Morgunblaðið - 09.06.1961, Qupperneq 11

FBstudagur 9. jönl 1961
MORGVNBLAÐIÐ
11
Eðvarð hvatti til lögbrota
Þessa mynd tók Ijósmyndari Mbl., ÓI. K. M., á útifundinum
í gær, þegar Eðvarð var í miðri ræðu sinni. Sést hann i
ræðustólnum við skólahúsið. Þunnskipað var, þegar Eðvarð
hóf mál sitt, en f jölgaði heldur, er á ræðu hans leið, eins og
sérst á myndinni. — Undir miðri ræðu Hannibals fór fólk
svo aftur að tinast burtu.
— Hitaveitan
Framh. af bls. 1.
Um 30 þúsund íbúar
f' Sú áætlun, er hér liggur fyrir,
nær í stórum dráttum til þeirra
byggðahverfa vestan Elliðaáa og
norðan Bústaðavegar og flug-
vallarsvæðisins, er ekki hafa hita
veitu nú. Á þessum svæðum eru
búsettir nú eða verða á næst-
unni um 23000—25000 manns, en-
auk þeirra eru í heildaráætlun-
jnni teknar með framkvæmdir,
sem nú eru í gangi og ná til allt
að 7000 manns, eins og að ofan
igreinir. — Skipting bæjarhverf-
ann,a í veitusvæði kemur glöggt
fram á uppdrætti þeim, sem hér
er birtur, nægir því að vísa til
bans og skýringa með honum um
það efni. Þar er einnig að finna
upplýsingar um það, hvenær á
cfangreindu tímabili lagning hita
veitunnar fer fram á hverju
avæði, þeirra sem fram til þessa
hafa ekki fengið hitaveitu.
4 Eokið fyrir árslok 1065
' Um framkvæmdaáætlunina
íjálfa er annars það að segja,
að gert er ráð fyrir, að þeim
framkvæmdum, er hún nær til,
verði lokið fyrir árslok 1965. Við
samningu tímaáætlunarinnar hef
lir orðið að taka tillit til vissra
atriða. Af tæknilegum ástæðum
er þannig, að öðru jöfnu, ráðgert
að byggja tvöföld kerfi á undan
einföldum. Nokkur hverfi, sér-
etaklega í Austurbænum, verða
að koma seint í áætluninni,
vegna þess, að ekki er lokið bor-
linum í bæjarlandinu, og þess
vegna ekki endanlega sýnt,
hvernig aðfærsluæðum verði
hagkvæmast fyrir komið. Þá er
leitazt við að dreifa framkvæmd-
unum um bæinn, þannig að engin
sérstök svæði eða hverfi njóti for
réttinda. Og að síðustu hefur ver
ið reynt að miða framkvæmdir
við það, að fjárþörfin skiptist
sem jafnast á þau 4—5 ár, sem
framkvæmdir munu standa.
Samkvæmt kostnaðaráætlun
framkvæmdanna, er fjárþörfin
ails áætluð 201 milljón króna, en
af því er borkostnaður áætlaður
30 milljónir. í áætluninni er mið-
að við kaupgjald Og verðlag í
janúar 1961 og m. a. höfð til
hliðsjónar nýleg tilboð í hitaveitu
ÁBUEG FJÁBFESTING
Ar Mei bor kos/ná&i Mrr bor- Mos/naðar
/961 34.0 22 0
/962 600 42 O
1963 39.0 39.0
/96 V 40.Ó * 1 40 0
196S 2ðfr 28 0
5amf 20ÍÖ \ L — \ /7/0
lagnir í bænum. Þá hefur í stór-
um dráttum verið miðað við þá
gerð götu- og heimæðastokka,
einangrun Og frágang, sem nú
tíðkast hjá Hitaveitu Reykjavík-
ur. Vegna ónógra upplýsinga um
jarðvegsskipti og sprengingar í
götum, er sá þáttur mjög laus-
lega áætlaður.
Loks er vaxtatap meðan á
byggingu stendur ekki tekið
með. Þar á móti koma tekjur af
þeim hluta veitunnar, sem
tengdur verður á byggingatím-
anum.
Um kostnað framkvæmdanna
I einstökum bæjarhverfum,
stærð nýju svæðanna, íbúa-
fjölda og annað slíkt, má geta
eftirfarandi: Svæði F, Heimar,
Vogar og Langholt, er að flat-
ermáli um 1,15 ferkm, íbúa-
fjöldi um 11.800, lengd götu-
kerfis tæpl. 17.500 m, þ. e. ein-
falt kerfi 12.013 m og tvöfalt
kerfi 5.429 m; kostnaður í heild
áætlaður rúmlega 34 milljónir
króna. Svæði E, Múlar, Mýrar,
Leiti, Smáíbúða- og Bústaða-
hverfi, er að flatarmáli um 1,85
ferm, íbúafjöldi um 6.000, lengd
götukerfis næstum 26.600 m, þ.
e. einfalt kerfi 12.244 m og tvö-
falt kerfi 14.345; heildarkostnað
ur áætlaður nær 51 milljón kr.
Svæði D, Skjól og Hagar, er að
flatarmáli um 0,51 ferkm, íbúa-
fjöldi um 5,200, lengd götu-
kerfis yfir 10,100 m, þ. e. ein-
falt kerfi 3.600 m og tvöfalt
kerfi 6.575 m; kostnaðaráætlun
er um 18,4 milljónir króna. Ein-
stakir kostnaðarliðir umræddra
hverfa eru sprengingar og jarð-
vegsskipti, götustokkar, brunn-
ar og tilheyrandi; pípulagnir o.
þ. h., svo og heimæðar og hús-
tengingar. — Aðrir kostnaðar-
liðir við framkvæmdirnar erú
dælustöðvar, aðfærsluæðar og
vélar, 21 millj. kr., svæði B,
Hlíðar, þar sem um 3000 íbúar
eiga í hlut, 9,5 millj. kr., svæði
C, Laugarnes, ásamt dælustöð
þar, íbúafjöldi um 4Ó00, 27,5
millj. kr., jarðboranir 30 millj..
kr. og loks undirbúningsvinna
og ófyrirséð rúmlega 9,6 millj.
kr. —
Útvegun þeirrar 201 millj. kr.,
sem í áætluninni felast, er að
verulegu leyti fyrirhuguð með er
lendum lántökum. Talið er reynd
ar öruggt, að Hitaveita Reykja-
víkur geti sjálf lagt fram af
rekstrarafgangi sínum um 10
millj. kr. árlega, eða samtals 50
millj. króna á framkvæmdatíma-
bilinu. Síðan er gert ráð fyrir,
að Alþjóðabankinn muni a. m. k.
veita lán er svara til erlends
kostnaðar þ. e. um 60—76 millj.
kr. Frá Framkvæmdabanka ís-
lands, af andvirði bandariskra
vörukaupalána, hafa Hitaveit-
unni verið tryggðar 25 millj. kr.
að láni, en nokkrum hluta þeirr-
ar fjárhæðar, eða um 10 millj.
kr., var varið til hitaveitufram-
kvæmda á sl. ári, og er sú upp-
hæð ekki talin með heildarfjár-
þörfinni. Til þess að tryggja það,
að framangreind áætlun stand-
ist, þarf því að útvega til við-
bótar lánsfé er nemur 60 millj.
kr., en útborgun þess til fram-
kvæmda dreifist á næstu 5 ár.
í sambandi við lántökurnar
má geta þess, að undirbúningur
að öflun þeirra var kominn á
rekspöl strax fyrri hluta árs í
fyrra, og hafa væntanlegir lán-
veitendur fyrir milligöngu ríkis-
stjórnarinnar og sérstaklega fjár-
málaráðherra fengið í hendur
frumáætlanir og munu nú fá til
athugunar áætlun þá, er hér hef-
ur verið lýst. Verulegur árangur
varð af lánaumleitun í október í
fyrra, þegar ríkisstjórnin heim-
ilaði Framkvæmdabanka íslands
að veita áðurnefnt 25 millj. kr.
lán.
Á fundinum í gær skýrði
Geir Hallgrímsson borgar-
stjóri svo enn frá því, að feng
izt hefði hjá Alþjóðabankan-
um loforð um að athuguð
skyldi lánveiting á þessu ári
að upphæð 2 millj. dala x.v.
eða um 76 millj. ísl. kr. Láns-
útveganir væru að vísu mjög
háðar því, að efnahagslífið
héldist traust, en ef svo yrði,
mætti gera sér góðar vonir
um að fram úr lánsfjárþörf-
inni réðist.
Vék borgarstjóri í þessu sam-
bandi að yfirstandandi kjaradeil-
um og benti á, að í kostnaðar-
áætluninni væru 55—60% vinnu-
laun. Væri því augljóst, að stór-
felld hækkun á þeim, mundi hafa
mjög slæm áhrif á framvindu
málsins,
Miklar hagsbætur almenningi
Lét Geir Hallgrímsson í ljós
vonir sínar um að tvísýn efna-
hagsafkoma þjóðarinnar þyrfti
ekki að valda töfum í þessu mik-
ilvæga máli, heldur fengi öruggt
efnahagslíf að festa hér rætur
því til framgangs.
Til marks um það, hverjar
hagsbbætur fyrirhuguð stækk
un hitaveitunnar hefði i för
með sér fyrir bæjarbúa,
skýrði hann frá útreikningum
sem leitt hefðu í ljós, að hún
myndi spara þeim nær 30 þús-
undum manns, sení um væri
að ræða, um 1614 milljón kr.
á ári. Árlegur sparnaður á
íbúa væri talinn vera um 550
krónur.
Þessar tölur sýndu glöggt, hve
skjót og örugg kjarabbót fælist
í framkvæmdunum. Hennar nyti
Frá uti-
fundinum í gær
ALÞÝÐUSAMBAND fslands boð
aði til útifundar kl. 6 síðdegis
í gær við Miðbæjarbarnaskólann.
Var tilkynnt, að þar myndu for-
seti ASÍ, Hannibal Valdimarsson,
og form. Dagsbrúnar, Eðvarð
Sigurðsson, ræða samningamál-
in og bráðabirgðalögin um áfram
haid millilandaflugsins.
Kl. 6 var svo fátt fólk saman
komið, að ekki þótti fundarfært.
Stóð Eðvarð við hátalarann og
beið fleira fólks. 15 mín. seinna
hafði myndazt hnappur fólks
fyrir framan ræðustólinn og
nokkrir stóðu á „eyjunni“ í göt-
unni miðri. Bílar óku um götuna
og strætisvagnar óku troðfullir
suður götur. Skömmu síðar var
fundur settur, og Eðvarð tók til
nxáls. Ræddi hann gang verkfalls
ins almennt í löngu máli, en vék
síðan að bráðabirgðalögunum.
Hvatti hann menn til þess að
hlýðnast þeim lögum ekki, m. a.
með því að vitna í ummæli Odda-
verjans, sem sagðist heyra erki-
biskups boðskap, en vera ráðinn
í að hafa hann að engu. Sagði
hann reykvískri alþýðu að setja
stolt sitt í að halda íslenzku flug-
vélunum á Keflavíkurflugvelli.
Talaði hann síðan um væntan-
einnig þjóðin í heild, þar sem
um geysilegan gjaldeyrissþarnað
væri að ræða.
Illan bifur á skllyrðinu
Guðmundur Vigfússon, bæjar-
fulltrúi Alþbdl., tók til máls og
taldi áætlunina vel unna. Þó
viidi hann taka fram, að hann
tæki ekki afstöðu til þess, að
allar framkvæmdir hitaveitunnar
væru boðnar út. Heppilegra
kynni að vera að láta Hitaveit-
una sjálfa annast framkvæmd
einhverra verkanna, þar sem
hún hefði öðlazt mikla reynslu
í þeim efnum.
Þá tók ræðumaður fram, að
hann hefði illan bifur á því skil-
yrði, sem borgarstjóri hefði talið
vera fyrir lánveitingum frá Al-
þjóðabankanum, að hér þyrfti að
vera heilbrigt efnahagslíf, eins
og borgarstjóri hefði orðað það.
Taldi þá rétt að leita annað til
lánsútvegana, þar sem slík
„annarleg“ skilyrði yrðu ekki
sett
Útboð meginstefna
Borgarstjóri, Geir Hallgríms-
son, varð fyrir svörum. Hann
sagðist telja það rétt sem megin-
stefnu, að bjóða út og fela verk-
tökum allar nýframkvæmdir
hitaveitufmar. Þrátt fyrir það
yrði tekin afstaða til hvers til-
boðs um sig og samanburður
gerður við það, sem ætla mætti,
að hitaveitan sjálf gæti unnið
verkið fyrir. Eftir þeirri reynslu,
sem fengist hefði við Hlíðahita-
veituna og Hofsvallagötu-lögn,
þá væri hagkvæmara að fela
sjálfstæðum verktökum fram-
kvæmdir.
Dýrmætara en peningar
Borgarstjóri kvað það eðlilegt
af lánveitanda að setja það skil-
yrði fyrir lánveitingu, að heil-
brigt efnahagslíf ríkti í landinu.
Kvaðst hann heldur vilja taka
lán hjá lánveitanda, sem gengi
fyrirfram úr skugga um það að
lántaki gæti greitt lánið á til-
settum tíma, eins og Alþjóða-
bankinn vildi gera, heldur en að
lán væri tekið hjá lánveitanda,
sem e. t. v. léti sig ekki mestu
máli skipta að fá lán endurgreitt
með peningum, eins og það
hefði verið veitt, heldur með
öðru, sem öllum peningum væri
langtum dýrmætara (G.V.: Með
hverju á borgarstjórinn við að
þá sé greitt?) Það kynni að vera
frelsi okkar og sjálfsákvörðunar-
réttur.
lega samninga við SÍS, sem hann
boðaði þá um kvöldið og hafði
orð á hinni gleðilegu samvinnu,
sem tekizt hefði milli samvinnu-
hreyfingarinnar og verkalýðsins,
eins Og hann komst að orði.
Þá tók Hannibal til máls.
Eyddi hann miklum tíma máls
síns til að reyna að útskýra
„ljótu myndina í Morgunblaðinu11
(þá, sem birtiat af verðbólgu-
óargadýrinu á baksíðu blaðsins
í gær). Komst hann m. a. svo að
orði, að samvinnumenn ættu að
vera verkalýðssinnar, og verka-
lýðssinnar samvinnumenn. Var
hann allstórorður að vanda.
f lok fundarins voru bornar
upp tvær tillögur saman. f þeirri
fyrri var bráðabirgðalögunum
mótmælt, en í þeirri síðari var
aðallega fagnað samkomulaginu,
sem náðst hefði fyrir nörðan og
borin fram krafa um samskonar
samkomulag hér. Voru þær sam-
þykktar, en fjöldi manns greiddi
Jón Pálsson dýra-
læknir lætur af
störfum í vetur
í LÖGBIRTINGI sem út kom i
fyrradag, er slegið upp embætti
héraðsdýralæknisins á Selfossi,
en því starfi hefur gegnt síðan
það var stofnað, Jón Pálsson sem
nú mun vera elzti starfandi dýra-
læknirinn á landinu. Á hann að
baki sér langan og merkilegan
starfsferil. Hann varð dýralækn-
ir 1918. Fyrstu 15 árin var hann
dýralæknir á Austfjörðum, en
1933 varð hann dýralæknir á Sel-
fossi, og náði þá starfssvið hans
um Árnes- og Rangárvallasýslur
svo og V-Skaftafellssýslu. Nú eru
alls starfandi þrír dýralæknar í
þessum sýslum þrem.
Jón Pálsson lætur af störfum
sínum hinn 1. jan. 1962, en um-
sóknarfrestur um starfið er til 1.
júlí næstkomandi.
Þess má að lokum geta að Jóni
Pálssyni var haldið veglegt af-
mælishóf á Selfossi í fyrradag er
hann varð sjötugur. Sátu hófið
um 200 manns. Var það góður
gleðskapur, ræður haldnar,
sungið og afmælisbarninu marg-
víslegur sómi sýndur.
Norðmenn sáu síld
í SAMTALI við Mbl. í gærdag
skýrði fréttaritari þess í Nes-
kaupstað frá því, að fréttir hafi
borizt af því, að Norðmenn hafi
séð vaðandi síld u. m. b. 40
mílur út af Austfjörðum fyrir
skömmu. Ennfremur hefur síldar
orðið vart með mælitækjum í
Mjóafirði.
ekki atkvæði, enda margir á rund
arstað úr öðrum stéttum, komnir
fyrir forvitni sakir. Nokkrir
greiddu atkv. gegn tillögunum.
Laos
Framh. af bls. 1
um, Georgi Pushkin, sem
skipar hitt forsætið í fjar-
veru Andrei Gromyko, uá-
anríkisráðherra, að nefndim-
ar þrjár tækju ekki þátt I
frekari fundum fyrr en þær
hefðu fengið ný fyrirmæli
frá ríkisstjórnum sínurn
Gromyko utanríkisráðherra er
væntanlegur til ráðstefnunnar
frá Moskvu í kvöld og er von-
ast til að hann komi með fyrir-
mæli frá Krúsjeff forsætisráð-
herra, sem geti leitt til vopna-
hlés í Laos í samræmi við sam-
komulag þeirra Krúsjeffs og
Kennedys forseta í Vín.
Bandaríkin og Bretland hafa
marglýst því yfir að þau taki
því aðeins þátt í viðræðunum f
Genf að vopnahlé ríki í Laos.
Hefur nú fundum ráðstefnunn-
ar verið frestað „um óákveðinn
tíma“.
KOMNIR FRÁ MOSKVU
Tveir leiðtogar frá Laos
komu í dag flugleiðis til Genfar
frá Moskvu, þ. e. Souvanna
Phouma prins, sem kommúnista
rikin telja löglegan forsætisráð-
herra landsins, og hálfbróðir
hans, Souphanouvong prins,
leiðtogi Pathet Lao-kommún-
ista.
Souvanna sagði við komuna
að hann vildi ekkert láta hafa
eftir sér að svo stöddu, hann
yrði fyrst að kynna sér ástand-
ið á ráðstefnunni. Skömmu eft-
ir komuna átti Souvanna fundi
með fulltrum austurs og vest-
urs. Ræddi hann m. a. við Av-
erell Harriman, fulltrúa Banda-
ríkjanna, Chen Yi marskálk, ut-
anríkisráðherra Kína, og
Krishna Menon, varnarmálaráð-
herra Indlands.
SEXTÍU VOPNHLÉSBROT
Fulltrúar Bandaríkjanna halda
því fram að sveitir vinstri-
manna í Laos hafi rúmlega 60
sinnum rotið vopnahléið frá því
samið var um það 3. maí sl.
Um 40 brotanna voru framin á
svæðinu í grend við Ban Pad-
ong, þar sem sveitir hægri-
stjórnarinnar voru neyddar til
að láta undan síga í gær. — í
þeirri sókn beittu vinstrimenn
stórskotaliði. — Tíu hermenn
hægri stjórnarinnar biðu bana
en 30 særðust