Morgunblaðið - 06.09.1961, Qupperneq 20
20
Miðvikudagur 6. sept. 1961
MORCVTSBLAÐIÐ
í einu vorum við þó andstæður.
Söngrödd mín er skír, en tal-
iröddin hás. Mel talaði skærri
röddu, en söngröddin var eins og
þokukennd. Ég reyndi að segja
honum, að hann hefði óvenju-
lega rödd, og hvatti hann til að
reyna að syngja. Hann virtist
ekki hlusta á mig. Kannski hafa
n.argir aðrir sagt það sama við
hann, en hvað um það, ég gladd-
ist, þegar hann varð vinsæll.
Mér hefur líka alltaf geðjazt að
söng hans. Sama hvað hann
gerði, hann var aldrei að stæla
neinn, og hann skorti ekki hljóm
fallið.
Annar tötralegur ungur mað-
sem ég kynntist um sama
ieyti er nú orðinn einn hinna
stóru. Þá var hann jafn blankur
og við Lester. Við sátum oat á
girðingunni bak við veitinga-
staðirtn og töluðum og létum
okkur dreyma stóra drauma, og
fórum að því loknu og kaupa
okkur kínverskan mat fyrir það,
sem við gátum tínt úr vösum
okkar. Hann var vel gefinn og
Ihafði ást á djass. „Joihn Hamm-
ond þykist vera eitthvað," sagði
hann oft. „Einhvern daginn verð
ég meðal þeirra stærstu, og þá
lætla ég að gera eitthvað fyxir
svarta djassleikara." Orð hans
rættust fyllilega, og hann hefur
alla tíð síðan verið góður vinur
minn. Hann heitir Norman
Granz.
Um sama leyti lék hljómsveit
Billy Eckstines á Plantation
Club í Los Angeles. Við Lester
laumuðumst oft þar yfir til að
hlusta á það nýja, sem þau komu
með. Sarah Vaughan söng þá
með Billy, nýkomin á markað-
inn. Þetta rifjaði upp fyrir mér
Ihina erfiðu daga með Basie.
öll voru þau ífærð einhverj-
um kauðalegum einkennisbún-1
ing, meira að segja Sarah. Ég i
reyndi oft að fá Billy til ð fá
örfáa kjóla handa henni, en
Ihann vildi ekki láta hana £á svo
rsavð' ©píb---------p.
ífl n hflH
'ís
mikið sem tvinnakefli. Hann hef
ur eflaust átt í erfiðleikum með
að hafa peninga til að borga
þeim út. En ég leit á þetta frá
hennar sjónarmiði, sjálf hefði
ég dáið af skömm, ef ég hefði
þurft að vinna svona til fara.
Jafnvel þegar verst gekk hjá
Basie, hafði ég alltaf byrjað á
að borga fyrir hreinsun og
pressun á kjólunum mínum, lét
jafnvel matinn sitja á hakanum.
Ég vissi því vel, hve erfitt er að
hafa í sig og á, fyrir það kaup,
sem er borgað á svona flakki.
Þegar Billy gat ekkert gert til
Ihjálpar, fór ég til konu, sem ég
þekkti, og fékk hjá henni rán-
dýran kjól fyrir litið verð. Síð-
an fór ég út á Plantation og lét
Söru færa sig í kjólinn. Hún
vissi ekki, hvaðan hann var ætt-
aður og ég sagði henni það ekki.
En þegar hún var kominn í hann
fór hún að líkjast stúlku með
framtíð fyrir sér. Hún komst
iíka vei áfram, og ég er þv- feg-
in.
Þegar fyrsta jarðskjálftann
minn í Hollywood bar að, var ég
að drekka kampavín með Bob
Hope, sá seinni kom meðan ég
var að skemmta mér hjá Joe
Louis. Það var óskaplegur mann
'grúi þai. en ég ætlaði snemma
iheim, því að ég var með ferlega
tannpínu og átti auk þess að
fara á upptöku næsta morgun.
Þarna var strákur, sem sagðist
eiga eitthvað við tannpínunni
og bað mig að koma út fyrir.
Það reyndist vera marilhuana.
IHann fékk mér svolítið af því,
og sagði mór að troða því í tönn-
ina, og síðan reyktum við af-
iganginn. Ég var' varla hálfnuð,
þegar ég fékk einhverja undar-
'lega tiifinningu. Hún kom svo
snö'ggt, að ég hafði ekki hug-
mynd um, hvað var að ske, en
strákurinn var enginn auli. Hann
hrinti mér til hliðar af alefli, og
um leið heyrðist dynkur, og tréð,
sem við höfðum staðið undir,
féll með brauki og bramli.
Ég var ekki feig í það skiptið.
Joe hafði ekið burtu með ein-
hverri stelpu rétt áður, og þau
urðu ekki vör við neitt.
Kippurinn hefur varla staðið
í meira en tvær eða þrjár sek-
úndur, en þegar við komum aft-
ur inn, var allt, sem brotnað
igat, í þúsund molum. Húsgögnin
'höfðu fallið um koll, og innan
um allt saman hlupu gestirnir
■æpandi og kallandi. Einn af vin-
um Joe’s hafði farið upp til að
sýna einhverri kvensu húsið, og
ihann kom hálfklæddur niður
stigann og kallaði „Joe bjargaðu
mér.“
Ég stanzaði þennan kappa og
sagði honum að fara aftur< upp
og klæða sig. „Joe þarfnast sjálf
ur björgunar, og svo er hann
ekki einu sinni viðstaddur.'1
12
Mamma
eignast tengdason
Ég er hvorki fysta ne síðasta
stelpan sem giftist til að sanna
einhverjum eitthvað. Þegar ég
fór að vera með Jimmy Monroe,
voru mamma og Joe Glaser ó-
þreytandi að segja mér, að það
færi illa. Þau sögðu mér, að
hann myndi aldrei kvænast mér.
Þá gerðist ég þrjósk. Hvað ’issu
þau um þetta?
Jimmy var yngri bróðir Clarke
Monree's, þess er rak Uptown
House. Hann var fallegasti mað-
ur. sem ég hafði augum litið, síð
an ég sá Buck Clayton. Hann
hafði verið kvæntur Ninu Mae
Mc Kinney, sem var fræg söng-
og dansstjarna. Ég hafði séð
hana í myndum eins og „Hale-
•lúja“, þegar ég var krakki.
Jimmy hafði dvalið um tíma í
'Evrópu. Þar, einkum í Englandi,
hafði hann verið talsverður karl,
stór og laglegur eiginmaður
frægrar konu.
í London hafði hann ekki kom
ið nálægt öðru en hvít, kven-
fólki. Hann hafði komið með
fallega Cockney-stelpu með sér
'ti. baka og var auglýsingastjóri
•hennar, þegar ég kynntist hon-
um.
Hann hafði fundið hana í Lond
on, gert úr henni hefðarkou,
kennt henni að syngja, tala
sæmilega og látast fín. Hann
hafði komið frá Englandi á öðru
farrými en látið hana fara á
fyrsta.
Ég áleit, að hann væri mikill
maður, svo hvað gat hann viljað
mér?
Þegar þessi brezka heyrði, að
Jimmy væri farinn að sjást úti
með mér, fór hún til mömmu
og reyndi að hræða hana til að
'Stía okkur Jimmy sundur. Þaðan
'hafði mamma þá vitneskju, að
'hann myndi aldrei kvænast mér.
Tímanum hafði aldrei tekizt
að græða þau sár, sem ég hafði
orðið fyrir. Tíu ára gömul hafði
ég verið send í fangelsi vegna
þess, að fertugur maður hafði
reynt að komast yfir mig. Það
var áreiðanlega ekki meiri á-
stæða til að senda mig á upp-
eldisheimili en þó að ég hefði
orðið fyrir vörubíl. Það var gert
samt. Var nokkur ástæða til að
refsa mér? Það var samt gert. Ár
um saman dreymdi mig þetta á
næturnar, og þá vaknaði ég með
skjálfta og ekka. Það er hræði-
'legt, hvað svona nokkuð getur
fengið á mann. Það batnar ekki
fyrr en þá eftir mörg ár.
Ekki bætti úr skák, að ég
skyldi hafa verið sett inn aftur.
'Ég gat kallað fyrra atvikið slys,
en hið síðara var verra. Árum
saman kom það mér til að finn-
ast ég vera eins og krypplingur.
Þá breyttist afstaða mín til alls
og allra. Ég gat ekki hugsað mér
að binda trúss við nokkurn
mann sem ekki vissi, hverju ég
hafði lent í, þegar ég var krakki.
Og ég gat ekki þolað neinn þann,
sem gat látið sig hafa að núa
mér því um nasir í rifrildi. Ég
igat fyrirgefið næstum allt, en
ekki það. Ég vildi ekki umgang-
'ast neinn, sem væri til með að
nota þetta sem keyri á mig, ekki
einu sinni að menn létu skína í,
að þeir væru mér eitthvað betri
af þessum sökum.
Hann hafði reynt sitt af hverju,
og átti fortíð líka. Það mátti
'kalla hann Ijótu nafni, en hann
var snilligur á því sviði. Auk
þess var han smekkmaður, og
italsverður ljómi yfir honum.
Það var líka það eina, sem
mamma og Joe Glaser sáu. Þess
vegna voru þau að segja íér að
fara að öllu með gát, að hann
'myndi aldrei kvænast mér. Mér
fannst þetta aðeins benda til
eins. Að þau álitu, að Jimmy
þættist of góður handa mér. Og
það réði úrslitum.
Það fyrsta, sem ég gerði, eftir
að við Jimmy strukum til Elkt-
on í Maryland í september
'1941, var að fara til mömmu og
ihenda í hana giftingarbréfinu.
Síðan fór ég til skrifstofu Joe
Glaser og þar endurtók sama
sagan sig. Ég sýndi þeim það,
svart á hvítu.
Eitt af lögunum, sem ég
isamdi og söng inn á plötu, er
évöxtur hjónabands míns og
Jimmy Monroe. Ég býst við, að
mig hafi alltaf grunað, hvað ég
var að kalla yfir mig með því
að giftast honum. Ég vissi, að
þessi fallega enska stelpa var
ennþá í borginni. Hann vildi að
sjálfsögðu ekki játa það, en ég
vissi það þó fullvel. Eitt sinn
ikom hann heim með varalit á
flibbanum. Mamma var þá flutt
til Bronx, og við vorum hjá
ihenni þegar við vorum í borg-
inni.
Við sáum bæði varalitinn, og
ihann fór að spinna upp enda-
ilausar útskýringar. Það var það
versta, sem hann gat gert. Mér
fannst verra, að hann skyldi
ljúga að mér, ef allt, sem þau
hefðu getað hafzt að. Ég þaggaði
niður í honum: ,Farðu í bað,
UflJWl
— Eg kom til þess að kvarta yfir þessu ilmvatni, sem þér
selduð mér í gær!
r
í
ú
ó
// "//,■
I'LL GO GET THEM lig;
RIGHT NOW /
BUT HOW DOES HE GET THEM
OUT THERE'S BEEN NO
NOISE...THE ANIMALS AREN'T
HURT...THE GATES HAVE
1 ALL BEEN LOCKED / í
' VOU MEAN AN OLD
TRAPPER'S BEEN STEALING OUR
ANIMALS AND SELLING T
THEM TD ROADSIDE -
zoos ? ___)
NO, WAIJ
( GOOD HEAVENS,
i MARK, I FORGOT TO
GATHER UP ALL THOSE
KEVS I HAD STASHED
AROUND/ •
DOC...LET THEM
STAV WHERE THEV
ARE...ITMAV HELP US
CATCH THE OLD MAN
THAT'S
THE WAV
IT LOOKS,
CHERRV/
M
—- Svo virðist vera, Sirrí!
— En hvernig nær hann þeim
út? ....... Við höfum ekkert
heyrt .... Dýrin eru ómeidd ....
Hliðin hafa öll verið læst!
— Æ, Markús, ég gleymdi að
safna saman lyklunum, sem ég
hefi falið við girðingarnar. Eg
ætla að sækja þá núna!
— Nei, bíddu Davíð . . . Láttu
þá vera kyrra ... Það getur hjálp
að okkur til að ná gamla mann
inum!
maður. Engar útskýringar".
Þannig hefði það getað endað.
En ég gat ekki gleymt þessu
ikvöldi. Orðin, „engar útskýring-
ar“ veltust fyrir mér Og hljóm-
uðu í höfði mér. Einhvernveginn
varð ég að létta á hjarta mínu,
ég tel það orsökina. Eftir því,
sem ég velti þessu lengur fyrir
mér breyttist endurminningin
úr leiðindaatburði í tregabland-
inn söng. Brátt var ég farin að
söngla fyrir munni mér. Allt 1
einu var lagið alskapað.
Svo fór ég eitt kvöldið og
'leitaði Arthur Herzog uppi. Hann
'lék lagið yfir á píanó, ritaði
itextann niður, breytti einni eða
itveim setningum, mildaði hann
örlítið.
Þegar ég söng þetta lag, var
ég alltaf gráti nær og svo er
ienn. Mörg konan hefur sagt mér,
að kökkur hafi komið í háls sér
ií hvert skipti, sem hún heyrir
það. Þessvegna er óhætt að
segja, að eigi einhver hrós skilið
fyrir lagið, þá er það Jimmy. —
•og svo hinir, sem koma heim
með varalit framan í sér.
Þegar það hættir að koma
fyrir, verður „Don’t explain"
orðið að viðundri, en þangað til
verður það sígilt.
★
Ég hafði verið með Jimmy
Monroe í meira en ár áður en
ég komst að því, að eitthvað var
að koma fyrir. Jimmy reykti
eitthvað annarlegt. Ég var ekki
viss um það fyrr en hryllilega
nótt hjá mömmu í Bronx, þegar
hann varð veikur.
Svitinn rann af honum. Síðan
fékk hann köldukast og loks
ihita. Riamma var auðvitað á
sveimi í krigum hann, vildi
reyna að hjúkra honum og fá
3|tltvarpiö
Miðvikudagur 6. september
8:00 Morgunútvarp (Bæn. — 8:05 Tón
leikar. — 8:30 Fréttir. — 8:35
Tónleikar. — 10:10 Veðurfr.).
12:00 Hádegisútvarp (Tónl. — 12:25
Fréttir og tilkynningar).
12:55 „Við vinnuna": Tónleikar.
15:00 Miðdegisútvarp. (Fréttir. — 15:05
Tónleikar. — 16:00 Fréttir og tilk.
16:05 Tónleikar — 16:30 Veðurfr.)
18:30 Tónleikar: Operettulög.
18:55 Tilkynningar.
19:20 Veðurfregnir.
19:30 Fréttir.
20:00 Tónleikar: Fiðlukonsert nr. 8 I
a-moll op. 47 eftir Ludwig Spohr
(Rudolf Köckert g Sinfóníuhljóm
sveit útvarpsins í Miinchen leika
Fritz Lehmann stjórnar).
20:20 Frásöguþáttur: Farið í fjárréttir;
fyrri hluti (Þormóður Sveinsson
á Akureyri).
20:50 Einsöngur: Richard Tauber syng
ur. —
21:15 Tækni og vísindi; VII. þáttur:
Klukkur (Páll Theódórsson eðlis-
fræðingur).
21:35 Islenzk tónlist: Tónverk eftir
Kristin Ingvarsson og Arna
Björnsson.
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Kvöldsagan: „Smyglarinn'* eftir
Arthur Omre; IV. (Ingólfur Krist
jánsson rithöfundur).
22:30 I léttum tón: Larry Adler leik-
ur á munnhörpu og Franco
Molinari á harmoniku.
23:00 Dagskrárlok.
Fimmtudagur 7. september
8:00 Morgunútvarp (Bæn: Séra Jakob
Jónsson. — 8:05 Tónleikar. —*
8:30 Fréttir. — 8:35 Tónleikar. —
10:10 Veðurfregnir).
12:00 Hádegisútvarp (Tónleikar.
12:25 Fréttir og tilkynningar).
12:55 „A frívaktinni", sjómannaþáttur
(Kristín Anna í»órarinsdóttir).
15:00 Miðdegisútvarp — (Fréttir.
15:05 Tónleikar. — 16:00 Fréttir
og tilk. — 16:05 Tónleikar. —
16:30 Veðurfr.).
18:30 Tónleikar: Lög úr óperum.
18:55 Tilkynningar. — 19:20 Veðurfr.),
19:30 Fréttir.
20:00 Tónleikar: „Myndir á sýningu**
eftir Mussorgskij (Sinfóníuhljóm
sveitin í Chicago leikur; Rafael
Kubelik stjórnar).
20:30 Norður Noreg; síðari hluti ferða*
þáttar (Vigfúsar Guðmundssonar
gestgjafa.)
20:55 Tónleikar: Atriði úr óperunnt
„Brottnámið úr kvennabúrinu'*
eftir Mozart (Erna Berger, Lisa
Otto, Rudolf Schock, Gerhard
Unger og Gottlob Frick syngja
með kór og hljómsveit. Stjórn-
andi: Wilhelm Schiichter).
21:40 Samleikur á fiðlu og píanó: Són«
ata nr. 1 í F-dúr op. 8 eftir
Grieg (Yehudi Menuhin og Rob
ert Levin leika).
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Kvöldsagan: „Smyglarinn" eftir
Arthur Omre; V. Ingólfur Kristj*
ánsson rithöfundur).
22:30 Sinfónískir tónleikar:
Sinfónía nr. 7 í E-dúr eftir Anton
Bruckner (Sinfóníuhljómsveit
Berlínarútvarpsins leikur; RoK
Kleinert stjórnar).
23:40 Dagskrárlok.