Morgunblaðið - 17.11.1962, Blaðsíða 6

6
MORGVNBLAÐIÐ
L,augardagur 17. nóv. 1962
Sverrir Hervnannsson:
Forseti ASI rægði LIV erlendis
ÞANN 1. janúar 1960 gerðist
Landssamband ísl. verzlunar-
manna félagi í Norræna verzl-
unarmannasambandinu (Nordisk
Samarbejdskomite), sem er sam-
band allra verzlunarmannasam-
bandanna á Norðurlöndum. Inn-
ganga LÍV í NS var LÍV dýr-
mæt viðurkenning og mjög mik-
ill styrkur, en samböndin á hin-
um Norðurlöndunum eru og
hafa verið um langan aldur, fé-
lagar í viðkomandi alþýðusam-
böndum.
Tilgangur NV er að efla sam-
vinnu milli verzlunarmannasam-
takanna í hvívetna, reyna af
fremsta megni skipulagslega,
með stéttarlegri baráttu og enn-
fremur fjárhagslegri aðstoð, að
styðja og styrkja samböndin í
baráttunni fyrir bættum kjörum
skrifstofu- og verzlunarfólks.
!>egar LÍV gekk í NS þá gerð-
ist það um leið aðili að hinum
geysistóra verkfallssjóði samtak-
anna, sem skiptir nú mörgum
milljónum króna, og má m.a. af
því marka hver hagur LÍV var
að inngöngu í sambandið.
Stjórnarmenn í Norræna
verzlunarmannasambandinu hafa
frá upphafi fylgzt með málum
og málatilbúnaði í sambandi við
inngöngu LÍV í Alþýðusamband
fslands og veitt LÍV fullan sið-
ferðilegan stuðning í því máli.
Synjun ASÍ-þings 1960 á inn-
tökubeiðni LÍV var rædd á þingi
NS í Viby í Svíþjóð sumarið
1961. Þar skýrði formaður
norska verzlunarmannasambands
ins, Alfred Nielsen, frá því að
hann hefði fyrir skemmstu hitt
núverandi forseta ASf, Hanni-
bal Valdimarsson, að máli í
ósló, og spurt hann að því af
hvaða ástæðum ASÍ-þingið 1960
hefði neitað LÍV um inngöngu.
Og forsetinn hefði svarað: „Det
var fordi at de organiserer ar-
bejdsgivere". (Það var af því að
þeir hafa vinnuveitendur í sam-
tökum sínum). Enga aðra skýr-
ingu gaf Hannibal þá, og nefndi
alls ekki á nafn þá málamynda-
forsendu sem kom fram í sam-
þykkt ASÍ-þingsins 1960.
verzlunarmanna". (LIV)
Við þessari beiðni viljum við
nú verða.
Okkur barst inntökubeiðni frá
LIV með bréfi dags. 14. júlí
1960.
Af Ijósmynd af bréfi frá Nord-
iska Samarbetskommittén för
Handels og Kontoranstéllda dags.
26. febrúar 1960, sem fylgdi inn-
tökubeiðninni sáum við hins veg
ar, að LIV hafði verið boðið vel-
komið til hinnar norrænu sam-
vinnu — án þess að það hefði þá
sótt um inngöngu í Alþýðusam-
band íslands.
Það verður að viðurkennast:
Við, í Alþýðusambandinu urð-
um allundrandi yfir þessu fljót-
ræði.
Að vísu sáu>m við á sömu ljós-
mynd, að fulltrúar LIV höfðu
fullyrt við ykkur, að þeir eins
og þar stendur — “gera sér von-
ir um að inntökubeiðni (í ASÍ)
verði samþykkt“.
Á hinn bóginn er það stað-
reynd, að hefðu hlutlausir aðil-
ar verið spurðir fyrirfram, þá
myndu þeir hafa svarað, að það
væri ósennilegt að inntökubeiðni
LÍV yrði samþykkt.
En sú ályktun, sem þér drag-
ið af þessum „vonum“ er þann-
ig í fyrrgreindu bréfi yðar:
„Arbetsutskottet (formanna-
nefndin) gerir ráð fyrir að vonir
yðar rætist og álítur þess vegna
að hún geti horft framhjá því að
samband yðar er ekki enn orðið
félagi í Alþýðusambandinu“.
Aðildin að „Handels" á þess-
um grundvelli var síðan notuð
sem rök fyrir inngöngu í ASÍ,
svo sem að af sjálfu leiddi.
Inntökubeiðnin var síðan tek-
in til meðferðar á þingi okkar
16. nóv. 1960.
Þingið gerði eftirfarandi á-
lyktun með 198 atkv. gegn 129.
Fimm greiddu ekki atkvæði og
5 voru fjarverandi.
„27. þing A£í staðfestir sam-
þykkt miðstjórnar um að neita
fyrst um sinn „Landssambandi
ísl. verzlunarmanna“ um inn-
göngu í ASÍ — meðan skipulags
mál okkar eru í deiglunni.
Um leið lýsir þingið því yfir
að ASÍ er reiðubúið að veita
LÍV alla þá aðstoð, sem í þess
valdi stendur til að styðja verzl-
unarfólk í baráttu þess fyrir
bættum kjörum og hærri laun-
um — og veitir miðstjórn um-
boð til að gera um slíkt fastan
samning við LÍV ef þess verð-
ur óskað“.
Eins og sjá má af þessu þá var
það álit meirihlutans á þinginu,
að það væri óheppilegt að veita
heilu verkalýðssambandi inn-
göngu í ASf, meðan ASÍ ynni
að víðtækum breytingum á öllu
skipulagi Alþýðusambandsins. —
En, sem kunnugt er, er skipulag
ið þannig og hefir verið frá upp-
hafi, að hin einstöku verkalýðs-
félög eru beinir félagar í Alþýðu
sambandi íslands.
Þetta má kalla að verið hafi
höfuðatriðið í sambandi við inn-
tökubeiðni LÍV 1960.
Minnihlutinn á þingi ASÍ var
heldur ekki reiðubúinn til þess
fyrirvaralaust að samþykkja inn
tökubeiðni LÍV.
Það vildi minnihlutinn aðeins
gera með því skilyrði, að lögum
LIV og hinna einstöku félaga
þess yrði breytt þannig að þau
yrðu í samræmi við lög ASÍ. •
Ennfremur með því skilyrði að
meðlimaskrám félaganna yrði
breytt þannig að þar yrðu engir
aðrir taldir félagar en þeir sem
eru launþegar en ekki vinnu
veitendur. Það kom sem sé einn
ig í ljós, að ýmislegt skorti á í
sambandi við inntökubeiðnina.
Meðal annars mátti sýna fram á
að innan LÍV voru ennþá marg-
ir kaupmenn, heildsalar og stór
atvinnurekendur, m. a. formenn
í vinnuveitendafélögum og aðrir
sem árum saman hafa mætt sem
gagnaðilar okkar við samnings-
borðið.
Það sem nú hefir verið sagt
gefur væntanlega Den nordiske
samarbejdskomité hugmynd um,
hvernig málið lá fyrir þingi A1
þýðusambandsins haustið 1960.
Það, sem síðan hefir skeð er
eftirfarandi: LfV hefir ekki lát-
ið í ljós ósk um að gerður verði
samningur við ASf um sam-
vinnu í launabaráttunni. En LÍV
hefir hins vegar hafið málsókn
á hendur ASÍ, þar sem fyrr-
greinda sambandið krefst þess
að verða dæmt inn sem félagi í
Alþýðusambandið. — Þessi ein-
stæða málsókn hefir ekki verið
tekin til dóms ennþá.
Að lokum skal þessu bætt við.
f verkföllunum sneri ASÍ sér til
LÍV og til sambands ríkisstarfs-
manna og óskaði eftir fjárhags-
legum stuðningi við verkfalls-
menn. Hið síðarnefnda svaraði
jákvætt og setti á fót söfnun,
sem náði til alls landsins og gaf
góða raun. — En svar LfV var
hreint Nei.
Þrátt fyrir þetta er langt því
frá, að við á nokkurn hátt séum
andstæðir því að LÍV verði á-
fram félagi í Samarbejdskomité-
en, ef það á annað borð er mögu-
legt vegna ykkar eigin laga og
reglna.
Ef þér skylduð óska frekari
upplýsinga um málið, þá erum
við fúsir að gefa þær.
Með félagskveðju,
Alþýðusamband fslands
Hannibal Valdimarsson
(sign)
Um þennan málflutning for-
seta Alþýðusambands íslands
ætla ég ekki að fjölyrða. Allir
skynibornir menn gera sér grein
fyrir að þarna er forseti ASÍ að
beita sér gegn hagsmunum einn-
ar fjölmennustu launþegastéttar
landsins, og það á erlendum
vettvangi.
Sverrir Hermannsson. 1
Akureyri 5. nóv. 1962.
FYRIR nokkrum dögum tók
hér til starfa ný prentsmiðja
og nefnist hún VALPRENT
H.F. og er til húsa í Gránu-
félagsgötu 4. Þetta er þriðja
prentsmiðjan hér í bæ. Stjórn
fyrirtækisins skipa Eyþór H.
Tómasson, Valgarður Sigurðs
son og Kári Br. Jónsson, en
tveir þeir síðarnefndu eru
prentarar að iðn og hafa báð-
ir lært í Prentverki Odds
Björnssonar á Akureyri. Um
tíma hafa þeir þó starfað í
Reykjavík, og einnig hafa þeir
stundað frekara nám erlendis,
VALPRENT hefur tvær nýj«
ar og mjög fullkomnár Vestuí
þýzkar prentvélar og mun
jirentsmiðjan a.m.k. fyrst í
stað einkum annast hvers
konar umbúða og smáprent-
un, einkum í litum. Ekki er
nein setjaravél í prentsmiðj-
unni, en mjög fjölbreytt hand
setningarletur. Myndin sýnir
þá Kára t.v og Valgarð við
aðra nýju prentvélina. —
St.E.Sig.
Á þessu þingi NV var ákveðið
að verzlunarmannasamtökin í
hverji landi fyrir sig sneru sér
til viðkomandi alþýðusambanda
og óskuðu eftir því, að þau bæðu
ASf um skriflegar skýringar á
neitun á inntökubeiðni LÍV. Ná-
kvæmar upplýsingar um árang-
ur þess máls liggja ekki fyrir til
birtingar, en hinsvegar birtist
hér með bréf frá forseta ASÍ til
sænska verzlunarmannasam-
bandsins. Það er þýtt frá orði til
orðs með öllum greinarmerkjum
og undirstrikunum forsetans. —
(Ljósmynd af frumbréfinu ligg-
ur fyrir).
Rvík, 25. okt. 1961
Handelsanstalldas Förbund
Pilgárden
Maimö C.
f bréfi dags. 30. ágúst höfum
við fengið ósk frá yður um, að
við af hálfu Alþýðusambandsins
gerum grein fyrir afstöðu síðasta
sambandsþings okkar til inntöku
beiðni „Landssambands íslenzkra
• STÁLBÁTARNIR
„Sjómannskona“ skrifar:
„Kæri Velvakandi! Ég hef
lesið í blöðunum nýlega (a.m.k.
í Morgunblaðinu, og ég held í
fleirum), að Danir ætli að fara
að rannsaka stálbáta sína og
jafnvel taka þá úr umferð. Or-
sökin er sú, að þeir hafa reynzt
illa, þeim hefur hvolft, og þeir
hafa ekki getað rétt sig við
aftur. Stundum hafa þeir horf-
ið, án þess að nokkur vissi,
hvað fyrir þá kom.
Nú man ég til þess, að þrír
íslenzkir stálbátar hafa farizt á
sama blettinum undan Reykja-
nesi. Nú langar mig til þess að
biðja þig að koma þessum
spurningum á framfæri: Voru
þessir íslenzku stálbátar smíð-
aðir eftir sömu teikningu og
þeir dönsku? Eigum við fleiri
báta á sjónum eftir þessum
teikningum? Á ekki einhver
rannsókn að fara fram vegna
þessara slysa, eða hefur hún
e. t. v. farið fram, og hverjar
voru þá niðurstöðurnar?
Sj ómannskona".
• UNGLINGAKVÖLDIN
í LÍDÓ
„Móðir í Reykjavik" skrifar:
„Mig langar til þess að koma
á framfæri þakklæti mínu fyrir
framtakið í Lídó varðandi ungl
ingakvöldin. Við erum áreiðan-
lega margar mæðurnar, sem
fögnum því, að börnin okkar
geta skemmt sér þar á hollan
hátt, og án þess að nokkurt
áfengi komi þar nærri. Því mið-
ur hefur þetta framtak orðið
fyrir ómaklegri árás vissra
aðilja, og þá einmitt þeirra,
sem sízt skyldi.
En það er annað í sambandi
við þetta. Er nauðsynlegt að
láta skemmtanimar standa til
kl. 1 á föstudagskvölaum og 2
á laugardagskvöldum? Er ekki
nóg að hafa þær til kl. hálftólf
þá eins og önnur kvöld? Ég á
tvær dætur, 16 og 17 ára, og ég
get ekki að því gert, að ég
get ekki sofnað, fyrr en ég veit,
að þær eru komnar heim, og
þannig hugsa ég, að fleiri mæð-
ur séu. Er ekki einfaldlega
hægt að venja unglingana á
að mæta fyrr á kvöldin? Er ekki
jafn gaman að dansa milli kl.
8 og hálftólf, eins og kl. 9 eða
10 til eitt eða tvö? Ég held, að
ef unglingarnir vendust á það
að „taka kvöldið snemma",
fengju margar mæðurnar (að
ógleymdum sjálfum unglingun-
um- náttúrlega) meiri og betri
nætursvefn".
• SÁLARVÍSUR
„Sálarháski" skrifar Velvak-
anda:
„Er ég las í Morgunblaðinu
vísu Jakobs Jónssonar í tilefni
af þættinum Spurt og spjallað
þann 4. þ. m., datt mér sá
prakkaraskapur í hug að senda
þér vísu, er ég hnoðaði saman
af sama tilefni, en hún er
svona:
Veita fræðslu virtir menn
við það skýrast málin.
Sálarfræðin eflist enn
ekki finnst þó sálin.
Sálarháski.
★
„Hlustandi" sendir þessar
vísur, sem til urðu, er hlustað
var á þáttinn Spurt og spjallað
í útvarpssal sunnud. 4. nóv.
Þreyttu anda umræður
Ólafur, Sveinn Víkingur.
Héldu fast við framliðna
og fyrirbæri lækninga.
Dungal með sitt djarfa raus
Drottins verkum fækkaði
en sálfræðingur sálarlaus
sjúkdómstölu hækkaði.