Morgunblaðið - 18.05.1961, Blaðsíða 12
12
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 18. maí 1961
Utg.: H.f. Arvakur. Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsscr
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalotræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands. «
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
ISRAEL OG GOLDA MEIR
íslendingar bjóða velkom-^
inn þessa dagana kæran
gest, Golda Meir, utanríkis-
ráðherra Israels. Milli hinna
tveggja ungu lýðvelda, ís-
lands og ísraels, hafa þróazt
vináttubönd og allmikil við-
skipti þegar tekizt milli
þjóðanna.
ísraelsríki er aðeins 13 ára
en engu að síður hefur þar
verið byggt upp farsælt og
framsækið þjóðfélag. Eftir
allar þær hryllilegu hörm-
ungar, sem Gyðingar hafa
orðið að þola, einbeitir nú
öll þjóð'in sér að því að efla
það griðland, sem hún loks
hefur öðlazt eftir þær of-
sóknir, sem eru einhver
svartasti blettur á mann-
kyninu frá upphafi sögunn-
ar. —
Samúð íslendinga er með
ísraelsmönnum, en þeir
hafa líka sýnt að þeir hafa
skilning á þörfum okkar.
Þannig stóðu þeir með okk-
ur á Genfarráðstefnunni um
víðáttu landhelginnar, enda
þótt hagsmunir þeirra sjálfra
gætu verið í hættu, ef við
næðum kröfum okkar fram.
Golda Meir er einhver
virðulegasti fulltrúi ísraels-
þjóðarinnar og hefur haldið
þannig á einu þýðingar-
mesta embætti þjóðar sinn-
ar, að álit hennar og virð-
ing hefur vaxið jafnt og
þétt. Allir Islendingar bjóða
hinn góða gest velkominn
og óska ísraelsþjóðinni gæfu
og gengis.
veruleikann, að kommúnism-
inn mundi leggja undir sig
heimsbyggðina, ef hann hefði
vald til þess. Er það raunar
líka yfirlýst stefna komm-
únista um heim allan að
vinna að því með hervaldi,
ef því er að skipta, að sér-
hvert land verði kommún-
iskt. Það er því óumdeilan-
leg staðreynd, að það er
Atlantshafsbandalagið, sem
fram að þessu hefur hindrað
framsókn kommúriismans,
þannig eigum við því bein-
línis að þakka að við búum
við lýðfrelsi, því að auðvitað
yrði ísland ofbeldisöflunum
að bráð eins og önnur lönd.
Hin svonefndu samtök her-
námsandstæðinga hafa nú
tvívegis gert tilraun til þess
að sýna mátt „Alþingis göt-
unnar“, þegar útlendir ráða-
menn hafa verið hér á ferð,
fyrst þegar samningamenn
Breta komu hér út af land-
helgismálinu og nú við komu
Dennisons flotaforingja. Sam
tökin hafa nefnt þessa til-
burði sína „aðgerðir“. Slíkar
aðgerðir, sem kommúnistar
skipuleggja, eru íslendingum
lítt til sóma og því ánægju-
legt að þær skyldu renna út
í sandinn. Ættu nú samtök-
in að fara að gera sér grein
fyrir því að íslendingar
óska ekki eftir aðgerðum
Alþingis götunnar.
SKIPULAG
„STÖR-REYKJA-
NATO OG
DENNISON
Annar góður gestur hefur
gist höfuðborgina, Denni-
son aðmíráll, yfirmaður
Atlantshafsflota NATO. Kom
hann hingað til skrafs og
ráðagerða við íslenzka valda-
menn um störf Atlantshafs-
bandalagsins.
Auðvitað er íslendingum
það ekki frekar en öðrum
ánægjuefni að þurfa að taka
þátt í hernaðarbandalagi og
hafa varnarstöðvar í landi
sínu. Yfirgnæfandi meiri-
hluti þjóðarinnar vill þó
taka ábyrga afstöðu til þess
vanda að vera sjálfstæð
þjóð í þeim heimi, sem við
búum í í dag.
Það dylst engum, sem
horfast vill í augu við raun-
VIKUR"
Tl/Iorgunblaðið greindi frá
x 4 því í gær, að Arnar-
nes hefði nú verið skipulagt
og þar mundi rísa upp
íbúðarhverfi með 200 húsum.
Á svæðinu milli Reykjavík-
ur og Hafnarfjarðar eru nú
hvarvetna að hefjast bygg-
ingarframkvæmdir og sýnir
það, að ekki er áfeinna
vænna að hefjast handa um
fullnaðarskipulag þessa svæð
is og raunar einnig fyrir
austan Elliðaár.
Því ber þess vegna mjög
að fagna að bæjarstjórn
Reykjavíkur hefur beitt sér
fyrir víðtækri skipulagningu
x nágrenni Reykjavíkur, þó
að segja megi að skipulags-
málin utan höfuðborgarinnar
heyra ekki beint undir bæj-
arstjórnina. Verður að vænta
Það er mjög sjaldgæft að verkföll séu vinsæl. Þau bitna oft ekki einungis á deiluaðilum
sjálfum, heldur einnig á þriðja aðila, neytenda eða viðskiptavini. — Nú í vikunni gerðu skóla-
kennarar í Glasgow verkfall. Myndin er af „þriðja aðilanum“, skóladrengjunum, sem voru
í sjöunda himni þegar þeir komu í skólann og fréttu að þeir fengju ekki notið kennslu
fyrst um sinn.
Krúsjeff sofnar yfir
rússneskum bókum
Moskva, 12. maí — (UPI).
VIKUBLAÐ kommúnistaflokks
Ráðstjórnarríkjanna — „Komm-
únist“ — birti nýlega ræðu Nikita
Krúsjeffs, forsætisráðherra, þar
sem segir, að gagnrýni á verk-
um rússneskra rithöfunda, sem
hollir séu stjórnarvöldunum,
verði að vera velviljuð og þess
eðlis, að rithöfundaxnir missi
ekki móðinn. Ræðu þessa hafði
Krúsjeff haldið á þingi rithöf-
unda og menntamanna 17. júlí
s. I. eða aðeins tveim mánuðum
eftir að rússneski rithöfundur-
inn Boris Pasternak lézt.
Rússneskir menntaimerui telja
nokkuð víst að með ræðu sinni
hafi Krúsjeff viljað vara við að
mál eins og Fastermaik málið
endurtaeki sig, en það vakiti
heimsathygli og almenna fordæm
ingu á viðbrögðum Rússa. Nú
er liðið tæplega ár síðan Past-
ernak lézt — (20. maí) — þá
útskúfaður úr sacrrtökum rithöf-
und'a og að noikkru sem iangi á
eigin heimili.
I r»ðu sinni 17. júlí nefndi
Krúsjeff Pasternak aldrei á nafn.
En hann sagði, að gagnrýnd,
sem vísaði á buig öilum ritverk-
um eins höfundax væri sem öxi
reidd að rótum eplatrés.
— Við berjumst fyrir því, að
rækta ávaxtagaxðana okkar, |
sagði Krúsjeff, en ekki fyrir því
að eyða þeim. Sama gildir um
gagnrýni. Við viljum hafa gagn-
þess að skjótt verði brugðið
við og heildarskipulagi lokið
á eins skömmum tíma og
frekast er kostur. Að því
þurfa allar bæjarstjórnir og
sveitarfélög áþessusvæði að
vinna sameiginlega, því nú
er ekki lengur við það un-
andi að hver fari sína leið,
heldur verður að samræma
störf þessara sveitarfélaga,
þar sem byggð þeirra er að
renna saman í eina heild.
rýni sem hvetur og styrkir hæfi
leika mannanna. Gagnrýni verð-
ur að vena ósveigjanleg og hörð,
þegar um er að ræða að verja
hugmyndaleg og stjónnmálaleg
grundvallaratriði, hélt Krúsjeff
áfram, en við megum þó ekfci
gleyma því, að mistök — og þetta
á einkum við í skapandi list —
mistök geta þeir menn gert, sem
hafa að öðru leyti þjónað la-ndi
sínu atf trúmennsku og hollustu.
Gagnrýni á verkum slíkra manna
skyldi æ vena sanngjörn og í
góðum vilja gerð, annars missa
þeir trúna á sjálfum sér og skap
andi hæfileikar þeirra fá ekki
notið sín.
Hinsvegar varði Krúsjeff þá
afstöðu, sem hann sjélfur hafðd
tekið árið 1957 til rithöfundar-
ins Valdimar Dudintsev, er hann
gagnrýndi mjög harkalega rit-
ÞETTA VOR verður vafalaust
kallað verkfallsvorið í Dan-
mörku. Hefur verið mjög mikill
órói á vinnumarkaðnum og hvert
verkfallið rekið annað. Danska
stjórnin taldi sig þó loksins hafa
komið friði á er hún lét þjóðþing
ið samþykkja lögin um lausn
verkfalls flutningaverkamanna.
En nú hefur nýtt vandamál
skapazt og þó það sé e.t.v. ekki
mjög alvarlegt er það fremur
hvimleitt. Samtök danskra leik-
ritaskálda hafa fellt tilboð danska
ríkisútvarpsins um greiðslur fyrir
leikrit í sjónvarpi og útvarpi. Ef
samkomulag næst ekki þýðir það
að leikrit og ýmiskonar efnisupp
setningar í sjónvarpi og útvarpi
hætta. Þá er og hætt við að
danska rithöfundafélagið blandist
fljótlega inn í málið og að rithöf
undar hætti að senda útvarpinu
handrit.
brauði.“
— Við verðum að skilja að-
ferð hins vonda og fletta ofan
laf lyigi og slúðri, sagði Krúsjeff
í ræðu sinini.
Krúsjeff sagði síðan að mið-
stjórn kommúnistaflokksins væri
ánægð með flokkinn og þjóðina.
Við erum ánægðir með starf
ykkar meninitamanna, sagði hann,
Skapendur lista og bókmennita
eru sannar hjálparhellur komm-
úniistaflokksins.
Loks sagði Krúsjeff í ræðu
sinni frá ei/gin ilestrairvenjum.
Hann kvaðst hafa lesið mun
meira fyri-r byltinguna en hann
hefði nú um lamgt skeið haft
tíma til. Hann yrði nú fyrst og
fremst að lesa það sem sér mætti
að gagni verða sem fonsætisráð-
herra. — Fyrir byltinguna vann
ég í 12 klst. á sóllarhrimg, og gait
varið öðrum tólf eftir vild, sagði
Krúsjeff að lokum. Nú veit ég
hreint ekki hversu margar kl.st.
ég vinn. Mairgair rússneskar bæk
Ur verka svo á mig að ég stein-
sofna við að líta í þær. Ég vildi
óska að tiil væru fleiri rússnesk-
ar bækur sem ég gaeti ekki hugs-
að mér að leggja frá mér fyrr
en að þeim lokntum.
Til skamms tíma hefur danska
útvarpið greitt leikritahöfundum
2500 danskar krónur fyrir fyrsta
flutning á verkum þeirra Og tvö
falt það gjald fyrir endurflutning
bæð* í útvarpi og sjónvarpi. —
Seint í vetur kröfðust höfundarn
ir þess að gjald þetta yrði veru
lega hækkað þannig að greiddar
yrðu 5000 danskar krónur fyrir
frumflutning leikrits í útvarp og
7500 fyrir frumflutning í sjón-
varp og tvöfalt hærri fyrir end
urflutning.
Þetta hefur danska útvarpið
ekki getað fallizt á en boðið 3500
krónur fyrir útvarpsleikrit, en
5250 fyrir sjónvarpsleikrit og tvö
falt hærra fyrir endurflutning.
Hafa leikritahöfundar hafnað
þessu tilboði útvarpsins og á-
kváðu að hefja verkfall, ef ekki
yrði gengið að kröfum þeirra.
venk hans. „Ekki af einu saman
LeikrStahötunckar
hóta verkfalli