Morgunblaðið - 28.12.1962, Blaðsíða 13

FösttNÍagur 28- ^es-
MORGVJSBLAÐ1Ð
13
Sigurður E. Hlíðar
SIGURÐUR E. HLÍÐAR, fyrr-
verandi yfirdýralseknir og al-
þingismaður Akureyringa um
ára bil, andaðist á Landakots-
spítala þann 18. þ. m. og verður
jarðsunginn í dag frá Dómkirkj-
unni. , '
Sig. E. Hlíðar var landskunn-
ur maður vegna embættisstarfa
og afskipta sinna af opinberum
málum. Hann var mikill starfs-
maður og ósérhlífinn. Þegar Sig-
urður var búsettur á Akureyri,
á blómaskeiði aldurs síns, hafði
hann forustu um að hrinda á-
leiðis, með öðrum góðum mönn-
um, margvíslegum nytsemdar-
málum, sem bærinn býr að enn
í dag. Og á þeim árum naut fé-
lagslífið á Akureyri í ríkum
mæli hugvitssemi hans, áhuga
og dugnaðar. Sig. E. Hlíðar var
maður, sem í engu mátti vamm
sitt vita, glaður og reifur á
hverju sem gekk og samur og
jafn við alla, hvar sem þeir
stóðu í þjóðfélagsstiganum. En
þeim var hann hlýjastur og bezt-
ur, sem ratað höfðu í erfiðleika
og hjálpar þurftu við. Ég hefi
heyrt gamalt fólk á Akureyri og
í Eyjafirði minnast Sigurðar á
þann veg, að ég gleymi því ekki.
Sigurður Einarsson Hlíðar var
Arnesingur að ætt, sonur hjón-
anna Einars Einarssonar frá Lax-
árdal í Eystrahrepp og Sigríðar
Jónsdóttur frá Hörgsholti í Ytri-
hrepp. Foreldrar hans fengust
fyrst við búskap, en fluttu til
Hafnarfjarðar, og þar fæddist
Sigurður 4. apríl árið 1885. Hann
lauk fjórða bekkjar prófi í
Lærða skólanum í Reykjavík og
embættisprófi í dýralækningum
við Dýralækna -og landbúnaðar-
háskólann í Kaupmannahöfn ár-
ið 1910. Fyrst eftir prófið starf-
aði hann skamman tíma á Borg-
undarhólmi, en var sama árið
skipaður dýralæknir á Norður-
og Austurlandi, með búsetu á
Akureyri. Hluta ársins 1922 var
hann á námskeiði við Landbún-
aðarháskólann í Kaupmannahöfn
og veturinn 1929—1930 stundaði
hann framhaldsnám við rann-
sóknarstofnun í Kiel. Sigurður
lagði kapp á að fylgjast sem bezt
með öllum nýjungum í sinni
grein og var því mjög vel að sér.
Það má geta nærri um það, að
embætti Sigurðar hafi verið er-
ilssamt, en þrátt fyrir það gaf
hann sér brátt tóm til þess að
sinna félagsstörfum og má segja,
að hann hafi í þeim efnum ekki
verið við eina fjölina felldur.
Sumir menn hafa allt af tíma.
Hann var fyrst kosinn í bæjar-
stjórn Akureyrar árið 1917 og
var síðan óslitið bæjarfulltrúi í
tuttugu og eitt ár og um tíma
forseti bæjarstjórnarinnar. Hann
var í mörg ár formaður Ræktun-
arfélags Norðurlands, búnaðar-
þingsfulltrúi í ein 30 ár, formað-
ur Dýraverndunarfélagsins og
Dýralæknafélags íslands.
Hann brauzt í því -að koma af
stað blaðaútgáfu á Akureyri,
Stofnaði „Dagblaðið" árið 1914 og
„íslending" ári síðar. Hann var
ritstjóri þess blaðs til ársins
1920. Auk þessara ritstarfa sinna
reit hann fjölda grein í erlend
og innlend tímarit. Hann samdi
og gaf út nokkur rit um búfjár-
sjúkdóma. Eftir að hann lét af
embætti gaf hann út mikið rit
um Árnesingaættir, en hann var
áhugasamur um mannfræði og
ættfræði.
Sigurður E. Hlíðar var í mörg
Sr helzti forustumaður Sjálf-
stæðisflokksins á Akureyri. Árið
1937 var hann kjörinn þingmað-
ur bæjarins og var það óslitið til
haustkosninganna 1949, en þá
vildi hann ekki gefa kost á sér
á framboð.
Árið 1943 hafði Sigurður verið
skipaður yfirdýralæknir og flutt-
ist þá með fjölskyldu sína til
Reykjavíkur.
Af þessu yfirliti, sem þó hvergi
nærri er tæmandi, er ljóst, að
Sig. E. Hlíðar hefir komið víða
við á ævi sinni. Sem embættis-
maður var hann trúr og dyggur
og í stjórnmálabaráttunni reynd-
ist hann farsæll. Árin, sem hann
sat á Alþingi fyrir Akureyri,
naut hann trausts og vinsælda
bæjarbúa, hvar í flokki, sem
stóðu. Sem stjórnmálamanns
verður hans ekki hvað sízt
minnst sem hins góða drengs,
sem öllu og öllum vildi vel. Á
Alþingi var hann traustur mál-
svari kjördæmis síns.
Sig. E. Hlíðar var kvæntur
Guðrúnu Louisu Guðbrandsdótt-
dóttur, kaupmanns og konsúls í
Reykjavík, Finnbogasonar, hinni
mætustu konu. Á heimili þeirra
hjóna var oft gestkvæmt og eftir
að þau fluttust til Reykjavíkur
hafa leiðir margra Akrureyringa
legið til þeirra.
Þau hjónin eignuðust fimrn
börn. Einu dótturina, Brynju,
sem var lyfjafræðingur á Akur-
eyri, misstu þau í flugslysinu
mikla við Héðinsfjörð árið 1947.
Var það foreldrum hennar og
bræðrum hin þyngsta raun. Það
var einnig þungbært, þegar
Gunnar Hlíðar, símstjóri í Borg-
arnesi, lézt árið 1957 frá konu og
ungum börnum. Hann varð fyrir
slysi, er hann var að gegna
skyldustörfum. Fæstar fjölskyld-
ur flýja sorgina. Við það verður
hver og einn að sætta sig, hversu
erfitt sem það getur verið.
Synir þeirra hjóna eru: Guð-
brandur, dýralæknir í Svíþjóð,
Jóhann, prestur í Vestmannaeyj-
um og Skjöldur, verzlunarmaður
í Danmörku.
Ég þakka vini minum, Sigurði,
fyrir þær stundir, sem við átt-
um saman og góðu leiðbeining-
arnar, sem gefnar voru af heil-
um huga. Ég veit, að hann á góða
heimkomu vísa í landinu mikla,
sem við öll eigum eftir að gista,
fyrr eða síðar.
Konu hans og fjölskyldu allri
votta ég innilegustu samúð mína.
Jónas G. Rafnar.
í BYRJUN fjórða tugar þessarar
aldar var lítill hópur íslenzkra
karla og kvenna við nám í Kiel
í Norður Þýzkalandi. Við, sem
til þess hóps töldumst, kölluðum
þetta litla samfélag „íslenzku
koloníuna í Kiel.“ Samheldni og
félagsandi innan þessa litla sam-
félags var með ágætum, enda
þótt okkur greindi á um margt:
Pólitík, listir pg bókmenntir og
síðast en ekki sízt um það, sem
var að ske heima á Fróni. Eitt
batt okkur þó tryggðaböndum:
Við vildum öll verða föðurlandi
okkar til gagns og frama, að
dvöl lokinni. Af þessu leiddi, að
þrátt fyrir allt var saraheldni og
gagnkvæm hjálpfýsi aðalsmerki
þessa litla samfélags.
Að sjálfsögðu er margs að
minnast frá þessum tíma. Þó
hygg ég, að við séum öll sam-
mála um, að það hafi verið
merkisviðburður í þessu litla
samfélagi, er einn mikilsvirtur
og reyndur embættismaður ís-
lenzka ríkisins, tuttugu til tutt-
ugu og fimm árum eldri en við
flest, kom til okkar öllum að
óvörum og tilkynnti, að hann
hefði hugsað sér að verða um
skeið réttur og sléttur þegn okk-
ar litlu nýlendu. Maðurinn var
Sigurður E. Hlíðar, dýralæknir
á Akureyri, landskunnur fyrir
afskipti af margháttuðum félags-
og landsmálum. En erindi Sigurð
ar til Kiel var einn þáttur í því
merkilega starfi hans að vinna
að meiri hollustuháttum í með-
ferð mjólkur og sölu nauðsyn-
legustu landbúnaðarafurða. í
þessu skyni hafði hann um skeið
tekið stöðu við þekkta rannsókn
arstofnun, sem um slík mál fjall-
aði.
Því er ekki að neita, að „gamla
manninum" var í fyrstu tekið
með nokkrum fyrirvara. En mjög
brátt kom í ljós, að hann var
UM næstu áramót gengur í gildi
ný gjaldskrá fyrir póst og sima.
Síðan síðasta gjaldskrá var gefin
út, hafa laun opinberra starfs-
manna hækkað um 11,3% og
raunverulega meira, ef aldurs-
hækkanir eru taldar með. Jafn-
framt hefur verðlag á erlendum
iðnaðarvörum til stofnunarinnar
hækkað, m. a. vegna launahækk-
ana erlendis. Auk þess hafa
ýmsar endurbætur á þjónustunni
farið fram, sem hefur aukinn
rekstrarkostnað í för með sér.
Af ofangreindum ástæðum var
orðið óhjákvæmilegt að hækka
gjaldskrána hér, ef ekki ætti að
verða stórhalli hjá stofnuninni á
næsta ári, en gert er ráð fyrir
hallalausum rekstri á fjárlögum.
I ýmsum öðrum löndum hafa
hliðstæðar gjaldskrár verið
hækkaðar á sl. ári eða það er í
undirbúningi, og slíkt er ráðgert
í vetur í Danmörku, Bretlandi og
Þýzkalandi, en þar hefur póstur-
inn verið rekinn að undanförnu
með geysilegum halla.
Sú hækkun, sem nú verður
hér, á að auka heildartekjur
stofnunarinnar um 5,7% (þ.e.a.s.
5% hjá símanum, en heldur
meira hjá póstinum). Þessi hækk
un svarar til 1/10 vísitölustigs.
Hækkunin er ekki hlutfalls-
lega jafnmikil á öllum liðum, og
sumir hækka ekkert. Þannig
verður engin hækkun á sím-
skeytum og símtölum til útlanda,
engin á langlínusamtölum á
styttri leiðum, en 1 króna á
lengri fjarlægðum, t. d. sém svar
ar 4% á lengstu fjarlægð. Engin
hækkun verður á burðargjaldi
bréfspjalda og póstávísana, flug-
póstgjaldi, heillaskeytasending-
um o.fl.
í Reykjavík hækkar ársfjórð-
ungsgjaldið fyrir heimilissíma,
með allt að 600 símtölum, úr kr.
500 í kr. 535. Almenn bréf að 20
gr. hækka að burðargjaldi um
kr. 0,50 hvort sem er innanlands
eða til útlanda. Venjuleg sím-
skeyti 10 orða hækka innanbæj-
ar úr kr. 9,00 í kr. 10,00, en ann-
ars innanlands, úr kr. 15,00 í kr.
16,00. Afnotagjald s\ eitasíma frá
í huga okkar yngstur allra, hrók
ur alls fagnaðar á gleðistundum
og kunni þó hóf í hverjum hlut.
Hann kunni og manna bezt að
sætta menn og bera klæði á vopn
in, þegar öldur stjórnmála og
dægurmála risu hátt hjá okkur,
ungum og óreyndum. Sættu
3. fl. stöð hækkar á ársfjórðungi
um kr. 10,00, en frá 2. fl. og 1.
fl. B stöð um kr. 15,00.
Þrátt fyrir það, að allt síma-
efni verður hér um 50% dýrara
en erlendis, vegna hinna háu að-
flutningsgjalda hér, er ársfjórð-
ungsgjald heimilissíma með 600
símtölum hið lægsta sem til þekk
Á áratugnum 1960—70 mun
þurfa að byggja 660 íbúðir að
meðaltali á ári í Reykjavík, en
á tímabilinu 1970—80 er heildar-
byggingarþörfin áætluð 860 íbúð
ir að meðaltali á ári.
Þetta eru niðurstöður Gunnars
Viðars hagfræðings Reykjavíkur
borgar í áætlun um íbúðabygg-
ingaþörf Reykjavíkurborgar
næstu 20 árin, sem lögð var fyrir
borgarstjórn Reykjavíkur sl. |
fimmtudag. Reiknar hagfræðing- '
urinn með, að íbúafjöldi Reykja
víkur vaxi á ári hverju um 1,9%
miðað við íbúatölu ársins á und
an. Kemur fram að á sl. 2 árum
hefur íbúafjölgun borgarinnar
verið 1,78% hvort áir, sem er
nokkru minni hlutfallsleg aukn-
ing en á landinu í heild. Hins
vegar telur hagfræðingurinn lík
legt, að íbúatala Reykjavíkur
muni á næstu 2 áratugum aukast
hlutfalislega meir en landsins í
heild. Með því að reikna með
1,9% árlegri fjölgun yrði íbúa-
tala Reykjavíkur ca. 105.000 árið
1980. Þarf því á þessu tímabili að
útvega húsnæði fyrir íbúaaukn-
ingu, sem nemur 31.600 (íbúa-
fjöldi Rvíkur 1961 var ca. 73.400)
en með íbúafjölguninni 1960—61
er þessi tala 32.600.
í áætluninni er reiknað með,
að íbúatala á íbúð verði 1970 kom
in niður í 3.75 að meðaltali (var
4 1960), en verður 1980 komin
niður í 3,5. Loks er í áætluninni
tekið tillit til þess fjölda íbúða,
sem gengur úr sér á hverjum
tíma, sem og til útrýmingar
menn sig oft furðulega vel við
hans síðasta orð.
í hugum okkar allra dvaldi
Sigurður of skamman tíma með
okkur í Keil. Þegar hann yfir-
gaf okikur og hvarf aftur heim
til íslands hafði hann unnið vin
áttu okkar og virðingu og var
í vissum skilningi orðinn faðir
(á ég heldur að segja skriftafað-
ir?) okkar. Til hans mátti jafn-
an leita trausts ag halds. Er
það enn í minni okkar flestra,
er sár sorgarfregn um lát náins
ættingja barst stúlku, er með
okkur var, hvernig Sigurður
brást þá við, en við hin stóðum
ráðþrota gegn svo grimmum ör-
lögum.
Ég rek hér ekki æviatriði Sig-
urðar né heldur margháttuð af-
skipti af landsmálum. Það verð
ur gert af öðrum hér í blaðinu.
En í hugum okkar félaganna í
Kiel var hann frábær mannkosta
maður. Félagshyggja hans sjald-
gæf og hæfileiki hans til að
vinna trúnað og traust samferða
manna var einstæður.
Enn er svo sem forðum, að við
eigum hóp námsmanna í borg-
um víðsvegar erlendis. Þessu
fólki væri það vissulega mikið
happ að fá sem oftast heimsókn-
ir heiman frá Fróni af mönnum
á borð við Sigurð Hlíðar. Hin
heilladrjúgu áhrif slíkra heim-
sókna myndu skjótt koma í ljós.
Um leið og Sigurður er nú
kvaddur með þakklæti fyrir sam
verustundir fyrr og síðar, vott-
um við eiginkonu hans, frú Guð-
rúnu, og fjölskyldu samúð okkar
gömlu Kielar-búa.
Minningin um • góðan dreng
mun lifa í hugum okkar.
Oddur Guðjónsson.
ist, eða kr. 535 t. d. á móti kr.
1103 í Osló o. v., kr. 733—1100 í
Kaupmannahöfn o. v., kr. 580 í
Stokkhólmi o. v., kr. 809 í Sviss,
kr. 1170 í Bretlandi, kr. 1420 í
Þýzkalandi, kr. 1640 1 Frakk-
landi.
(Úr tilkynningu frá Póst- og
símamálast j ór ninni).
heilsuspillandi húsnæði.
Þegar tekið er tillit til þessa
alls áætlar hagfræðingurinn, að
heildarbyggingarþörfin á tíma-
bilinu 1960—70 verði 660 íbúðir
að meðaltali á ári, en á tímabil-
inu 1970—80 860 íbúðir að meðal
tali.
Eídsvoði I
f Bergen |
— 6 farast1
Nesbyen, 27. desember —9
Einkaskeyti til Mbl.
Á J ÓLADAGSK V ÖLD komS
upp eldur í gistihúsi í Bergen,
en þar dvöldust heimilislausir
um jólahelgina. A. m. k. 6
létu lífið, þar á meðal kona
og lítið barn hennar. Enn er
leitað í rústunum, og er ekki
ljóst, hvort fleiri hafa farizt,
þar eð ekki mun hafa verið
vitað um tölu þeirra, sem í
húsinu voru, er kviknaði í því.
Talið er, að kviknað hafi í
út frá rafmagni. Magnaðist eld
urinn á skammri stund, og
varð að kalla út allt varalið
borgarinnar, og dugði vart til.
Þetta mun vera annar mesti
eldsvoði í Noregi á þessu ári.
— Skúli.
Ný gjaldskrá pósts og síma
Byggingorþörfin 1960—70 000
íbúðir nð meðnltnli á úri