Morgunblaðið - 19.11.1963, Blaðsíða 12

12
MORCUNBLAÐIÐ
1 þriðjudagur 19. nóv. 1983

Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvaemdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður 'Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arm Garðar Kristinsson. •
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
•• Ritstjórn: AðUstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 80.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 4.00 emtakib.
BRETLANDSFÖR
FORSETANS
:■», v
ÉLsBk
V”J
V'; -r.y ■ ‘V- -í.
UTAN ÚR HEIMI
!Mý 99drottning64 úthafanna
\ að kosta 2.640 milðfónir
A ðeins fá ár eru liðin síðan
við íslendingar áttum í
alvarlegri deilu við Breta.
Efni hennar er öllum í fersku
minni og skal ekki rifjað hér
upp, heldur bent á þá ánægju-
legu staðreynd, að samkomu-
lag það, sem ríkin að lokum
gerðu með sér að siðaðra
manna hætti hefur orkað því,
að vinátta þjóðanna hefur
eflzt að nýju og engum dylst
nú, að hún á sér djúpar ræt-
ur. ^
Heimsókn forseta íslands til
Bretlands mun undirstrika
vináttu þjóðanna, og þegar
hafa brezk blöð og ráðamenn
minnzt íslands vinsamlega.
„Þorskastríðið“ vtilheyrir for-
tíðinni og það mun ekki á
ný spilla vináttu þessara ná-
grannaþjóða.
Við getum meira að segja
nú orðið skopazt að þessari
baráttu, sem á sínum tíma var
þó allt annað en hlátursefni.
Og engu er líkara en máttar-
völdin ætli nú að nota tæki-
færið til að sýna Bretum, að
við höfum ekki gengið of
langt við útfærslu landhelg-
innar, því að nýtt eyland er
risið úr sjó, sem gæti orðið
grundvöllur nýs grunnlínu-
punkts.
En ef eitthvað þyrfti að
hugga Breta í sambandi við
þessa fregn, þá mundi sú
huggun byggjast á því, að enn
er ekki séð fyrir um það, hve
varanleg þessi eyja getur orð-
ið. Kannski hefur hún bara
skotið upp kollinUm í kveðju-
skyni, en verði hún áfram
suður af íslandi leyfir Morg-
unblaðið sér að fullyrða, að
þrátt fyrir allt, sem á undan
er gengið, muni ekkert nýtt
„þorskastríð“ þurfa við Breta
til að hinn nýi réttur íslands
yrði tryggður.
Þótt Bretar hafi unnað okk-
ur sigurs í „þorskastríðinu,“
þrátt fyrir það, að við værum
vopnlausir — eða kannski ein-
mitt þess vegna, þá bera þeir
líka virðingu fyrir valdinu,
ekki síður en réttsýninni, og
þeir hafa nú fengið að sjá
framan í „ógnarvaldið“ suður
af íslandi!
En sleppum gamninu. Það
er gagnkvæm vinátta og virð-
ing þessara tveggja eyþjóða
sem mestu varðar. Hana vilja
íslendingar undirstrika, og
þess vegna fylgir hugur okk-
ar forseta íslands >' Bretlands-
för hans.
SAMNINGAR
UNDIRBÚNIR
Cíðustu dagana hefur kapp-
^ samlega verið unnið að
undirbúningi samninga um
launakjörin á grundvelli
þeirra sátta, sem gerðar voru
til að auðvelda lausn þessa
vandamáls.
Sáttasemjari hefur þegar
látið málið nokkuð til sín
taka, þótt enn sé lítið farið að
ræða efni þess, heldur fyrst
og fremst unnið að því að
koma á samninganefndum,
sem geti farið með víðtæk um
boð og leitazt við að koma á
heildarsamkomulagi, í stað
hinna handahófskenndu
samninga einstakra hópa, sem
einkennt hafa launabaráttuna
áratugum saman.
Hér er um að ræða nýja til-
raun til þess að koma heil-
brigðara skipulagi á þessi
mál. Þetta er auðvitað allt
annað en auðvelt viðfangs-
efni, en mjög mikilvægt er
að þessi tilraun beri fullan
árangur, og' þess vegna er
nauðsynlegt að allir aðilar
sýni samstarfsvilja og skiln-
ing á gagnkvæmum sjónar-
miðum. Ef sáttahugur ríkir,
sem ekki er ástæða til að ef-
ast um fyrirfram, munu líka
nást góðir og heilbrigðir
samningar* sem tryggi vel-
farnað þjóðarheildarinnar og
launþega.
STÖRIÐJA
Á ÍSLANDI
ITinnuaflsskorturinn gerir
* það að verkum, að
mikla áherzlu verður að
leggja á aukna tækni, svo að
framleiðsla hvers einstakl-
ings aukist og þar með batni
lífskjörin hröðum skrefum.
Leiðin í þessu efni er sú að
taka vélarnar meir í þjónustu
landsmanna en hingað til hef-
ur verið gert og þá fyrst og
fremst að koma á fót stóriðju,
þar sem örfáir menn fram-
leiða milljónaverðmæti.
Þótt íslánd sé ekki auðugt
að jarðefnum eru ýms tæki-
færi til að koma hér á hag-
kvæmri stóriðju. Sum þeirra
hafa verið rædd opinb^rlega
og menn vita, að nú eru tæki-
færi, sem ef til vill koma ekki
aftur. Þessi tækifæri verður
að hagnýta til þess að stór-
bæta afkomu landsmanna.
CUNARD skipafélagið brezka,
eigandi „drottninganna“
tveggja, Queen Mary og
Queen Elisabeth, hefur nú í
yggju að hefja smíði nýs far-
egaskips til siglinga inilli
Evrópu og Ameríku. Á skip
þetta að vera 58 þúsund tonn,
og áætlaður smíðakostnaður er
kr. 2.640 milljónir. Hefur
samgöngumálaráðuneytið fall-
izt á að lána félaginu rúmlega
2 þúsund milljónir króna.
Nýja skipið verður talsvert
minna en „drottningarnar",
því Mary er 81.237 tonn, og
Á FUNDI borgarstjórnar s.l.
fimmtudag var svofelld tillaga
Togoii léhk
hl i vörpnna
Aberdeen 31. okt. — AP.
SKIPVERJUM á brezka tog-
aranum Feithlie brá í brún er
þeir drógu vörpu skipsins úr
sjó á Norðursjó á dögunum.
Reyndist hún óeðlilega þung,
og er hún kom upp að skip-
inu sáist að í henni var full-
vaxinn fíil; — að sjáifsögðu
dauður. Skýrðu skipverjar frá
þessu er skipið kom til hafn
ar í dag, og kváðust ekki fyrri
hafa fengið slíkan ódrátt. —
eigendur togarans segja að
fíllinn hljóti að hafa drepist
um borð í skipi, sem átt hafi
að flytja hann til dýragarðs,
og hafi þá verið fleygt fyrir
borð.
Wasbington, 31. okt. — NTB.
KENNEDY, Bandaríkjaforseti,
lýsti því yfir á blaðamannafundi
í kvöld, að Bandaríkjamenn
hefðu engar ráðagerðir uppi um
að fækka herliðí í V-Þýzkalandi,
og að Bandaríkjastjóm væri
staðráðin í því að hafa fram-
vegis sem endranær sex her-
fylki (divisions) í landinu. Vís-
aði forsetinn til ummæla Dean
Rusk, utanríkisráðherra, í Frank
furt um helgina, en þá fullyrti
Rusk að ekki yrði fækkað í liði
Bandaríkjamanna í V-Þýzka-
landi. Orðrómur þessa efnis
komst á kreik varðandi herflutn
ingana miklu á dögunum.
' Kennedy sagði að hinsvegar
hygðust Bandaríkjamenn fækka
liði sínu í S.-Viet Nam um 1000
manns fyrir áramót.
Kennedy sagði einnig, að enda
þótt ekki kæmi til að herliði
yrði fækkað í V-Evrópu, mundi
bandarískum borgurum, sem
Elisabeth 83.673, en þær eni
báðdr eldri en 25 ára, sem
þykir talsverður aldur þegar
skip eiga í hlut. Verða „drottn
ingarnar" teknar til gagn-
gerðra viðgerða og endur-
bóta í vetur, og er áætlað að
hvor viðgerðin kosti átta og
hálfa milljón króna.
Ekki er lokið við að teikna
nýja skipið enn, og verður því
ekki lokið fyrr en á næsta
ári. Vonazt er til að skipið
verði tekið í notkun á árinu
1967. Lengd þess verður 295
samþykkt: Borgarstjóm Reykja-
víkur telur að auka þurfi bóka-
kost um tæknileg efni við borg-
arbókasafnið, einkum bækur og
tímarit við hæfi unglinga. Fel-
ur borgarstjórn fræðslustjóra og
forstöðumanni bókasafnsins að
annast framkvæmdir.
Kristján Benediktsson (F)
fylgdi tillögunni úr hlaði og
veik m.a. að því, að vaxandi
áhugi unglinga væri á bókum
um tæknileg efni og væri því
nauðsynlegt, að á borgarbóka-
safninu yrði komið upp léttum
bókum og tímaritum um tækni-
leg efni, er brúuðu bilið til hinna
sérhæfðari rlta.
Þór Sandholt (S) fagnaði því,
að tillaga þessi var fram komin.
Kvaðst hann hafa kynnt sér
bókakost borgarbókasafnsins um
tæknileg efni, en þar væru bæk-
ur um margvísleg tæknileg efni,
er veittu almennan fróðleik þar
um, sem vera bæri. Kvaðst hann
sammála KB um, að æskilegt
væri að gera allt,’ sem hægt
væri, til að vekja áhuga unga
fólksins á tæknilegum efnum,
vinna hjá Bandaríkjaherjum þar,
verða fækkað eitthvað. Yrði þó
slíkt ekki gert fyrr en Banda-
ríkjamenn hefðu ráðfært sig við
bandamenn sína í NATO.
Um þau um,mæli Krúsjeffs,
forsætisráðherra Sopétríkjanna,
á þá lund að Sovétrikin myndu
ekki keppa við Bandaríkjamenn
tunglferðir, sagði Kennedy að
þetta væri yfirlýsing, sem hanm
væri ekki sjálfur viss um að
hefði við mikið að styðjast.
Bandaríkin myndu halda fram
áætlunum símum um tunglferðir
hvað sem öðru liði, og hefðu þau
boðið Sovétríkjunum samstarf
á þessu sviði. „Við höfum enn
ékki fengið svar við>þvi tilboði“,
sagði Kennedy.
Kennedy upplýsti einnig, að
undamfarna daga hefðu Sovét-
ríkin enn fækkað herlið sínu á
Kúbu, en ekki vildi hann svara
spurningum um hversu marga
hermenn héar væri um að ræða.
metrar og breiddin 32 metrar.
Á skipinu verður þúsund
farþega rými. Hámarks gang-
hraði verður 30 hnútar.
Sir John Brocklebank, for-
stjóri Cunard félagsins, segir
að nýja skipið eigi ekki að
koma í stað gömlu „drottning-
anna“. því þær eigi enn eftir
langan aldur, sérstaklega með
tilliti til endurbótanna í vet-
ur. Og aðspurður hvaða nafn
nýja skipið eigi að hljóta,
svaraði forstjórinn: Við höfum
velt fyrir okkur'mörgum nöfn
um, allt frá Queen Victoria til
Jackie Kennedy, en við höfum
nú fjögur ár til stefnu.
m.a. með léttari tæknilegum
ritum. Kvaðst hann sjálfur hafa
nokkra reynslu í þessu efni, þar
sem hann hefði látið nokkur létt
rit, svo sem Popular Mechanics
li'ggja frammi í Iðnskólanum,
og mætti segja, að unglingarnir
hafi rifið þau í sig, þótt þau
væru á erlendum tungumálum.
Kvað hann það tvímælalaust til
mikilla bóta, ef slík rit og tíma-.
rit lægju frammi á Borgarsafn-
inu, en bætti jafnframt við, að
tæknibókasafn Iðnaðarmála-
stofnunarinnar væri opið al-
menningi og væru nokkur brögð
að því, að unglingar fengju þar
lánaðar bækur, þótt þar væri
lítið af tæknibókmenntum af
léttara taginu.
ísl. hung-
urfrimerkið
þykir
fallegt
FAO matvæla- og landbúnaðar-
stofnun Sameinuðu þjóðanna,
hefur skrifað Póst- og símamála-
stjórninni íslenzku og skýrt frá
því að íslenzku „hungurfrímerlt
in“ svokölluðu hafi þótt sérstak-
lega falleg. Væri frá því skýrt ’í
frímerkjablöðum í Frakklandi,
að íslenzka frímerkið hefði orð
ið framarlega í samkeppni sem
Frímerkj akaupmannaf élag
Frakklands efnir til árlega um
fallegustu frímerkin. En þessi
keppni fer fram í sambandi við
frímerkjasýningu félagsins, hina
svokölluðu Evrópusýningu.
Sem kunnugt er efndi FAO til
herferðar gegn hungrinu í heim
inum í fyrra og í því sambandi
var stofnað til frímerkjaútgáfu
í 150 löndum, til að minna á
þetta. Komu frímerkin út • 1.
marz 1963. íslenzka frímerkið
sýnir löndun úr síldarbát og er
grænblátt. Það er frímerkið,
sem hefur hlotið svo góða dóma.
Tæknilegar bækur v/ð hæfi
unglinga á Borgarbókasafninu
Fœkka ekki her-
liði # V-Evrópu
— en hinsvegar í S-Viet Nam — Kennedy
á blaðamannafundi