Morgunblaðið - 22.03.1961, Qupperneq 3

Miðvik'udagur 22. marz 1961
MORCVNBIAÐ1Ð
3
>
Árshátíð
Á LAUGARDAGSKVÖLD-
IÐ hélt starfsíólk Flugfélags
íslands skemmtun í Sjálfstæð-
ishúsinu. Þótti þetta ein sú
bezta skemmtun sem Starfs-
marmafélag Flugfélag fslands
hefði efnt til. En hún átti því
miður eftir að draga nokkurn
dilk á eftir sér. Á s’kemmtun-
inni voru rúmlega 200 manng.
Matareitrun gerði vart við
sig. í gær var ekki vitað fylli-
lega um tölu hinna sjúku.
Talsmenn starfsmannafélags-
ins sögðu blaðamanni frá Mbl.
að um 80 prócent samkomu-
gesta myndu hafa veikzt,
Kaldur matur var á borðum,
en þar kennir jafnan margra
grasa. Eftir að borð höfðu ver-
ið upp tekin var dans stiginn
fram eftir nóttu og bar ekki á
neinum sjúkleika svo vitað sé,
þegar hófinu lauk á þriðja tím-
anum aðfaranótt sunnudags-
ins.
Á sunnudaginn höfðu að
sögn talsmanna starfsmanna
félagsins, margir verið lasnir,
fengið í magann. í fyrstu settu
hinir sjúku þetta í samband
við matinn og drykkinn sem
um hönd var hafður. — En
brátt kom í ljós, að svo al-
mennt virtist magaveikin hafa
verið meðal samkomugestanna
að talið var fullvíst að um
einhverskonar eitrun væri að
‘ræða, — og þá helzt hallast
að matareitrun.
Síðdegis í gær áttu nokkrir
úr stjórn Starfsmamta, félag
F. f., fund með framkvæmda-
stjóra Sjálfstæðishússins,
Lúðvig Hjálmtýssyni. Þær við-
ræður leiddu í ljós að um
mataréitrun hafði verið að
ræða. Þegar þeir fóru af þess-
um fundi, hafði Lúðvig sagt
þeim að ekki kæmi til mála
að greiðsla kæmi fyrir þessar
veitingar. Hann hafði beðizt
afsökunar og lýst yfir leiðind-
um, yfir því að þetta atvik
skyldi henda, en talsmenn
samkomugesta höfðu litið á
þetta eins og hvert annað slys.
í Mbl. í gær sagði Lúðvig
Hjálmtýsson m. a.: Þegar
svona atvik eiga sér stað, er
í raun og veru ekkert annað
hægt að gera en biðjast af-
sökunar og gleðjast yfir því
að ekki skyldi verr fara en
raun ber vitni. Hinsvegar læt- Sendinefnd Flugfélagsstarfsfólksins var hressilegt og broshýrt. -
og magaveiki
ur maður slíka atburði sér að
keningu verða og þeim mun
leiðara er þetta þegar þess er
gætt að í Reykjavík er betra
og fullkomnara eftirlit með
hreinlæti á veitingahúsum af
hendi borgarlæknisembættis-
ins en mér er kunnugt um að
sé annastaðar á Norðurlönd-
um, þess utan er matreiðslu-
maðurinn hinn lærðasti í þess-
ari grein og maður sómakær.
Hinsvegar er það vitað að
allur matur er mjög við-
kvæmur fyrir eiturverkandi
utanaðkomandi áhrifum ef
ekki er gætt fyllstu varúðar.
Staðreynd er það að í þau
meir en 15 ár sem ég hefi
starfað í Sjálfstæðishúsinu
hefur atburður eins og þessi
aldrei skeð. Kanske sú heppni
slævi með manni hugsunina
um hættuna sem ávalt er fyrir
hendi á veitingahúsum og
raunar í eldhúsum heimil-
anna líka, en það er önnur
saga.
Varð eitrunin jafn almenn
og sagt er?
Um það skal ég ekki full-
yrða. En mér þykir ósennilegt
að 80 prósent gesta hafi sykzt.
En um þetta hafa gengið mikl-
ar tröllasögur í bænum. Ég
hefi reynt eftir föngum að
kynna mér tölu sjúkra og
komist m. a. að raun um að
þeir sem sagðir voru alvar-
lega veikir höfðu sem betur
fer ekki kennt sér meins. I
Málið er nú í höndum borg-
arlæknis til rannsóknar og
mín ósk er sú að hún leiði í
ljós orsakir þessa óhapps.
Borgarlæknir skýrði Mbl.
frá því í gær, að mál þetta
væri í rannsókn og mundu
niðurstöður rannsóknanna
birtast þegar þær liggja fyrir.
5 júkraþjálfun
- Frv. Ragnhildar Helgadóftur
RAGNHILDUR Helgadóttir
flytur í neðri deild Alþingis
frumvarp til laga um sjúkra-
þjálfun. Fylgdi Ragnhildur
frv. úr hlaði á fundi deild-
arinnar í gær og skýrði efni
þess.
— ★ —
í greinargerð frumv. segir, að
það sé flutt að beiðni Fél. ísl.
sjúkraþjálfara, en í þeim félags-
ekap eru aðeins þeir sjúkraþjálf
arar, sem stundað hafa nám í
grein sinni við viðurkennda
skóla erlendis og lokið þaðan til
skildum prófum. Enginn skóli
er starfræktúr í þessari grein
hér á landi.
Löggiltir sjúkraþjálfarar
Skv. 1. gr. frv. skul-u þeir einir
hafa rétt til að starfa sem sjúkra
þjálfarar hér á landi, sem hlotið
hafa til þess löggildingu heil-
brigðismálaráðherra að fengnum
imeð'maelum landlæknis og stjórn
«r Fél. ísl. sjúkraþjálfara. Skulu
löggiltir sjúkraþjálfarar hafa lok
ið námi í sjúkraþjálfun (fysiother
api) við viðurkennda skóla. Einn
ig má þó löggilda þá, sem starf
að hafa í þessari grein, þegar
lögin öðlazt gildi, ef meðmæli
fást frá ofangreindum aðilum.
Hvað er sjúkraþjálfun?
í 2. gr. frv. er skilgreining á
hugtakinu sjúkraþjáifun. Segir
þar, að sjúkraþjálfun sé „með-
ferð, sem sjúkum er veitt í
lækningaskyni með nuddi, æfing
um, ljósum, hita og rafmagni".
Tilgangur frumvarpsins
Tilgangur frv. er tvíþættur.
Annars vegar lýtur það að því
að tryggja þeim sjúkraþjálfur-
um, sem lokið hafa námi í sér-
grein sinni, rétt til að starfa
Skattfrelsi
vinninga
HEILBRIGÐIS- og félags-
málanefnd neðri deildar flyt-
ur frv. til laga um skatt-
frelsi vinninga í happdrætti
Styrktarfélags vangefinna.
1. gr. frv. er á þá leið, að
happdrættisvinningar Styrkt
arfélags vangefinna skuli ár-
ið 1961 vera undanþegnir
hvers konar opinberum gjöld
um nema eignarskatti.
Er frv. flutt að beiðni
Styrktarfélags vangefinna. í
grg. segir, að það sé mikils-
vert atriði til örvunar sölu
happdrættismiða, að vinning-
ar þess séu skattfrjálsir, en
öllum nettóhagnaði happ-
drættisins sl. 2 ár hefur fé-
lagið varið til byggingar-
framkvæmda og annarra
hagsbóta fyrir vangefið fólk.
Er takmark félagsins að
ljúka byggingarframkvæmd-
um sínum á leikskóla og dag
heimili í Safamýri í Reykja-
vík og starfsmannahúsi í
Skálatúni, á þessu ári og
hyggst það efna til happ-
drættis í fjáröflunarskyni.
við sjúkraþjálfun fram yfir
þá, sem ©kki hafa til starfsins
lært. Hins vegar lýtur það að
öryggi þeirra sjúklinga, er á
sjúkraþjálfun þurfa að halda, en
á miklu getur oltið fyrir heilsu
þeirra, að sú meðferð sé fram-
kvæmd. á réttan hátt. í samræmi
við hið síðarnefnda er ákvæði í
3. gr., sem lýtur að því, að lækn
ar megi ekki hafa í þjónustu sinni
annað fólk til að framkvæma
sjúkraþjálfun en löggilta sjúkra
þjálfara. Og í 4. gr. er bann við
því að ráða aðra til sjálfstæðra
sjúkraleikfimistarfa við sjúkra-
hús, elliheimili, hressingarhæli
o.s.frv. en þá, sem eru fullgildir
sjúkraþjálfarar skv. 1. gr.
Lög um
FRUMVARP ríkisstjórnar-
innar um Listasafn íslands
var afgreitt sem lög frá Al-
þingi á fundi neðri deildar
í gær. Skv. 1. gr. laganna
skal safnið vera eign íslenzka
ríkisins, og fer menntamála-
ráðuneytið með yfirstjórn
þess. Menningarsjóður skal
greiða safninu a. m. k. 500
þús. kr. árlega af tekjum
sínum til listaverkakaupa.
— ★ —
Skv. 2. grein skal aðalhlutverk
safnsins vera.
a. að afla svo fullkomins safns
íslenzkrar myndlistar sem
unnt er, varðveita það og
sína,
b. að afla viðurkenndra erlendra
listaverka, og skal verja í því
skyni allt að tíu af hundraði
af því fé, sem safninu er feng
ið til listavérkakaupa, geyma
má fé í þessu skyni frá ári
til árs,
c. að annast fræðslustarfsemi
um myndlist. innlerida og er-
Fiskveiðar við
Afriku
MEIRI hluti fjárveitinga-
nefndar sameinaðs þings hef-
ur skilað áliti um till. til þál.
um athugun á möguleikum
til fiskveiða við vesturströnd
Afríku. Hafði nefndin leitað
umsagnar Fiskifélags íslands
og L.Í.Ú. og leggur meiri
hlutinn til, að tillagan verði
samþykkt óbreytt.
listasaín
lenda, með fyrirlestrum, kvik
myndasýningum, leiðsögn um
safnið útgáfu mynda og rita,
eða með öðrum þeim hætti,
er henta þykir og fé er veitt
til,
d. að láta gera kvikmyndir um
verk hinna fremstu íslenzku
myndlistarmanna, ævi þeirra
og starfsháttu, eftir því sem
fjárráð og aðrar aðstæður
leyfa,
e. að afla heimilda um íslenzka
mýndlist að fornu og nýju og
kaupa til safnsins nauðsyn-
legan bókakost,
f. að efna til farandsýninga um
landið,
g. að veita erlendum söfnum og
öðrum opinberum aðilum upp
lýsingar um íslenzka myndlist,.
eftir því se móskað er og við
verður komið,
h. að hafa umsjón með öllum
listaverkum í eigu ríkisins,
þótt þau séu geymd utan safns
ins, nema þeim, sem geymd
eru í Þjóðminjasafni eða falin
þjóðminjaverði eða öðrum til
umsjónar.
Þá skal starfa 5 manna safn-
Framh. á bls. 23
STAKSTEIKAR
Allt komið í kerfi
í verkalýðsmálum eins og á
öðrum sviðum hefur verið hin
fullkomnasta samvinna meS
kommúnistum og Framsóknar-
mönnum að undanförnu. Tíminn
hefur birt myndasíður af þeim
kommúnistum, sem í framboði
hafa verið í verkalýðsfélögunum
og hælt þeim á hvert reipi. Efnis-
lega hafa greinar Framsóknar-
blaðsins verið þær sömu og í
Þjóðviljanum, en orðalagi hefur
verið hagrætt og nokkur frávik
í stílnum.
Svo virðist þó sem kommúnist-
um hafi fundizt þeir Framsóknar-
menn skemma greinarnar með
þessum tilbrigðum. í gær birtir
Tíminn orðrétta grein, sem einnig
er í Þjóðviljanum, um framboð í
Bifreiðastjórafélaginu Frama. t
greininni eru f jórir megin punkt-
ar og eru þeir merktir með tölu-
stöfum í Þjóðviljanum, en Tím-
inn gerir það eina frávik, að í
staðinn fyrir að setja 1, 2, 3, 4,
þá segir blaðið: f fyrsta lagi, öðru
lagi, þriðja lagi og fjórða lagi.
Allt annað er birt orðrétt frá
kommúnistum. Vonandi verða
Framsóknarmenn ekki skammað-
ir fyrir þetta smávægilega frá-
vik, nema þá að þeir hafi gert
það í hreinu Ieyfisleysi, þá mundi
það sjádfsagt vera talið til svika.
„Rauðu hundarnir“
í grein, sem Torfi Ólafsson rit-
ar í Morgunblaðið í gær, segir
m. a. á þessa leið:
„Sé hvolpur innan dyra en
eldri hundur utan, bregst það
ekki að í hvert sinn, sem hinn
eldri finnur hjá sér hvöt til að
gelta að vegfarendum, er eins og
hvert það hljóð, sem hann rek-
ur upp, bergmáli í hvolpinum. Sá
litli setur allan sinn metnað í
að gelta með sama ofsa og hinn
stærri, eins og hann telji allt álit
sitt í augnm málsmetandi hunda
þar undir komið, að hann geti
sýnt af sér a. m. k. jafnmikinn
dólgshátt og hinn stærri.
Slíkar minningar vakna gjarn-
an hjá manni þessa síðustu daga,
er hinir rauðu hvolpar hérlend-
is hef ja gelt mikið að manni, sem
hefur það eitt til saka unnið að
hafa barizt fyrir frelsi föðurlands
síns á hættustund — og því mið-
ur árangurslausri baráttu. Sýni-
legt er af ofsa hvolpanna að nú
liggur mikið við — og nú verður
sóma þeirra ekki við bjargað hjá
bolabítunum aiustan við þilið
nema þeir sýni af sér ennþá meiri
grimmd og ofstopa en þeir hafa
viðhaft fram til þessa“.
Gelt þeirra hljóðnað?
Þótt það sé ekkert undarlegt,
þá má segja að það sé ánægju-
legt, hve éinarðlega íslenzkur al-
menningur hefur brugðizt við
gelti íslenzku hvolpanna. Þessir
„rauðu hundar“ ættu héðan í frá
að vita, að aðfarir á borð við þær
sem þeir hafa viðhaft síðustu dag-
ana eru hér fordæmdar. Þeir virð
ast líka vera að gera sér grein
fyrir því, vegna þess að Þjóðvilj-
inn ritar ekki lengur vm þetta
mál í gær. Skýringin getur líka
verið sú, að þeir séu búnir að fá
rúblurnar í óreiðusjóði sína og
geti þess vegna hvílt sig nokkra
daga þangað til rússnesku bola-
bítarnir byrja að gelta á ný.
Allt í einu aflaleysi
Stjórnarandstæðingar hafa
fram að þessu barið höfðinu við
steininn, þegar rætt hefur verið
um aflaleysið og verðfallið á s.l.
ári. f gær glopraðist það hins veg
ar upp úr Þjóðviljanum, þegar
hann er að leHa rökstuðnings í
öðru sambandi, að „fiskaflinn
varð á síðasta ári mun minni en
árið áður og afli togaranna t.d.
fjórðungi minni“ og „karfaafli
togaranna minnkaði um helm-
ing“. Er ekki tími til kominn að
viðurkenna verðfallið Iíka og
styrk viðreisnarinnar að þola
þessi áföll?