Morgunblaðið - 19.09.1961, Blaðsíða 8

8
MORCVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 19. sept 1961
Sjötugur í dag
dlafur Bjarnason
bóndi í Brautarholti
LANDBÚNAÐURINN hefir um
aldaraðir frá upphafi íslands-
hyggðar, verið höfuðatvinnuveg-
ur þjóðar vorrar. Og það sýnir
bezt og skýrast lífsmagn þessa
atvinnuvegar að þrátt fyrir
það þótt fólki hafi á síðustu
áratugum stórum fækkað í
sveitum landsins, hefir land-
búnaðarframleiðslan aukizt hröð
um skrefum. Hvert árið sem
líður ber í skauti sér fram-
leiðslumagnsaukningu sem yfir-
stígur það sem áður var þekkt
í þeim efnum.
Það sem þessu veldur er
fyrst og fremst að þakka dugn-
aði, framsýni og hugkvæmni ís-
lenzka bóndans í hagnýtingu
hinnar nýju tækni, sem auðveld
ar sveitastörfin og margfaldar
afkastagetuna í hvítvetna. Sveit
ir lands vors standa nú með út-
réttan faðminn á móti hinni
öru fólksfjölgun í landinu.
Einn þeirra manna, sem nú
um áratugi hefir staðið fram-
arlega í hinu stórstíga uppbygg
ingar- og framfarastarfi í sveit-
um lands vors á sjötugsafmæli
í dag. Þessi maður er Ólafur
Bjarnason, hreppstjóri og bóndi
á hinu forna og nýja höfuðbóli
Kjalarnessþings, Brautarholti.
Ólafur í Brautarholti er
fæddur í Steinnesi í þingi í
Húnavatnssýslu 19. september
1891. Á hann til merkra manna
að telja í báðar ættir. Foreldr-
ar hans voru séra Bjarni Páls-
son, prestur og prófastur þar,
kominn af húnvetnskum ættum
og átti hann lengra fram að
telja til Bjarna Pálssonar land-
læknis og gætir þessara nafna
tveggja mikið í ættum æ síðan.
Móðir Ólafs, kona séra Bjarna,
var Ingibjörg Guðmundsdóttir,
Sölvasonar bónda á Sjávarborg
í Skagafirði, Guðmundssonar.
Sagnir herma að Sölvi bóndi
hafi mjög komið til greina sem
þingmannsefni fyrir Skagfirð-
inga er þeir í fyrsta sinn skyldu
velja sér þingmann, þótt þjóð-
haginn, Jón Sarosonarson, yrði
þar hlutskarpari.
Ólafur ólst upp í Steinnesi
hjá foreldrum sínum í stórum
systkinahópi en þau voru alls
ellefu, átta bræður en þrjár
systur. Gengu margir af bræðr-
um Ólafs menntaveginn, eins
og það er kallað. En þótt leið
Ólafs til slíks frama væri hon-
um jafngreið og bræðrum hans,
þá var það eitthvað innra með
honum sem réði því að hann tók
aðra ákvörðun. Það kom þegar
í ljós á æskuskeiði að Ólafi var
í brjóst borið eðli og þrá bónd-
ans sem sveigði leið hans beint
í faðm hinnar gróandi náttúru.
Tók Ólafur, er honum óx ald-
ur til, við bústjórn hjá föður
sínum og hélt þeim starfa unz
hann settist í bændaskólann á
Hólum og lauk þaðan prófi und-
ir handleiðslu skólastjórans, hins
skelegga áhugamanns í búnaði,
Sigurðar Sigurðssonar frá Drafla
stöðum, síðar búnaðarmálastjóra.
Hvatti Sigurður Ólaf til utan-
farar og frekara búnaðarnáms.
Hvarf Ólafur að því ráði og
var hann um eins árs skeið við
verklegt búnaðarnám í Dan-
mörku.
Eftir heimkomuna lagði Sig-
urður búnaðarmálastjóri mjög
að Ólafi að takast ferð á hend-
ur með sér til Grænlands og
skyldu þeir leiðbeina Grænlend
ingum í búnaðarháttum, einkum
fjárrækt. Hafði Sigurður tekizt
á hendur fyrir dönsku stjórnina
að kaupa íslenzkan fjárstofn og
fara með hann til Grænlands
og kenna Grænlendingum fjár-
rækt. Eigi vildi Ólafur hverfa
að því ráði og neitaði slíkri
för. Var það staðfastlegur ásetn
ingur hans að Itáa ekkert trufla
þá ákvörðun sína að helga ætt-
jörðinni krafta sína, og um-
fram allt ganga til liðs við gró-
andann. Strax að námi loknu
gekk Ólafur á hönd þeirri köll-
un sinni að hefja eigin bú-
rekstur. Valdi hann til þess jörð
ina Akur í Þingi, sem var eign
ættar hans. Gekk hann þegar
rösklega til verks um umbæt-
ur þar, aukna ræktun og húsa-
bætur. Eigi fannst Ólafi blasa
við sér á þessum stað þau við-
fangsefni í búskapnum er hug-
ur hans stefndi að. Og er hon-
um bárust fregnir um víðtæk-
ara starfssvið og stærra í snið-
um á annarri jörð, þótt í öðr-
um landsfjórðungi væri, afréð
hann þegar að færast meira í
fang og leita gæfunnar í nýju
umhverfi. Brá hann því búi á
Akri, eftir fimm ára búskap
þar. Seldi Ólafur Jóni Pálma-
syni, alþingismanni, Akur við
brottför sína þaðan og hefir Jón
búið þar síðan, síðustu árin
með Pálma syni sínum.
Réðst Ólafur í það árið 1923
að kaupa höfuðbólið Brautarholt
af Jóhanni Eyjólfssyni, er þar
hafði búið um skeið. Eigi var
þó Ólafur í fyrstu einn um
þessi kaup, voru tveir menn
aðrir í félagi við hann um kaup
in og rekstur á búi þar fyrstu
þrjú árin. En að þeim tíma liðn
um keypti Ólafur jarðar- og
búshluta félaga sinna og rak
einn búskap í Brautarholti upp
frá því. Við komu Ólafs Bjarna-
sonar þangað hefst í rauninni
hið mikla og víðtæka búskapar-
og félagsmálastarf hans.
Það vekur jafnan athygli þeg-
ar ungir menn og glæsilegir
flytja inn í nýtt byggðarlag og
því meir sem athafnaþrá þeirra
og raunsæi á sér dýpri rætur.
Hollur og hressandi blær ' fylgir
jafnan komu slíkra manna, sem
nær langt út fyrir þeirra eigið
starfsvið. Nokkuð á þessa lund
mun því hafa verið varið með
komu Ólafs Bjarnasonar á Kjal-
arnes og störf hans og stefnu
á hinu forna höfuðbóli, Brautar-
holti.
1 Brautarholti höfðu í tíð
þeirra, sem þar bjuggu næst á
undan Ólafi verið allmikil bús-
umsvif og um eitt skeið nokk-
uð að umbótum unnið. En flest
var það í stíl og sniði hins forna
tíma og afköstin lítil og hæg-
fara miðað við fyrirhöfn og til-
kostnað. Með komu Ólafs að
Brautarholti breyttist þetta.
Þarna blöstu verkefnin við hin-
um víðsýna framfaramanni, sem
hafði opin augu og eyru fyrir
kalli hins nýja tíma og lét ekki
á sér standa að taka hina nýju
tækni á jarðræktarsviðinu í sína
þjónustu. Og vegsummerkin
komu skjótt í Ijós. Ræktunin
breiddist óðfluga út á vel fram-
ræstu landi í órafjarlægð út frá
hinum upphaflega túnfæti. AUt
hélzt í hendur, sívaxandi fóður-
öflun, stækkun bústofnsins og
ný gripahús. Slík var þróunin
í hinum örtvaxandi búskaparaf-
köstum Ólafs í Brautarholti.
Hugur Ólafs og stefna í bú-
skaparháttum hefir ekki verið
bundin við hina líðandi stund.
Hann horfir fram á veginn og
við honum blasa glæsilegar sýn-
ir í framtíð hins íslenzka land-
búnaðar. Markmið hans var að
búa að minnsta kosti tveimur
af sonum sínum örugga af-
komumöguleika og framtíð á
höfuðbólinu. Þessu marki hefir
hann nú náð. Hefir honum og
þjóðfélagi voru fallið í skaut sú
hamingja að tveir af sonum
hans hafa sezt að búi ásamt
honum í Brautarholti og halda
þar áfram uppbyggingarstarfi
föður síns í hvívetna.
Brautarholti fylgir falleg eyja
skammt undan landi, Hvalfjarð-
armegin. Eyjan er höfuðbólinil
bæði til gagns og prýði. Er þar
æðarvarp allmikið og lunda-
veiði. Er eyjan gróðursæl. Harð
skeytt stríð varð Ólafur löng-
um að heyja við veiðiþjófa er
þar gerðu strandhögg og spilltu
unaði þeim og friðsæld sem
varplöndum fylgir. Beitti Ólaf-
ur margs konar brögðum við
þessa ránsmenn og varð orust-
an oft hörð. Nú hefir Ólafur
unnið þetta stríð og friðað þenn
an sælunnar reit, og að það
hefir unnizt má í verulegum
mæli þakka lægni þeirri og lip-
urð, sem Ólafi er svo lagið að
beita í viðskiptum við sam-
borgara sína.
Þótt Ólafur Bjarnason sé
maður gróandans í náttúrunni,
þá er hann ekki síður maður
gróandans í þjóðlífinu. Ólafur
er gæddur ríkri félagshyggju
og hefir komið þar mjög við
sögu í byggðarlagi sínu og víð-
ar. Og það sýnir gleggst traust
það og álit sem hann nýtur, hve
margþættum störfum honum
hefir verið falið að gegna á því
sviði.
Ólafur hefir verið í hrepps-
nefnd Kjalamesshrepps í 36 ár
og oddviti hreppsnefndar í 12
ár. Hreppstjóri hefir hann ver-
ið í 29 ár. Tók hann við hrepps
stjórninni af Kristjáni Þorkels-
syni í Álfsnesi er gegnt hafði
því starfi um langt skeið. Þá
hefir hann verið formaður bún-
aðarfélags hreppsins um langt
skeið.
Fulltrúi á aðalfundum Mjólk-
urfélags Reykjavíkur hefur Ólaf
ur verið í 37 ár. Endurskoðandi
þess félags í 6 ár. Stjórnarnefnd
armaður félagsins í 25 ár og
loks formaður félagsstjórnarinn-
ar síðustu 7 árin.
Þá hefir Ólafur verið 17 ár i
stjóm Mjólkursamsölunnar í
Reykjavík. Hann hefir átt sæti
á Búnaðarþingi og fleiri opinber
um störfum hefir hann gegnt
þótt eigi séu þau hér talin.
Ólafur Bjarnason er vinsæll
maður, sem vegna hæfileika
sinna og mannkosta nýtur mik-
ils trausts.
Hann er málafylgjumaður mik
ill, kann þó vel að stilla í hóf
sókn sinni og blanda geði við
aðra menn og hefir til þess ríka
hneigð að leiða hvert mál til
lykta með sátt og samlyndi.
Ólafur getur verið fasmikill þeg
ar honum svellur móður og er
mikið niðri fyrir. Ólafur er
höfðingi heim að sækja. Hann
er maður gjörfulegur að vallar-
sýn, afrendur að afli, enda var
hann mikill íþróttamaður í
æsku. Hann er glæsimenni í
framgöngu.
Ólafur er kvæntur ágætri og
mikilhæfri konu, Ástu Ólafs-
dóttur, prófasts í Hjarðarholti,
Ólafssonar. Hefir sambúð þeirra
verið mjög farsæl og það ligg-
ur mjög á lausu sú játning hjá
Ólafi, að mesta gæfuspor sitt á
lífsleiðinni hafi hann stigið er
hann gekk að eiga þennan
trygga og einlæga lífsförunaut.
Þeim hjónum hefir orðið
fimm barna auðið og eru fjögur
þeirra á lífi: Ingibjörg hjúkrun-
arkona, gift Gunnari Sigurðs-
syni, verkfræðingi í Reykjavík,
Ólafur læknir í Svíþjóð, kvænt-
ur sænskri konu, Jón, kvæntur
Auði Kristinsdóttur og Páll,
ókvæntur, í Brautarholti. Sonur,
Bjami að nafni lézt 22 ára að
aldri.
Þeim Brautarholtshjónum,
Ástu og Ólafi, er mjög annt um
kirkju staðarins. Stóðu þau að
því með öðru safnaðarfólki
Brautarholtssóknar að gerðar
voru miklar endurbætur á
kirkjunni á 100 ára afmæli henn
ar. Var kirkjan við þessa að-
gerð prýdd og fáguð. Gáfu þau
Brautarholtshjónin við þetta
tækifæri kirkjunni forkunnar
fagran skírnarfont, er þau höfðu
látið gera í Italíu.
Eigi er að efa að margar hug-
heilar hamingju- og árnaðar-
óskir munu þeim Brautarholts-
hjónum berast á sjötíu ára af-
mæli Ólafs bónda.
Pétur Ottesen,
T eak-útihurðir
Stærð 90x200 cm.
Verð kr. 6.900 fyrirliggjandi
Hjaimar Þorsteinsson & Co. hf.
Klapparstíg 28 — Sími 11956
Gaboon
16,22 og 25 mm.
Teak 2”
nýkomið /
Hjálmar Þorsteinsson & Co. hf.
Klapparstíg 28 — Sími 11956
Rambler
Er eftirsóttasti bíll í USA.
Kambler american er sex manna bíll.
Sparneytin og sterkur.
Kostar frá kr. 206.000.00 með miðstöð.
Rambler american er bíllinn fyrir yður.
Jón Loftsson hf.
Sími 10604
Dodge Weapon
með spili óskast til kaups.
Tilboð sendist afgr. Mbl. merkt:
,675 — 5367“.
Þvottahús
Skyrtuþvottahús, með nýtízku vélum til sölu.
Tilboð sendist afgr. Mbl. merkt: „Skyrtuþvottahús
—1581“.
Haínarijörðar og nógrenni
sendibílar óvalt til þjónustu fyrir yður. Vanti yður
sendibíl, bá hringið í síma 50348.
Nokkrar duglegar reglusamar stúlkur óskast
Upplýsingar ekki gefnar í síma
Sendibilar, Vesturgötu 4.