Morgunblaðið - 24.03.1963, Blaðsíða 12

Morgunblaðið - 24.03.1963, Blaðsíða 12
12 MORCVNBLAÐIÐ Sunnudagur 24. marz 1963 Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík. Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson. Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur Matthías Johannessen, Eyjólfur Konráð Jónsson. Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson. Útbreíðslustjóri: Sverrir Þórðarson. Ritstjórn: Að\lstræti 6. Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480. Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands. í lausasölu kr. 4.00 eintakih. LANDIÐ ER BETRA EN VIÐ HÉLDUM ¥ samtali því, sem blaðið átti í gær við Hákon Bjama- son, skógræktarstjóra, um áhrif tíðarfarsins í ár á skóg- ræktina í landinu, ræddi hann m.a. um innflutning trjáfræs. Eins og kunnugt væri hefð- um við aðallega sótt fræ til suðurstrandar Alaska og vesturstrandar Noregs. Skóg- ræktarstjóri komst síðan að orði á þessa leið: „Þessi innflutningur hefur fært okkur heim sanninn um það, að hinar gömlu skoðanir manna um gróðurskilyrði ís- lands voru rangar. Menn töldu landið vera heims- skautaland, eða því sem næst. Nú vitum við, að gróðurskil- yrðum hér svipar til þeirra, sem eru á suðurströnd Alaska og í norðurhéruðum Noregs. Landið er lítið eitt betra en menn héldu“. Það er vissulega ástæða til þess að gefa þessum orðum gaum. Vantrúin á landið hef- ur um aldir verið íslenzkri þjóð fjötur um fót. Menn töldu til dæmis í nokkur hundruð ár, að ekki væri hægt að rækta kartöflur á ís- landi. Svipuðu máli gegndi um skóginn. Forfeður okkar eyddu að mestu þeim skógar- gróðri, sem hér var fyrir, þegar land byggðist. Þeir brenndu hann og beittu á hann fénaði. Þegar svo merki skógræktarinnar var hafið, í þann mund sem þjóðin var að öðlast sjálfstæði og rétta efna hagslega úr kútnum, var van- trúin á hana svo rík að þorri landsmanna leit á hana sem óraunhæft föndur. ★ En síðan skógræktin tók hin hagnýtu vísindi og þekk- ingu í þjónustu sína hafa við- horf íslendinga til hennar gerbreytzt. Menn vita nú, að hér er hægt að rækta nytja- skóga og gild rök hafa verið færð að því að eftir hundrað ár munu íslendingar full- nægja timburþörfum sínum af eigin skógi. Þetta er vissulega merki- leg vitneskja um framtíðar- möguleika landsins. ísland er betra en við héldum. Við skulum ekki vanmeta þá erfiðleika, sem leiða af hinni norðlægu hnattstöðu lands- ins. En það er ástæðulaust að láta hana byrgja sér útsýn til framtíðarinnar, og viðhalda þeirri vantrú, sem byggðist á vanþekkingunni á eðli gróð- urmoldarinnar. Skógræktarstjóri minnti í ummælum sínum hér í blað- inu í gær á þau orð Valtýs Stefánssonar á aðalfundi Skógræktarfélags íslands fyr- ir 10 árum, að það væri synd að láta sólina skína á ísland á hverju sumri, og fá ekki annan gróður upp úr mold- inni en grös, sem koðnuðu niður og yrðu að Sinu á hverju hausti til lítils eða einskis gagns. Hitt væri sönnu nær að nýta sólarorkuna betur, safna henni saman með því að láta hana skína á lauf og barr trjánna, sem ykju við vöxt sinn á hverju ári og yrðu þannig að fjársjóðum, er nota mætti um alla framtíð. Það er þessi trú á landið og þessi skilningur á möguleik- um þess í skjóli nýrrar þekk- ingar og hagnýtra vísinda, sem verður að móta líf okkar og starf í vaxandi mæli. Þá mun það sannast svo að eigi verður um villzt, að ísland er betra en við sjálfir og for- feður okkar héldu. GÆFUMAÐUR ■VTaumast getur nokkrum -*■ ’ manni fallið meiri gæfa í skaut en sú að bjarga manns- lífum. Það má því með sanni segja, að Stefán Stefánsson, skipstjóri á Halkíon, sé gæfu- maður. Það hefur atvikazt svo, að hann hefur þrívegis bjargað mönnum úr sjávar- háska á skömmum tíma. Skipstjórinn á Halkíon og menn hans hafa samtals bjargað 25 mönnum. Um það sagði hann við Morgunblaðið: „Það er eins og hvert ann- að lán að geta orðið til að bjarga mönnum í sjávar- háska. Það er eins og að fá stóra vinninginn í happ- drættinu“. En þrátt fyrir gæfu skip- stjórans hefði honum sjálf- sagt ekki auðnazt að bjarga öllum þessum mannslífum, ef ekki hefði notið við tækninn- ar. Sjálfur segir hann um björgun skipsmanna af Er- lingi IV, að hann telji að hún hefði verið útilokuð, ef ekki hefði verið gúmmíbjörgunar- bátur um borð. Algerlega hefði verið vonlaust að nota trébjörgunarbát. Að því hefur stundum ver- ið vikið, að útgerðar- og skipstjómarmenn sýndu ekki ætíð nægilega aðgæzlu varð- andi björgunartæki og þau væru ekki alltaf í eins full- komnu lagi og kostur væri. Ekki veit Morgunblaðið hvort brögð eru að þessu, en ef svo er, ætti þessi síðasta björgun UTAN OR HEIMI Fyrir nokkru voru flugvélar úr bandaríska flughernum við heræfinkar í Bandaríkj- unum. Þá vildi það til að sprengja, sem varpað var úr einni flugvélinni, sprakk rétt eftir að henni -var sleppt, og stórskemmdi tvær flugvél- anna. Áhafnir vélanna vörp- uðu sér út í fallhlífum og björguðust, en fluvélarnar tvær eyðilögðust. Hér sjást vélarnar hrapandi með reykj- arstrók á eftir sér. Kaupgjaldsmalin í IMoregi Afvarlegar ÁRFERÐIÐ hePur verið fremur erfitt í Noregi upp á síðkastið. Utanríkisviðskiptin óhagsteeðari en áður, og veld- uir þar mestu um verðfallið og markaðstregðan, sem orð- ið hefur á skógarafurðunum: tréni og pappír. Sjávarútveg- urinn er vandræðabarn, og mönnuim kemur ekki saman trn hvernig eigi að lækna. hann. Óvissan um EEC — Efnahagsbandalagið — veld- ur því að menn þora ekki að ráðast í nýjar stórframikvæmd ir í iðnaðarmiálum. Og þann- ig mætti lengi telja Þó væri rangt að segja, að hagur Norð mann væri bágur. Þeir hafa m.a. 12.7 miiljón lesta ftota til þess að bjarga hag sínum. Þegar Karl Trasti, verðlags- og kaupgjaldsmálaráðherra, flutti greinargerð sína um fjárhagsmálin á þingi í haust, sagði hann skýlaust, að efna- hagur þjóðarinnar þyldi ekki nýjar kauphæikkanir, því að gera mætti ráð fyrir að verð á ýmsum helztu útflutnings- vörunum færi fremur lækk- andi en hækkandi. I sama streng tók fjármálaráðherr- ann. En nokkru síðar lét K. Nordal framkvæmdastjóri LO (Alþýðusamlbandsins) til sín heyra, og þar kvað við annan tón. Atvinnurekendur höfðu áður látið í Ijósi að þeir mundu vilja framlengja alla samninga öbreytta, en Kon- rad Nordal kvað verulegar kauphækkanir óhjákvæmileg- ar, þegar farið yrði að fjalja um þá samninga, sem renna út í vor. En þeir varða um 22Ö.000 kiauptaka hjá fyrirtækj um sem eru I atvinnurekenda- samibandinu og marga fleiri, hjá fyrirtækjum utan þess sambands, eða alls langt yfir helming allra kauptaka í land inu. — Árið hófst með 9 daga kaupdeilur fiskimannaverkfalli, þvi fyrsta í sögu Noregs. Og næst hófst verkfaíl bílstjóra og starfsmanna við áætlunarbif- reiðar. Um báða þessa aðila var það viðurkennt að þeir bæru stórum minna úr býtum en aðrir ka-uptakar og voru bráðabirgðasamninigar gerðir um kauphækkun, en endan- lega verða málin ekki afgreidd fyrr en gert er út um samn- inga annara stétta. Síðan hefur fjöldi stéttafé- Jaga sagt upp samningum og við flest þeirra hafa nýjar samningatiiraunir farið út um þúfur og félögin tilkynnt vinnustöðvun um leið og nú- gildandi samningar renna út. Sum félögin krefjast um 20% kauphækkunar. IX) virðist ekki kæra sig um að samn- ingar verði gerðir í heild fyr- ir allar stéttirnar, en að hvert stéttarsamband semji fyrir sig, en þetta hlýtur að tor- velda samningana. Svo reynd- iist það vorið 1061; þá urðu langvinnar deilur í ýmsum atvinnugreinum. ★ A.P. Östfberg, framkv.stj. vinnuveitendasamtakanna hef ur gert grein fyrir sjónarmiði vinnuveitenda. Hann bendir á að síðasta ár hafi aukning þjóðarframleiðslunnar orðið hálfu minni en næstu tvö ár- in á undan, eða 3,4%, en með- al'tal framleiðsluaukans 1050- 61 var 4%. Iðnaðarframleiðsl- an jókst um 10% árið 1960 og um 7% árið 1961, en aðeins um 3% síðasta ár og fór sí- lækkandi þegar leið á árið. í nóv. og des. var hún aðeins 1% hærri en sömu mánuði árs ins 1061. í sumum greimum er um beina kyrrstöðu eða afturför að ræða, svo sem í tréni-vinnslu, aluminiumfram leiðslu og skipasmíðum. Kaupgj aldið hefur stigið í aðsigi hraðar en framleiðslan. Með* al tímakaup fullorðinna karl- manna mun hafa verið n-kr, 7.90 síðasta ár og er’það 9.4% hærra en var 1961. Frá 1960- 62 hækkaði kaupið um 17,9% en „real-launin“ um 9,2%. A sama tíma hækkaði þjóðar- framileiðslan nettó á íbúa un» 7,8% eða minna en helming af kauiplhækkuninni og minna en „real-launin“. Bkkert land í Vestur-Evr- ópu, nema Þýzkaland og Dan- mörk, hafa haft jafn rnikl* kauphækkun, segir Östberg. Og þó var Noregur, fyrir þe&s- ar hækkanir, það landið, sen» borgaði næsthæst kaup raun- verulega, í Evrópu (aðein* Svíiþjóð var hærri). Ef vænta má stöðugs verðlags í ár verða launtakar betur haldnir en 1 fyrra þó samningar haldisl óbreyttir (því að kauphækk* anirnar giltu þá ekki nem* hluta af árinu). Og þó að samningarni* verði framlengdir hækka kaup greiðslur atvinnurekenda, vegna þess að samkv. samn- ingum hækka leyfispeninga* og iðgjöld af tryggingum. En fremur hækkar kaup kvenna smámsaman, til samræmis við kaup karla. Um þetta var samið árið 1961, segir Östberg að lokuim. ★ Atvinnurekendur bjóða framlengingu á samningun- um frá 1961. Launþegar gera kröfu um allt að 20% hækk- un, auk ýmissa fríðinda svo sem aukins sumarleyfis og sumir krefjast styttri vinnu- tíma. Það er því mikið sena skil'ur. Og það gengur áreið- anlega ekki þrautalaust að brúa bilið. En allir óska að það takist samt, án verkfalla og skaðlegrar framleiðslu- stöðvunar. Skúli Skúlason. að minna menn á nauðsyn þess að hafa á öllum skipum fullkomnustu björgunartæki og gæta þess vel, að þau séu alltaf tiltæk og í fullkomnu lagi. TVÍSAGA T^íminn ræðir oft um það, að ísland sé ódýrt ferða- mannaland og það gerir blað- ið líka í ritstjórnargrein í gær. En í sömu greininni er talað um geysilega dýrtíð hér á landi. Morgunblaðinu er spum, hvemig þetta fáist samrýmzt. Annars vegar seg- ir blaðið að hér séu vörur og þjónusta miklu ódýrari en annars staðar. Þess vegna sé landið ódýrt ferðamanna- land, en í hinu orðinu segir það að hér sé allt geysidýrt. Eina skýringin á þessu væri sú, að útlendingar fengju hér allt miklu ódýrara en íslenzk- ir menn, en ókunnugt er Morgunblaðinu um að svo sé; Þess vegna er rétt að benda Tímanum á það í allri vin- semd, að ef hann vill halda fram báðum þessum kenning- um, kenningunni um dýrtíð- ina og kenningunni um ódýra ferðamannalandið, þá sé heppilegra að gera það sitt í hvorri greininni en í sarna orðinu.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.