Morgunblaðið - 12.06.1964, Blaðsíða 19

f Föstudagur 12. júní 1964
MORGUNBLAÐIÐ
19
ÚTVARP REYKJAVÍK
Arnór Sigur-
jónsson.
FYRIR hádegi á sunnudag, 31.
maí var útvarpað messu séra
Gunnars Árnasonar úr Kópavogs
kirkju. Var það á margan hátt
ágæt messugerð. Þó undraði mig,
að hann skyldi taka að hallmæla
afbrotamanni, sem ein frænd-
fþjóð okkar tók af lífi fyrir tæp-
um 19 árum. Það er virðingar-
vert, þegar prestar reyna að leið
þeina þeim, sem enn eru ofar
foldu og benda þeim á bresti
sína. Hitt er annað mál, hvort
það er í verkahring prestanna að
hallmæla sakamönnum, sem þeg-
ar hafa tekig út refsingu sína
þessa heims og væntanlega einn-
ig að nokkru leyti annars heims,
eér í lagi, ef þeir standa mjö,g
nærri okkur í tíma. Þetta hefur
fcjálfsagt verið hugsað okkur til
viðvörunar og auðvitað ekki illa
meint. En mér fannst þetta 'held-
ur lýta góða prédikun.
Um kvöldið flutti Arnór Sig-
tirjónsson, rithöfundur, fyrra er-
indi sitt um stjórnmálafund að
Ljósavatni 1908. Síðara erindið
fJutti hann á mánudagskvöld. Á
fundi þessum var rætt um „Upp-
ikastið“ fræga, og var meirihluti
fundarmanna
fylgjandi því,
enda kusu Þing-
eyjingar Pétur
Jónsson á Gaut-
löndum á- þing,
en hann var ein
dreginn fylgis-
maður Uppkasits
ins, en Sigurður
Jónsson á Arnar
vatni, Uppkasts-
andstæðingur,
laut í lægra
haldi.
Frásögn Arnórs af fundi þess-
um var skilmerkileg. Hann dró
jþá ályktun, að barátta beggja,
Ibaeði uppkastsandstæðinga og
fylgjenda Uppkastsins hefði að
lokum leitt til sigurs í sjálfstæð-
isbaráttunni. Þetta eru auðvitað
engin ný sannindi, þótt vel mætti
minna á þau enn og þótt sumir
þeirra, sem harðast hafa karpað
um þe§si mál í vetur og vor, hafi
stundum haldið öðru fram. Það
karp var líka nokkuð barnalegt
á stundum og gekk svo langt að
fcyrjað var að deila um, hvor
(hefði verið höfðinglegri ásýndum
og haft tilkomumeiri málróm
Hannes Hafstein eða Björn Jóns-
eon!
Ijklega hefur Þingeyjingum
láðst að ganga til atkvæða um
það á Ljósavatnsfundinum 1908.
Á mánudagskvöldið talaði
Kristján Sturlaugsson, trygging-
arfræðingur, um daginn og veg-
jnn. Hann ræddi einkum ýmsar
vísindalegar framfarir með tilliti
til atvinnu- og efnahagsmála.
Hann minntist á þá gömlu kenn-
ingu, að bókvitið yrði ekki lát-
ið í askana. Nú væri sú kenning
Bvo úr sér gengin, að ómenntað
fólk ætti oft í vandræðum með
að afla sér góðrar atvinnu, þar
sem hinu menntaða stæðu hins
vegar ýmsar leiðir opnar. Hann
Eagði, að íslendingar hefðu að
visu enn takmankaða getu til
ýmissa vísindalegra rannsókna í
þágu atvinnulífsins og efnahags-
lífsins og því
yrði að einbeita
þeim að þeim
Eviðum, þar sem
þær væru mikil-
vægastar og lík
legastar til að
bera árangur.
Kristján taldi,
Bð enn hefðum
við ekki hagnýtt
©kkur stærð-
fræði nógsam-
lega í þágu at-
vinnuveganna. Sagði hann, að
við hefðum t.d. ekki enn reynt
eð reikna út, hversu mikið fiski-
tnagn okkur væri hagkvæmt að
veiða á ákveðnum miðum. Krist-
ján sagði, að rafeinda’heilar væru
ekki eins spakir að viti og marg-
Kristján
Sturlaugsson.
ir hefðu freistazt til að álykta.
Þeir hefðu hefðu réttilega verið
r.efndir heimskustu og hraðvirk-
ustu þjónar mannsins.
Margháttaðan fróðleik annan
týndi ræðumaður til, og var þetta
gott erindi, ‘þótt það væri dálítið
einhæft. Grunnmúruð efnis-
hyggja réði þar lögum og lof-
um .Kristján heilsaði hvorki né
kvaddi. Hefur trúlega reiknað
út, að sú fyrirhöfn borgi sig
ekki.
Á þriðjudagskvöld flutti séra
Jakob Jónsson erindi, sem hann
nefndi „Trúræn skynjun". Var
það fyrra erindi hans um það
efni. Jakob sagði meðal annars,
að frumstæðar þjóðir væru stund
um eingyðistrúar og hefðu all-
háleit trúarbrögð. Þá ræddi hann
um skynheim mannsins, sem
væri byggður upp af skynjunum
og reynslu. Skynjunin byggðist
annars vegar á áhrifum utan að,
en 'hins vegar á innri túlkun. Er-
indi séra Jakobs ólgaði af kraft-
mi'klum heilabrotum, og lagðist
hann mjög djúpt í hugleiðingum
sínum.
Á miðvikudagskvöld las Ævar
R. Kvaran, leikari, kafla úr leik-
ritinu: „Hinri'k fjórði“ eftir
Shakespeare í þýðingu Helga
Hálfdánarsonar. Ævar er vinsæll
útvarpsmaður og ekki að ástæðu
lausu, því hann hefur mjö-g við-
feldna rödd, er góður leikari og
hefur oft flutt afar skemmtilegt
efni í Útvarpið. Höfund leikrits
íns og þýðanda er víst óþarft að
prísa á þessum vettvangi.
„17 ára keppninni" var enn
haJði áfram þetta kvöld ,og að
þessu sinni lýsti Sigurdís Jó-
hannesdóttir á Svalhöfða í Dala-
sýslu reynslu sinni og nefndi:
Sólskinsdagar í sveit. Guðrún Ás
mundsdóttir las. Sigurdís greindi
meðal annars frá „þingmála-
fundi" þar sem, auk fleiri voru
samankomnir þeir Tryggvi Þór-
hallsson, Jón Þorláksson og Jón-
as Jónsson frá Hriflu. Það vakti
at'hygli hennar, að jafnfrægur
maður og Jónas Jónsson hafði lát
ið setja bót á jakka þann, er hann
gekk í. Aliþýðufólk þurfti þá að
bennar dómi ekki að skammast
sír. fyrir að ganga í bættum flík-
um:
Hvað höfðingj arnir hafast að
hinir meina sér leyfist það.
Bætur eru nú fáséðar orðnar
hæði á stjórnmálamönnum og
öllum almenningi. Vissulega
voru þær sjaldan til prýði, og er
lítil eftirsjá ag þeim. En stjórn-
málamenn hafa enn ekki gleymt
þeirri list að vera alþýðlegir í
framgöngu á „þingmálafundum“.
Á fimmtudagskvöld flutti Guð
mundur R. Magnússon, skóla-
stjóri, fyrra erindi sitt um Banda
ríkjaför á vegum Fulbrightstofn-
unarinnar. Var það mjög fræð-
andi erindi. Síðar um kvöldið var
þátturinn „Raddir skálda“. Var
hann helgaður Þóri Bergssyni
(Þorsteini Jónssyni) rithöfundi.
Jón Aðils las smásöguna „Silfur
'búin svipa", og Þorsteinn Ö.
Stephensen las kvæði eftir skáld
ið. „Mótív" smásögunnar er eink
ar snjallt. Gamli maðurinn, sem
fær fagurgjörða svipu frá Bún-
aðarfélaginu fyrir 50 ára dygga
vinnumennsku á sama stað hjá
manni, hvers konu hann elskar,
leggur alla-n æviharm sinn,
bældann undir fargi langr-
þrælkunnar í þetta eina
son er einn af elztu núlifandi
rithöfundum okkar, fæddur 1885.
Fyrsta bók hans kom ekki út
fyrr en 1939 ,en áður var hann
orðinn landskunnur fyrir hinar
snjöllu smásögur sínar. Alls hef-
ur hann gefið út 8 bækur: 5 smá-
sagnasöfn, 2 skáldsögur og 1
ljóðabók. Er nú brátt von á heild
arútgáfu verka hans. Þorsteinn
mun ávalt verða talinn einn af
snjöllustu smásagnahöfundum
okkar á þessari öld.
Föstudagurinn 5. júní er mehk-
isdagur í lífi þeirra Útvarpshlust
enda, sem eiga eða hafa vonir um
að eignast 350,000 krónur, áður
en þeir gefa upp andann. í þætt-
inum „Efst á baugi“ var nefni-
lega upplýst, að með því að
frysta menn látna með nýjusitu
vísindalegum aðferðum eru mikl
ar líkur til að hægt verði að
vekja þá aftur til lífsins eftir ca.
100-200 ár. En frystingin er, eins
og áður getið, nokkur dýr, en von
ir standa þó til, að kostnaður við
aðgerð þessa fari lækkandi. Það
fer sem sagt, að fá nýja-n og fersk
an tilgang að „safna til elliár-
anna.“
Ekki veit ég, hvað þeir Efsta
baugs menn sjá sér í því að vera
að sn-uðra uppi fjárreiður er-
lendra leikkvenna og sikýra Út-
varps'hlustendum frá niðurstöð-
um sínum. Ég .get ekki meint, að
nokkur þeirra hafi áhuga á slíku,
jafn'hliða 'því sem 'þeim er boðað
eilíft líf.
Sei-nna þetta kvöld flutti Ólaf-
ui' Ólafsson, kristniboði, ágætt er
indi um útvarpstækni í þjónustu
kirkjunnar. Síðar flutti Jakob
Jónasson, læknir, síðara erindi
sitt um geðlækningar. Greindi
hann frá ýmsum aðferðu-m, sem
beitt er við -geðsjúkli-nga. Ein er
sú að reyna að losa sjúklinginn
við kom-pleksa og afbrigðilegar
hugsanir með endurteknum við-
ræðum við hann
um vandamál
hans og annað,
sem kann að
hafa snerti-
punkta við þau.
Þessi aðferð er
mjög tímafrek
og hentar hvergi
nærri öllum
sjúkhngum. Af
öðrum læknin-ga
aðferðum nefndi
Jakob dáleiðslu,
sjálfslökunaraðferg og heilaþvott,
og sagði hann að síðast talda að-
ferðin hefði gefið sérlega góða
rsun í Rússlandi. Það upplýstist
i erindi Jakobs, að heilaþvottur
er írauninni grundvallaður á
áhrifum vanans á mannleg við-
brögð. Útvarpið mætti gjarnan
endurtaka þessi tvö erindi Ja-
kobs Jónassonar um geðlækning-
ar.
Skemmtileg og fróðleg voru
viðtöl Jónasar Jónassonar við
þá Bjarna Jónsson, forstjóra og
Jónas Sveinsson, lækni „í viku-
lokin“ á laugardaginn. Það var
eiginlega að læknisráði sem
Bjarni Jónsson hóf hinn umfangs
mikla bíórekstur sinn árið 1914
(Nýja bíó). Hann þoldi nefni-
lega ekki að vinna að þeirri iðn-
grein, sem hann hafði numið og
hafði og hefur enn mikinn áhuga
á, sem sé húsgagnasmíði.
Bjarni sagði, að bíórekstur
væri ágæt atvinna, en kvikmynd-
ir út af fyrir sig hefðu aldrei vak
ið neinn eldlegan áhuga hjá sér.
Á laugardagskvöldið las Thor
Vilhjál-msson, rithöfundur, upp
úr nýútkominni bók sinni um
Kjarval. Hástemdar, glitofnar,
dulúðugar myndir voru dregnar
upp á snjöllu máli, en undirstað-
an var grjót og meira grjót. Að
loknu stuttu, gamansömu saka-
málaleikriti eftir John Dickson
Carr var slegið upp dansleik til
mjðnættis.
Sveinn Kristinsson.
högg sem hann
ir húsbón-da sín- ____
um með svip-
unni nýju. „Og
sittu með það!“
eru síðustu orð
gamla mannsins,
áður en hann er
ofurliði borinn.
Heiðursgjöf Bún
aðarfélagsins
var þannig, eftir
allt saman, eikki
valin út í hött.
Þorsteinn Jóns
greið-
Þorsteinn
Jónsson.
Jakob
Jónasson.
Alltaf fjölgar Volkswagen
VOLKSWACEN er fynrliggjandi
Vinsældir VOLKSWAGEN hér á landi sanna
ótvírætt kosti hans við okkar staðhætti. —
VOLKSWAGEN er ekkert tízkufyrirbrigði,
það sannar hið háa endursöluverð hans.

Ferðist í VOLKSWAGEN
Sími
21240
Laugavegi
170-172