Morgunblaðið - 12.09.1961, Blaðsíða 23

Þriðjudagur 12. sept. 1961
MORCVNBtAÐlÐ
23
Fulltrúar á þingi S.U.S. á kirkju tröppunum á Akureyri.
Fridrik varin Geller
— L/ðræð/ verð/
Framh. af bls. 24.
Reykjavík, Ólafur Hallgrímsson,
Norður-Múlasýslu, Svavar Magn
ússon, Ólafsfirði, Þórir Einarsson,
Reykjavík.
Framsögumenn fyrir álitum
þingnefnda voru þessir:
Kjörnefnd: Matthías Á. Mat-
hiesen, Hafnarfirði.
Stjórnmá.lanefnd: Gísli Jóns-
son, Akureyri, Jón E. Ragnars-
Bon, Reykjavík og Jóhann Ragn-
arsson, Reykjavík.
Efnahagsmálanefnd: Ólafur
Stefánsson, Reykjavík og Guð-
mundur H. Garðarsson, Reykja-
vík.
ITtanríkismálanefnd: Magnús
Þórðarson, Reykjavík.
Vinnulöggjafarnefnd: Magnús
Óskarsson, Reykjavík.
Skipulagsnefnd: Árni G. Finns
son Hafnarfirði.
^ Sérergnaskipulag og frelsi
einstaklinganna. — Meiri-
hlutinn marki stefnuna
í hinni almennu stjórnmála-
élyktun þingsins er því lýst yfir,
að ungir Sjálfstæðismenn telji
„þá stefnu horfa til mestra
þjóðarheilla, sem reist er á sér-
eignarskipulagi og frelsi ein-
istaklinganna til orða og athafna“
!M. a., sem þar segir, er lögð á
(það áherzla, „að þingræðinu sé
ekki stefnt í voða fyrir áhrif
einstakra hagsmunahópa en
aneirihluti Alþingis, sem þjóðin
ikýs sér með lýðræðislegum
hætti, fái hverju sinni hindrunar
öaust að marka stjórnarstefn-
una“.
★ fsland sæki um upptöku í
Efnáhagshandalagið
í markaðsmálaályktun sinni
lýsti þingið yfir þeirri skoðun
isinni, að það teldi rétt, „að ís-
land sæki um upptöku í Efna-
Ihagsbandalag Evrópu, svo að
lunnt sé að fá sem gleggstar upp-
lýsingar og viðræður um réttindi
ög skyldur vegna slíkrar upp-
ttöku. Síðan skuli metið, hvort
eeskilegt sé að óska aðildar að
Iþessu bandalagi".
★ Einkasölurekstur ríkisins
endurskoðaður
Efnahagsmálaályktun þings-
Ins var löng og mjög ýtarleg, en
þar er m. a. „fagnað hinum
merku áföngum til aukins frelsis
Og meira jafnvægis í þjóðarbú-
skap íslendinga, sem náðst hefur
undir forystu Sjálfstæðisflokks-
ins með viðreisnaraðgerðum nú-
verandi ríkisstjórnar“. „Með til-
liti til þýðingar erlends fjár-
imagns í nútímaþjóðfélagi** segir
þar, „er aðkallandi, að íslending-
tar setji sér löggjöf um stöðu og
lathafnasvið erlends fjármagns í
íslenzku atvinnulífi, er geri þjóð
dnni kleift að hagnýta mögu-
Jeika á erlendu fjármagni til
nýrra átaka í iðnvæðingu lands-
ins“.
Þá er lögð áherzla á nauðsyn
jþess, „að fram fari gagngerð
endurskoðun á einkasölurekstri
ríkisins með það fyrir augum að
Btarfsemi þessi hverfi úr umsjón
Ihins opinbera á þeim sviðum,
þar sem ætla má, að einstakling-
Br og fyrirtæki þeirra muni geta
nnnazt þennan rekstur á hag-
kvæmari hátt“.
★ Lýðræði verði tryggt innan
verkalýðsfélaganna
í ályktun um vinnulöggjöf
lýsti 16. þing SUS því yfir, að
það teldi „brýna nauðsyn bera
til, að sett verði nú þegar ný
heildarlög um stéttarfélög og
vinnudeilur". Eru þar dregin
fram nokkur atriði, sem ungir
Sjálfstæðismenn telja, að sér-
staklega þurfi að hafa í huga
við þá endurskoðun. Þess er kraf
izt, „að settar verði lýðræðis-
legri reglur en nú gilda um upp-
sögn samninga og verkfallsboð-
un“. Meðal .þeirra reglna, sem
þingið taldi, að setja þyrfti trl
tryggingar lýðræðis innan verka
lýðsfélaganna, er þessi:
„Ákvörðun um uppsögn samn-
inga sé því aðeins gild, að við-
höfð sé allsherjaratkvæða-
greiðsla, sem minnst % hlutar
félagsmanna taki þátt í, og sé
uppsögnin samþykkt með meiri-
hluta greiddra atkvæða1*.
Þá er þess krafizt í þessari
ályktun, að „settar verði skorð-
ur við því, að margir starfs-
— Þjóðleikhúsið
Framh. af bls. 2
um það atriði. Búningar væru
skrautlegir og dýrir og væri
hann nú að semja um leigu á
þeim.
Egill Bjarnason og Ragnar Jó-
hannesson vinna nú að þýðingu
söngleiksins. Þjóðleikhússtj sagði
það skoðun sína, að sér fyndist
leikritið ekki bundið við Lond-
on og cockney-málýzkuna, eins
og margir vildu halda fram. My
Fair Lady væri skemmtilegur
leikur og lögin misskildi engin,
enda hefðu þau farið sigurför
um allan heim. Sagðist hann hafa
trú á að hann næði hylli áhorf-
enda hér eins og annarsstaðar.
★ Skugga-Sveinn
— Jólaleikrit Þjóðleikhússins
verður að þessu sinni Skugga-
Sveinn, sagði Guðlaugur Rósin-
kranz, í tilefni þess að 100 ár eru
liðin, síðan hann var sýndur í
fyrsta sinn í Klúbbhúsinu. Matt-
hías skrifaði hann um jóla-
leytið 1861 og var hann sýnd-
ur skömmu eftir áramótin af
prestaskólastúdentum. Nefndist
hann þá ,,Útilegumennirnir“ og
hefur aðeins verið betrumbættur
og sjálfu skáldinu og samtölum
■jc Aðgöngumiðar
hækka um 5 kr.
Guðlaugur Rósinkranz, þjóð-
leikhússtjóri, sagði að lokum, að
fjárhagur leikhússins væri slæm-
ur. Verð aðgöngumiða hefði því
hækkað um 5 krónur og sagðist
hann vona að enginn léti það
aftra sér frá því að sækja leik-
húsið.
★
Þá sagði hann að Haraldur
Björnsson hætti nú sem fastráð-
inn leikari en léki samt sem áður
á lausum samningum í vetur.
Tveir nýir leikarar hefðu verið
fastráðnir, Gunnar Eyjólfsson og
Kristbjörg Kjeld.
'hópar geti stöðvað sömu atvinnu
grein með keðjuverkföllum“, en
í lok ályktunarinnar segir:
„Valdsvið Félagsdóms verði
aukið og honum m. a. fengið
vald til að dæma um ágreining
milli stéttarfélaga eða heildar-
samtaka þeirra, svo og um rétt-
indi manna innan stéttarfélag-
anna.
Þegar boðuð hefur verið vinnu
stöðvun eða verkbann, sem veru
lega raskar almannahagsmunum
eða valdið getur því, að mjög
mikil verðmæti fari forgörðum,
verði forseta íslands veitt vald
til að fresta vinnustöðvun um
tiltekinn tíma, enda verði greidd
'laun fyrir þann tíma samkvæmt
iþeim samningi, er gerður kann
að vera“.
Sprengja
Rússar yfÍr
Randaríkj-
unum?
LONDON, 11. september. —
Brezka stórblaðið Daily Tele-
graph kveðst hafa það eftir
venjulega áreiðanlegum heim--
ildum í Vínarborg, að Rússar
hefðu nú í undirbúningi nýja
„geimsýningu", sem ætluð sé
til þess að skjóta Bandaríkja-
mönnum skelk í bringu og
þvinga þá til eftirgjafar í
Berlínarmálinu. Segir og, að
þessi „sýning“ eigi að fara
fram aðfaranótt 17. október,
en þá hefst flokksþingið í
Moskvu.
Pólskir vísindamenn eru
hafðir fyrir þessum fregnum.
Samkvæmt þeirra frásögn
munu Rússar setja kjarnorku-
sprengju í gervitungl, sem síð
an á að springa í tvö þúsund
kilómetra hæð yfir Pensyl-
vania í Bandaríkjunum. Þetta
verður að næturlagi sem fyrr
segir, og á blossinn frá sprengj
unni að verða bjartur sem sól-
in. Þetta verður lokatilraun
Krúsjeffs til þess að þvinga
Kennedy til eftirgjafar, segja
Pólverjarnir — og svo á
sprengingin líka að varpa
ljóma á Krúsjeff á flokks-
þinginu.
Fyrirlestur í
Háskólanum
DR. ERIK DAL, bókavörður
við Konunglega bókasafnið í
Kaupmannahöfn, er væntanleg-
ur hingað til lands í þessari
viku, og mun hann flytja hér
einn fyrirlestur í boði háskól-
ans. — Fyrirlesturinn nefnist
„Nordisk folkeviseforskning i
dag“ og verður fluttur í I.
kennslustofu háskólans fimmtu-
daginn 14. sept. kl. 8.15 e. h.
Öllum er heimill aðgangur
meðan húsrúm leyfir.
FRIÐRIK Ólafsson vann það af-
rek í 5. umferð á skákmótinu 1
Bled að sigra Rússann Geller,
sem er einn af þeirra sterkustu
mörmum. Friðrik hafði hvítt og
vann sigur í 38 leikjum. Þetta
er einasti sigur Friðriks á mót-
inu til þessa, en eitt jafntefli
hafði hann gert fyrr. í sjöttu
umferð tapaði Friðrik fyrir
Matanovic.
Úrslit 5. umferðar urðu þessi
auk skákar Friðriks og Gellers:
Tal og Matanovic biðskák.
Ivkov og Bertok sömdu um
jafntefli eftir 23 leiki.
Najdorf og Trifunovic sömdu
um jafntefli eftir 12. leik.
Portisch vann Udovic í 31
leik.
Keres hafði svart gegn Pach-
mann og vann sigur í 26 leikj-
um.
Petrosjan hafði svart gegn
Germek og vann í 39. leik.
Gligoric hafði svart gegn
Bizguer og vann Gligoric eftir
38 leikL
Darga og Donner sömdu um
jafntefli eftir 24 leiki.
Parma og Fischer sömdu um
jafntefli eftir 36 leiki.
í sjöttu umferð urðu úrslit
þessi:
Petrosjan hafði hvítt gegn
Pachmann og vann eftir 20 leiki.
Tal vann Bertok í 21. leik.
Trifunovic og Ivkov sömdu
um jafntefli eftir 19 leiki.
Parma og Darga sömdu um
jafntefli eftir 37 leiki.
Donner hafði hvítt gegn Biz-
guer og fór skákin í bið.
Keres hafði hvítt gegn Port-
isch og vann í 38 leikjum.
Udovic og Najdorf sömdu um
jafntefli eftir 36 leikL
Matanovic hafði hvítt gegn
Friðrik og vann í 34 leikja skák.
Fischer stjómaði hvítu mönn-
unum gegn Geller og gafst Gell-
er upp eftir 22 leiki.
Gligoric hafði hvítt gegn Ger-
— íslendingum ber
Framhald af bls. 1.
og hvergi hopað á hæl. Lýðræð-
isþjóðirnar mega ekki hvika á
verðinum um frelsi sitt, og ís-
lendingum ber skylda til þess að
leggja fram sinn skerf til varnar
írelsi og lýðræðL
Þingið álítur, að auka beri
þátttöku fslendinga í ýmsu al-
þjóðlegu samstarfi og athuga,
hvort ekki sé m. a. rétt að gerast
aðili að UNESCO. Þá telur þing-
ið æskilegt, að greidd verði gata
þeirra íslendinga, sem starfa
vilja í alþjóðastofnunum, þar sem
þeir öðlast margháttaða Og nauð-
synlega þjálfun.
Ungir Sjálfstæðismenn álíta, að
náin samstaða með lýðræðisþjóð
unum sé nauðsynleg um fleiri
mál en varnir íslands. íslend-
ingum er það brýnt hagsmuna-
mál að efla viðskiptaleg og menn
ingarleg tengsl og samskipti við
þessar þjóðir, sem sækja nú ört
fram til aukinnar hagsældar og
menningar með ýmiss konar sam
starfi, ef þeir ætla ekki að drag-
ast aftur úr og einangrast frá
þeim þjóðum, sem tengdastar eru
og skyldastar.
Þingið lýsir yfir stuðningi sín-
um við sem nánasta samvinnu
íslendinga og annarra Norður-
landaþjóða og telur að efla beri
samstarfið innan þeirra norrænu
stofnana, sem nú starfa.
Þingið fagnar því, að tekizt hef
ur með farsælum hætti að tryggja
yfirráð íslendinga yfir fiskveiði-
lögsögu sinni, og ítrekar, að
stefna beri að yfirráðum fslend-
mga yfir öllu landsgrunninu.
Þingið fagnar því, að nú má
vænta þess, að þjóðin fái aftur
íslenzk handrit, sem erlendis eru,
og telur að undirbúa beri mót-
töku þeirra vandlega.
mek og vann í 27 leikja skák.
Ranghermt var það í blaðinu
á sunnudaginn að skák Petros-
jans og Parma í 2. umferð hefði
lyktað með jafntefli. PetrosjEUl
sigraði í þeirri skák.
Staðan eftir sjöttu umferð er
sem hér segir:
1.—2. Fischer og Petrosjan 4%
vinning, 3. Gligoric 4, 4.—7.
Tal, Najdorf, Trifunovic og Ker-
es 3% og biðskák, 8. Darga 3%,
9. Bizguer 3 og biðskák, 10. Gell
er 3, 11. Donner 2Vz og biðskák,
12. Matanovic 2 og 3 biðskákir,
13. —14. Parma og Portisch 2 og
biðskák, 15.—16. Ivkov og Ber-
tok 2, 17.—18. Friðrik og Udov-
cic IVz, 19. Pachmann 1 og bið-
skák og 20. Germek 1 vinning.
— Mjósundsbru
Framh. af bls. S
búning að byggingu brúarinnar
haustið 1959, en brúin sjálf byggð
vorið 1960. Síðan var unnið að
vegarfyllingu að brúnni allt sum
arið, og haustið 1960 var hægt
að hefja umferð yfir brúna.
Brúin er 22 m að lengd. Heild-
arkostnaður við mannvirki þetta
nam liðlega 2 millj. kr., eða um
500 þús. lægra en áætlað var.
Áskeir Markússon, ' verkfr.
teiknaði brúna og gerði allar á-
ætlanir um til'högun framkv.
við fyllinguna í sundið og hafði
umsjón með því. Yfirumsjón við
brúargerðina hafði Árni Pálsson,
verkfr. Verkstjóri við brúargerð-
ina var Kristleifur Jóhannesson,
brúarsmiður, en Björn Hildimund
arson, verkstjóri, sá um vegagerð
austan við brúna og alla fram-
kvæmd við fyllinguna í sundið.
Verkstjóri við vegagerðina vest-
an við brúna var Ásgeir Krist-
mundsson, verkstjóri. — Emdl.
+-----------------*
Ráðning á gátu dagsins Skot.
♦-----------------♦
Skipaútgerð ríkisins
Ms. ESJA
austur um land til SeyðisfjdrtSar
hinn 16. þ. m. — Tekið á móti
flutningi í dag og árdegis á
morgun til Fáskrúðsfjarðar, —
Reyðarfjarðar, Eskifjarðar. Noirð
fjarðar og Seyðisfjarðar. — Far-
seðlar seldir á fimmtudaginn. .
Ms. HERJÖ'LFUR
fer til Vestmannaeyja og Horna-
fjarðar á miðvikudag. Vörumót-
taka í dag.
Samkomui
Fíladelfía
Almenn samkoma bl. 8.30. —
Gurlí Söderlund og Gunnar öser
lund tala. Allir velkomnir!
Kennsla
Les með skólafólki
dönsku.ensku, reikning, stæíð-
fræði, eðlisfræði og fl. — Kenni
einnig þýzku (ásamt latínu) og
fl. — Stílar, málfræði, þýðingar.
Dr. Ottó Arnaldur Magnússon,
Giettisgötu 44A. Sími 15082.
Ábyggileg
afgreiislustúlka
óskast. Uppl. í sima 33402. eft
ir kl. 7.
Skipstjórí óskast
á dragnótabát sem rær fró
Reykjavík. — Ti'lib. er greini
nafn heimilisfang og síma
sendist Mbl. fyrir há:degi á
föstudag merkt „Góður drag-
nótaibátur — 5338“
breytt. Skugga-Sveinn var sýnd-
ur í Þjóðleikhúsinu fyrir 8 árum.
Jón Sigurbjörnsson verður í
hlutverki Skugga-Sveins og leik-
stjóri verður Klemenz Jónsson.