Morgunblaðið - 09.01.1964, Side 3

Fimmtudagur 9. jan. 1964
MORGU N BLAÐIÐ
TAKSTEIMAR
Tilfærslan fékkct ekki
— Læður, djöfulsins læð-
ur, segir Nina Sveinsdóttir á
sviðinu í Þjóðleikhúsinu. Um
þessar 11 konur með svo mik-
ið af eðli hins grimma og
slæga kattar, sem með henni
eru á sviðinu, fjallar leikritið
sem verið er að æfa. Fimmtu
daginn 16. janúar á að frum-
sýna leikinn Læðurnar eftir
finnska höfundinn Walenti*
Chorell, en hann hefur notið
mikilla vinsælda á Norður-
löndum undanfarin 3 ár, og er
æft af kappi.
Æfingin var ekki byrjuð,
þegar fréttamaður Mbl. leit
inn í Þjóðleikhúsið í gær-
a
morgun. Leikkonurnar, því í
leiknum eru aðeins konur,
voru frammi í kaffistofunni
og klæddu sig í gamlar snjáð-
ar flíkur, sem þær komu með
hver á aðra. — Er þetta ekki
bara fínt á mig? Alveg rétta
týpan, segir þóra Friðriks-
dóttir og dillar sér í úlpu,
sem Kristbjörg Kjeld hefur
fært henni.
— Nú, ég er kannski bara
"þessi týpa, svarar Kristbjörg.
Ég fæ þó alltaf hreinsun á
jakkann fyrir að lána hann.
— Þú heldur þá ekki að
leikritið gangi svo lengi að
hann verði orðinn slitinn. Út-
vegið þið ykkur annars sjálf-
ar fatnað?
— Það er eins gott, þegar
á að nota allskonar gamlar
flíkur.
— Ég verð sjö barna móð-
ir, sem vendir kápunni sinni
þrisvar, segir Heiga Valtýs-
dóttir. Það fer engum að
vinna í svona hávaðasamri
verksmiðju, eins og er í leik-
ritinu, nema út úr neyð.
— Þessi óléttukjóll er
alltof fínn, segir ein og horf-
ir á Bryndísi Pétursdóttur,
sem er að koma púðá fyrir
framan á sér.
— Ég er búin að ganga
berserksgang um allan bæ og
það finnst ekki slitnari tæki-
færiskjóll. En ég vil bara fá
Lcikstjórinn Baldvin Halldórsson segir leikkonunnm til. Þær eru talið frá vinstri: Margrét
Gi'ðmundsdóttir, Oktavía Stefánsdóttir, Brynja Benediktsdóttir, Helga Valtýsdóttir, Nína
Sveinsdóttir, Kristbjörg Kjeld, Jóhanna Norð fjörð, Bríet Héðinsdóttir, Þóra Friðriksdóttir
og Bryndís Pétursdóttir.
eftir. Þessi verður að færa sig
íramar, til að skyggja ekki
á hina, séð hægra megin úr
salnum o. s. frv. Hjá honum
sitja Guðni Bjarnason, svið-
stjóri og Gunnar Bjarnason,
leiktjaldamálari og horfa
með gagnrýni á hvern hlut.
Höfundur leiksins kann
sýniilega að gera atriðin
spennandi og aðgengi-leg og
þekkir hin skjótu blæbrigði
í skaprferli kvenna. Hann
Konur meö kattareöli
Þjóðleikhússins
almennilega bumbu svarar
Bryndís.
Ög svo er rætt um bumbur,
ávalar og fínar eða ómögu-
legar, þar til heyrist í leik-
stjóranum Baldvini Halldórs-
syni, í hátalaranum; Góðan
daginn, allir á svið!
Leikurinn hefst. Stúlkurn-
ar á þriðju vakt koma í vinn- ,
una og skipta um föt í kaffi-
stofu verksmiðjunnar. Leik-
konurnar þurfa að læra á
stimpilklukku, til að geta
stimplað sig inn. Þarna er ný-
liðinn ofan úr sveit, pólska
flóttakonan og lífsreyndar
borgarstúlkur, hver með sín
vandamál. Eina vantar, er lík
lega farin í hundana. Hinar
eru fljótar að skella sökinni
á óvininn, verkstjórann, sem
Guðbjörg Þorbjarnardóttir
leikur. Hún er öðruvísi en
hinar. Það er strax komin
spenna í leikinn. Eimpípan
kallar stúlkurnar til vinnu,
vélarskröltið heyrist stöðugt
úti fyrir. Dramað er byrjað.
Úti í salnum fylgist Bald-
vin Halldórsson, leikstjóri,
með æfingunni og skrifar hjá
sér athugasemdir, til að ræða
við viðkomandi leikkonu á
eftir. — Það er ekki alveg
nóg spenna í þessu hjá ykk-
ur. Það vantar líf í þessari
ákveðnu stöðu. Hneigingin á
að koma á setninguna, ekki á
Leikkcmurnar ræffa hvort „bumban“ á Bryndísi se eins og hún á aff vera og Ilelga mátar jakka
á Þóru Friffriksdóttur.
Þaff er spenna í leikuum milli 7 barna móffurinnar, fulltrúa
verksmiffjukvennanna (Helgu Valtýsdóttur), ráðvilltu stúlk-
unnar sem með lygum sínum kemur vandræðunum af staff
(Kristbjargar Kjeld) og verkstjórans sem stúlkurnar bera á
Kynvúlu og hata (Guffbjargar Þorbjarnardóttur).
hefur skrifað mörg útvarps-
og sjónvarpsleikrit. — Leik-
ritið, sem þeir Lárus Pálsson
og Þorsteinn Ö. Stephensen
léku í útvarp einu sinni er t.d.
eftir hann. Það segir frá
tveimur mönnum, sem liggja
í rúrninu. Annar sér. út um
gluggann og lýsir alls konar
dásemdum sem hann sér fyrir
(hinum. Svo deyr hann og hinn
fær rúmið hans — en þá sézt
ekkert annað en grár veggur
úr glugganum. Þetta er býsna
•merkilegur höfundur, skal ég
segja þér segir Baldvin.
Klukkan er orðin 12, þegar
fyrsti þáttur hefur verið af-
greiddur. Leikararnir bjóða
fréttamanni að koma með
litlu veitingastofuhorni. Þar
niður í kjallara, þar sem hef-
urverið komið fyrir ofur-
litlu veitingastofnhorni, sem
selur á vægu verði
smurt brauð, grauta, einn
heitan rétt og kaffi á mat-
málstímum. Þetta er til mik-
illa bóta fyrir leikara, sem
Framhald á bls. 23
EINS OG kunnugt er benti
Morgunblaffiff n’.irgsinnis á þaff
meffan vinnudeilurnar stóðu yfir,
hve nauffsynlegt væri aff leitast
viff að hækka dagvinnukaup en
lækka fremur álag á yfirvinnu
Og næturvinnu. A þann hátt
hefði veriff hægt að ná því
hvorutveggja í senn, að látá
byrffar kaupgreiðslnanna koma
sem réttast niffur á fiskiðnaðinum
og stuffla jafnframt að styttum
vinnudegi, því aff menn fengju
þá meira greitt fyrir dagvinn-
una og þyrftu ekki að vinna eins
mikla yfir- og næturvinnu. Þetta
var einfalt reikningsdæmi. Til
dæmis var hægt aff miða annaff
hvort viff 10 effa 11 tíma vinnu-
dag og reikna út heildarvinnu-
launagreiðslur fyrir þann tírna,,
miðað viff þaff yfir- og nætur-
vinnuálag, sem nú er. Síffan
mátt lækka álagiff, en hækka
dagvinnukaupið. Hver sá sem
áfram vildi vinna svo langan
vinnudag hefffi þá í heild boriff
jafn mikiff úr býtum og á.n þess-
ara tilfærslna, en hinir, sem
stytta vildu vinnutíma sinn,
hefffu fengiff meira en ella, því
aff kaupið fyrir dagvinnuna var
hærra.
En þaff fór eins og fyrri dag-
inn, aff þvermóffska og metnað-
ur fékk að ráffa í staff skynsem-
innar.
„íslenzki“ flokkurinn
Komnv'mistar hér á landi hafa
löngum taliff sig vera hinn eina
sanna flokk íslendinga. Menn
minnast þess, aff þeir töluffu
ætíff um sjálfa sig sem „þjóff-
ina“ o s. frv. Nú er Framsóknar-
flokkurinn kominn í kapphlaup
viff kommúnista í þessu efni eins
og öffrum og segist einn vera
íslenzkur flokkur, en hinir allir
séu hálf- effa alútlendir. Aff þessu
víkur Alþýffublaffiff í forystu-
grein í gær og segir m .a.:
„íslenzk stjórnn-.il hafa aldrei
veriff og eru ekki einangruff frá
umheiminum. Hingaff hafa í
marga mannsaldra borizt straum
ar og stefnur frá öffrum löndum
og haft á.hrif á íslenzka stjórn-
málan’.-nn, aff .Jóni Sigurffssyni
mefftöldum og fjölda manns
fyrir hans dag og eftir. Þessar
alþjóðlegu hugsanir hafa veriff
mótaffar af íslenzkum aðstæðum
og þannig haft vífftæk áhrif til
góffs á þjófffélag okkar. Hiff sama
hefur aff sjálfsögffu gerzt í menn
ingar- og trúmálum, á sviffi
tækni og í öðrum. greinum þjóff-
lífsins.“
Framsókn
og samvinnustefnan
Síðan víkur Alþýffublaffiff áff
afskiptum Framsóknarflokksins
af samvinnufélögunum og segir
m.a.:
„Framsóknarmenn eru í þess-
um efnum engin undantekning.
Þeir hafa eignaff sér sair.vinnu-
hugsjónina og hrakið affra aff-
ila frá stuðningi viff hana til aff
geta átt hana einir. Þessi ágæta
stefna er ekki síffur alþjóffleg
en jafnaffarstefna, kommúnismi
og kapitalismi. Er því alrangt af
málsvörum Framsóknarflokks-
ins aff telja hann á nokkum
hátt íslenzkari en affra flokka.
Jafnhættulegt er aff boffa er-
lendar stefnur ómeltar eins og
að fordæma þær, af því aff þær
eru erlendar. Er æskilegt aff
móta hiff bezta úr slíkum. stefn-
um eftir íslenzkum aðstæðum
og kanna vandlega reynslu ann-
arra með hliðsjón af okkar eigin
7andamálum.“