Morgunblaðið - 28.08.1963, Qupperneq 12

12
MORCUNBLAÐIÐ
r Miflvikudagur 28. ágúst 1963

Otgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Otbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðilstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 4.00 eintakib.
ABYRGÐARLAUS
HENTISTEFNA
Blökkumannaleiðtoginn A. Philip Randolph skýrir fyrir þingmönnum ástæðurnar fyrir þvi,
að forsvarsmenn mannréttinda nna eru að skipuleggja mann réttinda kröfugönguna. Hann
lagði áherzlu á, að tilgangurinn væri ekki einvörðungu að auka frelsi blökkumanna, heldur
væri ætlunin einnig að losa Ameríku við þann smánarblett að teljast fyrsta flokks þjóð, sem
léti ekki kynþáttamisiétti við- gangast. (63—3558).
Kref jost jaf nréttis
l?yrir alþingiskosningarnar
vorið 1956 lýsti Fram-
sóknarflokkurinn því yfir, að
segja bæri varnarsamningn-
um við Bandaríkin upp og
reka varnarliðið úr landi. 1
samræmi við þetta höfðu
Framsóknarmenn ásamt
kommúnistum forystu um
samþykkt þingsályktunartil-
lögu á Alþingi, þar sem þessi
ákvörðun var áréttuð. Kosn-
ingunum lauk og vinstri
stjórnin var mynduð undir
forystu Framsóknarmanna og
með þátttöku kommúnista.
En þá var það skoðun for-
ystumanna Atlantshafsbanda
lagsins að vörnum íslands og
hins frjálsa heims væri teflt
í hættu með því að reka varn-
arliðið héðan burtu.
Nú voru Framsóknarmenn
komnir í ríkisstjórn og höfðu
þar meira að segja forystu.
Þá var áhuginn fyrir brott-
rekstri varnarliðsins allt í
einu gufaður upp eins og dögg
fyrir sólu. Vinstri stjórnin
samdi nú um áframhaldandi
dvöl varnarliðsins á íslandi
um ótiltekinn tíma og lét
meira að segja borga sér álit-
lega fúlgu í dollurum fyrir
vikið. Engum íslendingi dylst
því, að varnarliðið situr nú
í landinu á ábyrgð Framsókn
armanna og kommúnista, sem
áttu sæti í vinstri stjórninni,
og hreyfðu hvorki legg né lið,
þrátt fyrir samninginn um á-
framhaldandi dvöl varnarliðs
ins um ótiltekinn tíma.
Nú tala Framsóknarmenn
mjög um undanlátssemi nú-
verandi ríkisstjórnar við
„hershöfðingja NATO“. End-
umýjun og nýbygging olíu-
geyma í Hvalfirði er nú að
áliti Framsóknarmanna allt í
einu orðin sönnun þess, að nú
verandi ríkisstjórn íslands sé
alger undirlægja NATO-hers-
höfðingjanna!!
*
Ekkert sýnir betur hina á-
byrgðarlausu og samvizku-
lausu hentistefnu, sem Fram-
sóknarmenn fylgja í utanrík-
ismálum en þessar staðhæf-
ingar þeirra nú. Þegar for-
ráðamenn og hershöfðingjar
NATO bentu vinstri stjórn-
inni á það sumarið 1956, að
brottrekstur varnarliðsins áf
íslandi stefndi öryggi lands-
ins í hættu, þá hikuðu Fram-
sóknarmenn ekki við að
fylgja ráðum þeirra, hætta
við framkvæmd hinnar flas-
fengnu þingsályktunartillögu
og semja um áframhaldandi
dvöl varnarliðsins. Þá minnt-
ust Framsóknarmenn ekkert
á „undirlægjuhátt við NATO-
hershöfðingjana.“ Síður en
svo.
Sannleikurinn er sá, að
Framsóknarflokkurinn er
með hinu lánlausa atferli sínu
í utanríkis- og öryggismál-
um íslendinga að dæma sig
úr leik sem lýðræðisflokk í
íslenzkum stjórnmálum. Al-
menningur í landinu getur
ekki lengur tekið hið minnsta
mark á skrifum Tímans um
þessi þýðingarmiklu mál.
Málgagn Framsóknarflókks-
ins snýst í öryggismálunum
eins og vindhani á burst. Það
er vissulega -dapurleg stað-
reynd og áhyggjuefni öllum
þeim, sem'gera sér ljósa nauð-
syn þess að lýðræðisöfl þjóð-
arinnar standi saman um mót
un íslenzkrar stefnu í utan-
ríkis- og öryggismálum.
HEIM AÐ HÖLUM
CJíðastl. sunnudag var minnzt
^ 200 ára afmælis dóm-
kirkjunnar á Hólum í Hjalta-
dal. Við það tækifæri sótti
mikill fjöldi fólks hið forna
og fagra biskupssetur heim.
Hólar í Hjaltadal eiga ennþá
ríkan hljómgrunn í hugum ís
lendinga, ekki sízt Norðlend-
iinga. Sr. Jón Auðuns, dóm-
prófastur, bendir á það í á-
gætri grein hér í blaðinu sl.
sunnudag, að á það tvennt
megi minna, þegar Hólar eigi
sinn dag, að þaðan hafi þjóð-
inni borizt heilög ritning í
stórmannlegri gerð, bæði um
íslenzkt málfar og ytri bún-
ing og á annað það, að þar
hafi Jón Arason setið, hinn
svipmikli kirkjuhöfðingi og
ágæta skáld.
Það er vissulega rétt, að við
Hóla í Hjaltadal eru tengdar
margar og merkar minningar.
Þar var annað höfuðból krist-
innar kirkju í margar aldir
og þar stóð merkilegt menn-
ingar- og menntasetur. Hólar
hafa aldrei komizt í slíka nið-
urlægingu sem Skálholt bjó
við um langan aldur. Ástæða
þess er fyrst og fremst sú, að
þar var byggð dómkirkja úr
varanlegu efni, sem Norð-
lendingar hafa haldið vel við
og sýnt sóma.
★
Tillögur hafa verið uppi um
það, að biskupar vrðu settir
á bæði hin fornu biskupsset-
ur, Skálholt og Hóla. Þegar
þjóðinni fjölgar er mjög lík-
legt að að því ráði verði horf-
ið og margir telja raunar, að
biskup íslands eigi nú þegar
að setjast að í Skálholti, eftir
í DAG er áformað í Washington
D.C. í Bandaríkjunum mannrétt
indakröfuganga blökkumanna til
stuðnings hinu nýja mannrétt-
indafrumvarpi Kennedys for-
seta, sem nú liggur fyrir Banda-
ríkjaþingi. Fyrirliði og hvata-
maður kröfugöngunnar. A. Phil-
ip Randolph, sagði nýlega í við-
tali við nokkra bandaríska þing-
menn, að hún eigi að vera „tákn
hinnar miklu baráttu blökku-
manna fyrir jafnrétti." Aðspurð-
ur um tilgang kröfugöngunnar
sagði hann, meðal annars? „Við
munum koma saman til að
túlka bræðralag og til að reyna
að skapa Jiljórrigrunn meðal þjóð
arinnar um setningu nýrrar
mannréttindalöggjafar. Amerísk
ir blökkumenn óska nýs þjóð-
skipulags, betri framtíðar, og
að staðurinn hefur verið end-
urreistur svo glæsilega sem
raun ber vitni. Framtíðin
mun að sjálfsögðu skera úr
um það, hvað gert verður í
þessum efnum. Margt bendir
til þess, að íslendingar geri
sér í vaxandi mæli ljóst, að
treysta beri tengslin milli nú-
tíðar og fortíðar og gefa hin-
um fornu biskupssetrum og.
menningarmiðstöðum nýtt
gildi með því að fá þeim aft-
ur sitt fyrra hlutverk og stöðu
í hinu íslenzka þjóðfélagi.
MÁL
VANGEFINNA
TVrýlega var haldið í Osló nor-
’ rænt þing um fávitafram-
færslu og vanvitaskóla. Sóttu
það nokkrir íslendingar,
þeirra á meðal frú Ragnhild-
ur Ingibergsdótttir, læknir
fávitahælisins í Kópavogi. Á
þinginu voru rædd margvís-
leg vandamál á þessu sviði.
Við íslendingar eigum áreið
anlega margt ógert til þess
að sjá vangefnu fólki og fá-
vitum farborða með sæmileg-
um hætti. Víða um land á fólk
í vandræðum, vegna þess að
húsrými er ekki til, sem veitt
geti öllu því fólki viðtöku,
sem æskilegt er að dvalið geti
á hælum. Er nauðsynlegt að
gefa þessu máli va^æidi
gaum í framtíðinnú
þeir vilja ekki verða fórnardýr
úrkynjunar, siðspillingar i og
og niðurlægingar."
Nokkur frumvörp liggja nú
fyrir Bandaríkjaþingi, er fjalla
um afnám kynþáttamisrétti, er
enn eimir eftir af, svo og um
bætta fjárhagslega afstöðu
blökkumönnum til handa. Kröfu
gangan í Washington er skipu-
lögð, til þess að flýta fyrir sam-
bykki frumvarpanna, er stuðla
eiga að auknu frelsi og betri
atvinnuaðstöðu blökkumanna,
Philip Randolph sagði, að áöur
en kröfugangan hæfist myndu
tíu leiðtogar gera Kennedy for-
seta og stjórnmálaleiðtogum
þingdeildanna grein fyrir kröf-
Washington, 26. ágúst AP
^ Anatol Dobrynin, sendi
herra Sovétríkjanna í Wash-
ington gekk í dag á fund
Kennedys, Bandaríkja-
forseta, og afhenti honum
sérstaka orðsendingu frá
Krúsjeff, forsætisráðherra
Sovétríkjanna.
-*• Þar lýsir Krúsjeff á-
nægju sinni yfir undirritun
Móskvusamkomulagsins um
takmarkað bann við kjarn-
orkutilraunum og segir heim
sókn bandarísku öldungar-
deildarþingmanna og Dean
Rusks, utanríkisráðherra, á
dögunum, hafa verið mjög
gagnlega.
Sendiherrann og Kennedy
um þeirra. Síðan mun krrfu-
gangan halda frá Washington
Monument til Lincoln MemoriaL
A. Philip Randoiph, sem er
74ra ára að aldri, hefur um langt
skeið verið forsvarsmaður kyn-
þáttajafnréttarins, og hann er
einnig forseti atvinnuráðs amer-
ískra blökkumanna (Negro Amer
ican Labor Council). Hann á-
varpaði, ásamt öðrum leiðtogum
blökkumanna, 60 öldungadeild-
arþingmenn og þingmenn full-
trúa deildar Bandaríkjaþings, en
meðál þeirra voru viðurkenndir
stuðningsmenn mannréttinda-
frumvarps Kennedys og aðrir
þingmenn, sem ekki hafa tjáð
skoðun sína.
ræddust við í tæpa klukkustund
og sagði hinn fyrrnefndi við
fréttamenn, er hann yfirgaf
Hvíta húsið, að þeir hefðu rætt
hvað frekar væri hugsanlegt að
gera til þess að bæta sambúð
Austurs og Vesturs og draga úr
spennu í alþjóðamálum. Sagði
Dobrynin, að Kennedy væri til
viðræðna um ýmis atriði þar að
lútandi, þá er Andrei Gromyko,
utanríkisráðherra Sovétríkj-
anna, kæmi til Washington i
haust til þess að vera við setn-
ingu Allsherj arþings Samein-
uðu Þjóðanna.
Dobrynin er fyrir skömmu
kominn til Washington frá
Moskvu, þar sem hann ræddi
við stjórn sína. Hann kvaðst
aðspurður ekkert geta .pm það
sagt, hvort Krúsjeff væri að
vænta til Bandaríkjanna á næst
unni.
Bandarískir þingmenn hlýða á blökkumannaleiðtogann
A. Phiiip Randolph. (63—3560).
Ldbrynin afhenti Kenne*
dy orðsendingu Krusfeffs