Morgunblaðið - 17.09.1963, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLADIÐ
Þriðjudagur 17. sept. 1963
tjtgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arm Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðs.lstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 80.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 4.00 eintakih.
VARAFORSETA
BANDARÍKJANNA
FAGNAÐ Á ÍSLANDI
■fslendingar munu þykja^
fremur seinteknir og lítið
gefnir fyrir að flíka tilfinn-
ingum sínum. En varaforseta
Bandaríkjanna, Lyndon B.
Johnson, tókst að vinna hugi
þeirra í gær, svo að engin
dæmi munu um það, að er-
lendum stjórnmálamanni hafi
yerið fagnað eins og honum.
Hvenær sem varaforsetinn
kom því við, gekk hann á
milli manna með gamanyrð-
um, tók í hendur yngri og
eldri og flutti ávarpsorð, sem
hvarvetna var ákaft fagnað.
Auðvitað hafði hin aðlað-
andi framkoma varaforsetans
sín áhrif, en hitt leyndi sér þó
ekki, að íslenzkur almenn-
ingur var að fagna þjóðhöfð-
ingja vinveitts ríkis, sem ís-
lendingar vildu í senn sýna
virðingu sína og þakklæti.
Almenningur fagnaði líka
eiignkonu og dóttur varafor-
eiginkonu og dóttur varafor-
lengi í Háskólabíói, þegar
Lady Bird Johnson hafði
flutt kveðju- og þakkarorð
sín,að loknu ávarpi manns
síns.
VINÁTTA
ÞJÓÐANNA
Iræðu þeirri, sem Lyndon
B. Johnson flutti í Há-
skólabíói, vék’ hann að vin-
áttuböndum þeim, sem tengja
ísland og Bandaríkin. „Þjóð
mín er svo gæfusöm," sagði
varaforsetinn, „að hún hefur
verið í verki tengd og í banda
lagi við þær þjóðarheildir,
sem notið hafa mestra fram-
fara.
Við viðurkennum blessun
þá og þá farsæld, sem hefur
verið hlutskipti okkar — og
þjóðar okkar — vegna þeirrar
aðstöðu og tíma, sem okkur
eru mörkuð í heiminum og
sögu hans, en við teljum þetta
ekki heimild til þess að geta
sagt öðrum fyrir verkum og
drottnað yfir þeim. Þvert á
móti lítum við svo á, að að-
stæður þessar geri þá kröfu
til okkar og ætlist til þess, að
við hagnýtum aðstöðu okkar
og ábyrgð með ítrustu gætni.“
Er varaforseti Bandaríkj-
anna hafði þannig lýst í fáum
orðum þeim megindráttum í
utanríkisstefnu Bandaríkj-
anna, sem aflað hafa þeim
trausts og virðingar um víða
veröld, vék hann að Atlants-
hafsbandalaginu og þætti þess
í varðveizlu fr;ðarins. Síðan
sagði hann:
„Samstaða okkar í Atlants-
hafsbandalaginu er byggð á
því raunsæi okkar tíma, að
hinar frjálsu þjóðir verði að
standa saman, ef þeim á að
takast að verjast kúgun af
hálfu alþjóðlegra yfirgangs-
seggja.“
Undir þessi orð varaforseta
Bandaríkjanna tekur megin-
þorri íslenzku þjóðarinnar, og
minnsta þjóð Atlantshafs-
bandalagsins metur það ekki
einungis, að hin stærsta
þeirra hefur komið fram við
okkur sem jafningja og aldrei
reynt að neyta aflsmunar,
heldur vita íslendingar líka,
að frelsi þeirra eins og ann-
arra frjálsra þjóða byggist
fyrst og fremst á styrk Banda
ríkjanna og traustri stefnu
þeirra.
SKRÍLSLÆTI
OG HÁÐUNG
TJins og kommúnistar höfðu
^ boðað gerðu þeir tilraun
til skrílsláta við Háskólabíó,
er fundi þeim lauk, þar sem
Lyndon B. Johnson talaði.
Þar hímdu um 200 komm-
únistar með „kröfuspjöld“ og
var auðséð, að þeir höfðu gert
sér ljóst, að þeir höfðu gengið
skrefi of langt, þegar þeir
tóku ákvörðun um að reyna
að óvirða erlendan þjóðhöfð-
ingja í heimsókn hér á landi.
Oft hafa verið aumlegar
gönguferðir hinna svonefndu
„samtaka hernámsandstæð-
inga“ og fundir þeirra, en
aldrei var eymdin þó jafn
uppmáluð og í gær. Það duld-
ist engum, að það var ein-
angraður og fámennur hópur,
sem valdi þann kost að skilja
sig frá fjöldanum, sem fagn-
aði varaforsetanum.
Ekki gátu kommúnistar
samt stillt sig um að ráðast
að ungum mönnum, sem báru
borða, þar sem Lyndon B.
Johnson var boðinn velkom-
inn til íslands. Þá gerðu þeir
einnig tilraun til að reka upp
væl og stofna til hópöskurs,
sem ekki heyrðist þó út fyrir
hóp þeirra sjálfra, því aðrir
klöppuðu ákaft fyrir varafor-
setanum, enda gáfust komm-
únistar líka upp á þessu, eftir
að þeir höfðu gert tvær eða
þrjár tilraunir, og síðan hurfu
þeir á braut við lítinn orð-
stír.
Fyrirgangur kommúnista
síðustu daga hefur verið með
seti Bandaríkjanna, heimsótti kl.
4:50 í gær Háskóla íslands. Á
tröppum skólans fagnaði Há-
skólarektor, Ármann Snævarr,
gestinum, og kynnti fyrir próf-
essorum. Er inn kom voru gang-
arnir skipaðir stúdentum, sem
hylltu Johnson. Varaforsetinn
hafði meðferðis tvo böggla, sem
hann afhenti Háskólanum að
gjöf. í bögglum þessum voru
bækur, sem Johnson kvað að-
eins tákn, en ákveðið væri að
gefa íslendingum bókasafn, sem
væntanlegt væri innan skamms.
Háiskólarektor þakkaði gjöfina
og sýndi varaforsetanum gömul
handrit og ljósprentað eintak af
Grágás.
Ávarp Ármanns Snævarrs fer
hér á eftir:
Fyrir hönd Háskóla íslands
veitist mér sá sómi að bjóða
yður innilega og hjartanlega vel-
komna, og ég vil láta í ljós hina
Háskólarektor, Ármann Snævarr, tekur við gjöfinni af Lyndon
B. Johnson. — Ljósm. Sv. Þorm.
Bdkagjöf til Háskólans
miklu gleði okkar jrfir þeim
heiðri, sem þér hafið auðsýnt
okkur með því að heimsækja há-
skóla okkar.
Þar sem þetta er eini há-
skóli landsins, skipar hann sér-
stöðu og ber mikla ábyrgð gagn-
vart hinum gífurlegu þörfum
þjóðar okkar fyrir æðri mennt-
un og rannsóknarstörf. Til
skamms tíma hafa húmanísk
fræði skipað heiðurssess í starf-
semi og kennslu við háskólann.
En þar sem háskólinn gerir sér
grein fyrir vaxandi mikilvægi
vísinda og vísindarannsókna, legg
ur hann enn meiri áherzlu en
áður á þessa þætti. í þessu sam-
bandi minnast menn og munu
minnast að hin ágæta gjöf Banda
ríkjastjórnar fyrir tveim árum,
þegar háskólinn varð fimmtíu
ára, hefir verið okkur mikil hjálp
og hvatning, og gert okkur
kleift að efna til áætlunar um að
reisa byggingar yfir fjórar stofn
anir í eðlisfræði, efnafræði og
mesta móti. Þeir skipulögðu
smalanir um allan bæ, þeir
sendu út dreifimiða, þeir
skoruðu á menn að taka sér
frí úr vinnu og beittu í einu
orði sagt öllum hugsanlegum
ráðum til að fá fylgejndur
sína til að koma að Háskóla-
bíói.
Uppskeran var eins og áð-
ur segir 200 hnípnar hræður,
sem 2000 borgarar, sem komu
til að fagna varaforseta
Bandúríkjanna, brostu að
sjálfsögðu að.
En þrátt fyrir þessa niður-
lægingu kommúnistadeildar-
inn^r hér á landi, þá undir-
strikaði hún samt enn einu
sinni, að kommúnistar svífast
einskis. Þeir vissu vel, að það
hefði orðið íslendingum til
mikillar vansæmdar, ef áform
þeirra hefðu tekizt, en engu
að síður gerðu þeir tilraun til
óspekta, þótt þeir yrðu með
henni að athlægi. Og Lyndon
B. Johnson hefur sjálfsagt
haft gaman af henni
eins og aðrir, a.m.k. brosti
hann breitt, þegar hann gekk
beint að þessum kempum,
sem útnefnt hafa sjálfa sig
sjálfstæðisleiðtoga íslend-
inga.
jarðeðlisfræðL Likan þessarar
byggingar er geymt hér í skrif-
stofunni og byggingaframkvæmd
ir munu hefjast á næstu mánuð-
um. Leyfist mér að nota þetta
tækifæri herra varaforseti, til
að endurtaka einlægar þakkir
okkar fyrir áhuga þann, sem
ríkisstjórn yðar hefir auðsýnt há-
skóla okkar.
Samband okkar við bandaríska
háskóla og æðri menntastofnanir
eiga sér langan aldur og hafa ver
ið margvíslegar. Okkur hafa veizt
þau forréttindi að fá prófessora
í heimsókn til háskóla okkar frá
Bandaríkjunum. Auk þess hafa
margir íslenzkir stúdentar stund-
að nám í Bandaríkjunum, ýmsir
kennarar Háskólans hafa stund-
að framhaldsnám vestan hafs og
allmargir íslendingar eru prófess
orar þar eða hafa verið gestapróf
essorar þar. I sambandi við þessi
menningartengsl vil ég benda á,
að Fulbright-áætlunin hefir
reynzt mjög mikilvæg til að
greiða fyrir skiptum milli þjóð-
anna á námsmönnum cg fræði-
mönnum, einnig að því er tekur
til huglfíýnda hins Nýja og
Gamla Heims. Við erum þess
fullvissir, hr. Varaforseti, að
kurteisisheimsókn yðar í Háskóla
okkar mun verða samstarfi þessu
mikill vegsauki.
Hr. Varaforseti, þér hafið sýnt
háskóla okkar mikla virðingu
með heimsókn yðar.
Enn einu sinni bjóðum vér
yður innilega og hjartanlega vel-
kominn.
Þá tók til máls varaforseti
Bandarík janna:
„Mér er það sönn gleði að fá
tækifæri til þess að heimsækja
Háskóla íslands, heimili fjöl-
margra menmngarfjársjóða, sem
þið íslendingar og við Bandaríkja
menn metum jafnmikils.
Sérstaklega er mér ánægja af
því að heyra, að Háskólinn hafi
í hyggju að auka enn starf sitt í
þágu vísindanna með því að
byggja nýja Vísindastofnun.
Þetta mun auðga lif og tæki-
færi hinnar íslenzku þjóðar á
komandi áratugum.
Við lifum á skeiði, þar sem
vísindalegar rannsóknir og tsekni
fræði eru orðin ómissandi tæki
til þess að aðstoða nútímamann-
inn við að skapa og styðja það
frjálsa þjóðfélag, sem við þrá-
um af öllu hjarta.
Fyrir hönd bandarísku þjóðar-
innar er mér það ánægja og
sæmd að afhenda hinni nýju
stofnun að gjöf nokkrar bækur
um vísindaleg og tæknileg efni,
sem ég vona, að stuðla muni mjög
gildi hennar fyrir nemendur og
kennara og fyrir þeirra tilstilli
íslenzku þjóðina. Flestar þessara
bóka munu sendar stofnuninni
síðar, en ég hef nú þá ánægju að
afhenda yður persónulega þenn-
an bókaböggui sem lítið sýnis-
horn þeirra bóka, sem síðar
munu berast.
Ég óska Háskólanum til ham-
ingju með framsýni hans og árna
honum góðs gengis í framtið-
inni.“
Að lokum gaf Ármann Snæ-
varr varaforsetanum fyrir hönd
Háskólans ljósprentun af Guð-
brandsbiblíu, sem eins og Ár-
mann komst að orði: Gaf oss
hugrekki á harðindatímum og
jók lífsmátt tungu vorrar.

■wtA
íslendingnr ;
sýndu tilfinn-
ingor sínor
GÆRKVÖLDI spurði frétta
maður MorgunblaSsins Ray -
* mond J. Stover, yfirmann
bandarisku upplýsingaþjón-
ustunnar á íslandi, hverjum
augum hann liti á för varafor
setans milli Háskólabiós og
Hótels Sögu með sérstöku til-
iiti til útboðs kommúnista.
Hann svaraði þannig:
„Eftir að kommúnistar, sem
hagnýttu sér nafn „Samtaka
hernámsandstæðinga", höfðu
auglýst, að þeir mundu skipu
leggja mótmælafund við Ha-
skólabíó, komst enginn efi að
’í huga fflínum um að fundur
L. B. J., varaforseta, mundi
vel takast.
Ég hef dvaiizt hér í fjögur
og hálft ár, og ég er hreyk-
inn af því að þekkja nokkuð
til íslendinga. Því var það,
þegar kommúnistar skipu-
7lögðu mótmæli, þá vissum
við, að þeir íslendingar, sem
_ aðhyllast lýðræði, mundu
sýna tilfinningar sínar í
verki.
Mín skoðun er sú, — og ég
vona, að mér fyrirgefist, þótt
einhverjum sýnist ég vera að,
blanda mér í innanríkis-
Ístjórnmál —, að mannsöfn-
uðurinn utan Háskólabíóss
hafi sýnt ljóslega þann ein-
læga hugsunarhátt íslend-
inga, að iforsenda þess, að
»menn séu frjálsir, er sú, að
menn séu reiðubúnir að verja
frelsi sitt“.