Morgunblaðið - 01.05.1963, Blaðsíða 2

2
MORC.VNBL AfílB
Miðvikudagur 1. maí 1963
Guðmundur Jónsson
Gunnar Eyjólfsson
— Alþýða Rvikur
Framhald af bls. 1.
Þá munu listamennirnir Guð-
mundur Jónsson, óperusöngvari
og Gunnar Eyjólfsson, leikari,
koma fram.
Lúðrasveit Reykjavíkur leikur
á milli atriða.
í kvöld gengst Fulltrúaráð
verkalýðsfélaganna fyrir dans-
leikjum í 4 samkomuhúsum
borgarinnar og eru þeir auglýst-
ir á öðrum stað hér í blaðinu.
í tilefni dagsins kemur út í
dag í fyrsta skipti vandað tíma-
rit um verkalýðsmál, sem Full-
trúaráð verkalýðsfélaganna gef-
ur út. Kostar ritið aðeins 10 kr.
og verður selt á götum borgar-
innar ásamt 1. maí merki Full-
trúaráðsins.
Fulltrúaráð verkalýðsféiag-
anna hefur í áratugi staðið fyrir
hátíðahöldum verkalýðsins í
Reykjavík 1. maí. Eftir síðasta
Alþýðusambandsþing komust
kommúnistar í vonlausan minni
hluta í Fulltrúaráðinu og var því
Ijóst, að þeir gátu ekki lengur
misnotað 1. maí til áróðurs í
nafni verkalýðshreyfingarinnar.
Vegna væntanlegra kosninga
lagði forysta kommúnistaflokks-
ins höfuðáherzlu á, að fá tæki-
færi til að koma áróðri sínum á
framfæri 1. maí og var reynt að
fá fjölmörg verkalýðsfélög til
þátttöku í hátíðahöldum á þeirra
vegum. Sú tilraun tókst ekki
betur en svo, að ekkert verka-
lýðsfélag hefur á lögmætan hátt
samþykkt þátttöku í slíkum há-
tíðahöldum. Þá var gripið til þess
ráðs .að fá nokkra einstaklinga
úr stjórnum verkalýðsfélaga til
að auglýsa hátíðahöld kommún-
ista. Fengust til þess menn úr
9 af 38 verkalýðsfélögum, sem
aðild eiga að Fulltrúaráði verka-
lýðsfélaganna í Reykjavík.
Það er þessi hópur, sem kall-
ar sig nú „1. maí nefnd“ og boð-
ar til kröfugöngu og útifundar
í dag. Þarf að leita allt til fyrstu
ára kommúnistaflokksins til að
finna dæmi um jafnaugljósa
klofnings- og sundrungarstarf-
semi í samabndi við hátíðisdag
verkalýðsins.
Alþýða Reykjavíkur hefur val
ið heildarsamtökum sínum for-
ystu, sem á málefnalegan hátt
vinnur að hagsmunum verka-
lýðsins.
Pólitísk áróðursstarfsemi er
henni fjarri skapi á hátíðisdegi
verkalýðsins.
REYKVÍSKIR LAUNÞEGAR!
HÖFNUM KOSNINGA-
BRÖLTI KOMMÚNISTA
FJÖLMENNUM A
LÆKJARTORG.
Þingkosningarnar í Ítalíu:
Kristilegir demókratar tapa fylgi
Kommúnistar og Frjáfslyndir
auka atkvæðamagn sitt
Róm, 30. apríl (AP).
I DAG voru kunn úrslit þingkosn
inganna í Ítalíu, sem fram fóru
í gær og fyrradag. Kommúnistar
og Frjálslyndir juku fylgi sitt
meir, en gert hafði verið ráð
fyrir, en flokkur Fanfanis, for-
sætisráðherra, Kristilegi demó-
krataflokkurinn, fékk eins og AP
kemst að orði, verstu útreið, sem
hann hefur fengið í þingkosning-
um frá því að ítalia varð lýðveldi
að lokinni siðari heimsstyrjöld-
inni. Kosið var sérstaklega til öld
ungadeildar og fulltrúadeildar, og
í báðum deildum minnkaði fylgi
KristUegra demókrata um 4%.
Hafa þeir nú 38,3% í fulltrúa-
eidldinni, en 37.2 í öldungadeild-
inni. Frá því að ftalía varð lýð-
veldi hafa nú í fyrsta skipti tyeir
vinstrisinnaðir flokkar, Nenni-
sósíalistar og Kommúnistar sam
anlagt meira atkvæðamagn, en
Kristilegir demókratar, eða um
40%. Þessir flokkar voru eitt sinn
sameinaðir.
Hlutfáll atkvœöa % öldunga-
deildinni (í svigum hlutfaU %
Jcosningunum 1958):
Kristilegir
demókratar 37,2% (41,2%)
Kommúnistar 25,5% (21,8%)
Frjálslyndir 7,5% ( 3,9%)
Repúblíkanar 0,8% ( 1,4%)
Jafnaðarmenn
(Saragt)
Nenni-sósíalistar
Konungssinnar
Fasistar
Aðrir flokkar
6,3%
14,0%
2,6%
5,2%
0,9%
HlutfaU atkvæöa í
deildinní (% svigum hlutfall í
kosningunum 1958):
Kristilegir
demókratar 38,3% (42,3%)
Kommúnistar 25,3% (22,7%)
( 4,4%)
(14,1%)
( 5,2%)
( 4,3%)
( 3,7%)
fulltrúa-
r _
F.I. vantar Douglas
DC-3 fyrir Fær-
eyjaflugið
FLUGFÉLAG íslands vinnoir nú
að því að fé leigða flugvél af
gerðinni Douglas, DC-3, fyrir
væntanlegt Færeyjaflug.
Flugfélagið á nú þrjár vélar
af gerðinni Douglas, DC-3, en
má enga þeirra xnissa fyrir Fær-
eyjaflugið vegna flugs hér inn-
anlands svo og Grænlandsflugs-
ins. Ein þessara véla er útbúin
með skíðum.
Frjálslyndir 7,0% ( 3,5%)
Repúblíkanir 1,4% ( 1,4%)
J afnaðarmenn
(Saragat) 6,1% ( 4,6%)
Nenni-sósíalistar 13,8% (14,2%)
Konungssinnar 1,7% ( 4,3%)
Fasistar 5,1% ( 4,7%)
Aðrir flokkar 1,3% ( 1,8%)
• Óvænt úrslit
Úrslit kosninganna komu mjög
á óvart því ekki hafði verið gert
ráð fyrir miklum breytingum á
fylgi flokkanna. Þeir, flokkar,
sem fylgja vinstri stefnu Fanfan-
is, forsætisráðherra hafa enn
meirihluta í báðum deildum þó
að þeir hafi tapað atkvæðum.
108 tonn af þorski
til Akraness í gær
Akranesi, 30. apríl.
HEILDARÞORSKAFLINN hér í
gær varð 108 tonn. Aflahæstir
voru Sigurður með 22 tonn, Nátt-
fari 16.8 tonn og Sæfari 16.4 tonn.
Höfrungur II landaði í' gær-
kvöldi 160 tunnum síldar og í
morgun landaði hann 70 tunnum,
sem hann fékk í Forinni kringum
Skagabæj arklett.
Það fréttist að Gullborg hefði
fengið í morgun 300 tunnur sild-
ar austan Vestmannaeyja. Síld-
arbátar héðan lögðu þegar af stað,
en stönzuðu eitthvað á Hrauns-
vík, þar sem Guðmundur Þórðar-
son hafði fengið 100 tunnur.
— Oddur.
Bæði Kommúnistar og Frjálslynd
ir eru mótfallnir stefnu Fanfanis,
en ástæðurnar eru óskyldar.
Kommúnistum finnst Fanfani
ekki vera nægilega langt til
vinstri, en Frjálslyndir eru mun
hægri sinnaðri en hann.
Eins og sjá má af hliutfallstöl-
unum juku Kommúnistar fylgi
sitt um tæp 4% í báðum deildum.
Þegar úrslitin voru kunn sagði
leiðtogi þeirra, Palmiro Togliatti:
„Þetta er raunverulegur sigur“.
Við öldungadeildarkosningam-
á kjörskrá, en þar miðast kosn-
ar voru tæpar 29 milljónir manna
ingaaldur við 25 ár. Við full-
trúadeildarkosningar voru tæpar
34 millj. á kjörskrá, en kosninga-
aldur til þeirrar deildar miðast
við 21 ár.
Vegna aukins kjósendafjölda
frá því í kosningunum 1958, hef-
ur sætum á þingi verið fjölgað
úr 596 í 630. í öldungadeildinni
voru áður 246 sæti, en eru nú
315. Þar af fá Kristilegir dernó-
kratar nú 133 sæti, þeir höfðu
áður 123 sæti og til þess að halda
hlutfallslega jafn mörgum sætum
nú og áður, hefðu þeir þurft að
fá 158 sæti. Aðrir flokkar hlutu
eftirfarandi sætafjölda í öldunga-
deildinni (það, sem þeir höfðu
áður í sigum): Kommúnistar 85
(60), Nenni-sósíalistar 44 (37),
Jafnaðarmenn 14 (5), Frjálslynd-
ir 19 (4), Fasistar 15 (8), Kon-
ungssinnar 2 (7), Aðrir flokkar 3
(2).
Eins og kunnugt er hafa Kristi-
legir demókratar, Jafnaðarmenn
og Repúblíkanar, átt sæti í stjórn
Ítalíu frá 1958 og fyrir ári sam-
þykktu Nenni-sósíalistar að
styðja stjórnina án þess að fá sæti
í henni.
SAS hefur
ferðir með
skrúfuvélum
1. okt.
í VIÐTALI við aðalforstjóra
SAS, Karl Nilsson, sem birt-
ist í sænska blaðinu Dagens
Nyheter fyrir skömmu, ræðir
hann ma.. ferðir yfir N.-Atl-
antshaf með skrúfuvélum.
Sem kunnugt er hyggst SAS
hefja slíkar ferðir á hausti
komanda og skýrði Nilsson frá
því, að frá 1. okt. n.k. myndi
SAS fljúga fjórum sinnum í
viku til Bandaríkjanna með
skrúfuvélum af gerðinni DC-
7C og á sama verði og Loft-
leiðir.
Iðnskóli llafnar-
f jarðar 35 ára
IIAFNARFIRÐI — Iðnskólanum
var sagt upp 30. marz og lauk
þá 35. starfsári skólans. Var
hann rekinn frá stofnun af Iðn-
aðarmannafélagi Hafnarfjarðar
og allt tiil 1955, en þá var hann
gerður að dagskóla og rekinn af
ríki og bæ.
Skólastjórar hafa verið fjórir,
sá fyrsti Emil Jónsson ráðherra,
og núverandi Sigurgeir Guð-
mundsson. Flutti hann skýrslu
skólans og afhenti einkunnir og
verðlaun, þeim er bezt stóðu sig.
í vetur voru 137 nemendur í
skólanum og luku 25 burtfarar-
prófi. Hæsta einkunn hlaut Jó-
hannes Einarsson frá Sebbergi,
sem er í vélvirkjun, 9,39, Guðrún
Jóhannsdóttir (hárgreiðslu) 9,15
og Birgir Guðmundsson (raf-
vélavirkjun) 9,05.
Cat skapað hófaábyrg'ó
EINS OG skýrt hefur verið frá
í Mbl. hefur Oddi Thorarensen
verið veitt lyfsöluleyfi í Lauga-
vegsapóteki. Byggist sú leyfis-
veiting m.a. á því, að í lyfsölu-
leyfi sínu var Stefáni Thoraren-
sen eiganda Laugavegsapóteks,
veittur ríkari réttur til að hafa
áhrif á val eftirmanns sins en
öðrum lyfsölum. Þó var eiganda
Akureyrar Apóteks veittur hlið-
stæður réttur og einnig nýtur
Reykjavíkurapótek algjörrar sér-
stöðu meðal lyfjabúða.
Algjör sérstaða
Vegna þeirra skrifa, sem birt-
ust í Tímannm í gær um þessa
leyfisveitingu, þykir rétt að
drepa á nokfera höfuðþætti þessa
máls.
Ægir kannar
Islands og
VARÐSKIPH) Ægir lagði af
stað í gær í leiðangur á vegum
Fiskideildar Atvinnudeildar Há-
skólans. Verður kannað hafsvæð
ið millí íslands og Grænlands,
með sérstöku tilliti til útbreiðslu
þorskeggja og seiða, karfaseiða,
dýrasvifs, plöntusvifs og hita og
seltu sjávar o.fl. atriðL
Leiðangur þessi er þáttur ís-
lamds í allþjóðlegri samvinnu um
rannsóknir á hafsvæðinu frá ís-
landi meðfram ströndum Græn-
lands allt til Nýfundnalands.
Megintilgangur þessara við-
tæku leiðangra er að kanna út-
breiðslu og rek þorskeggja og
seiða .svo og karfaseiða og dýra-
svifs, með sérstöku tilliti til
strauma og setis.
í þessum rannsóknum takra
þátt, auk íslendinga, Norðmenn,
Danir, Rússar, Þjóðverjar, Frakk
svæðið milli
Grænlands
ar, Englendingar, Skotar og
Kanadamenn. Farnar verða þrjár
yfirferðir yfir fyrmefnt haf-
svæði með 4—5 skipum saim-
timis. Fyrstu yfirferð er nú lok-
ið og önnur yfirferð að hefjast,
sú seim íslendingar taka þátt í.
Auk Ægis taka þátt í þessari
yfirferð skip frá Þýzkalandi,
Danmörku og Kanada.
Á vegum Fiskideildar taka
þátt í þessum leiðangri: Dr.
Jakob Magnússon, leiðangurs-
stjóri, Jutta Magnússon, fiski-
fræðingur, Mag. scient. Ingvar
Hallgrímsson, fisikifræðingur,
Dr. Svend Malmiberg, sjófræð-
ingur, Sigrún Sturlaugsdóttir,
Sigtryggur Guðmundsson, Guð-
miundur Sv. Jónsson og Stefán
M. Stefánsson.
Skipstjóri á Ægi er Haraidur
Björnsson, skipherra.
í lyfsöluleyfi því, sem Stefáni
Thorarensen var veitt hinn 12.
febrúar 1919 „er honum heitið
því, ef hann vill selja og fær
kaupanda að lyfjabúðimni, þá
skuli kaupandinn fá lyfsöluleyf-
ið, ef hann fullnægir þeim skil-
yrðum, sem til þess þurfa að
vera lyfsali hér á landi, enda
mælir landlæknir með að hon-
um sé veitt leyfið".
Deilt er um, hvað í þessu loi-
orði felst, og hugsanlegt er, að
skapazt geti bótaábjrrgð á hend-
ur ríkissjóðs, ef öðrum en Oddi
Thorarenæn hefði v.erið veitt
leyfið. Engin ástæða er til að
hætta á neitt í því efni. Enda
getur að sjálfsögðu ekki farið á
milli mála, að slik fyrirheit eru
ekki gefin af hálfu hins opin-
bera nema til þess sé ætlazt, að
tillit sé til þeirra tekið.
Það liggur ljóst fyrir, að í
umsögn sinni um umsækjendur
talidi landlæknir Odd Thoraren-
sen hæfan. Má auk þess benda
á, að hann hefur hvað eftir ann-
að veitt Laugavegsapóteki for-
stöðu í fjarveru föður síns. Fer
því fjarri því að um misbeitingu
á embættisvaldi sé að ræða þótt
honum sé veitt lyfsöluleyfið, eins
og Tíminn fullyrðir. Þá er algjör
liega út í hött að vitna til hinna
nýju lyfsölulaga í þessu efni, eina
og gerf var í Tímanum, þar sem
þau taka ekki gildi fyrr en 1.
júlí n.k. og geta því engin áhrif
haft á þessa leyfisveitingu,
hvorki til eða frá. Auk þess gát
heilforigðismálaráðherra sérstak-
lega um þá sérstöðu, sem eig-
endur Lauga-vegsapóteks og
Stjörnu Apóteks hafa í þessu
efni við umræðurnar á Alþingi
um nýju lyfsölulögin og gerði
grein fyrir þeim forréttindum,
sem í leyfishréfum þeirra felast.
/* NA /5 hnútor
/ S V 50 hnutar
K SnjóAomo
» ÚSi -*■
7 SJtírir
5 Þrumar
m*z,
KuUoM
Hitotkit
H HmS |
t- tmáj
HÆÐIN yfir Grænlandi hélzt en sunnan lands var hægur
lítt breytt í gær og allhvöss vindur og birti upp úr hádegi.
NA-átt var víða norðan lands Lægðirnar fóru hver eftir
með snjókomu og vægu frosti aðra austur fyrr sunnan land.