Morgunblaðið - 26.08.1964, Qupperneq 6

6
M ORG UN B LAÐ1Ð
Miðvíkudagur 26. Sgúst 1964
UTVARP REYKJAVÍK
A SUNNUDAGSKVOLD, 16.'
ágúst, flutti Guðmundur Þorláks
son þáttinn „Við fjallavötnin
fagurblá“. Ræddi hann um
Hraunsvatn í Öxnadal, en þar
drukknaði Hallgrímur Þorsteins
son, faðir Jónasar Hallgrímsson-
ar skálds, með voveiflegum
hætti. Vatnið er 492 metra yfir
sjávarmáli, og um 60 metrar að
dýpt. Silungsveiði er þar allgóð.
Guðmundur taldi líklegast, að
Hraundrangi í Öxnadal væri
8-10.000 ára gamall.
Síðar um kvöldið sá Agnar
Guðnason um „hvippinn og
hvappmn". Var hann að miklu
leyti helgaður bændaskólanum
að Hvanneyri að þessu sinni, en
skólinn var stofnaður árið 1889
og er því 75 ára gamall. Átti
Agnar skemmtileg viðtöl við
gamla nemendur þaðan. f lokin
brá Agnar sér heim til Stein-
gríms Steinþórssonar, fyrrver-
andi forsætisráðherra, en hann
hefur haldið dagbók nær óslitið
frá fermingaraldri. Eru þar
bæði mannlýsingar, skrif um
þjóðmál o.fl. Líklega er hollt
fyrir stjórnmálamenn að halda
dagbók. Þá fylgj
ast þeir trúlega
betur með því,
hvernig líðandi
stund hverfur
smátt og smátt
inn í söguna.
Gera sér betur
grein fyrir því,
hve skyndilega
upphefð getur
Steingrímur Verið fallvölt og
Steinþórsson. hvernig meint
glapræði getur
reynzt ágætur úrkostur. Stein-
grímur Steinþórsson er víst eini
forsætisráðherra okkar, sem ekki
hefur verið „langskólagenginn".
Kanns.ke hefur dagbókarfærsla
hans verið einn þáttur annars
konar „langskóla", sem gaf ekki
löggiltum menntastofnunum
neitt eftir.
Á mánudagskvöld talaði Björg
vin Guðmundsson, fréttastjóri,
um daginn og veginn. Kom hann
víða við, en þræddi þó mjög
troðnar slóðir um val umræðu-
efna. Það var veðrið, það voru
sumarferðalög, íslenzk náttúru-
fegurð, hraður vöxtur Reykja-
víkur, fiskveiðar, sér í lagi síld-
veiðar, landhelgi og stóriðja. Að
sjálfsögðu varð hann að láta sér
nægja tímans vegna að grípa
lauslega á hverju máli. Til dæm-
is um hinn öra vöxt Reykjavík
ur sagði hann, að um aldamótin
síðustu hefðu íbúar Reykjavíkur
verið 5802. Um síldveiðarnar
sagði hann m.a., að á þessu sumri
væru þegar komin í land 1,800,00
mál og tunnur, sem væri um
tvisvar sinnum meira en á sama
tíma i fyrra. Árið 1962 var heild-
arsíldaraflinn 2,300,000 mál og
tunnur, en það var bezta síld-
veiðisumar eftir stríð. Björgvin
taldi æskilegt að hleypa erlendu
fjármagni inn í landið til stór-
iðjuframkvæmda. Þó yrði að
búa vel um hnútana við alla
samninga þar að lútandi.
Síðar um kvöldið var þáttur-
inn: „Sitt sýnist hverjum“.
Komu þar fram þeir Gunnar
Thoroddsen, fjármálaráðherra,
Eysteinn Jónsson, fyrrverandi
ráðherra, Gylfi Þ. Gislason,
menntamálaráðherra og Hanni-
bal Valdimarsson, forseti Al-
þýðusambands íslands. Skatta-
málin voru til umræðu, og hvort
æskilegt væri að breyta skatta-
lögunum, og þá hvernig.
Gunnar Thoroddsen minnti á,
að mikil óánægja hefði ríkt um
skattamálin, er viðreisnarstjórn-
in tók við í nóv. 1959. Hefði þá
bæði verið kvartað yfir of háum
sköttum og skattsvikum. Stjórn-
in hefði því gert verulegar end-
urbætur á skattalögunum árið
1960 og hefðu flestir unað vel
við þau mál um hríð. 1963 hefði
orðið gjörbylting í launamálum
og kaupgjald hækkað. Því hefði
stjórnin aftur gengizt fyrir end-
urbót á skattalögunum og skatt-
skyldar tekjur m.a. hækkaðar
um 30%. Þann-
ig þyrfti nú t.d.
verkamaður
með 2 böm,
sem hefði
108,000 kr. árs-
tekjur, engan
tekjuskatt að
greiða, en hefði
ella þurft að
greiða yfir 1300
kr. og fyrir
breytinguna
1960 hefði hann
þurft að greiða yfir 4800.00 kr.
Eigi að síður taldi fjármálaráð-
herra þörf á Irekari endurbótum
á skattalögunum. Láglaunamenn
hefðu reynzt færri en talið hefði
verið. Ráðherrann vildi m.a.
létta skattabyrðar með hækkun
persónufrádráttar. Þá var hann
meðmæltur því, að skattar yrðu
innheimtir jafnóðum af launum.
Ráðherra hvað útsvörin í ár vera
800-900 milljónir króna alls, en
tekjuskatt um 250 milljónir.
Næstur mælti Eysteinn Jóns-
son. Hann sagði að skattabyrði
Gunnar
Thoroddsen.
hefði vaxið óðfluga með dýrtíð-
inni. Nokkuð kvað hann þingið
þó hafa lagfært þessi mál í vet-
ur, og hefði þingflokkur hans
greitt atkvæði með þeim laga-
breytingum. En þetta væri ófull
nægjandi. Hann vildi tafarlaust
láta skipa nefnd með þátttöku
allra þingflokka, til að endur-
skoða allt skattkerfið frá rótum.
Skatta- og útsvarsstigi einstak-
linga sagði hann að þyrfti að
lækka. Þá vildi hann láta miða
innheimtu skatta sem mest við
tekjur manna sjálft greiðsluárið.
Gylfi Þ. Gíslason var sammála
þeim Gunnari Thoroddsen og Ey
steini Jónssyni um það, að þörf
væri endurbóta á skattalögun-
um. Hann sagði, að til greina
kæmi að láta neyzluskatta og
fasteignaskatta koma alveg í stað
tekjuskatta. Þá sagði hann, að i
núverandi skattalögum væri gert
ráð fyrir 70.000-100.000 kr. sem
algengum tekjum láglauna-
manna. Væri lítill sem enginn
tekjuskattur á þeim tekjum og
lágt útsvar. En reynslan hefði
sýnt, að flestir hefðu talsvert
hærri tekjur. Hann sagði enn
fremur, að fjöldi manna hefði
ekki gert sér grein fyrir því, að
auknar tekjur þeirra á síðasta
ári hefðu verið verðbólguaukn-
mg en ekki raunverulegar kjara
bætur. Því væri skiljanlegt, að
mörgum þætti nú skattur sinn
þungbær.
Hannibal Valdimarsson, sem
talaði síðastur, sagði, að skatt-
svik væðu uppi og „breiðum
bökum“ væri hlíft. Hann sagði,
að skattaálögumar núna brytu í
bága við anda griðarsáttmálans
milli ríkisstjórnarinnar og al-
þýðusamtakanna i vor. Væri
greiðsluþoli skattgreiðenda al-
gjörlega ofboðið.
Þetta var mjög fróðlegur þátt
ur. Allir stjórnmálamennirnir
Þorsteinn
Iflatthíasson
virtust sammála um, að enn
stæðu skattalögin til bóta, þótt
breytingatillögur þeirra væru
misjafnlega róttækar. Vonandi
rís upp úr endurskoðun skatta-
laganna skattaálagning, sem all-
ir geta sætt sig við. Það væri
ekki einungis merkur tburður í
skattamálum íslendinga, heldur
heimssögulegur viðburður.
Á þriðj udagskvöld flutti Þor-
steinn Matthíasson, skólastjóri,
erindi sem hann nefndi: „Gengið
á vit gamalla minja.“ Fjallaði
það um Ólafs-
fjörð í fortíð og
nútíð. Var það
óvenjulega fróð-
legt vandað og
vel flutt erindi,
og finnst mér út
varpinu bera
skylda til að
láta endurtaka
það. Þetta var
ágrip af sögu
íslendinga í
hnotskurn, þótt
lífsbaráttan í þessari afskekktu
sveit hafi, ef tíl vill, verið
nokkru harðari en á sumum öðr
um stöðum. Eitt hafði þó Ólafs-
fjörður fram yfir marga aðra
staði, þaðan var örstuttur róður
út á fengsæl fiskimið. Ferðalög
til Siglufjarðar eða Akureyrar
áður fyrr tóku hins vegar oft
hálfan mánuð sjóleiðina.
Séra Sigurður Einarsson hóf
lestur nýrrar kvöldsögu þetta
kvöld. Nefnir hann hana „Sum-
arminningar frá Suðurfjörðum."
Á sumarvökunni á miðviku-
dagskvöldið las Baldur Pálma-
son skemmtilega frásögu Þórðar
Kárasonar, bónda á Litla-Fljóti
í Biskupstungum. Fjallaði hún
um það, er höfundur fór í verið
í Keflavík, stuttu eftir aldamót,
þá 17 ára gamall. Á þeim tíma
fóru ungir menn til sjós, til að
afla sér fjár og frama, enda voru
þá opinberar „bítil“listir einok-
aðar af kálfum og unglömbum
í gróandanum.
Helgi Sæmundsson skilaði
kvæðum sínum 5 á miðvikudags
kvöldið að vanda. Enn heldur
hann sig mest við hin klassisku
eldri skáld. Ég sé ekki annað en
útvarpið verði að efna til ann-
arrar ,17 ára keppni“ um fram-
bærileg Ijóð handa Helga.
Á fimmtudagskvöld kynnti
Jón R. Kjartansson hljómplötur
Hreins Pálssonar. Hann sagði
m.a., að á tímabili hefðu Davíð
Stefánsson, skáld og Hreinn
Pálsson verið í mestum metum
hjá íslenzku kvenfólki. Hreinn
Pálsson er fæddur í Ólafsfirði
árið 1901. Hann hefur ekkf sung
ið inn á hljómplötu nú um 30
skeið, en verið mikilvirkur fram
kvæmdamaður í atvinnulífi þjóð
arinnar,
Síðar um kvöldið flutti Ævar
Kvaran þáttinn: „Á tíundu
stund.“ Ræddi hann mikið um
Atlantis, landið sem sagnir
herma, að hafi sokkið í sæ. Land
þetta mun hafa verið staðsett
suður og vestur af Spáni og Gí-
braltarsundi. Ævar færði líkur
að því, að land þetta hefði sokk
ið í geysilegum jarðhræringum
og eldgosum um 9600 f. Kr.
Sagnir herma, að Atlantis-menn
hafi hleypt af stað fyrstu styrj-
öld hér á jörð og hafi allar seinni
styrjaldir verið tilraunir til að
leiðrétta það misræmi, er við
þá styrjöld skapaðist.
Hjörtur Pálsson lauk útvarps-
sögunni „Málsvari myrkrahöfð-
ingjans“ eftir Morris West á
föstudagskvöldið. Þetta urðu 31
lestrar alls. Ég hef ekki fylgzt að
staðaldri með sögunni, en heyrði
látið vel af henni, og vel var
hún lesin upp. Svona langar
íramhaldssögur í útvarpinu
þurfa að hafa mikið til brunns
að bera. Þær þurfa að vera
efnismiklar, listríkar og spenn-
andi. Það er ekki á allra færi að
hrista útvarpssögu svo að segja
út úr erminni, eins og Helgi
Hjörvar.
Jónas Jónasson og Páll Kolka,
læknir ræddust við í útvarpinu
á laugardaginn. Bar margt 4
góma. Páll Kolka sagði m.a., að
íæknar nú til dags stæðu ekki I
nógu persónu>gu sambandi við
sjúklingana. Sérhæfingin innan
iæknisfræðinnar hefði ýtt undir
þá þróun. Læknunum gleymdist
oft, að sjúklingurinn væri
Framh. á bls. 10
Ódýrara að fljúga
Fólki hefur orðið tíðrætt um
kuldakastið og snjókomuna —
og ekki hef ég látið minn hlut
eftir liggja, enda ekki von, því
ég fylltist af kvefi, eins og
margir aðrir. Ég minnist á
þetta enn einu sinni af því að
ég heyrði í gær, að fargjalda-
lækkun á flugleiðum til út-
landa væri einmitt að koma
til framkvæmda. Eins og í fyrra
gildir þessi lækkun í septem-
ber og október og lækkunin
nemur heilum tuttugu og fimm
prósentum.
Birgir Þorgilsson hjá Flugfé-
lagi íslands hringdi í mig og
sagði mér, að Flugfélagið hefði
náð samkomulagi við önnur
flugfélög um að sami afslátt-
ur yrði veittur á framhaldsleið
um svo að íslendingar geta far
ið langt suður í lönd á 26%
lægra fargjaldi en venjulega í
haust.
Sumarauki
Þetta er m.a. gert til að
breikka, eða færa út helzta
annatíma flugfélaganna, hvetja
fólk til að draga ferðalagið
fram á haust, því alltaf eru
nógu margir sem vilja fara
yfir hásumarið hvernig sem
allt snýst. Fólki er sem sagt
gefinn kostur á ódýrari ferð-
um ef það vill bíða ögn — og
má segja, að allar breytingar,
sem færa öllum aðilum hags-
bætur, séu til góðs.
Hitt er svo annað mál, að
íslendingar, sem ráðgera utan-
ferðir til skemmtunar, ættu að
reyna að njóta sumarsins hér
heima og fá sér síðan sumar-
auka með utanlandsferð að
hausti hvort sem fargjöld
lækka eða ekki. Ég hef nokkr-
um sinnum minnzt á þetta áður
— og nota tækifærið til þess
enn einu sinni.
Vill lengja tímabilið
Annar ferðamálamaður, Ing
ólfur Blöndal, minntist á það
við mig, að greiðasölu að Gull
fossi og Geysi yrði hætt nú um
mánaðamótin og sagði hann að
þetta væri allt of snemmt. Það
væri hiklaust hægt að halda
áfram að sýna ferðamönnum
Gullfoss og hverasvæðið við
Geysi fram undir miðjan sept-
ember. Raunar sagðist hann
hafa fullan hug á að fara með
ferðamenn austur fram til sept
emberloka — í framtíðinni.
Það "æri hægt að lengja þetta
ferðamannatímabil — bæði
fram og aftur: Fram að 1. maí
og til 1. október. Þá værum við
komnir með fimm mánuði og
það mætti teljast gott.
Ráðstefnurnar
Þetta minnir mig svo aítur
á það, sem Birgir Þorgilsson
var að segja: Óþarfi væri að
halda hér allar ráðstefnur í júlí
og ágúst, því þær tækju upp
svo stóran hluta af hótelrými
borgarinnar á þessum tíma.
Sagði hann, að það yrði til mik
illa hagsbóta, ef hægt yrði að
fá þá, sem boðuðu til alþjóð-
legra funda í Reykjavík, til
að færa sig fram í júní að ein-
hverju leyti — og aftur að
miðjum september.
Varla óskynsamlegt
Út af fyrir sig er það ekki
nema eðlilegt að fólk vilji fá
erlenda gesti á þeim árstíma,
sem mestar líkur eru á að gest-
ina fenni ekki í kaf á flugvell-
inum. Hins vegar er það sann-
að, að fólk getur fennt í kaf
á íslandi í ágúst eins og í sept-
ember. Síðasta vika sannar
þetta áþreifanlega. í öðru lagi
eru það jafnan allmargir í hópi
ráðstefnu og fundafólks, sem
boðnir eru hingað af islenzk-
um aðilum — og þessvegna er
í rauninni ekki ástæða til að
láta allt þetta fólk jafnan sitja
fyrir yfir háannatímann •— og
visa þar með miklum fjölda
annarra útlendinga frá, fólki,
sem sjálft greiðir fyrir sína
ferð. Varla teldist það óskyn-
samlegt að reyna að breikka
ferðamannatimabilið, einmitt
með því að ráðstefnufólkið
dreifði sér yfir lengri tima.
ELDAVÉLAR
ELDAVÉLASETT
GRILL
Sjálfvirkt hita- og
timaval.
A E G - ttmboðið
Söluumboð:
HÚSPRÝDI HF.