Morgunblaðið - 14.04.1961, Síða 3

Föstudagur 14. apríl 1961
MORVVNBLAÐ1Ð
3

v-mm-
r t s.
prólátar lausafregnir «
um, að Rússar hafi |
[skotið upp monnuðu ?{■.■.. n f j; (* -
igeimfari 7. apríl, en
t,Í8«
1 af — sennilega orðið
*
JSH~ .«**
maðurinn beðið tjón !•**“** Jfuí “‘w "j...........................................“3 . _ ^
,,} ' "W’«s#s t>«» táiicit ts» ««l* »i;í«í, St'*fw«íjsí !W» wqíif*
, ’jsyív'vc'VJS ’
. . , . ; ■ i S&» «MHM. K !% í«t* »,«* srf * •■<?■ wMfit
vitsKertur jp» «><««•<< •!«?*<«»»', » n»t« sníf<<c><^
p;;í(ír"í #> W&*< ' '
í 'í-iv, **h£«í “■
I' ' M'vfd V-' Slfc' << fl
; ' ' '•'■ ' '- W' ■*■*>■* >■•'?» I
' . I' 'r** I
T t 'v-' |S' '•
*****
SÍÐUSTU dagana áður en^ ^
Rússar tilkynntu opinber-ST*: -'
lega, að þeir hefðu sentjj^^^ * f ^
fyrsta geimsiglingamann- i
inn, Júrí Gagarín majór^
í hringferð um jörðu^. W^mmmm^kZÆmm — K
Hluti af forsiffu „Daily Worket" sl. miðviku dagshiöTgUto. — Ekkert efaerð í fyrirsögninnl.
á miðvikudagsmorguninn,
eöveikur geimfari?
:
gekk mjög ríkur og þrá-
látur orðrómur um það í
Moskvu, að þegar hefði
verið skotið á loft rúss-
nesku geimskipi með
manni innanborðs — og
var helzt talið, að það
hefði gerzt 7. þ.m. Það
var einkum sl. mánudags-
kvöld, að slíkar sögur
gengu fjöllunum hærra
austur þar — en engin
staðfesting fékkst á þeim
frá neinum ábyrgum aðil-
um. — Orðrómurinn hélt
síðan áfram að ganga í
ýmiss konar myndum, allt
þar til hin opinbera til-
kynning um geimferðina
kom fram á miðvikudags-
morguninn. — Fréttaritar-
ar fjölmargra blaða víða
um heim sendu blöðum
sínum fréttir af hinu dul-
arfulla orðspori í Moskvu,
en enginn var eins ákveð-
inn og fréttaritari „Daily
Worker“, brezka kommún-
istamálgagnsins. Á mið-
vikudagsmorguninn birtist
á forsíðu blaðsins fregn
frá honum, þar sem hann
nánast fullyrðir, að rúss-
neskur „geimmaður“ hafi
farið þrjá hringi um jörð-
ina þegar sl. föstudag.
— ★ —
„Deily Worker“ hefir frétt
sína eftir „fróðum heimildum“
í Moskvu — og þótt því hafi
veriff neitaff af há'lfu Rússa, aff
nokkur tilraun hafi veriff gerff
til aff senda mann út í geiminn
á undan Gagarín, hafa margir
tilhneigingu til að taka nokk-
urt mark á frásögn hins brezka
kommúnistablaffs, vegna ná-
inna tengsla þess viff Kreml
— enda má segja, aff hvergi
sé neitt efaorff í fréttinni, ut-
an þaff, að hún er ekki staðfest
af opinberum affilum i Rúss-
landi
ara manna telja sig hafa ríka
ástæðu til að ætla, að hinn ungi
„geimmaður", sem hafi verið
sendur í þriggja hringa ferð
um jörðina á föstudaginn (í
um 300 km hæð), hafi verið
orðinn vitskertur, er hann
steig út úr geimskipi sínu að
ferðinni lokinni. Enn aðrir eru
fremur þeirrar skoðunar, að
hann hafi orðið fyrir hættu-
legri geislun í háloftsför sinni.
— Það eina, sem „Daily Work-
er“ segir um þetta, er það, að
flugmaðurinn sé undir stöðugu
eftirliti lækna og sérfræðinga
í geimrannsóknum vegna eft-
irkasta (after-effects) ferðar-
ár Eftirköst
hað, sem vakið hefir einna
mesta athygli við þessa frá-
sögn, er það, að „Daily Work-
er“ segir, að viðkomandi geim
siglingamaður sem sé tilrauna
flugmaðurinn Vladimir, sonur
hins fræga flugvélaframleið-
anda, Sergei Iljúsins, sé tal-
inn „þjást af eftirköstum flug
ferðar sinnar“. Fleiri frétta-
ritarar þykjast hafa þessa
sömu vitneskju, þótt þeir hafi
ekki verið eins djarfir ao „slá
upp“ fréttunum og Dennis
Ogden, fréttaritari hins brezka
kommúnistablaðs. Sumir þess-
4 Mikil eftirvænting
Fréttaritarar brezka stór-
blaðsins ,Daily Express" og
Hafnarblaðsins „Berlingske
Tidende" eru meðal þeirra, er
greindu blöðum sínum allná-
kvæmlega frá spennu þeirri og
eftirvæntingu, er ríkti í
Moskvu sl. mánudag. — Ross
Mark, fréttamaður „Daily Ex-
press“, símaði m.a.: — í allan
dag hafa kommúniskir embætt
ismenn verið að ráða mér til
að vera reiðubúinn að grípa
símann í snatri, og að hlusta
eftir tilkynningu í útvarpinu
um það, að Bandaríkjamenn
hafi verið sigraðir í kapphlaup
inu um að komast út í geim-
inn. Síðlegis kom hópur
manna frá útvarpinu og sjón-
varpinu í aðal-ritsímastöðina,
þar sem erlendir fréttamenn
koma tíðum margir saman.
Slikt er oft tákn þess, að mik-
flvæg tíðindi verði bráðlega
tilkynnt. En nokkru síðar tók
þetta fólk saman tæki sín og
hvarf á braut. Opinberir em-
bættismenn steinþegja. En
samt heldur orðrómurinn á-
fram að ganga.
Fréttaritari „Berlings" skýr
ir svipað frá, en nokkru ná-
kvæmar. Hann segir, að hinir
rússnesku sjónvarpsmenn hafi
verið dularfullir mjög, en er
þeir hafi verið spurðir, hvort
von væri á tilkynningu um
mannað geimskip, hafi þeir
svarað: — Bíðið til kl. 15. Hafi
þá allir setzt niður og beðið
— til kl. 15. Þá hafi foringi
sjónvarpsmanna farið í sím-
ann, komið aftur og sagt: —
Bíðið til kl. 16. Allir hafi beðið
— til kl. 16, — 16:15, — 16:30
— án þess nokkuð gerðist. Þá
hafi útvarps- og sjónvarps-
fólkið farið, þegjandi og
hljóðalaust.
■jlr Biffin ofraun?
Berlingur hefir það og eft
ir Lundúnafréttaritara sínum
þennan sama dag, að enskir
vísindamenn telji, að geim-
ferðamaður verði að bíða í
24 klst. — fara eina 16 hringi
um jörðina — ef ekki takizt
að ná honum niður þegar eftir
fyrsta hringinn. — Nú velta
margir því fyrir sér, hvort það
sé þetta sem hafi gerzt með
fyrrnefndan Vladimir sl. föstu
dag — og hin langa og ein-
manalega ferð orðið honum of-
raun, þar sem hann hafi ekki
verið fyllilega undir hana bú-
inn.
En sjálfsagt er tilgangslaust
að íhuga slíkar spurningar, því
að enda þótt fyrrgreindar
lausafregnir kunni e. t. v. að
hafa við einhver rök að styðj-
ast, eru litlar líkur til að Krús
jeff kæri sig um að svipta
burtu hulu þagnarinnar.

Vestræn blöff hafa lengi tal-
iff, aff Rússar væru að æfa 5
menn til geimferffa — «g
hafffi borizt út orffrómur
þess efnis, aff úr þeim hópi
mundi v a I i n n Gennadij
nokkur Mikhailov sem fyrsti
„geimmaðurinn“. Myndin
hér að ofan er af honum í
„fullum skrúffa“. — Enginn
hafði heyrt minnzt á Gagar-
ín majór i þessu sambandi,
né heldur Vladimir Sergei-
vitsj Iljúsín, sem lausafregn-
ír herma, að hafi verið send
«r fyrir viku — en komið
sturlaður til baka . . .
Engin íhlutun
WASHINGTON, 13. apríl. —
Kennedy forseti sagffi í dag, aff
Bandaríkin myndu aldrei beita
[vopnavaldi til íhlulunar um mál
Kúbu. Bandaríkin telja aff deil-
urnar á Kúbu séu ekki vanda-
mál milli Bandaríkjanna og
Kúbu-búa, heldur affeins innbyrff
is milli Kúbu-búa sjálfra. Taldi
hann óhæfu aff affrar þjóffir
{væru aff hlutast til um innan-
ríkismál eyjarskeggja.
Kennedy sagði þetta á fundi
með blaðamönnum í dag. Hann
vék að fjölda annarra viðfangs-
'efna. Hann sagði m. a. um geim-
lug Rússa:
„Þetta er frábært vísindalegt
afrek og Ameríka óskar Rússum
til hamingju með það. Ameríka
heldur áfram áætlun sinni um
að koma fyrsta geimfaranum
loft og býst við að árangur náist
á þessu ári, En í rauninni hafa
Bandaríkjamenn jafn mikinn eða
meiri áhuga fyrir öðrum fram
kvæmdum, svo sem framförum á
sviði menntunar og vísindaleg-
um aðferðum til að vinna ferskt
vatn úr söltum sæ. Slíkt er ekki
síður mannkyninu til framfara
og heilla, en geimflug, þó það
síðara sé vænlegra til frægðar'
STAKSTEINAR
Stjórnarsamstarf
við kommúnista?
Öllum Iandslýff er nú orðiff þaff
ljóst, aff í stjórnarandstöðunni
styffja Framsóknarmenn komm-
únista í einu og öllu. Bandalag
þessara flokka er svo náiff, aff
nálgast að um einn flokk sé að
ræffa. Af því tilefni hefur Morg-
unblaðiff nokkrum sinmim aff
undanförnu spurt Tímann þeirr-
ar spurningar, hvort þaff sé
stefna Framsóknarflokksins aff
taika upp stjóimarsamstarf viff
kommúnista, ef þessum tveimur
flokkum auðnaðist aff fá meiri
hluta á Alþingi. Fram aff þessu
hafa Framsóknarmenn hliffraff
sér viff aff svara þessari spurn-
ingu. Við leyfum okkur því aff
endurtaka hana enn einu sinni,
vegna þess aff almiennóngur á
fullan rétt á að vita hvort leiff-
togar Framsóknarflokksins hafa
ákveffiff að ofurselja sig og flokk
sinn kommúnismanum til þess
eins aff komast í ráðherrastóla.
Ein rödd
Svo bar við fyrir nokkrum
dögum að allt í einu heyrffist
ein rödd úr herbúffum Framsókn-
armanna, sem ekki lofsöng komm
únismann. Gunnar Dal skrifaffi
ritdóm um leikrit Ionescos, Nas-
hyrningana, þar sem hann rétti-
lega benti á aff ekki væri meiri
munur á kommúnisma og naz-
isma, en svaraffi til þess, hvort
eitt effa tvö horn væru á nas-
hyrningum. Ekki veit Morgun-
blaðiff um skýringuna á því •-
happi að slík gagnrýni á komm-
únismann skyldi slæðast inn í
Tímann, en liklegasta tilgátan er
sú, að ritskoðun Þórarins Þór-
arinssonar hafi ekki náð til leik
listardóma. Hann hafi taliff aff f
þem væri varla aff vænta mikilla
stjórnmála og því látiff undir
höfuff leggjast að lesa dóminn
yfir áffur en hann birtist. Héðan
í frá, mun hann þó sjálfsagt
leggja á sig að lesa ritdómana
líka, svo aff slík reginmistök
endurtaki si«r ekki.
„Nashyrningar“
Þjóðviljans
„Nashyrningarnir“ viff Þjóð-
viljann segja í ritstjórnargrein
í gær, þegar þeir ræffa um afrek
Rússa:
„Ástæðan er sósíalisminn, þeir
samvirku þjóðfélagshættir, sem
gefa hverjum einstaklingi færi
á. að efla hæfileika sína“.
Ef skipt væri á orðurrum sósíal-
isminn og nazisminn, hefði mátt
lesa þessa setningu í ritum
Hitlers frá fyrirstríffsárunum.
Nazistastjórnin lagði, sem kunn-
ugt er grundvöllinn aff smíffi
eldflauga í hernaffartilgangi, og
'Þjóffverjar komust ótrúlega langt
á bví sviffi. Einræffisstjórnin f
Þýzkalandi einbeitti sér aff þessu
ákveffna markmiðl, alveg eina
og einræðisstjórn Rússlands ger-
ir nú. Báðum tókst aff vinna mikil
afrek og í báffum löndunum hef-
ur cinræðisstjórninni og einræ®
isherrunum veriff þakkaður ár-
angurinn. Samkvæmt þeirri kena
ingu að eldflaugatækni Rússa
sanni ágæti kommunismans, þá
hefur nasisminn átt að vera full-
komnasta stjórnkerfi allra alda,
Svo nauðulikur er áróffur ko*nm-
únista hinum nazistíska áróðri, aS
varla er eirm sinni hægt að tala
um, a? ' llsmunurinn svari tH
þess a 4 horn hafi veriff á
fylger nnarrar stefnunnar,
en ivc . hinm lvjörffinni.