Morgunblaðið - 16.02.1962, Blaðsíða 19

! Föstudagur 16. febr. 1962
MOnCÖNBL AÐIÐ
19
— Alþingi
r Framh. af bls. 8.
að m inn ihlutanum hafi ekki kom
ið til hugar, að hjugsanlogt væri
að semja um málið, eins og gert
faefur verið og alltaf stóð till að
gera. Vissulega er eðlilegra að
fara samningaleiðina, ef hún er
fær, og grípa ekiki til lögfesting-
ar, nema nauðsyn beri til.
Minni hl. finniur að því, að
lánin til bænda verði veitt ein-
göngu í bankavaxtabréf og gefur
í skyn, að með því sé verr búið
að bænium en sjávarúitveginium.
Þess ber að geta, að sjóivarút-
vegurinn fékk ekki nýtt fé í sam-
bandi við breytingu lánanna,
fremur en bændum er ætlað að fá
með þesisum lögum. Að því leyti
er um sams konar fyrirgreiðslu
að ræða hjá sjávarútvegi og land
búnaði. Með því að bréfin ganga
á nafnverði, er að fullu greitt
fyrir því, að lauisaskiuldium verði
breytt í föst lán, og má ætla, að
bændur fái tiltölulega betri fyrir
greiðslu en sjávarútvegur, þar
sem sjávarútvegurinn situr enn
uppi með talsvert af lauisaskuld-
um, þrátt fyrir þá löggjöf, sem
vitnað hefur verið til. Minni hl.
finnur að því, að bændalánin
skiulu aðeins veitt gegn veði í
fasteignum og mannvirkjum,
sem á jörðunum eru. Þetta at-
riði mun ekki skapa erfiðleika,
iþar sem það miunu vera fá dæmi
um, að ekki séu fyrir hendi n-ægi
leg veð fyrir stouádunum. Úti-
Jakað er að taika vélar í veð
fyrir 2i0 ára lán. En hér er aðeins
um 20 ára lán að ræða.
V
Fjarskorturlnn ekki bættur
t nema með nýju fé.
A Næst kom ráðherrann að því,
»ð fundið hefur verið að því, að
ekki skuli lánað gegn veði í
vinnslustöðvum landibúnaðarin-s
og vélum. Um vinnslustöðvarnar
er það að segja, að það, sam
veld-ur erfiðleikium hjá þei-m, er
vöntun á fé en ekki það, að
lausaskuildir hváli á þeim að veru
legu ráði. Á vinnslustöðvum
sjávarútvegsins bvíldu hins veg-
ar lausasbuldir, víxlar og aðrar
óumsamdar Skuldir, sem að
nokikru leyti hefur verið breytt
í föst lán. Fjárskortur vinnslu-
6töðva landibúnaðarins verður
ekki bættur nema m-eð nýjiu fé,
með útvegun nýrra lá-na, og þá
helzt úr rækitunarsjóði, eftir að
hann hefur verið efldiur. Sa-ma
miáli gegnir mieð vélar. Bændur
þurfa að fá ný lán út á vélar, og
er sú þörf mjög brýn og aðkall-
andi. Ræktunarsjóður hefur
ekki áður getað lánað út á vélar
vegna fjárskorts. Nauðsynlegt er
að gera ráðstafanir til þess nú
þegar, að ræktunarsjóður megi
verða það öfluigur að geta tekið
þennan þátt lána að sér. Væri
eðlilegt að veita lán út á vélar
til 10 ára, allt að 50 til 60% af
kaupverði vélanna. Að því máli
er nú unnið með það fyrir aug-
um, að lánasjóðir landibúnaðar-
ins verði efldir og geti tekið að
eér nauðsynleguistu lánamál land
búnaðarins.
Vextimlr raunverulega
ekki hærri
< **á finnur minnihluti fj'hn.
mjög að því, að vextir af lán-
unum skuli vera nokkru hærri,
eins og það er orðað, heldur en
hjá sjávarútveginum. Segja má,
að æskilegt væri að vextirnir
gætu verið lægri. Við samanburð
á vöxtum, sem sjávarútvegurinn
greiðir, mun það hins vegar
koma í ljós, að bændur borga
aízt hærri vexti, þegar á allt er
iitið. Bændur fá vextina reikn-
aða inn í verðlag landbúnaðar-
vara. Þótt það sé rétt, að verð-
grundvöllur landbúnaðarins sé
ekki fyllilega réttur og nokkra
útgjaldaliði við búreksturinn
vantar inn í grundvöllinn, þá er
hitt víst, að ekki er deilt u-m, að
bændur fái að fullu inn í grund-
völlinn þá vexti, sem þeir grgiða.
Um hitt er deilt, hvort bændum
beri að fá meiri vexti af eigin
fé, sem í búrekstrinum er bund-
ið. Af því hlýtur að koma og
jþað fljótt, ef rétt er á haldið, að
bændur fái viðurkennda þá út-
gjaldaliði, sem þeir sannarlega
verða að greiða við búrekstur-
inn. Eg segi, ef rétt er á haldið,
iþannig, að full og nauðsynleg
rök séu færð fyrir því, að þetta
séu útgjöld við búið. Það er ekki
hægt fyrir bændur að una við
annað heldur en útgjaldaliðirn-
ir séu teknir til greina. Með því
að útflutningstryggingin, sem
land'búnaðurinn hefur, gefur
verðtryggingu, sem sjávarútveg-
urinn hefur ekki, má fullyrða, að
bændur greiða ekki nema hluta
af vöxtunum, e. t. v. aðeins lít-
inn hluta. Meginhlutann fá þeir
endurgreiddan í gegnum verð-
lagningu afurðanna. Sjávarút-
vegurinn fær ekki bætt verðfall
á sjávarafurðum. Og er því ekki
líku saman að jafna, þegar rætt
er um það, að sjávarútvegurinn
fái reiknaða vexti í reksturs-
kostnað. Sjávarútvegurinn fékk
ekki bætt verðfall á lýsi og mjöli,
og verði fiskurinn seldur á lægra
verði heldur en áætlað var, þá
er engin verðtrygging sjávarút-
veginum til handa.
Erfiðara að breyta skuldjim
bænda í föst lán
Þá kvað ráðherrann mun erf-
iðara að breyta skuldum bænda
í föst lán en skuldum sjávarút-
vegsins, þar sem skuldir þeirra
eru við svo marga aðila. Minni hl.
telur, að bændur eigi að búa við
sama rétt og útvegsmenn. Eg
mundi vissulega segja, að þeir
ættu hvergi að búa við lakari
rétt. En þegar talað er um sama
rétt, gæti minni hl. haft það
í huga, að bændur ættu ekki að
hafa annan og betri rétt en út-
vegsmenn.
Ástæða er til að spyrja, hvort
minni hluti telur eðlilegt, að út-
flutnings- og sölutrygging land-
búnaðarins verði afnumin, af
því að sjávarútvegurinn hefur
ekki sams konar tryggingu.
Vill minni hlutinn, að lánin til
landbúnaðarins verði aðeins til
10 eða 15 ára, eins og hjá sjáv-
arútveginum en ekki til 20 ára,
eins og gert er ráð fyrir í
þeim lögum, sem hér er um að
ræða. Vill minni hlutinn, að
bændur fái ekki betri fyrir-
greiðslu á lausaskuldum sínum
en sjávarútvegurinn, þannig að
umsækjendur sitji uppi með
talsverðar lausaskuldir, eftir að
lögin hafa verið framkvæmd,
eins og sjávarútvegurinn óneit-
anlega gerir í mörgum tilfell-
um. Hvað er það, sem minni
hlutinn vill, þegar hann talar
um, að bændur eigi að hafa
sama rétt og sjávarútvegurinn?
12—1300 bændur sóttu
um lánin
Kvað ráðherrann mega full-
yrða, að með þessum lögum
gefist bændum kostur á mun
betri fyrirgreiðslu en sjávarút-
vegurinn hefur notið. Ful-lyrða
má, að þeir bændur sem
sent hafa umsókn fyr-
ir tilskiiinn tíma og hafa til-
skilinn veð, ættu að fá þá fyrir-
greiðslu, að þeir geti losað sig
að öllu leyti við þær lausa-
skuldir, sem á þeim hvíla, að
örfáum mönnum undanskildum,
sem kunna að vera svo illa sett-
ir, að þeir eigi ekki eignir á
móti skuldunum. Að framan-
sögðu er ekki ástæða til að
breyta frv. til þess að það nái
tilgangi sínum. Ekki er heldur
ástæða til að framlengja um-
sóknarfrestinn, þar sem bændur
höfðu 2% mánuð til undirbún-
ings á umsóknum og ætla má,
að þeir hafi sótt um lánin, sem
töldu sig hafa þörf fyrir þá
fyrirgreiðslu, sem hér er beðið
um, enda mundi það tefja fulln-
aðarafgreiðslu málsins óheyri-
lega lengi. Fullyrðingar minni
hlutans um, að bændur hafi
ekki sótt um lánin vegna þess
að lögin, eins og þau nú eru,
kæmu ekki að gagni, hefur ekki
við rök að styðjast, enda hafa
12—1300 bændur óskað eftir að
notfæra sér það tækifæri, sem
hér gefst.
Veffdeildarbréfin
tekin á nafiwerffi
f sambandi við það. að með
nefndaráliti minni hl. fylgir bréf
frá Stéttasambandi bænda, gat
Páll Borgarsson
75 ára
f DAG á 75 ára afmæli Páll Borg-
arson, verkamaður og fyrrver-
andi sjómaður í Bolungarvík.
Páll er fæddur að Berjadalsá
á Snæfjallaströnd, en fluttist 19
ára að Tyrðilsmýri í sama hreppi.
Hann stundaði mikið sjómennsku
og var um skeið formaður, bæði
á eigin bát og annarra.
Fyrir mörgum árum fluttist
hann til Bolungarvíkur og hefur
átt hér heima á Grundum. Hér
hefur hann stundað sjó framan
af en hin seinni ár unnið sem
verkamaður við fiskverkun.
Kvæntur er Páll Sigrúnu Sigurð-
ardóttur og eiga þau þrjár mann
vænlegar dastur uppkomnar.
Páll Borgarson er lífsglaður
maður Og á góða lund. Hann er
einn þeirra manna, sem á einskis
manns hluta vill gera, heldur
bæta úr iooli manna eftir beztu
getu.
Páll hefur nokkuð fengizt við
að setja saman kvæði á seinni
árum og jafnvel gert lög við ljóð
sín. Á þessum tím-ámótum flyt
ég honum Og f jölskyldu hans inni
legustu hamingjuóskir.
Friðrik Sigurbjörnsson.
ráðherrann þess, að langþýðing-
armesta breytingin, sem stjórn
stéttasambandsins telur, að gjöra
þurfi á frumvarpinu, sé sú að
tryggja, að veðdeildarbréfin
verði tekin á nafnverði. Þessari
ósk stj órnar Stéttasambands
bænda hefur verið fullnæ-gt, eins
og alltaf stóð tdi a@ gera, án
þess að breyta staf í frv. Önnur
till. stéttasambandsins er, að lán
ið verði veitt út á vélar til 10
ára. Það á ekki heima í þessum
lögum, enda er unnið að því að
verða við þessum tilmælum í
stjórn stéttasambandsins með öðr
um hætti, eins Og áður hefur ver-
ið vikið að. .Þriðja atriðið, sem
stjórn stéttasambandsins minnist
á eru vextirnir. Af eðlilegum á-
stæðum leggur stéttasambands-
stjórnin ekki megináherzlu á
þetta atriði, enda þekkja þeir
menn, sem eru í stjórn sam-
bandsins, eðli þess máls og vita,
að bændnr fá óumdeilanlega
drjúgan hluta af ógreiddum vöxt
um endurgreitt, meðan lög um
verðtry-ggingt'. og útflutnings-
uppbætur eru í gildi. Eg hefi
rætt þessi mál við menn í stjórn
stéttasambandsins og eru þeir
fyllilega sömu skoðunar og ég
hefi lýst, hvað það snertir, að
bændur fái mikinn hluta af vöxt
unum endurgreitt gegnum verð-
iagið.
Losa bændur viff lausa-
skuldirnar
Af því, sem hér hefur verið
fram tekið. er augijóst, að eins og
lögin eru út gefin af hendi rík-
isstj., munu þau ná þeim tilgangi,
sem ætlað var og losa þá bænd-
ur, sem sótt hafa um fyrir-
greiðslu vegna lausaskulda við
skuldirnar Og gera þeim á þann
hátt búreksturinn léttari og á
margan hátt auðveldari en verið
hefur. Líklegt má telja, að sú
fyrirgreiðsla. sem hér er boðið
upp á, gæti komið því í fram-
kvæmd í marz eða aprílmánuði,
ef málið fengi fullnaðarafgreiðslu
hér í hv. Alþ. nú næstu vikurnar.
Að lokinni ræðu landlbúnaðar-
ráðherra tók Skúli Guðm-undsson
aiftur til máls svo og Ágúst Þor-
valdsson (F). Taildi hann, að ekki
hefði átt að semja við Seðla-
bankann, heldur skylda hann
með lögium til að kaupa brétfi-n;
veita ætti bænduim nýjan frest
til umsókna o.tfl. Eysteinn Jóns-
son (F) kvað bráðabirgðalögin
hafa verið botnlaus, þegar þau
voru gefin út, þar sem gert var
ráð fyrir að afhenda bænduim
stouidabréf, án þess að brétfin
væru gj aldgeng upp í skuldir
þeirra.
Ingólfur Jónsson landbúnaffar-
ráffherra tók afbur tiil máls og
sagði m.a., að þegar í upphafi
hefði verið þannig um hnútana
búið, að lögin næðu tilgangi sín-
j um, enda væru fullyrðingar í
aðra átt getsatoir einar.
Bridge
frfrMfrtfrtfrtfrfrHfrtfrtfrtfrtfr
EINS og áður hefur verið skýrt
frá var staðan í leiknum milli
ítalíu og Englands að 48 spilum
loknurn 145:63, ítalíu í vil. í
næstu 14 spilum bættu ítölsku
spilararnir forskotið um 17 stig,
þannig að þeir fengu 35 stig en
Englendingamir 18. Staðan í
leiknum að 62 spilum loknum
er því 180:81, Ítalíu í vil.
í fyrstu 48 spilunum náðu
Bandaríkjamennirnir góðu for-
skoti gegn Argentínumönnun-
um, eða 125 gegn 53. í næstu
14 spilum bættu þeir enn for-
skotið, fengu 49 stig gegn 26.
Heildarpunktarnir að 62 spilum
loknum eru því 174 gegn 79,
Bandaríkjamönnum í vil.
Mikill áhugi hefur verið fyrir
heimsmeistarakeppni þessari og
hafa spil að sjálfsögðu verið
sýnd á sýningartjaldi og skýrð
jafnóðum. Einnig hefur verið
sjónvarpað frá keppninni.
Staðan í öðrum leikum að
48 spilum loknum er þessi:
Bandaríkin—Italía .. .t 110;78
Argentína—England .... 124:85
England—Bandaríkin .. 149:85
ItaHa—Argentína .....168:115
Augljóst er á þessum tölum
að keppnin verður afar jöfn og
spennandi. Sést það t.d. á því,
að Bandaríkin hafa 32 stig yfir
ítalíu, en England hefur 63 stig
yfir Bandaríkin.
★ '
Úrslit í 7. umferð sveitakeppni
Bridgefélags Reykjavíkur urðu
þessi:
Sveit Einars Þorfinnssonar
v. sv. Jóh. Lárussonar 6:0
Sveit Agnars Jörgensen
v. sv. Júl. Guðmundssonar 6:0
Sveit Stefáns J. Guðjohnsen
v. sv. Brands Brynjólfss. 6:0
Sveit Hilmars Guðmundss.
v. sv. Þorst. Þorsteinss. 6:0
Sveit Elínar Jónsdóttur
jafntefli við sveit
Eggrúnar Arnórsdóttur 3:3
Áttunda umferð verður spiluð
nk. þriðjudagskvöld í Skáta-
heimilinu við Snorrabraut.
— Vilja hraða
Frh. af bls. 1.
þeirra sfculi sem mesit óháð bæði
Bandaríkjamönníum og komm-
únista rikju-num. Þessi ráðagerð
de Gaulle hefur mætt andspyrnu
allra aðildarrílkja efna hagis-
bandalagsinis.
Adenauer er sagður bera sér-
stakar áhyggjur af fyrirætlun-
um de Gaulle um að berjast fyrir
myndun einskonar „þriðja afls-
ins“ ríkjasamibandí sem skipu-
lagit sé innan Atl£intshafsbanda-
lagsims og verði búið sérstökum
kjarnorkuvopnuðuim herstyrk.
Þetta er algerlega andstætt ósk-
um Adenau-ers, sem vilil, að
tengzil bandalagsríkjanna verði
sterík og saimibamd þeirra við
Bandarikin ötflugt, þannig að V-
Þýzkaland verði óumdeilanlegur
og óaðskiljanilegur hfliuti Ajtlants-
hafsbandalagsins.
Það, sem eintouim mun hafa
valdið kanzlaranum á-hyggjum,
er ræða de Gauflle 5. febrúar sl.
og nýjar tillögur, sem hann hefur
sent Fouohet-nefndinni — en
hún vinnux að samnimgsuppkasti
uim stjórnmálalega einingu að-
ildarrikja efnahagsband'aiagsins.
Netfnd þessi á að tooma saman til
fundar á mánudaiginn.
Fundur þeirra de Gaulle og
Adenaueris í dag toom nokkuð á
óvart og var etoki tilkynnt um
hann fyrr en í gærtoveldi. Vitiað
var þó, að Adenauer hetfur marg-
ítrekað við de Gaulle að koana
til Þýzkaland-s og ræða við sig
um þessi mál, svo að ágreiningur
þeirra um þau verði ekki tifl
trafala við framkvæmd fyrr-
greimdra fyrirætlana
Nefndarmenn
bjartsýnir
Paríls, 15. fobrúar. —
NTB — AP.
SENNILEGT er taliff aff á föstu-
dag ljúki viðræffum fulltrúa
serknesku útlagastjórnarinnar og
franskra stjórnarvalda, sem staff
iff hafa undanfariff við landa-
mæri Svisslands.
Samkvæmt áreiðanlegum heim
ildum mun oddviti frönsku nefnd
arinnar, Alsírmálaráðherrann
Louis Joxe leggja skýrslu um
viðræðurnar fyrir de Gaulle síð-
degis á föstiudag og sendinetfnd
Serkja halda samdæguris tifl Tún-
is.
Viðtoomandi aðilar hafa ekltoert
fengizt til að segja um samkomu
lags horfur, — aðeins að þeir séu
bj-artsýnir um lausn májpins.
— Flugvöllurinn
Framihald af bls. 6.
hann nú er. í
fyrsta lagi hefðu
bau svæði. sem
tál greina hefðu
verið talin koma
fyrir flugvöll, öll
verið álitin ó-
heppilegri en nú
verandi flugvali
arstæði. Og í
öðru lagi — og
það væri höfuð-
ástæðan — væri kostnaður við
bygigingu nýs flugvalflar talinn
mundu fara nærri 2—400 millj .
kr.
Þá lýsti GHG sig andvígan tifl
lögu AG um byggingu bráða-
birgðahúsnæðis á flugvellinum.
J. Guffmundsson
(K) kvaðst
mundu greiða at
kvæði með sam
bvkkt borgar-
ráðs. en lýsti sig
andvígan því. að
flugfélögunum
vrði heimilað að
byggja síkrif-
stofuhúsnæði á
flugvellinum.
Óskar HaJlgrímsson (A) kvað
bað skoðun sína, að bar sem
augljóst væri að Reykjavíkur-
flugvöUur viði í náinni framtíð
á sínum núverandi stað, þá yrði
að sjá um. að aðbúnaður þar
væri viðunandi og ekki til van-
sæmdar. Lvstá hann sig bví sam-
þykkan samþykkt borgarráðs.
+
Að loknum þessum umræðum
var breyttngartillaga AG borin
undir atkvæði. Greiddu 13 borg-
arfulltrúar atkvæði gegn henni.
b. á. m. tveir borgarfulltrúar Afl-
þýðubandalagsins, 1 sat hjá (Val-
borg Bentsdóttir fulltrúi Fram-
sóknarflokksins). en Alfreð einn
greiddi atkvæði með tillögunni.
Var samþykkt borgarráðs að lok
um liorin undir atkvæði og sam-
þykkt með 14 atkvæðum gegn 1.
— Byggingaráætlun
Framh. af bls. 2
yrði ávallt um megn að eignast
íbúð. heldur þvert á móti að
leysa úr þeim þöífum eftir að-
stæðum hverju sinni.
Gísli Halldórssson (S) benti
á, að mikið væri af bæjarins
hálfu gert til að útrýma heilsu-
spillandi húsnæði. Á árinu 1962
er gert ráð fyrir að verja til
íbúðabygginga á vegum borgar-
innar 40 milfljón krónum. Mætti
búast við, að næstu mán-
uði flyttu milli 20 og 30 fjöl-
skyldur úr braggaíbúðum til við-
bótar þeim, sem þegar hafa flutt.
Nú er verið að flytja í yfir 100
íbúðir, sem bærinn hefur látið
byggja og í sumar verða steyptar
upp við Álítamýri eina 128 íbúð-
ir.
Ræðumaður taldi það misskiln-
ing, að illa horfði í þessum mál-
um. Þvert á móti væri*Skammt í
land, að braggaíbúðunum væri al
gerlega útrýmt.
Alfreff Gíslason (K) tók loks
til máls og gat þess einkum, að
byggja þyrfti meira en svaraði til
fjölgunar íbúðanna, því að fyr-
ir 1956 hefSi of lítið verið byggt
árlega.
Tillaga meirihlutans um 20 ára
byggingaráætlun var síðan sam-
þykkt.
Guffmundur