Morgunblaðið - 04.07.1963, Blaðsíða 12

12
JUORCV1SBLAÐ1Ð
Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sígurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðs-lstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 4.00 eintakib.
FUGLAR HIMINSINS
¥ Fuglabók Almenna bóka- *
félagsins er frá því skýrt,
að alls hafi sézt hér á landi
230 tegundir fugla, en þar af
eru aðeins 75 tegundir varp-
fuglar. Hitt eru fargestir,
vetrargestir eða flækingar.
Það sýnir vaxandi áhuga ís
lendinga á fuglalífi landsins,
að þessi bók skyldi seljast
mest allra bóka á sl. ári.
En það er ekki nóg að ís-
lendingar viti hve margar
tegundir fugla eru í landi
þeirra. Við þurfum að þekkja
þessa fugla. Fuglaríkið er
veröld út af fyrir sig, full af
dásemdum, lífi og tilbreyt-
ingu. íslenzk skáld hafa kveð-
ið fögur ljóð um fuglana, um
lóuna og rjúpuna, um álftina
og spóann, um æðarkolluna
og skógarþröstinn, um hrafn-
inn og örninn. Fyrstu ljóðin
sem íslenzk börn hafa lært
hafa oft verið um fugla. Hin-
ir fáu staðfuglar hafa í þús-
und ár verið hjartfólgnir vin-
ir ungra og gamalla í þessu
norðlæga landi og farfuglun-
um hefur verið fagnað af
miklum innileik á hverju
vori. Þeirra hefur verið sakn-
að, þegar vetur gekk í garð og
þeir voru farnir til suðlægari
landa, meðan krummi gamli
og snjótittlingurinn þreyðu
þorrann og góuna með fólk-
inu heima á Fróni.
Kennum börnunum að
þekkja fuglana, lærum það
sjálf. Það er dásamleg tóm-
stundaiðja að sitja á sumar-
degi úti í lyngi vöxnum mó-
um og virða fyrir sér líf og
baráttu mófuglanna, hlusta á
spóann og hrossagaukinn,
fy^gjast með baráttu þessara
litlu borgara fuglaríkisins fyr
ir lífinu og við margvíslegar
hættur, sem alls staðar steðja
að. —
Fuglaríkið er dýrðlegur
heimur, lem öllum er opinn,
sem kynnast vill dásemdum
hans. Lítill fugl á steini eða
í kjarri er merkilegt rann-
sóknarefni, sem býður upp á
fjölbreytta skemmtun og un-
að. Þess vegna ættu sem flest-
ir að taka Fuglabókina með
sér í ferðalög sín eða sumar-
frí. Með hjálp hennar er auð-
velt að kynnast fuglunum,
vita hverjir þeir eru, gleðjast
með þeim og njóta samvist-
anna við þá.
UMBURÐARLYNDI
VIÐ DÓNA'
Jón Á. Gissurarson, skóla-
stjóri, ritaði sl. sunnudag
grein hér í blaðið, þar sem
hann ræddi ýmis vandamál
æskunnar. Var margt vel og
réttilega sagt í þessari grein
skólastjórans. í sambandi við
ferðalög unglinga lagði hann
áherzlu á að góðir og ábyrgir
fararstjórar væru til eftirlits
og stjórnar. Ráðlagði hann
foreldrum að hafa gát á, hver
bæri ábyrgð á þeim ferðum
sem börn þeirra kynnu að
taka þátt í.
Þetta er vissulega rétt.
Stjórnlaus ferð unglinga er
hættuför, sem býður heiiri
alls konar upplausn og víxl-
sporum. Þess vegna eru góð-
ir og áreiðanlegir fararstjórar
nauðsynlegir í hverri för.
Jón Gissurarson ræðir
nokkuð um ókurteisi og
kemst þá m.a. að orði á þessa
leið:
„Umburðarlyndi íslendinga
við dóna er furðulegt. Siðleys
ingjum helzt óátalið að eyði-
leggja skemmtun fjölda frið-
sams fólks. Með öðrum þjóð-
um tækju óbreyttir borgarar
höndum saman og vikju þess-
um rustalýð til hliðar. Fyrir
nokkrum árum hófust ung-
mennafélög landsins handa,
keyptu sér væna tunnusekki
til þess að stinga ofurölva
mönnum í, og þannig forða
þeim frá að verða sér og öðr-
um að tjóni. Brá þá svo við,
að þessi lýður fór að hafa
hægt um sig, en þá risu ýmis
blöð upp á afturlappirnar —
virðingu fyrir manninum
væri misboðið. Þeir eiga ekki
litla virðingu skilið, þessir
herrar!“
Fyllsta ástæða er til þess
að hugleiða þessi ummæli
skólastjórans. Það er gömul
saga og ný, að örfáir siðleys-
ingjar eyðileggja oft skemmt
un fyrir friðsömu og heiðar-
legu fólki. Slíkum mönnum
ber ekkert umburðarlyndi að
sýna. Þeir eru friðarspillar,
sem ber að víkja burtu af op-
inberum stöðum. Umburðar-
lyndi við dóna er misskilin
linkind, sem bitnar að óþörfu
á þeim, sem koma fram af
háttvísi gagnvart samborgur-
um sínum.
SKULDIR SÞ
¥ ræðu, sem Thor Thors,
■*■ sendiherra íslands hjá
Sameinuðu þjóðunum, flutti í
fjármálanefnd samtakanna
24. júní sl., skýrði hann m.a.
frá því, að vangreiðslur með-
limaþjóða vegna friðunarað-
gerðanna í Kongó og nálæg-
um Austurlöndum næmu nú
um 100 millj. dollara. Ekkert
samkomulag hefur ennþá
náðst um hvernig þessar
skuldir skuli greiðast, en
aukaþing Sameinuðu þjóð-
anna hefur hins vegar sam-
Fimmtu'dagw 4. júlí 1963
Komimar fjórar, sem Jemenbúar handtóku, en slepptu nær samstundis. Þær eru frá vinstri:
Patricia Ineson 37 ára, Iris Mountstephen 24 ára, FredaBass 41 árs og Marie Carpenter
38 ára. —
22 Bretar handteknir í Jemen
FYRIR nokkrum dögum voru
22 Bretar handteknir í Jemen.
Voru þeir á heræfingu í Aden
skammt frá landamærum Jem
en og villtust inn yfir landa-
mærin. 44 menn og konur
tóku þátt í æfingunum og
voru þau öll klædd einkennis-
búningi brezka hersins. Þegar
hópurinn villtist yfir landa-
mæri Jemen, hófu Jemenbúar,
sem þar voru á verði, skot-
hríð. Fjórir Bretar létust af
skotum Jemenbúa og tveir
særðust lítillega. Hluta hins
brezka hóps tókst að flýja aft-
ur til Aden, en 22 voru hand-
teknir, þar á meðal 4 konur.
Jemenbúarnir hættu skot-
hríðinni, er þeim varð Ijóst,
að konur voru í brezka hópn-
um, konunum, sem þeir tóku
til fanga, slepptu þeir nær
samstundis. Karlmennina
þeir á brott frá landamærun-
um og síðast er fréttist af
föngunum, voru þeir á leið
til borgarinnar Taiz. Haft er
eftir áreiðanlegum heimildum,
að þar yrðu þeir látnir lausir.
Bæði í Englandi og Aden er
þessi atburður litinn mjög al-
varlegum augum. Hefur þess
verið krafizt af stjórn Jemen,
að hún láti fangana lausa þeg-
ar í stað. Bæði Thorneycroft
varnarmálaráðherra og Home
lávarður, utanríkisráðherra,
hafa gefið yfirlýsingar um
málið í málstofum brezka
þingsins og lofað nákvæmri
rannsókn.
Stjórnarandstaðan bar fram
harðorða gagnrýni vegna at-
burðarins og spurði m.a. hvort
herinn í Aden væri svo aum-
ur, að hann gæti ekki léð her-
mönnum, sem ferðast um eyði
mörkina, landabréf.
Þegar Bretarnir voru hand-
teknir, var forseti Jemen, Ab-
dullah el Sallal, staddur í
Egyptalandi í opinberri heim-
sókn. Er hann frétti um hand-
tökuna hélt hann samstundis
heimleiðis og með honúm í
förinni var yfirmaður hers
Egyptalands, Abdel Hamik
Amer.
Frá því að byltingin var
gerð í Jemen, hefur stjórnin
sakað Breta um tilraunir til
afskipta af málefnum lands-
ins, og sama daginn og Bret-
arnir voru handteknir, bar
Jemen fram mótmæli á vettt-
vangi Sameinuðu þjóðanna.
Segir í mótmælaorðsending-
unni, að Jemen hljóti að krefj-
ast þess, að Öryggisráðið verði
kallað saman, hætti Bretar
ekki yfirgangi í landinu.
Stjórn Jemen tekur ekki trú-
anlega þá skýringu, að Bret-
arnir hafi villzt inn fyrir
landamærin.
„Þriðji maðurinn77
sem hvarf í vetur
er sagður hafa komið Burgess og
MacLean úr landi
þykkt, að framlengdur skuli
tíminn til sölu á skuldabréf-
um samtakanna til 31. desem-
ber þ. á. Með þessari skulda-
bréfasölu er stefnt að því að
afla nægilegs framlags til
þess að ráða fram úr fjárhags
öngþveiti samtakanna. Það
er vissulega rétt sem Thor
Thors segir í fyrrgreindri
ræðu sinni, að brýna nauðsyn
ber til þess að forðazt verði
í framtíðinni að Sameinuðu
þjóðirnar komist aftur í jafn
alvarlega og hættulega fjár-
hagsörðugleika og nú blasa
við þeim.
Þessir erfiðleikar spretta
að sjálfsögðu af því, að Rúss-
ar og nokkrar fleiri þjóðir
hafa skorizt úr leik, þegar
greiða átti kostnaðinn við
friðunaraðgerðir þær, sem
Sameinuðu þjóðirnar hafa
orðið að takast á hendur.
London, 1. júlí — AP — NTB
EDWARD Heath, varautan-
ríkisráðherra Breta, lýsti því
yfir í brezka þinginu í dag, að
blaðamaðurinn Harold Phil-
by, sem hvarf í Líbanon í
janúar sl., hafi verið „þriðji
maðurinn“ í Burgess-MacLe-
an njósnamálinu illræmda,
sem uppvíst varð um 1951.
Burgess og MacLean flúðu á
sínum tíma til Sovétríkjanna, er
rannsókn var að hefjast í máli
þeirra. Er Philby, sem var á sín-
um tíma starfsmaður brezku
upplýsingaþjónustunnar, talinn
hafa varað þá við í tæka tíð,
þannig, að þeim tækist að kom-
ast á brott.
Philby, sem hefur verið blaða-
maður undanfarin ár, hefur unn-
ið fyrir tvö af þekktustu blöðum
í Bretlandi, „The Observer“ og
„The Economist". Hann var bú-
settur í Líbanon, en hvarf þaðan
fyrr á árinu. Hefur síðan ekkert
til hans spurzt, þar til nú fyrir
skömmu, að eiginkona hans fékk
þau skilaboð, að hann væri í A-
Evrópu.
Fréttamenn í Moskvu gengu í
dag á fund Guy Burgess, sem þar
býr nú, og inntu hann eftir því,
hvort Philby hefði verið sá, sem
gerði þeim kleift að komast úr
landi, og forðast refsingu. Kvað
hann það ekki vera.
Yfirlýsing Heaths í þinginu er
þó á annan veg, eins og fyrr
greinir.