ö
iramleiðsln hlassísha módelsíns
MORGUNBLAÐINU hafa borizt
um það fyrirspurnir hvort hin
nýja gerð Volkswagenbíla VW-
1500, aiuni tákna að bílaverk-
smiðjurnar hætti nú að framleiða
hina gamalkunnu gerð VW, sem
svo mjög hefur rutt sér til rúms í
heiminum.
Sigfús Bjarnason framkvæmda
stjóri VW-umboðsins hér, svaraði
þessari fyrirspurn í gærdag, á þá
leið að slíkt væri með öllu hrein-
asti misskilningur. í tilk. frá
verksmiðjunum í Wolfsburg, sem
umboðinu hér barst í sambandi
Aflafréttir
Bíldudal, 7. marz.
AFLABRÖGÐ bátanna hér voru
sem hér segir í febrúar: Jörund-
ur Bjarnason fékk 115 tonn í 18
sjóferðum, Reynir 109 í 17 og
Geysir 49 í 8.
Heildaraflinn frá áramótum til
síðustu mánaðamóta er þessi:
Reynir 148 tonn í 26 sjóferðum,
Jörundur Bjarnason 130 í 21 og
Geysir 99 í 17. Alls 378 tonn.
Hér hefur ekki gefið á sjó und
anfarna daga. — Hannes.
við kynningu á hinni nýju gerð
VW 1500, er það skýrt tekið fram,
að verksmiðjurnar muni halda á-
fram. framleiðslu á hinni vinsælu
gerð þessara bíla og muni hún
enn verða aukin frá því sem ver-
ið hefur og að því stefnt að verk
smiðjurnar komist upp í að fram
leiða 4000 bíla á dag.
Vantar menn
AKUREYRI, 9. marz: Afli Akur.
eyrartogaranna hefur glæðzt
nokkuð upp á síðkastið. Hafa
togararnir landað 120—130 tonna
afla eftir um 12 daga úthald.
Togararnir sem eru fimm að
tölu eru þó hvergi nærri full.
mannaðir og vantar fimm til sex
menn á hvert skip. Sléttbakur
átti að fara á veiðar í gær, en
gat ekki komist út vegna nrann-
eklu. Hefur nú verið leyst úr
þessu vandamáli á þann hátt að
þeir togaramenn sem ekki fara
í söluferð á togaranum Svalbak
til Þýzkalands á morgun, fari
yfir á Sléttbak og að hann komist
þá á veiðar í dag. — St. E. Sig.