Morgunblaðið - 05.09.1963, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 5. sept. 1963
MORGUNBLADIÐ
11
X.

Ottó Sigurðsson frá Reykjavík með góðan vin sinn.
— Eru þau óþekk, kemur
þeim illa saman, leiðist þeim?
spyr ég, en veit reyndar
svarið fyrirfram: Hér er svo
heillegur heimilissvipur á
öllu, eins og hjá stórri og
góðri fjölskyldu að allt hlýtur
að ganga vel. Afi og amma
verka þannig á umhverfið.
— Ekki óþekk. Samkomu-
lagið ágætt og varla hægt að
nefna leiðindi. Það tekur þau
að vísu nokkra daga að sam
samast hvert öðru og umhverf
inu, þegar þau koma fyrst.
Aðeins eitt þeirra skældi lítils
háttar fyrsta kvöldið, en
aldrei síðan. Það er svo mik
ið gott í þeim. Mikið meira
gott en illt, næstum allt gott,
annars væri þetta ekki gam-
an.
— Þetta er einskonar skóli
hjá ykkur. Ekki látið þið þó
lesa Faðirvorið, og hvernig er
með aðra siði, borðsiði og þess
háttar?
— Faðirvorið? Jú, vissu-
lega. Eg sef úti á Herrasetr-
inu með strákunum. Við les
um alltaf Faðirvorið á kvöld-
in áður en við förum að sofa.
Við lesum það í kór, og bless
unarorðin á eftir og signum
okkur. Konan les með þeim
hér í Kvennabúrinu. Hún les
víst meira, fallegar bænir og
þessháttar. Eg er nú linari við
það. En börn hafa gott af
öllu sem er fallegt. Svo er
bannað að blóta. Það er stund
um erfitt. En það er bannað
Það leynir sér ekki að
heimilið er mannmargt.
og það er ekki gert. Þetta eru
svo ágæt börn. Eg væri til
með að eiga þau allflest.
— Ætli sami háttur sé hafð
ur á alls staðar á barnaheim
ilum?
— Veit það ekki, En sann-
ast að segja skil ég ekki alveg
þá foreldra sem þora að senda
lítil börn sín til mín eða ann
arra ókunnugra. Það er tölu
verð dirfska. En við reynum
að gera okkar bezta. Þau hafa
alltaf þögn við borðið á mat
málstímum og þau reyna að
vera prúð. Þau reyna það öll,
en samt eru þau glöð og kát.
Þau fá sum smáviðurkenningu
fyrir góða hegðun og fram-
komu. Það gleður þau. Það er
alltaf gaman að hafa að ein-
hverju að keppa.
— Já, góðir siðir bæta
manninn.
— Rétt er það. Eg gleymdi
því áðan með signinguna. Það
er slæmt ef hún fellur niður.
Eg signi mig alltaf á morgn-
ana. Eg gerði það meira að
segja í miðri Kaupmannahöfn
úti fyrir Kongen av Danmark
— lét mig hafa það.
Og ég held áfram að spyrja
og forvitnast meðan við göng
um út úr Kvennabúrinu og
gegnum trjágarðinn sunnan
við íbúðarhúsið. Hann er stór.
Sjálfsagt sá stærsti í Skaga-
firði. Elztu trén eru 30 ára
gömul. Sum bera sérstök nöfn:
Forsetinn, Frúin, Amma —
þau eru elzt. Svo eru önnur,
sem bera nöfn dýra, sem und
ir þeim eru heigð: Snati,
Jarpur.
— Þetta var uppáhaldshest
ur, og Snati var vithundur.
Trén eru gróðursett á leiðum
þeirra, og þessir gömlu vinir
mínir fóstra trén sín vel. Þú
sérð að ég er hérna í góðum
félagsskap, segir Guðmundur
og sýnir mér Herrasetrið, sem
er einstakt hús í miðjum garð
inum. Þar eru nokkrir strák-
ar að fara í betri buxurnar.
— Og svo greiðið þið ykk
ur auðvitað og burstið tenn-
urnar, segi ég.
— Greiða, uss. Það veit ég
ekki, svarar eínhver. En stelp
urnar voru að túbera sig, þær
eru svo montnar. Og það gæt
ir nokkurrar fyrirlitningar í
röddmni.
Ulöf Erla „túberar“ sig.
Þegar ég spyr hvort ekki
sé hægt að hafa gagn af svona
stórum barnahóp, er mér tjáð
að það sé að vísu ekki mikið
— en elztu strákarnir geta
snúið. Það eru anzi mannaleg
ir strákar.
Stundum eru hestarnir sótt
ir og allir fá að koma á bak.
Þá er teymt undir þeim
minnstu. En þau eru fljót að
venjast við. Seinni hluta sum
arsins er berjamóinn helzta
draumalandið. Og þau eru far
in að þekkja landareignina.
Enda sum búin að vera frá
júníbyrjun og nú er ágúst að
kveðja. Þau koma og fara
eins og farfuglarnir.

' h
■■
Guðrún Ólafsdóttir var í rúminu en undi sér vel við lestur
— Hlakkið þið ekki til að
fara heim? — Og margar
raddir svara í einu og öll á
einn veg: Auðvitað vilja þau
öll fara heim, en helzt ekki
fyrr en seinna, ekki fyrr en
eftir réttir.
— Eg vil ekkert fara strax.
Eg ætla að fela mig.
— Eg ætla að hlaupa upp á
Sel.
— Eg ætla að skríða undir
rúm. En það er vorgleði í rödd
inni, þó haustmörk sjáist á
jörðu og bráðum fari að
skyggja.
Eiður af Seltjarnarnesinu,
sem er 11 ára segir mér að
kýrnar á Egilsá mjólki vel,
allar sumarbærar, og krakk-
arnir fái mikla mjólk. —
Svo er hálffullorðin kvíga og
hálffullorðið naut og kálfur
sem heitir Búkolla. Svo var
ég í Dýrafirði í fyrra. Þar
fór ég í réttirnar.
Anna-María er heimabarn-
ið. Hún er bara 7 ára. Hún
segist kvíða dálítið fyrir þeg-
ar krakkarnir fari. En stelp
urnar ætli að skrifa sér í vet
ur.
Ragnheiður úr Sporða-
grunni segir að það sé mest
gaman að fara á berjamó —
og hestbak. Segist ekkert vera
hrædd við kýrnar og hafa dott
ið einu sinni af baki af Grána.
— Skældir?
— Nei, en Gunnhildur
skældi, þegar hún datt. Svo
í gær þegar við vorum á berja
mó og þokan kom, þá hlupum
við öll heim. Afi hafði sagt
okkur það, en tveir strákar
urðu eftir. Það átti að fara að
leita að þeim en þá komu
þeir báðir. Þeir voru víst
hræddir, en þeir vilja ekki
segja það.
— Og meðan við þiggjum
rausnarlegar veitingar heldur
spjallið áfram, og ég undrast
með sjálfum mér hvernig ein
yrkjabóndi. hefur tíma til að
rita 7 bækur á fáum árum og
reka barnaheimili yfir sum-
arið við erfiðar aðstæður að
mörgu leyti.
— Erfiðast, spyrðu? segir
Guðmundur og brosir. Það
getur margt verið erfitt, ef
maður lítur hlutina frá því
sjónarmiði. En það er raf-
magnsleysið sem er bölvaðast.
Við þurfum að fá rafmagn —
strax. Það er komið að Silfra
stöðum. En í Norðurárdalnum
er ekkert og ekkert á Kjálkan
um. Það er fráleitt. Rafmagn
verðum við að fá. En nú skul
uð þið syngja fyrir gestina,
krakkar. Þeim finnst gaman
að syngja. Þegar presturinn
kemur syngja þau fyrir hann.
Mest finnst þeim gaman þeg
ar prestur kann ekki það sem
þau syngja.
Og nú hefst fjöldasöngur á
ganginum:
„Hver hefur skapað blómin
björt?“
— Guð í himninum, svara
þau sjálfum sér og halda á-
fram, og Guðmundur bætir
við um leið og hann horfir út
í garðinn sinn:
— Maður þarf alltaf að
geyma eitthvað innra með sér
af því góða og fallega, sem
maður kemst í snertingu við
yfir sumarið, þá verður vetur
inn ekki eins lengi að líða.
Og börnin veifa af tröppun
um, þegar við förum.
— Bj. D.
:

ÞAÐ var ekki ýkja Oft sem
Petrosjan beitti skarpri tafl-
mennsku á skákmótinu í Los
Angeles. Þó var það í níunúu
umferð er hann mætti Gligoric
í annað skiptið, að hann gekk
djarflega til verks og tefldi
skemmtilega frá upphafi til
enda.
Hvítt: T. Petrosjan
Svart: S. Gligoric
Kóngsindversk vörn
1. d4, g6; 2. c4, Rf6; 3. Rc3, B,g7;
4. e4, d6; 5. f3, 0-0; >>. Rge2
Petrosjan leikur þessum leik
nær í hvert skipti er hann teflir
þetta afbrigði.
6. — c5
7. d5 e6
Einnig er hægt að leika 7. — e5,
og þá er komið upp afbrigði af
Samiseh sem mikið var teflt fyrir
5—6 árum.
8. Bg5 h6
9. Be3 exd5
10. cxd5
Það væri vitaskuld kraftminna
a" leika 10. exd5. He8; 11. Dd2,
Kh7 og svartur hefur enga telj-
andi erfiðleika við að etja i
byrjuninni.
10. — b6
Það er mjög erfitt að segja um
það með nokkurri vissu hvaða
leið er bezt fyrir svart í þessari
stöðu, en aðrir leikir sem komu
til greina eru: 10. — Ra6, ásamt
Rc7 og a6 og b5. Eða einfaldlega
10. — Rbd7.
11. g4 h5
Ekki verra en hvað annað.
12. g5
Eftir 12. h3, Rh7 ásamt h4 eru
sóknarmöguleikar hvíts strand-
aðir, og svartur hefur betri
stöðu, þar sem möguleikar hans
á drottningarvæng eru mun
meiri en hvíts.
12. — Rfd7
Þessi riddari átti e. t. v. betur
heima á e8, og reyna þá að svara
13. f4 með f5, t. d. 14. gxf6, Rxf6;
15. h3, De8; 16. Bg2, Ba6; 17. a4,
b5! og staðan er flókin og spænn-
andi.
13. f4 Ba6
14. a4! _ Bc4
Dýrmætt leiktap, en Rb8 á enga
reiti!
15. Bh3!
Þarna er biskupinn atkvæða-
mestur, en ekki á g2 eins og
margur hefði haldið.
15. — He8<?)
Sjálfsagt virðist að hraða sér á
vettvang með RbS og leika
15. — Rba6.
16. 0-0
Hér býður Petrosjan upp á peð,
með 16. — Bxe2. 17. Dxe2, Bxc3;
18. bxc3, Hxe4. Eftir 19. Bg2,
He8; 20. Hael ásamt f5 hefur
hvítur ágæta möguleika fyrir
peðið.
16. — Ra6
17. e5!
Afar óþægilegur leikur. Þegar
við höfum athugac nokkur af-
brigði eftir 17. — dxe5 þá skilj-
um við afstöðu Gligoric. 18. f5!
(hótar fxg6 Be6f og Hf7) Ef
18. — Rf8 þá 19. f6 og Bh8 hef-
ur verið kviksettur. Þessvegna er
tæpast nema eitt svar við 18. f5!
sem sé 18. — gxf5; .9. Bxf5, Rf8
(Hindrar g6) 20. Rg3!,. Bxfl;
21. Dxfl, Rb4; 22. Hdl! og hvítur
vinnur á sókn með Rxh5 og Re4
ásamt Rf6f eða Dh3 i kjölfarið.
17. — Rxe5
18. fxe5 Bxe5
1C. Hf3 Rc7
20. Dd2 De7
21. Bg2 a6
22. Hbl b5
23. axb5 axb5
24. b3 Bxe2
25. Rxe2 b4
vinna svona skák <
ungis“ teknisk kunnátta en af
nenni hefur heimsmeistarinn nóg.
Ekki er þó rétt -ð segja að
„tæknin“ sem staðan útheimtir
sé beinlínis kunnátta, heldur er
Franxh. á bls. 12