Morgunblaðið - 02.12.1961, Side 13

Morgunblaðið - 02.12.1961, Side 13
Laugardagur 2. des. 1961 MORGUNBLAÐIÐ 13 Hinn hvíti galdur Hugleiðing um bók Olafs Tryggvasonar HEIMILD er fyrir bví frá fyrstu Ihendi, að þessi bók átti að heita Hinn hvíti galdur, en útgefandi bókarinnar gerði sér hægt um vik og titlaði hana Huglækning- ar og ekki nóg með það, því að til viðbótar klíndi hann á hana smekkleysu, undirtitlinum: Hug- Iboð og sýnir. Þetta er vafasam- ur leikur og ekki í fyrsta skipti sem íslenzkir bókaútgefendur gera sig uppvísa að tillitsleysi við Ihöfunda og verk þeirra. Af- skiptasemi og smekkleysur hald- ast jafnan í hendur sem hér sann ast. Því er miður farið, að þann- ig ’skyldi vera farið að til að villa lesurunr sýn, enda vita all- ir, sem þekkja Ölaf Tryggvason, sem kenndur er við Hamraborg fyrir ofan Akureyri, að honum er fjarri skapi að telja sig lækni. Svo er titill útgefanda villandi, að hann veitir alveg ranga hug- mynd um inntak og eðli bókar- innar. - Olafur, sem er strangheiðar- legur maður, segir á einum stað eftirfarandi viðvíkjandi starfi sínu:.....mér hefur ætíð verið það . . . skapraun, að vera kallaður læknir, . hef oft tekið |>að fram, að ég væri ekki lækn- ir og vildi vera laus við þann ititil' . .“. Ennfremur segir hann orðrétt: „Það hefur aldrei hent mig að ráðleggja veikum manni að leita ekki lærðra lækna; þegar sjúklingur leitar til mín, er fyrsta spurning mín venjulega þessi: „Hefur þú ekki talað við l8Jkni?M og sé svarið nei, óska ég eftir, að hann gjöri það. En það skal ég játa ,að ég hef stund um vísað vissum sjúklingi til ákveðins læknis, og það hefur sevinlega borið góðan árangur, *neð því hef ég fylgzt“. Þó að Olafur geri grein fjrrir þessu „dularfulla starfi“ sínu í sérkafla í bókinni, þar sem hann skilgreinir með hófsemi það, sem almennt er nefnt dulrænar lækningar, er bókin skrifuð í því markmiði að greina frá sál- rænni reynslu, andlegri leit höf- undar. Að loknum lestri bókar- innar, skilst lesara áþreifanlega, að Ölafur hefur um langt skeið íevinnar lagt alla stund á hvít- an galdur. A tímum veraldar- Ihyggju, þegar svo margir fara méð vélaþras, hefur hann þorað að vera góður maður og aldrei hvikað frá kristnu viðhorfi tii fólks og samtíðar og ástundun mannkærleika í verki. Það er hinn hvíti galdur, og yfirnæm- leiki Olafs á því sviði, sem hon- um er gefið fram yfir svo marga aðm, hefur glætt hann þessari jákvæðu andlegu orku: græðara- mætti. Hann hefur verið óspar á að miðla öðrum af þessari orku stöð og vakið trú og tmust til þess, sem býr bak við efnisveru- leikann og öllu ræður, lifandi og dauðu. I upphafi bókarinnar gerir höfundur skýra grein fyrir til- drögum að bókinni. af hverju hann skrifaði hana. Lesari finn- ur, að bókin verður til með ótil- búnum hætti eins og áhrif eða þau „yfirskilvitlegu" fyrirbæri, Bem leituðu á höfundinn, síðan á unglingsárum hans. Það hefur iika ekki verið nein tilviljun eða því síður kuklaranáttúm, §em hvetur hann „til að sameina Isitt eigið lífsafl þessum æðri ©flum og nota þessa orku til hjálpar og góðs“. Þessi andlegi hæfileiki heimtaði hann allan af Mfi og sáL Fyrsti kaflinn, Huglæg reynsla, skýrir rauða þráðinn í bókinni, trúarviðhorf höfundar, hvað styrkti hann í trúarvissu, hvað kom honum á sporið, og síðan greinir höfundur frá ýmsum at- vikum, sem móta trúarskilning hans. Hann ræktar andlegan kraft sinn stig af stigi. Sjálfur upplifir hann eins konar krafta- verk, þegar hann bjargast úr lífsháska í mannskaðaveðri — þar er það guð og bænheyrsla —, þegar hann læknast af berklum .. með trú og æfingum. Þar er það trúin, sem hvessir viljann. Aðrir kaflar ern sérkennilegir, t. d. Flugslysið. Þar segir höf. frá því, hvað hann skynjaði að kvöldi 31. jan 1951, þegar flug- vélin „Glitfaxi" fórst með 21 manni. Þegar staurinn féll er einn bezt skrifaði þáttur bókar- innar, því að þar segir höf. ákveð ið og skipulega frá. Yfirleitt skrifar Olafur kröftugt mál, en kannski nokkuð tyrfið á köflum, enda fjallar bókin um efni, þar sem beita verður óhlutlægum hugtökum, Þess vegna verður að lesa bókin yfirleitt með aðgát og ihugun. 1 framhaldi af dul- rænum frásögnum dregur höf- undur ályktun af lífssýn sinni, sem honum hefur hlotnazt af þessari snertingu sinni við það, sem er ofar efninu og jafnframt ofar mannlegri vizku. Það er ekki hægt að verjast því að I benda á sýnishorn af skarp- skyggni Olafs, þegar hann á eft- irfarandi hátt ræðir líðandi tíma, sem eru gagnsýrðir af jarðnesk- um hugsunarhætti. Margir eygja kannski sömu sannindi og höf- undur, en fáir vilja beinlínis Iæra af þeim: „.. Oftrúin á .. efnis- legt gildi hlutanna er sálsýki þessarar aldar. 011 taugaveiklun og geðveila núlifandi kynslóða er afvegaleidd og ónáttúrleg heimshneigð, sem styrjaldir hafa magnað. Kapphlaupið og átök- in um að sigra efnið með efninu er vitfirring. Sú lífshugsjón hvers einstaklings að allir áðrir megi vera heilbrigðir og ham- ingjusamir og framkvæmd þeirra í verki án kröfu um endurgjald, er eina björgunarvon mann- kynsins frá brjálæði yfirráða- byggjunnar — eina staðfesting- in í heimi raunveruleikans um, að mennirnir eigi ódauðlega lífs- hugsjón ..“ Það er ótalmargt í þessari bók, sem kemur við andlega sam- vizku okkar. Við lifum á tímum, þegar „umhugsunin um mann- inn sjálfan, örlög hans og afdrif, líkamleg og andleg, virðist ekki aðaláhugamál þeirra, er leita þekkingarinnar mest í heimi efnisins ..“ Ef bók Ölafs Tryggvasonar er lesm heiðarlega — hún beinlínis krefst þess, því hún er þannig skrifuð — er ekki vafamál, að hún gerir sitt til að -veita okkur „öruggari og betri vitUnd" ‘og jákvæðari afstöðu til sálar og anda sjálfra okkar og þeirra, sem lifa í kringum okkur. Þetta er ein þarflegasta bók, sem hefur lengi verið skrifuð á Islandi. Steingrímur Sigurðsson. f®>T| Q\, ÍAJVYL/ DAGLEGA Geðlækningar Yíirlýsing frá Geðlæknafélagi íslands í TILEFNI af grein í einu viku- blaðanna 27. nóv. 1961, þar sem farið er villandi orðum um geð- lækningar almennt og sérstak- lfcga um tiltekna lækningameð- ferð innan geðlæknisfræðinnar og jafnframt reynt að rýra gildi hennar í augum almennings, tel- ur Geðlæknafélag íslands ástæðu til eftirfarandi yfirlýsingar: Lækningameðferð sú, sem hér er um að ræða mætti kalla á ís- lenzku geðlækningu eða sál- lækningu (lat. psychoterapia), og hefir henni verið beitt sem einni af mörgum lækningameð- ferðum geðlæknisfræðinnar í ,öll- um menningarlöndum frá því um síðustu aldamót. Meðferð þessi hefir verið notuð til lækn- ingar á taugaveiklun (psychon- eurosis), skapgerðarágöllum. per sónuleikatruflunum og öðrum vanheilindum og aðlögunarvand- kvæðum af tilfinningalegum upp runa, svo sem kynferðisvanda- málum einstaklinga í sambúð þeirra við aðrar per§ónur og samfélagið. Meðferðin er fólgin í reglubundnum, tíðum viðtölum 1—3 í viku um langan tíma, mán- uði eða jafnvel ár, og fer tíðni viðtala og lengd meðferðar að sjálfsögðu eftir eðli vandamál- anna. framvindu meðferðarinnar og bata sjúklingsins. Lækningameðferð þessi hefir ekki verið stunduð nema að litlu leyti á íslandi, þar til á síðast- liðnum tveim árum. Hins vegar hafa margir íslendingar leitað slíkrar meðferðar erlendis á und anfömum árum með ærnum til- kostnaði. Má í því sambandi benda á, að geðlæknar, sem stunda þessa lækningameðferð í öðrum löndum taka eftirfarandi gjöld: Danmörk: 40—70 kr. d. kr. (ísl. kr. 250—437) á klst., Sví- þjóð: 50—75 s. kr. (ísl. kr. 417—625) á klst., England: 3—5 pund (ísl. kr. 364—606) á klst., Bandaríkin: 20—50 dali (ísl kr. 861—2153) á klst. — Taxti Geð- læknafélags íslands er kr. 300 á klst. Sjúkrasamlag Reykja- víkur hefir hingað til hafnað þátttöku í greiðslu þyrir meðferð þessa. Það skal tekið fram, að tiltölulega fáir þeirra sjúklinga, sem geðlæknis leita eru beittir þessari meðferð, þar sem árang- ur meðferðarinnar er fyrst og fremst kominn undir nákvæmu vali sjúklinganna, sem reist er á þjálfun og reynslu læknisins. Auk þess er það algerlega á valdi sjúklingsins sjálfs. hvort hann undirgengst meðferðina. í áðurnefndri grein er farið ærumeiðandi orðum og borinn rógur á starf ungs geðlæknis frá Akureyri. IÞar sem þannig stendur 5, að tveir ungir geðlæknar, báðir frá Akureyri, hófu geðlæknisstarf- semi hér x bænum á siðastliðnu ári, eftir að hafa hlotið margra ára þjálfun .-rlendis í beitingu geðlækningar (psychotherapia) og stundað hana hér á landi, þá er það álit Geðlæknafélags Is- lands, að áðurnefndum aðdrótt- unum sé beint gegn öðrum hvor- um þessara lækna. Auk þess lítur félagið svo á, að í greininni felist ærumeiðandi ummæli um yfir- lækninn á Kleppi, og að greinin sé skrifuð í þeim tilgangi að rýra álit á geðlækningum í heild, þótt viðurkennt sé að stórstígar fram- farir hafi orðið innan geðlæknis- fræðinnar á síðustu áratugum. Félagið telur, að með nefndum skrifum sé á grófan hátt veitzt að þeim læknum frá Akureyri, er stunda hér geðlækingu (psych- otherapia). Álítur félagið, að ýmis atriði greinarinnar, séu ærumeiðandi og vanvirðandi fyrir læknana og starfsgrein þeirra, þannig að um atvinnuróg sé að ræða. Þeir tveir geðlæknar frá Akureyri, sem greinin beinist að, hafa þegar gert ráðstafanir til þess að hefja lögsókn á hendur ábyrgðarmanni fyrrnefnds blaðs, og munu krefj- ast þess, að ummælin verði dæmd dauð og ómerk, jafnframt því sem krafizt verður refsingar samkvæmt hegningarlögum og gerðar skaðabótakröfur. F. h. Geðlæknafélags íslands, Grímur Magnússon, form. ELIZABET ARDEN snyrtivörurnar Allar tegundir. Svalon Nýja-Bíóganginum, Austurstræti 22. Sírni i-1.340. auglýsa: Barna-, fjölskyldu-, portrett- passar og heimamyndatökur. Fullunnai myndir afgreicldar fyxir jól. Athugið hið lága verð og irágang í sérstöðu. Stjörnuljósmynöir Flókagötu 45 — Sími 23414. EFTHt frumsýninguna á Kvik- sandi, voru öll blöð bæjarin* sammála í dómum sínum, eins og eftirfarandi ber með sér: Sigurður Magnússon í Morgun- blaðinu: .... sýningin er sam- félld Og tilþrifamikil . ... og list- ræn tök á flestum hlutum Indriði G. Þorsteinsson í Al- þýðublaðinu: . . . . er sýningin eftirminnileg í hæsta máta og víða framúrskarandi. Gunnar Dal í Tímanum: . . » Á Leikfélag Reykjavíkur þakkir' skilið fyrir þetta nýja afrek sitt og ekki vafi á að gestir leikhúss- ins munu meta það' að verðleik- um. Ásgeir Hjartarson í Þjóðvilj- anum: .... Áhorfendur tóku leiknum forkunnarvel og fylgd- ust með af slíkri athygli að heyra mátti flugu anda. Oddur Björnsson í Frjálsri Þjóð: .... Leikstjórn, ásamt ágætum leik, listrænum sviðsút- búnaði og fallegri og orðhagri þýðingu, megna að lyfta leiknum í hátt veldi. Næsta sýning á Kviksandi er á sunnudagskvöid kl. 8,30. Á mynidinni eru Helga Bach- mann, Gísli Halldórsson, Stein- dór Hjörleifsson og Brynjólfur Jóhannesson í hlutverkunum.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.