Morgunblaðið - 23.02.1962, Qupperneq 6

6
uonrrrxifr^niB
Föstudagur 23. febrúar 1962
Tvær leiksýningar
ÚTILEGUMENNIRNIR
eftir Matthías Jechumsson.
Leikenidur:
Skólapiltar Menntaskólans.
Leikstjóri: Baldvin Halldórsson.
FÉLAGSSAMTÖK Menntaskól-
ans í Reykjavík hafa ráðizt í það
að taka til sýningar Útlegumenn-
ina eftir Mattnías Jochumsson í
tilefni þess að nú eru liðin rétt
hundrað ár síðan þessi vinsæli
leikur var fyrst sýndur. Fór frum
sýningin fram s.l. föstudags-
■kvöld í Háskólabíói.
Þegar Matthías samdi þennan
leik í jólaleyfinu árið 1861 var
var hann nemandi í 5. bekk
Lærða skólans, þá 26 ára gamall.
Var leikurinn frumsýndur í önd-
verðum febrúarmánuði 1862 í
Gildaskálanum í Reykjavík. Leik
endur voru prestaskólanemendur
og aðrir stúdentar. Var leiknum
tekið með miklum ágætum, enda
var hann sýndur fjórum sinnum
Og höfundurmn hlaut fyrir hann
60 dali, sem var töluvert fé í þá
daga. Leikritið var fyrst prentað
órið 1864, þá breytt að nokkru.
Enn köm það út um tíu árum
síðar með nokkrum nýjum breyt-
ingum. Árið 1898 kom út þriðja
útgáfa leiksins Og var hann nú
töluvert breyttur frá því sem
áður var og hét nú Útilegumenn-
irnir eða Skugga-Sveinn, og hef-
ur leikurinn gengið undir síðara
nafninu síðan — Hefur leikritið
alla tíð notið frábærra vinsælda
Og verið sýnt að heita má í
hverju byggðarlagi og er óihætt
að fullyrða að þessar sýningar
eru með kærustu bernskuminn-
ingum margra okkar, sem nú eru
orðnir rosknir menn.
Það var vissulega vel til fallið
að menntaskólapiltar skyldu taka
,,Útilegumennma“ til sýningar nú
í sinni upprunalegu gerð. Ber það
fagurt vitni ræktarsemi þeirra
til höfundar leiksins og þessa
aeskuverks hans. Naut ég fyrir
imitt leyti sýningarinnar í ríkum
mæli, enda ekki séð þessa gerð
leiksins fyrr, og ekki dró það úr
ánægjunni að karlmenn skipuðu
öll hlutverkin.
Leikstjórinn, Baldvin Halldórs
son, hefur til fullnustu skilið
hversu mikilvægt atriði það var
við sviðsetningu leiksins, að gefa
honum sem einfaldastan Og frum
stæðan svip án allra tillærðra
konsta í leik og leikbúnaði.
Verkaði það þannig á áhörfand-
ann að honuin fannst hann vera
að horfa á frumsýninguna fyrir
hundrað árum. Mega skólapilt-
arnir vel við una þann ágæta ár-
angur, sem auk leikmeðferðarinn
ar einnig má þakka leiktjöldun-
um, sem Magnús Þór Jónsson
hefur teiknað, en Magnús Páls-
son málað og sönglögunum, sem
dr. Hallgrímur Helgason hefur
búið til flutnings.
Af leikendum má sérstaklega
nefna Ólaf R Grímsson í hlut-
verki Lárenziusar sýslumanns,
Helga HaraldssOn er léík Grasa-
Guddu og Sverrir Hólmarsson í
hlutverki Gvendar smala. Allir
fóru þessir leikendur dável með
hlut sín. En síðast en þó ekki sízt
ber að nefna Böðvar Guðmunds-
son er lék Skugga-Svein af mikl
um þrótti og raddstyrk og gaf
í engu eftir nafna sínum á sviði
Þjóðleikhússms um þessar mund-
ir.
Þjóðtrú og aldarháttur þeirra
tíma, sem leikurinn gerist á, og
sem öðru fremur vakir fyrir höf
undinum að sýna, kom vel fram
í frumstæðum einfaldleik þessar-
ar leiksýningar.
Að leikslokum ávarpaði próf.
Sigurður Nordal leikendur og
þakkaði þeim afbragðsskemmti-
lega sýningu. Tóku leikhúsgestir
undir þau orð prófessorsins með
dynjandi lófataki.
Leikurinn verður sýndur aftur
í kvöld, væntanlega við húsfyllir.
Leikfélag Kópavogs
RATIÐIIETTA
barnaleikrit eftir Robert Burkner
LEKFÉLAG Kópavogs frum-
sýndi framangreindan barnaleik
s.l. þriðjudagskvöld fyrir húsi
þéttskipuðu ungum og rosknum
áhorfendum.
Efni ævintýrisins um Rauð-
hettu og úlfinn, sem gleypti Rauð
hettu og ömmu hennar, er óþarft
að rekja, því að allir þekkja það.
Höfundur leiksins þræðir ævin-
týrið all nákvæmlega, en prýðir
leikinn mað dönsum og söngvum.
Koma þarna fram auk Rauðhettu
og móður hennar og ömmu skóg-
arvörðurinn, malarinn og skradd
arinn, hinir tveir síðarnefndu
skrítnir og skemmtilegir karlar,
sem vöktu mikinn fögnuð með
hinum ungu áhorfendum. Þá
höfðu þeir einnig mjög gaman
af kisunum tveimur, sem döns-
uðu fyrir pá, að ég ekki tali um
úlfinn, því að þótt hann væri
ærið grimmur, þá var hann þrátt
fyrir allt hinn skemmtilegasti og
spennandi að fylgjast með atferli
hans. En margt hefði þó kannski
farið fyrir ofan garð hjá börn-
unum, ef sögumaðurinn hefði
ekki leiðbeint þeim um það sem
fram fór.
Rauðhettu lék Sigrún Ingólfs-
dóttir. Hún er kornung stúlka,
fríð ög eðlileg í framkomu og
hefur laglega söngrödd. Fór hún
prýðilega með þetta hlutverk af
öryggi sem aldrei brást. Hólm-
fríður Þórhallsdóttir fór Og lag-
lega með hlutverk móðurinnar
og leikur þeirra Sigurðar Jóhann
essonar í hlutverki malarans og
Björns Einarssonar er lék skradd
arann var skemmtilegur, en hinn
NÆSTK. föstuðag fara leik-
aramir Haraldur Björnsson
og Valdemar Helgason I eitt-
hundraðasta sinn með hlut-
verk sín í Skugga-Sveini og
er það 32. sýningin á leikn-
um hjá Þjóðleikhúsinu að
þessu sinni.
Haraldur leikur sem kunn-
ugt er Sigurð í Dal, en Valdi-
mar leikur Jón sterka. Senni
lega hafa engir leikið jafn
oft í Skugga-Sveini og þessir
leikarar. Fyrst léku þeir hjá
Leikfélagi Reykjavíkur þeg-
ar Skugga-Sveinn var svið-
settur þar árið 1935 á
100 ára afmæli Matthíasar
Jochumssonar og urðu þá sýn
ingar á leiknum 28. Árið
1952—1953 var leikurinn
sýndur í Þjóðleikhúsinu, en
þá urðu sýningar 40. Valde-
mar og Haraldur léku þá
sömu hlutverkin og nú. Það
er fremur óvenjulegt að leik-
arar leiki svona oft sama
hlutverkið hér á landi, en þó
hefur það komið nokkrum
sinnum fyrir áður.

sleginn í textanum. Það var i urnar. Sögumaður var Sigur-
amma gamla ekki heldur, en! björg Magnúsdóttir.
hana lék Jóhanna Bjarnfreðs-
dóttir. Sigurður Grétar Guð-
mundssonar lék úlfinn og gerði
hlutverkinu góð skil. Hulda Harð
ardóttir og Rakel Guðmundsdótt-
Leikstjórn hefur Gunnvör
Braga Sigurðardóttir haft á hendi
og tekizt vel. Hún hefur einnig
teiknað búninga og ennfremur
leiktjöldin ásamt Hildi Björns-
Sigurður Grímsson
KVIkMYNDIR
N Ý J A B f Ó t
Maðurinn sem skildi kvenfólkið
Mynd þessi sem er amerísk og
fcekin í litum og Cinemascope, er
byggð á skáldsögunni „The Col-
ors of Day“, eftir Romain Gray,
Myndin gerist í Nizza á þeim
tima árs, er kjötkveðjuhátíðm
fer þar fram. Segir myndin frá
þekktum amerískum kvikmynda-
framleiðanda leikara og leik-
stjóra Willie Bauche, ástum hana
og hinnar ungu og glæsilegu kvilc
myndaleikkonu, Önnu og hjú-
skap þeirra. Willie hafði séð
Ónnu, er verið var að prófa hana
í kvikmynd og varð þegar hrif-
inn af henni. Hann sér svo um að
hún fær hlutverk í kvikmynd
og honum tekizt að gera hana að
dáðri filmstjömu. Og svo fer a3
þau giftast. Þau halda til Frakk-
lands og í lestinni frá París til
Nizza hitta þau franskan liðsfor-
ingja, ungan og gjörvulegan
.mann. Anna verður heilluð af
þessum manni og verður það
örlagaríkt fyrir sambúð þeirra
Önnu og manns hennar. . ,
Mynd þessi er skemmtáleg, all
efnismikil, þar sem sterkar til-
finningar Og mikil andleg átök
ráða gangi málanna og úrslitum.
Myndin er einnig vel leikin, enda
fara öndvegisleikarar með aðal-
hlutverkin, þau Leslie Cason, er
leikur önnu og Henry Fonda, er
leikur Willie eiginmann hennar.
Margar aðrar persónur koma
þama við sögu og eru yfirleitt vel
leiknar. (Jmhverfið þar sem
myndin gerist er fagurt og Hfið
þar litríkt með sínum heillandi
suðræna blæ.
Jóhann S. Jónssön (Moravek)
sá um músíkma.
Leiknum var ágætlega tekið Og
bámst leikendum og leikstjóra
blómvendir að leikslokum,
Sigurður Grímsson.

dónaskap, en um það er bezt
*■ f / f y |/ /j « að tala sem minnst.
• Útvarpið og vegir
ÍIÍÍIÍIÍ«|yjÍÍiÍÍIÍÍÍfllÍÍflÍflifiÍiÍiiiiii|!ii||||||i|«H|||l!jf!IÍnlfflfljfÍÍIÍ!Í!H!lÍÍ!lfÍlfH!ÍÍmll!llfl!!ÍÍfÍjÍjIIÍlIÍi!ÍÍlllyiiii||l!!lÍ=jjlHIIIIIIÍ!llÍIIlUlll^ÍIHHif||| í Kópavogi

• Tunglið eða
Suðurhafseyjar?
Sjaldan hefur almenningur
fylgzt af jafn miklum áhuga
með fréttum, eins Og meðan
Glenn geimfari stýrði fari
sínu umhverfis hnöttinn. All-
an tímann, sem hann var á
lofti, var fólk að hringja til
Morgunblaðsins og spyrjast
fyrir um ferðir Glenns. Var
greinilegt, að um allan bæinn
beið fólk „í spenningi" eftir
að heyra, hvernig honum
reiddi af. Allir, sem eitthvað
skildu i ensku, hlýddu á Kefla
víkurútvarpið, þar sem skýrt
var frá öllu jafnharðan.
Það kitlar ímyndunarafl
fólks, ab slíka ferð skuli hægt
að fara, og með sama hraða
á framförum ættu núlifandi
menn að geta skotizt a.m.k.
til tunglsins, þótt Velvak-
anda mynd' persónulega langa
miklu fremur til þess að
bregða sér til Suðurhafseyja.
• Börnin og biðskýlin
Mörg bréf berast til Velvak-
anda. Fiest þeirra eru bréf frá
fólki, sem er að kvarta undan
hinu og þessu. Hér birtir Vel-
vakandi sýnishorn af seinasta
bréfinu frá „Konu í Kópa-
vogi“, sem hefur allt á horn-
um sér.
„Það var mjög gott, þegar
sett voru upp biðskýli á bið-
stöðvum strætisvagna. Eitt er
samt, sem mig langar til að
minnast á, en það er ólæti í
krökkum t þessum skýlum.
Það er ekki gaman, þegar
miklum peningum er eytt í að
koma skýlunum upp, að fólk
fær ekki að vera í friði fyrir
óartarunglingum, sem ætla að
ryðja manni um koll og kalla
mann alls konar ónefnum
að ekki sé talað um allt klám-
ið, sem þau hafa uppi. Hvar
hafa blessuð börnin lært
þetta? Varla heima hjá sér.
Þá er hvert tækifærið notað
til þess að útbía veggina með
, I // \x\
l • ;-v a\
Þá er annað, sem ég vildi
spyrja um. Var ekki hægt að
fá stúlku með mýkri rödd til
þess að verða útvarpsþulur?
Stúlkan, sem hefur verið að
lesa að undanförnu hefur
mjög þurra og harða rödd,
sem lætur óþægilega í eyrum.
Var röddin ekki prófuð, áður
en hún fór að þylja?
Og svo finnst mér að minn-
ast mætti á annað. Hve mörg-
um útvarpsmínútum er eytt
árlega í alls konar dularfullar
þagnir hjá þulunum, hlé á
milli þátta, óþarfa tónlist á
undan og eftir þáttum, jafnvel
í þeim miðjum, sem ekkert
kemur efninu við, enda er
þessi tónlist ekki einu sinni
kynnt.
Að lokum: Er ekki nokkur
leið að halda vegunum í Kópa
vogi í betra ástandi? Það er
ekkert spaug að komast leiðar
sinnar hér um Kópavog, sízt
í svona veðráttu".
Eins Og lesendur sjá, er það
margt, sem þessi kona þarf að
kvarta undan. Velvakandi fer
lítið með strætisvögnum —
a. m. k. ekki í Kópavögi —
og veit því ekki, hvort bið-
skýlamenningin er á svona
lágu stigi, en a. m. k. hefur
hann ekki orðið var við annað
en tiltöhilega prúð börn, þótt
stundum hafi ærsl e. t. v. geng
ið úr hófi, eins og gengiu' og
gerist