Morgunblaðið - 18.01.1963, Page 5

T'östudagur 18. janúar 1963
MORGUNBLAÐIÐ
5
Shalom Banley-Riklis hljómsveitarstjóri
NÝKOMINN er hingað til
lands ísraelski hljómsveit-
arstjórinn Shalom Ronley-
Riklis, stjórnandi sinfóníu-
hljómsveitar ríkisútvarps-
ins í Jerúsalem, og mun
hann stjórna hljómleikum
sinf óníuhl j ómsveitarinnar
hér hinn 24. janúar næst-
komandi.
Riíklis, sem er fertugur að
aldri, var við náim, er heims
styrjöldin síðari brauzt út,
og gekk hann þá sem sjálf-
boðaliði í brezka herinn.
Stofnaði hann hljómsveit Gyð
inga í hernum, sem varð sér-
lega vinsaél, og hóf hann þann
ig feril sinn sem hljómsveit-
arstjóri, tvítugur að aldri.
Árið 1949 stofnaði Riikilis her
hljómsveit heima ’ í ’ísrael, og
varð hún, undir stjórn hans,
einhver bezta hljómsveitin
þar í landi. Og auk þess, að
stjórna nú reglulega sem gest
ur hljómsveit óperunnar í
Jerúsalem og öllum stærri
sinfóníuhljómsveitum í land-
inu, hefur hann frá því 1961
haft á hendi stjórn sinfóníu-
hiljómsveitar ríkisúbvarpsins.
Einnig leikur hann á ýmis
hljóðfæri, og aðallega á vald-
horn.
í nótur hinna norrænnu tón-
skálda.
Þá verður leikin á tónleik-
unum 4. sinfónía Tsjaíkovskys
tónverkið „Lieutenant Kije“
eftir Prokofijeff og þjóðlegt
verk sem heitir „From Israel“
eftir ísraelska tónskáldið P.
Ben Haim, en hann er nú
sennilega frægasta tónskóld
ísraels, og flest hinna yngri
— Er það rétt, Riklis, að
þeir fsraelsmenn, sem fara ut
an, breyti stundum nafni
sínu?
— Já, svaraði hann og
brosti. Allir, sem fara utan
frá fsrael í opinberum erinda
gerðum, verða að bera ísra-
elsk nöfn, og ef þeir háfa þau
ekki áður, verða þeir að taka
þau upp. Þetta finnst mér
vera ágætur og sjálfsagður
síður, og þegar ég fór með
unglingahljómsveitimni ti’l Hol
lands í fyrra skiptið, tók ég
upp nafnið Ranley, sem á okk
ar máli þýðir „syngdu fyrir
mig.“ Kann ég nú mifclu bet-
ur við að ganga undir þvi
nafni og finnst það fegurra en
nafnið Riklis, sem ég veit
ekkert um uppruna á, og
smátt og smátt setla ég að
hætta að nota það, en
slíkt er auðvitað ekki hægt
að gera á einum degL
Stjórnar næstu
tónleikum sinfóníu-
hijómsveitarinnar
Riiklis, sem er einkar geð-
þekkur og alúðlegur maður í
allri framkomu, sagði við
fréttamann blaðsins, er náði
tali af honum’á Hótel Sögu í
fyrradag, að hingað til lands
hefði hann komið frá New
York og London. — í New
York, sagði hann, hélt ég
tvenna hljómleika með Fhil-
harmoniuhljómsveitinni í hinu
stóra Madison Square Guard-
en, og voru um 20 þúsund á-
heyrendur á hvorum þeirra.
Síðar hélt ég eina hljómleiká
£ Philadelphia með háskóla-
hljómisveitinni þar. Frá
Ameríku fór ég til London til
BBC, en þangað var ég send-
ur af ríkisútvarpinu í ísrael
og einkum til þess að kynn-
ast þar starfi sinfóníuhljóm-
sveitarinnar, sem var afar
fróðlegt.
★ ★ ★
— Hafið þér hilustað á
íslenzku sinfóníuhljómsveit-
ina leika?
— Nei, ekki enniþá, ég bíð
óþreyjufullur eftir fyrstu æf-
ingu okkar, sem verður á
mánudaginn kemur, því að
mér hefur verið sagt, að hljóm
sveitin sé mjög athyglisverð.
— Hvaða verk verða á efn-
isskrá tónleikanna?
— Þar verður fyrst leikin
Finlandia eftir Sibelius. Ég
hafði mikinn hug á því, að
taka islenakt verk til flutn-
ings á tónleikunum, en ekk-
ert gat orðið úr því, að ég
fengi nótur sendar tií ísrael,
og varð þá Finlandia fyrir val
inu. Ég hef oft áður stjórnað
því verki bæði heima í ísrael
og í Evrópu.
Við í ísrael höfum yfirleitt
mikinn áhuga á verkum nor-
raenna tónskálda, hélt Riklis
áfraan, og t.d. eru þeir Grieg
og Grosenberg okkur vel
kunnir. En það vill oft verða
mjög erfitt fyrir oikkur að ná
tónskálda hafa verið eða eru
nemendur hans.
— Er ekki mikið um unig
tónskáld í ísrael?
— Jú, ákaflega og verk
þeirra eru mikið leiikin. Til
dæmis eru í hverri vibu hljóm
leikar í útvarpinu í Jerúsalem
og eru á þeim alltaf flutt ein
hver verk eftir ísraelsk tón-
skáld og þá ekki sízt hin yngri
þeirra, og einnig læt ég oft
leika verk eftir ung tónsfcáld
í unglingahljómsveit minni.
— Stjórnið þér einnig ungl-
ingahljóm.sveit ?
— Já, árið 1957 stofnaði ég
80 manna bljómsveit ungs
fólks hvaðanæva að úr land-
inu. Þetta fólk er á aldrinum
14 til 25 ára, og stundar allt
skólanám, þó ekki endilega í
tónlistarskólum. Margt af því
er t.d. við háskólanám, og
leggur þá stund á greinar jafn
óskyldar tónlist og lögfræði
og hagfræði eru. En við hitt
umst í skólaleyfunum sem á
sumrin eru rúmar 6 vikur,
og þá æfum við næstum allan
sólarhringinn. Við höfum tvisv
ar farið til Hollands og tekið
þótt í unglingakeppni þar,
sem haldin er á fjögurra ára
fresti og í bæði skiptin höfum
við hlotið fyrstu verðlaun.
í fyrra skiptið fórum við sum
arið 1958 og svo aftur síðast-
liðið sumar og lék hljómsveit-
in þá m.a. Finlandia eftir Si-
belius.
Þessi hljómsveit, hélt Rik-
lis áfram, hefur undanfarin ár
verið aðal tómstundagamain
mitt, en á sumrin fæ ég leyfi
hjá útvarpinu til þess að
stjórna henni Hún verður líka
útvarpshljómsveitinni gagn-
leg á þann hátt, að margir í
hennj fara síðar í útvarps-
hljómsveitina og er hún eina
hljómsveitin í fsrael, sem bein
línis æfir ungt fólk upp £ það
að leifca með henni síðar.
★ ★ ★
★ ★ ★
— Hvernig lízt yður á fs-
land?
— Ég hef því miður enn-
þá ekki haft tækifæri til þess
að skoða mig nema litið eitt
um hér, þvi að ég hef verið
að fara yfir og samræma nót-
urnar. En útsýnið hérna út
um gluggann hjá mér er al-
veg dásamlegt og hljómleika-
húsið ykkar hérna við torg-
ið er mjög skemmtilegt, o.g
minnir mig dálítið á nýreist
hljómleikahús i Tel Aviv. En
Kim Borg, sem ég hitti nú
fyrir skömmu á flugvellin-
um í London, lét sérlega vel
af íslandisdvölinni, og sagðist
öfunda mig mikið af því að
vera að fara hingað. Þá minnt
ist Borg sérstaklega á það, hve
hann hefði hitt hér afbragðs-
góðan bariton að nafni Jóns-
son, og á ég vonandi eftir að
hitta hann líka.
— Þekkið þér Kim Borg?
— Já, ég kynntist honum
á dálítið einkennilegan hátt í
Haifa í nóvember sl. Hann
söng sem gestur í Sköpun-
inni eftir Haydn, og átti hinn
frægi hljómsveitarstjóri, Igor
Markevitoh að stjórna tón-
leikunum. En daginn fyrir
tónleikana varð Markeviteh
skyndilega veikur og varð það
úr að ég tæki við stjórninni
í stað hans. Það var all erfitt,
því að ég varð að fara yfir
nóturnar um nóttina og
stjórna tónleikunum alveg ó-
æfður daginn eftir, en allt
gekik sem betur fór að óskum.
— Að lokum, hvað dvelj-
izt þér lengi á íslandi?
— Ég fer héðan strax
morguninn eftir hljómleikana
til Hollands og þaðan
heim til ísrael, þar sem ég
hlakka afar mikið til þess að
hitta 20 mánaða gamla dótt-
ur mína, sem ég hef ekki séð
í sl. 2 rnánuði, sagði Riklis.
NÝKOIMIÐ enskir
Karlmanna - Leður
KULDASKÓR
SKÓSALAN
Laugavegi 1.
Skaflfellingafélagið
í Reykjavík
heldur skemmtifund í Skátaheimilinu, gamla saln-
um, laugardaginn 19. þ. m. kl. 9.
Félagsvist — Dans.
Félagsmenn og gestir þeirra velkomnir.
STJÓRNIN.
SJÓMANNAFÉLAG REYKJAVÍKUR
Aðalfundur
Sjómannafélags Reykjavíkur verður haldinn sunnud.
20. jan. 1963 í Iðnó (niðri) og hefst kl. 13,30.
(1,30) e.h.
Fundarefni:
1. . Félagsmál.
2. Venjuleg aðalfundarstörf.
3. Lagabrey tingar. .
4. Önnur mál.
Fundúrinn er aðeins fyrir félagsmenn er sýni félags-
skírteini við dyrnar.
STJÓRNIN.
Afvinna
Maður óskast að smurverkstæði okkar. Helzt vanur.
r hjá verkstjóra.
Egill Vilhjálmsson h.f.
Laugavegi 118.
Félagsmenn
Pöntunarfélag Náttúrulækningafélags Reykjavíkur
eru minntir á að skila kassakvittunum í N.L.F-búð-
ina fyrir janúarlok.
N.L.F.-búðin Týsgötu 8.
ÚTSALA
á kventöskum, ullargarni o. fl. vörum.
Verzlunin Spegillinn
Laugavegi 48.
Skrifstofufólk
Opinber stofnun óskar að fjölga við sig starfsfólki
til starfa strax eða, sem allra fyrst. Umsóknir sendist
afgr. Mbl. fyrir 23. þ.m. merktar: „Framtíðarstörf
— 3945“.