Morgunblaðið - 27.08.1961, Qupperneq 13

Sunnudagur 27. ágúst 1961
M O R C V TS B l A Ð I b
13
að eáð er maðkur í mysunni.
Röddin reynist ekki jafnfögur,
þegar betur er eftir hlustað.
Þjóð'arfangelsun Austur-Þjóð verja sýnir vanmátt
kommúnismans gagnvart lýðræðinu.
„Frjálsar
samgöngur
í allar áttir46
Þjóðviljanum finnst svo mikið
til um ræðu Krúsjeffs, að for-
ystugrein hans gl. fimmtudag er
úrdráttur úr henni og nefnist:
„Átökin í Berlín.“ Þar segir rn.
a.:
„Sósíalistisku ríkin hafa sér-
staklega lagt til að vandamál
Berlínar-------verði þannig
leyst að Vestur-Berlín verði
frjálst og óháð borgríki með af-
mörkuðum landamærum og íbú-
ar þar hi.fi fullan sjálfsákvörð-
unarrétt og frjálsar samgöngur í
allar áttir.“
Segja má, að þetta sé kjarn-
inn í ræðu Krúsjeffs. Þess vegna
er ekki um að villast, að Þjóð-
viljinn fylgir hér línunni eins og
ella. En hvernig kemur þessi boð-
skapur heim við veruleikann?
Framkvæmdin er sú, að Austur-
Berlín er innikróuð í gaddavírs-
girðingum og helztu samgöngu-
leiðum er lokað með múrveggj-
um. Orðin eru fögur. En athafn-
irnar eru þveröfugar við þau.
Þegar kommúnistar boða frið,
meina þeir árás á aðra, þegar
þeir tala um frelsi er það kúgun,
sem þeir hafa í huga, þegar þeir
lofa frjálsum samgöngum, þá
setja þeir upp gaddavírsgirðingar
og ókleifa múra.
„Mumim ekki
tala mjög mikið“
Óneitanlega er erfitt að eiga
orðaskipti við þá, sem leggja
þveröfuga merkingu í mælt mál
við það, er venjulegir mennskir
menn gera. Almenningur í Sovéf
ríkjunum er og var um sig. Hann
veit, að öruggara er fyrir hina
varnarlausu að segja sem minnst.
Þeir vita aldrei, hvenær er ætlazt
arlaust hvort kommúnismi og
kristindómur sé samrímanlegir."
Ekki er til mikils mælst, að af
þessari hálfu sé ekki sýnd minni
hreinskilni en af hinum komm-
únisku framámönnum.
„Það fer bezt
á því“
Af þessu tilefni skrifar séra
Gunnar nær sex dálka grein í
Morgunblaðið sl. , fimmtudag.
Andinn í grein séra Gunnars
skilst bezt af því, að Tíminn i
morgun, laugardag, prentar hana
upp samkvæmt „góðfúslegu
leyfi“ höfundar. í greininni
kemur ýmislegt fram, sem gam-
an gæti verið að ræða nánar um,
en þær umræður mundu einung-
is draga athyglina frá því, sem
meginmáli skiptir. Aðalatriðin
koma fram, þegar sr. Gunnar seg
ir:
Með líkri rökleiðslu og þeirri,
sem ég hefi hér nefnt, væri hægt
— ef meira hitnaði í umræðun-
um — að búast við því, að Morg-
unblaðið slægi því fram að allir
núverandi stjórnarandstæðingar
rækju erindi kommúnista, einn-
ig á þessum vettvangi — þeir
væru hreinir og beinir guðleys-
ingjar.
Eitt af því, sem kirkjusagan
hefur skýrast sýnt um aldimar,
er það, að ekkert er óeðlilegra
og óæskilegra fyrir kristna kirkju-
en að ganga ákveðnum stjórn-
málaflokkum á hönd. Og ég vildi
vara við því víti. Ég vildi engu
frekar að íslenzkir prestar fylltu
allir Framsóknarflokkinn en
Sjálfstæðisflokkinn, hvað þá hitt,
að allir kristnir menn á fslandi
skipuðu sér t.d. £ Alþýðuflokkinn.
Það fer bezt á því, að kirkjunn-
ar menn séu — eins og þeir
ómótmælanlega eru — í öllum
stjórnmálaflokkunum.“
„Maður verður
annaðhvort
að velja“
Þrír
af tuttugu og sjö
Alþýðublaðið sagði nýlega frá
grein eftir Einar Olgeirsson í
erlendu kommúnistariti, þar sem
fram kom, að tilgangur komm-
únista með þátttöku í V-stjórn-
inni hér á landi var fremur sá
að tengja fsland sem nánast lönd
unum austan við járntjald en
að hafa áhrif á gang innanlands-
mála. Yfirlýsing Einars er góðra
gjalda verð, en að efni til engin
nýjung fyrir þá, sem gert hafa
6ér grein fyrir atferli og stefnu
kommúnista. f frjálsum löndum
Ibeinist áhugi þeirra hvarvetna
að því að lama þjóðfélagið, „rífa
tiiður og byggja á ný“ með það
fyrir augum að skapa eitt alls-
herjar Sovétsamband. Sovétrík-
in eru kjarninn, sem öll önnur
iþjóðfélög eiga að tengjast við.
Óskir um þetta eru ekki innan-
tóm orð. Þeim hefur þegar verið
hi'int í framkvæmd, t. d. með
innlimun baltnesku ríkjanna í
Sovétrikin. Glöggt dæmi um af-
leiðingar þess höfðu Reykvíking-
ar fyrir augunum síðustu daga.
Þá lá hér „rússneskur“ togari.
Heimahöfn hans er þó ekki í
hinu eiginlega Rússlandi heldur
Tallin, höfuðborg Eistlands. Á
ekipinu voru 27 menn og þar af
einungis þrír Eistlendingar. Þeg-
ar 2. stýrimaður var spurður,
hverju þetta sætti og hvort marg
ir Rússar væru búsettir í Eist-
landi, var svarið:
„Já, já. Rússland er Sovétlýð-
veldi, Eistland er Sovétlýðveldi
og íbúum Sovétríkjanna er frjáíst
að búa í hverju lýðveldinu, sem
þeir kjósa.“
REYKJAVÍKURBRÉF
——————————Laugard. 26. águst ——————————
Efnahags-
bandalagið
Þegar þetta er haft í huga, sézt
af hverjum heilindum kommún-
istar býsnast nú yfir þeim hætt-
um, sem íslendingum séu búnar
af aðild að Efnahagsbandalaginu.
Þau tengsl okkar við erlendar
þjóðir, sem af slíkri aðild mundu
skapast, yrðu ekki nema svipur
hjá sjón af því, er verða mundi
ef kommúnistar kæmu í fram-
kvæmd hugmyndum sínum um
samband íslands við löndin aust-
an við járntjald. Með þessu er
ekki sagt, að við eigum að gerast
aðilar að Efnahagsbandalaginu.
Ákvörðun um það verður að taka
einungis með íslenzka hagsmuni
í huga. Ógnarmyndir og blekk-
ingar kommúnista mega þar
engin áhrif hafa.
Mál þetta er enn í byrjunar-
athugun. Ljósj; er, að margvís-
legir annmarkar eru þ/í sam-
fara, ekki sízt fyrir litla þjóð £
lítt numdu landi að gerast aðili
Efnahagsbandalagsins. En ann-
markarnir á því að standa utan
við bandalagið fyrir litla þjóð,
sem svo mjög er háð utanlands-
viðskiptum sem við, eru einnig
miklir. Þegar öll kurl eru komin
til grafar, verður að meta, hvort
meira vegur. Hagsmunir okkar af
þátttöku eru bersýnilega marg-
víslegir. Tímabærar viðræður við
aðildarríkin geta eytt annmörk-
unum. Öðrum þarf að koma í
skilning um sérstöðu okkar,
hvort sem við að lokum lendum
innan bandalagsins eða ekki.
Sú rödd
var svo fögur
„Þeir. sem sannfærðir eru um
það, að þeirra þjóðfélagskerfi
muni sigra á hinum efnahagslega
vettvangi, þurfa ekki að neyða
skipulagi sínu upp á aðrar þjóðir
með vopnavaldi — — —. Lát-
um þjóðirnar sjálfar og söguna
skera úr um það, hvort skipu-
lagið, auðvalds eða sósíalisma.
muni lífvænlegra eða framsækn-
ara. Þjóðirnar munu velja af
frjálsum vilja og það kerfið mun
sigra, sem fullnægir betur efna-
legum og andlegum þörfum
manna.“
Þetta er vel mælt. Að vísu er
þarnæ talað blekkjandi um and-
stöðu „skipulags auðvalds eða
sósíalisma", þar sem réttara er
að gera mun á lýðræði og komm
únisma. En látum það vera. Að
öðru leyti er hér orðuð hugsun,
sem allir góðviljaðir menn ættu
að geta verið sammála um. Eftir-
tektarvert er, að hún skuli sett
fram af sjálfum Krúsjeff í út-
varps- og sjónvarpsræðu 7. ágúst
1961, sem sendiráð Sovétríkjanna
hér hefur nýlega látið þýða á ís-
lenzku og sent frá sér í frétta-
tilkynningu. En þegar betur er
til þess, að þeir tali þvert um
hug sinn, og hvenær þeim er
óhætt að segja sannfæringu sína.
Nógar eru hætturnar fyrir því.
Þetta er skýring á varúð skip-
verja á „rússneska" togaranum,
sem áður var minnzt á. Þeir
þorðu ekki með nokkru móti að
eiga viðtal við blaðamenn Morg-
unblaðsins. Einn þeirra sagði ber-
um orðum:
„Ég held að við munum ekki
tala mjög mikið.“
Fæst orð hafa minnsta ábyrgð.
Þó að rússneskur almenningur sé
orðvar og orðaflaum valdamann-
anna verði oft að taka með var-
úð, eru þeir stundum hreinskiln-
ir. Sumt finnst þeim liggja svo í
augum uppi, sé svo sjálfsagt, að
ekki þurfi að draga dul á það.
Hér í blaðinu hefur að undan-
förnu verið vakin athygli á af-
dráttarlausum yfirlýsingum nokk
urra framámanna kommúnista,
sem hér hafa verið á ferð, um
ósamrýmanleik kommúnisma og
kristinnar trúar. Hvaða skoðun,
sem menn hafa á trúmálum og
stjórnmálum, voru bessar yfirlýs
ingar þess virði, að þeim væri
haldið til haga. Og að gefnu til-
efni frá honum sjálfum var hinn
mikilsvirti ritstjóri Kirkjurits-
ins, séra Gunnar Árnason knú-
inn frekari sagna um skoðun
sína á þeim. f síðasta Reykjavík-
urbréfi var spurt:
„Og er ekki tími kominn til
þess, að málgagn islenzku kirkj-
unnar, Kirkjuritið, segi afdrátt-
Furtseva sagði:
„Maður verður annað hvort að
velja trúna, og þá kristna trú í
þessu tilfelli eða hugsjónir komm
únismans.“
Gagarín sagði:
„Sannur kommúnisti biður
ekki til guðs.“
Sovézki rithöfundurinn Fisj
sagði:
„Trúað fólk getur ekki verið í
flokknum------.“
Þrátt fyrir þessar skýlausu
yfirlýsingar segir sr. Gunnar
Árnason:
„Það fer bezt á því, að kirkj.
unnar menn séu — eins og þeir
ójpótmælanlega eru — í öllum
stjórnmálaflokkunum.“
Um þessa yfirlýsingu hans skal
það eitt sagt hér, að ærlegt er
af honum að gefa hana. Hsuin
verður ekki lengur sakaður um
tvískinnungshátt. Þrátt fyrir
ótvíræð orð þeirra, sem tala um
kommúnismann af fullkomnum
myndugleika og þekkingu, viður
kennir séra Gunnar ekki, að
kommúnistaflokkurinn hafi einn
þeirra flokka, sem starfa á fs-
landi, sérstöðu í þessum efnum.
Hann ruglar þessu saman við það,
sem Morgunblaðið hefur sízt af
öllu haldið fram, hvort æskilegt
sé, að kirkjan gangi ákveðnum
stjórnmálaflokkum á hönd. Hann
er m. a. s. svo ruglaður í ríminu
að gefa í skyn að Morgunblaðið
sé víst til að segja um „alla nú-
verandi stjórnarandstæðinga“ að
„þeir væru hreinir og beinir guð-
leysingjar". Morgunblaðið sagði
þvert á móti í Reykjavikurbréfi
29. júli:
„Hvorki Alþýðuflokkur, Fram-
sóknarflokkur né Sjálfstæðis.
flokkur telur það ósamrýmanlegt
stefnu sinni að menn biðji til
Guðs. Það fer eftir mati hvers
Framhald á bls 14.