Morgunblaðið - 28.01.1964, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 28. jan. 1964

Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason.frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Augiýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aða.lstræti 6.
Augiýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskrifturgjald kr. 80.00 á mánuði innanlands.
! lausasölu kr. 4.00 eintakih.
KOSNINGARNAR
í VERKALÝÐS-
FÉLÖGUNUM
¥¥ið árlega stjórnarkjör í
verkalýðsfélögunum er
hafið og nú um helgina var
kosið í þremur stórum félög-
um í Reykjavík; Iðju, Þrótti
ög Dagsbrún. í Iðju voru þrír
listar boðnir fram, með því að
Framsóknarmenn höfðu þar
sérstakan lista, en í hinum
félögunum voru listarnir
tveir.
í Iðju urðu úrslitin þau, að
stjórnin hlaut hlutfallslega
nokkru meira fylgi en í fyrra.
Hins vegar töpuðu bæði
kommúnistar og Framsóknar-
menn. Þannig hefur iðnverka
fólk enn einu sinni vottað
stjórn félags síns fyllst?.
traust.
Þessi úrslit eru sérlega
ánægjuleg með hliðsjón af
því, að kommúnistar hafa
mjög legið forystu Iðju á
hálsi fyrir að ganga til samn-
inga í desember, en það var
einmitt frumkvæði það sem
Iðja og verzlunarmenn tóku,
sem olli því að lausn fékkst
í deilunum fyrir jól.
Iðnverkafólkið þefur sýrU,
að það var sammála stjórn
sinni um það að verkföll ætti
að reyna að leysa og það gerði
sér einnig fulla grein fyrir
því, að kjaramálunum er bet-
ur borgið í höndum manna
sem ekki láta pólitískt ofstæki
villa sér sýn.
Úrslitin í vörubílstjórafélag
inu Þrótti voru einnig mjög
ánægjuleg. Þar sigruðu lýð-
ræðissinnar og tóku völdin í
félaginu eftir margra ára
valdatíma kommúnista.
Kommúnistar héldu hins
vegar velli í Dagsbrún eins
og fyrirfram var vitað, enda
hafa þeir hagrætt kjörskránni
í því félagi á þann veg, að
engin von er til þess að lýð-
ræðissinnar geti sigrað.
Á kjörskrá þeirri, sem
kommúnistar útbúa við Dags-
brúnarkosningar eru lítið
fléiri verkamenn en fyrir
25 árum, þótt íbúafjöldi í
Reykjavík hafi meira en tvö-
faldazt á því tímabili. Sýnir
það gleggst, hvaða brögðum
er beitt til þess að útiloka'
verkamenn frá áhrifum á for-
ystu í Dagsbrún.
AÐGERÐIR
RÍKISST JÓRNAR
INNAR
IVegar samið’var um 15% al-
ríienna kauphækkun í
desember, sem kom til við-
bótar svipaðri launahækkun
fyrr á árinu, gerðu allir sér
ljóst, að einhverjar ráðstafan-
ir yrði að gera í efnahags-
málunum til að greiða fyrir
útflútningsframleiðslunni. —
Kommúnistar ætluðu sér að
knýja fram svo mikla kaup-
hækkun að gengisfelling yrði
óumflýjanleg. Gengisfelling-
una átti síðan að nota til árása
á ríkisstjórnina og til að koma
á nýjum verkföllum og al-
gjöru upplausnarástandi.
Ríkisstjórnin hefur nú gert
grein fyrir tillögum sínum til
lausnar vandanum og er þar
um að ræða nokkra hækkun
söluskattsins.
Menn höfðu búizt við því,
að nauðsynlegt yrði að grípa
til víðtækari ráðstafana en
þessarra, og þess vegna hefur
þeim verið vel tekið og al-
menningur telur að skynsam-
lega hafi verið að farið.
Stjórnarandstæðingar höfðu
gert sér vonir um, að vinna
stórsigur í kosningunum í
verkalýðsfélögunum, þar sem
nýir skattar eru auðvitað allt-
af óvinsælir og frumvarp rík-
isstjórnarinnar kom fram
nokkrum dögum áður en kos-
ið var í stóru félögunum í
Reykjavík.
En það hefur sýnt sig, að
fólk gerir sér grein fyrir því
að ekki er unnt að kenna rík-
isstjórninni um þessa skatt-
lagningu. Hún er bein afleið-
ing af því að tillögum stjórn-
arinnar um lausn desember-
verkfallanna var hafnað.
Auðvitað hefði verið hag-
kvæmara, að haga kaupkröf-
unum þannig, að ekki hefði
reynzt óhjákvæmilegt, að
grípa til þessarra ráðstafana,
en úr því sem komið þar,
þýddi ekki anhað en bregðast
réttilega við vandanum og
það hefur verið gert.
TAKMÖRKUN
FRAMKVÆMDA
A uk þess sem frumvarp rík-
^ isstjórnarinnar í efna-
hagsmálum miðar að því að
létta byrðar útflutningsfram-
leiðslunnar, er þar að finna
ákvæði þess efnis að ríkis-
stjórninni sé heimilt að fresta
framkvæmdum, sem fé er
veitt til á fjárlögum, ef at-
vinnuástand krefát þess.
Hér er um að ræða mikil-
væga heimild fyrir stjórnina
til að hafa áhrif á vinnumark-
aðinn, ef nauðsyn krefur.
Medl'ylgjandi mynd var tekin sl. laugardag, er brezkir hermenn komu flugleiðis til Nairohi í
Kenya. Þeir eru þarna að leika sér að lltlum apaketti, er þeir hafa með sér sem einskonar vernd
argrip.
in á Zanzilbar, þ. e. a. s. komm
únistar, mest kínverskir eða
kúlbanskir, stæðu þar að baki
— og notfærðu sér andúð
blökkumanna gegn Evrópu-
mönnum og Aröbum. Stjórnir
landanna óskuðu þegar eftir
aðstoð brezkra hermanna við
að halda uppi lögum og reglu
og virðist nú allt með kyrr-
um kjöruim.
Afríkuleiðtogar kalla
Breta til aðstoðar
• Róstusamt hefur verið a®
undanförnu í ýmsum sjá.lf-
stæðum ríkjum Austur-Afr-
íku, — fyrrverandi brezkum
nýlendum, Kenya, Uganda,
Tanganyika — eftir að bylt-
ing var gerff í Zanzibar og
soldáninn þar hrakinn frá
völdunu
• I gær hermdu fregnir frá
Dar Es-Salaam, höfuðborg
Tanganyika, að forseti lands-
ins Julius Nyerere, hefði ósk-
að eftir því að boðað verði til
aukafundar í Einingarstofnun
Afríkuríkja í febrúar næst-
komandi. — Verði þar fjallað
um þá alvarlegu hættu, sem
öryggi Afríkuríkja stafi af
uppreisnartilraunum í líkingu
við þær, sem gerðar hafa ver
ið í fyrrgreindum ríkjum
síðustíi daga.
©í annarri tilkynningu stjórn
ar Tanganyika segir, að ekk-
ert bendi til þess að atburð-
imir í Kenya, Uganda °S
Tanganyika séu af komnr.ún-
ískum rótum runnir, og beri
að harma, ef kalda stríðið
verði dregið inn í málefni
ríkja Austur-Afríku.
Eftir byltinguna í Zanzibar
koim, sem kunnugt er, til upp-
reisnartilrauna í hverjum
, þesaara þriggijia ríkja. Var
ástæðan sögð óánægja her-
manna með kaup og kjör, en
margir voru þeirrar skoðunar,
að uppreisnartilraunirnar
væru af sömu rót og bylting-
Milton Obote, forsætisráð-
herra Uganda sagði í gær, að
500, menn hefðu verið reknir
úr her landsins og sendir hver
til síns heima. Frá Nairobi
í Kenya bárust þær fregnir,
að 200 hermenn af 500, sem
handteknir voru, hefðu verið
látnir lausir, þar eð þeir
hefóu hvergi nærri upp-
reisnartilrauninni þar komið.
Og frá Norður-Rhodesíu bár- |
ust þær fregnir, að forsætis-
ráðherrann nýi, Kenneth
Kaunda, hefðí skotrað á her
landsins að styðja stjórnina
og bvatt þingmenn til þess
að samþykkja frumvarp um
bætt kjör hermanna. /
Framhatd á bls. 13
5»
Stjórninni hefur verið legið
mjög á hálsi fyrir það, að gera
ekki nægilega róttækar ráð-
stafanir til að stemma stigu
við þenslu á síðasta ári, en nú
aflar hún sér heimildar til
að gera ráðstafanir sem
nægja til að koma í veg fyrir
að aftur sígi á ógæfuhliðina.
Hér á landi blasa verkefnin
hvarvetna við og okkur hætt-
ir til að ætla að framkvæma
alltof mikið í einu. Afleiðing-
in verður oft sú, að byrjað er
á mörgum verkefnum, en síð-
an dragast framkvæmdir úr
hófi, bæði vegna manneklu
og fjárskorts, en auk þess
veldur mikil umframeftir-
spurn eftir mannafla því oft,
að ver er unnið en ella og
óhagkvæm vinnubrögð líðast.
Þess er svo einnig að gæta,
að víða hefur mjög skort
vinnuafl við útflutningsfram-
leiðsluna, en auðvitað veltur
á mestu að tryggja henni
nægilegt vinnuafl.
Af öllum þessum ástæðum
er mjög heppilegt, að ríkis-
valdið hafi heimild til að
fresta framkvæmdum, ef
nauðsyn krefur.