Morgunblaðið - 02.04.1963, Page 3

morcutsblaðið
Þriðjudagur 2. april 1963

BÆ, HÖFÐASTRÖND. — Sem
betur fer er það ekki dagleg-
ur viðburður að lifa mikinn
jarðskjálfta, og því get ég
ekki neitað, er ég "er beðinn
að segja frá viðþurðum og
viðbrögðum fólksins. Klukkan
var uim 20 mánútur gengin í
12, ég var að skrifa við borð
mitt, krakkar háttaðir og sofn
aðir en fullorðið fólik í þann
veginn að taka á sig náðir.
Ðíelsel ijósavél var þó ennþá
Björn Jónsson í Bæ.
Eins og þrumur úr noröri
Björn í Bæ lýsir jarðskjálftcinum 27. marz
í gangi, en þá dundi þetta
ofviður yfir. Það var eins og
allt' færi ai stað, húsið, ljós-
hjáknar, myndir og allt laus-
légt, brothljóð, skruðningar,
og borðið sem ég sat við tók
sinn andadans. Sem snöggvast
varð ég lamaður, ég skammast
mín ekkert fyrir að segja af
hræðslu og er varla búinn
að ná mér ennþá eftir þetta.
Fyrsta hugsun mín var að
komast út, en þá heyrði ég
sárt vein uppi á lofti en þar
sváfu börnin. í þessu dóu ljós-
in og gerðu ástandið ennþá
verra. Nú reið mest á að ná
börnunum og komast með þau
út. Hægt var að afstýra að
drengur í algjöru æði steypti
sér út um giugga ca. 4—5
metra hæð, kornbörn voru
tekin og borin út í bil. Allar
þessar eiginlegu ósjálfráðu
athafnir voru næstum búnar,
þegar þessi kippur, sem stóð'
yfir í um eina mínútu, hætti,
en svo rak hver hreyfingin
aðra svo að fólkið hafði raun-
ar litinn tíma til að jafna sig.
Þegar ég stóð úti á tröpp-
um heyrið ég þegar hræring-
arnar voru að koma eins og
þrumur úr norðri. tJm nótt-
ina var ég eitt sinn að tala
í síma við bóndann á Höfða,
sem er um 5 km hér norðar,
sagði hann mér þá að nú væri
einn kippur að koma en ca.
20—30 sekúndum síðar kom
hann hér.
Fóikið var yfix sig spennt
og vitanlega hrætt, þvi að
aldrei var að vita hvað næst
gerðist. Svipað þessu get ég
'fullyrt að gerðist á hverju
einasta heimili. Misjafnt var
þó hvað eyðilagðist eða
skemmdist, og vitanlega eitt-
hvað misjafnt hvernig fólk
tók þeissu. Sumsstaðar viar
næstum allt fólk veikt af in--
flúenzu og stökk fáklætt út
í næturkulið, börn hlupu út
næstum allsber, fólkið jafn-
vel villtist í sínum eigin hús-
um, er það ætlaði út. Þeir sem
í svona ástandi lenda geta
einir dæmt um og ímyndað
sér hvernig ástand er þar
sem virkileg alvara og voði
steðjar að við eldgos og alvar-
lega jarðskjálfta.
Allir eru sammála um að
hér hafi ekki í manna minn-
um komið eins harðir jarð-
skjálftar, og líklega má þakka
hvað vel og traustlega er nú
orðið byggt að ekki varð
meira tjón og þó skemmdust
fjöldi húsa, miðstöðvar stór-
skemmdust, dyraumbúningar
skemnfdust, myndir, klukkur
og annað lauslegt duttu nið-
ur og brotnuðu. Einna mest-
air skemmdir munu hafa orð-
ið í læknisbústaðnum, þar sem
veggir og loft sprungu illa;
gólflistar losnuðu frá veggj-
um, veggflýsar hrundu niður
í eldihúsi, miðstöð bilaði. Úr
sumum hillum í apoteki var
næstum sópað niður á gólf
og bækur úr bókaskápum út
um gólfin. Við getum hugsað
okkur hvernig er að vera í hús
um, þegar slikt og þvíiíkt geng
ur á. Sem betur fór var lækn-
ir heima hjá konu sinni og
tveim litliim dætrum. í Kaup-
félaginu hafði furðanlega litið
brotnað og skemmzt nokkrar
sprungur sáust þó í veggjum
og ljóshjáknar brotnuðu. Á
skrifstofugólfi Kaupfélagsins
stóð skjaiaskápur ca. 2—300
kg að þyngd, hann færðist
til um 15 cm. Á nokkrum stöð-
um voru konur einar heima
^með smábörn. Það er ekki
hentugt þegar svona vill til.
Á einum bæ hér ytra var
konan heima með smábörn,
maðúr hennair syðra í at-
vinnu, hún er nú mjög mikið
miður sín og eru líkur til að
taka verði þetta heimili upp
fyrir fullt og allt.
Eins og áður segir er þessi
jarðskjálíti tvímælalaust tal-
mn sá harðasti, sem hér hefir
komið í manna mmnum. Ekki
er fullikannað ennþá um
skemmdir. Talið er víst að
mikið hafi hrunið í eyjunum
á Skagafirði, en eitt er víst að
þeir, sem þetta lifðu, raunu
minnast þessa atburðar meðan
lífið endist.
Færeyskir skútukariar
í fiskvinnu í Eyjum
Mikill skortur a vinnuaíli er þar nú
— Islendingur
Framhald af bls. 24.
ið þar, sagði hann strax hvaðan
hann væri að koma, en fólkið
virtist ekkert hrætt við það. Af
greiðslustúlkan hafði bara orð á
því hve hann væri brúnn og
hraustlegur og hefði áreiðanlega
haft gott af fjallaverunni. í gær
kom Óskar svo alla leið heim
írá Genf, skipti um flugvél í
Imndon og aftur í Glasgow, þar
sem hann tók flúgvél Flugféiags
íslands.
Borgarlæknir vissi af Óskari
i Zermatt og fylgdist með ferðum
hans. Hann var mættur úti á flug
velli' og lagði fyrir Óskar beiðni
um að hann kæmi með honum í
athugun og sóttkví, allt að 2—3
vikur Óskar féllst strax á það,
kvaðst vilja gera það sem borgar
læknir teldi rétt. í húsinu þar
sem hann byggi væri fólk, sem
hann vildi ekki gera hrætt. Þótt
það væri ólán að koma heim og
fara beint í sóttkví, þá beygði
hann sig að sjálfsögðu undir það.
Borgarlæknir gaf síðan starfs
fólki Flugfélagsins fyrirmæli um
sotthreinsunarmeðferð varðandi
flugvélina, og fóru þeir Óskar
siðan af flugvellinum.
Maga ekki hefta för farþega
í þessu sambandi er rétt að
geta þess, að heilbrigðisyfirvöld
bafa enga lagalega heimild til
að hefta för farþega, sem eru
heilbrigðir, Og skv. alþjóðalög-
um hafa yfirvöldin í Zermatt
ekki heldur heimild til að kyrr
6etja heilbrigt fólk. Aðeins ef
um er að ræða ákveðna sjúkdóma
svo sem Svarta dauða, kóleru,
kúabólu og gulusótt, mega heil-
brigðisyfirvöld hafa eftirlit með
hraustu fólki, sem kemur af smit
svæðum, en geta ekki tekið það
í sóttkvi
Meðgöngutími 2—3 vikur
Varðandi sjúkdóm þann sem
upp kom í Zermatt, bacillus
typhi eða salmonella typhi, veik-
ist fólk 1—3 viKum eftir smitun.
vart í blóðinu eða á 2. viku, og
upp úr því einnig í saur og þvagi.
En sjúkdómur þessi getur verið
mjög þrálátur og jafnvel fundizt
mörgum mánuðum seinna og
örfá % sjúklinga verða smitberar
alltaf síðar, ef ekkert er að gert.
Sumir sjúklingar geta smitast
án þess að veikjast, aðrir verða
lítið veikir, en langflestir fá
mikla og langvinna hitasótt, sem
getur orðið lífshættuleg. Fúka-
lyfin hafa þó reynzt mjög vel við
þessum sjúkdómi. Smitun er aðal
lega við beina eða óbeina snert-
ingu. Faraldrar verða oftast
þannig að sjúkdómurinn berst
með vatni, mjólk eða annarri,
fæðu, sem ekki er vel soðin. Ann-
ars er bakteríuna að finna hjá
manninum sjálfum og smitast
einkum með saur. Þessvegna er
brýn nauðsyn að þvo sér vand-
lega eftir notkun salernis og áður
en matast er, þegar slíkt er á
ferðinni.
Loks má geta þess . að ekki er
vitað til að aðrir íslendingar
hafi verið í Zermatt.
Skógræktarfélag-
ið heldur
skemmtun
SKÓGRÆKTARFÉL. Reykjavík
ur heldur skemmtifund næstk.
þriðjudagskvöld og verða þar
mörg ágæt skemmtiatriði. Leik-
ararnir Árni Tryggvason og
Klemenz Jónsson munu skemmta
og ennfremur verður getrauna-
keppni. Að loknum skemmtiatrið
unum verður stiginn dans.
Allir skógræktarmenn og aðrir
er hafa áhuga á skógrækt éru
velkomnir á fagnaðinn.
Vestmannaeyjum, 27. marz: —
í vetur hefur verið hér skortur
á verkafólki eins og undanfarnar
vertíðir, einkum hefur þó skort
sjómenn.
Mjög erfitt hefur verið fyrir
báta að komast á línuveiðar og
hafa þeir orðið að notast við
íhlaupamenn í akkorði við beit-
ingu, Hins vegar voru vinnslu-
stöðvarnar allvel settar með fólk
í byrjun vertíðar.
Nýr bátur
Akureyri, 1. marz
VÉLBÁTURIN N Pálmi EA 21
hljóp af stokkunum í Slippstöð
inni hf. á Akureyri á laugardag
inn. Eigendur eru: Georg Vig-
fússon og Gunnlaugur Sigurðsson
Valves Kárason og Stefán Snæ-
laugsson til heimiiis á Árskógs-
strönd og Litla-Arskógssandi, en
þaðan verður báturinn gerður
út.
Pálmi er 18 smálestir á stærð
teiknaður af Þorsteini Þorsteins-
syni skipasmíðameistara og smíð
aður undir hans stjóm.
Aflvél er Volvo-Penta 134 ha
dieselvél. v
Báturinn er búinn dýptarmæli
Og línuvindu af nýrri gerð, sem
dregur línuna sjaif og hringar
hana niður.
Vinda þessi er framleidd í Vél
smiðju Guðmundar J. Sigurðs-
sonar á ÞingeyrL
Þegar bátarnir fóru á netaveið
ar vahtaði marga þeirra 2—3
menn til að hafa fulla skipshöfn
og varð það helzt til bjargar að
fara í stöðvarnar og tína þaðan
þá menn, sem vantaði.
Nú er svo komið, ef afli glæðist
að ráði, að stöðvarnar verða mjög
illa settar með fólk, þótt margir
fari á kvöldin og vinni fram eftir
nóttu, þrátt fyrir að þeir séu í
annarri vinnu á daginn.
Hér lágu í gær tvær eða þrjár
færeyskar skútur, sem eru á
handfæraveiðum, en gátu ejcki at
hafnað sig vegna veðurs. Skips-
menn fóru í gær í vinnu hjá fisk
vinnstustöðvunum og verða þar
einnig í kvöld. — Bj. Guðm.
Kjósarsýsla
SJÁLFSTÆÐISFÉLAGIÐ „Þor-
steinn Ingólfsson,'“ heldur fund
n.k. föstudag 5. apríl að Hlé-
garði, kl. 21.
Dagskrá:
Kosning fulltrúa á Landsfund.
Ávörp flytja, Sverrir Júlíus-
son og Oddur Andrésson.
AKRANES
MUNIÐ spiiakvöld Sjálfstæðis-
félaganna að Hótel Akranesi í
kvöld kl. 8.30 (þriðjudag).
SI/VKSTEIMAR
Að greiða at’.væði
með grjóti
Moskvumálgagninu hér á ts-
landi hefur enn einu sinni orðið
á mikil skyssa. Sl. sunnudag
birti það forystugrein um inn-
göngu íslands í Atlantshafsbanda.
lagið, sem Alþingi samþykkti 30.
marz árið 1949. Við það tækifæri
afhjúpuðu umboðsmenn Moskvu-
valdsins hér á íslandi rækilega
ofbeldiseðli sitt. Þeir hófu grjót
kast á Alþingi þar sem það sat
að störfum og ræddi öryggismál
landsins. Kommúnískur skríll
reif grjót úr fótstalli styttu Jóns
Sigurðssonar á Austurvelli og lét
hraungrýtið fljúga um borð og
bekki Alþingis. Það hefur síðan
verið kallað að „greiða atkvæði
með grjóti“. Þegar kommúnista
skorti rök og þeir sáu, að lýðræðis
flokkarnir á Alþingi voru þess al
ráðnir að ísland skyldi ganga i
varnarbandalag vestrænna þjóða,
þá gripu umboðsmenn Mosku-
valdsins til grjótsins.
En það dugði ekki. Alþingi sara
þykkti inngöngu íslands í Atlants
hafsbandalagið með lýðræðisleg
um hætti og kommúnistar hluiu
fyrirlltningu alþjóðar fyrir grjót-
kastið og hina svívirðilegu árás
á löggjafarsamkomu þjóðarinnar.
Fólkið varði Alþingi
Kommúnistar ætluðu sér að
hindra það með ofbeldi, að AI-
þingi samþykkti aðild íslands að
varnarbandalagi hinna vestrænu
þjóða. En ofbeldisárás þeirra
strandaði ekki aðeins á fámennri
lögreglu, sem varði löggjafarsam
komuna, heldur einnig á nokkur
hundruð ungum Reykvíkingum,
sem skipuðu sér um Alþingishús-
ið og vörðu það fyrir árásarskríl
kommúnista. Þetta unga fólk
hafði ekkert til þess að verja sig
með. Það skipaði sér aðeins í þétt
an hóp umhverfis Alþingishúsið
og stóð þar og varnaði kommún-
istum inngöngu. Grjóthríð og skít
kast kommúnista dundi á þessu
fólki, en það hopaði hvergi. Það
var ekki hinum kommúnísku árás
arseggjum að þakka að ekki urðu
stórslys af grjótkasti þeirra og of
beldisaðgerðum.
Kommúnistar ættu að hafa vit
á því að minnast ekki á atferli
sitt 30. marz 1949. Árás þeirra á
Alþing þá er gleggsta sönnun
þess, að kommúnistar hér eru ná
kvæmlega eins og skoðanabræður
þeirra í öðrum löndum. Þeir svíf
ast einskis og æðsta takmark
þeirra er að „greiða atkvæði með
grjóti“, þegar þeir þurfa á að
halda og telja sér það henta.
Sneru mynd
Jóns Sigurðssonar
Inni í einu herbergi Alþingis-
hússins stendur lítil brjóstmynd
af Jóni Sigurðssyni forseta. Að
þessari mynd laumaðist einn af
flugumönnum kommúnista 30.
marz 1949 og sneri henni við, lét
andlit forsetans snúa til veggjar.
Þetta fanns Moskvumönnum mik
ið afrek og lofsungu „afreksmann
inn“ af miklurn móði.
En íslendingum fannst þetta
smánarlega tiltæki kommúnista
táknrænt um eðli þeirra og inn-
ræti. Þeir gátu ekki séð litla högg
mynd af mestu frelsishetju þjóð-
arinnar í friði. Þeir þurftu endi-
lega að skeyta skapi sinu á brjóst
mynd forsetans, eftir að þeir
höfðu látið skril sinn greiða at-
kvæði með grjóti úr fótstalli
styttu hans úti á Austurvelli.