Morgunblaðið - 29.08.1964, Page 10

10
MOHGUN BLAÐIÐ
Laugardagur 29. ágúst 1964

Útgefandi:
Framkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Útbreiðslustjóri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakúr, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
ÞEGAR VEGIR
TEPPAST
¥vegar nokkrir fjallvegir^
tepptust í síðustu viku af
vðldum snjókomu voru ís-
lendingar enn einu sinni á
það minntir, hversu samgöng-
ur þeirra eru háðar veðurfari.
Þrátt fyrir stórfelldar um-
bætur í vegamálum lands-
manna á undanförnum árum
getur það gerzt í flestum mán
uðum ársins að snjókoma
loki fjallvegum og einangri
einstök byggðarlög um lengri
eða skemmri tíma. Víðast
stafar þetta af því, hve veg-
irnir eru ófullkomnir.. Þeir
hafa ekki verið hlaðnir upp og
snjó festir því mjög auðveld-
lega og fljótlega á þeim.
í flestum norðlægum lönd-
um, þar sem snjókoma er
veruleg, hafa vegir verið
gerðir þannig úr garði að um-
ferð um þá þarf að jafnaði
ekki að stöðvast, þótt snjóar
falli. Vegirnir eru hlaðnir sér-
staklega vel upp, þar sem þeir
liggja hátt. Ennfremur er víða
byggt yfir vegi eða göng
grafin í gegnum fjallaskörð
og Háar fjallseggjar, sem veg-
ir liggja yfir.
I Þetta munum við íslend-
ingar vafalaust einnig gera í
framtíðinni. Er raunar þegar
byrjað á að sprengja vegi í
gegnum forvaða og stein-
dranga, svo sem á Strákavegi
við Siglufjörð og gegnum Arn
arnesshamar á Súðavíkurvegi
við ísafjarðardjúp.
Kjarni málsins er, að íslend
ingar munu ekki una því
frekar en aðrar þjóðir að geta.
ekki ferðazt um land sitt á
flestum árstíðum nokkurn
veginn hindrunarlaust. Það
•veldur heldur ekki síður erf-
iðleikum, að byggðarlög inn-
an einstakra landshluta eru
einangruð hvert frá öðru meg
inhluta vetrar. Hefur það
ástand víða komið í veg fyrir
eðlilega þróun byggðarinnar
og valdið stórfelldum erfið-
leikum í atvinnu- og félags-
lífi fólksins.
Sem betur fer er nú unnið
mjög ötullega að vegabótum
hér á landi. Stóraukið fjár-
magn hefur með nýjum vega-
lögum og tekjuöflun til vega-
kerfisins verið tryggt í þessu
skyni. Munu flestir sammála
um, að hér sé stefnt í rétta
átt. Fullkomnir vegir um
landið allt eru eitt af frum-
skilyrðum nauðsynlegrar upp
byggingar og þróunar byggð-
arinnar í öllum landshlutum.
SJONVARPIÐ í
FINNLANDI
ll/forgunblaðið átti þess ný-
lega kost að heimsækja
höfuðstöðvar finnska útvarps-
ins og sjónvarpsins í Helsinig-
fors. Þróunin í sjónvarpsmál-
um Finna hefur verið mjög
ör. Finnska sjónvarpið byrj-
aði að senda út reglulegar
dagskrár árið 1958. En nú er
svo komið að það nær til um
það bil 94% þjóðarinnar. Það
sendir útvarpsdagskrá sína
um 33 sjónvarpsstöðvar og ná
sendingar þeirra allt norður
að heimskautsbaug nyrzt í
landinu.
Sjónvarpstæki í Finnlandi
munu nú vera um 550 þúsund
talsins. Þar sem íbúatala
Finnlands er rúmlega 4Vz
milljón hafa nú 120 af hverj-
um þúsund íbúum Finnlands
sjónvarpstæki. Hins vegar eru
ein milljón og 420 þúsund
útvarpstæki í landinu og svar-
ar það til þess að 310 af hverju
þúsundi íbúa landsins hafi út-
varpstæki.
Finnska sjónvarpið sendir
nú dagskrá sína í 6—8 klst.
daglega. Til þess að afla sér
fjár hefur það orðið að birta
auglýsingar, sem sjónvarpað
er í sérstökum sjónvarpstím-
um en er ekki blandað inn í
dagskráratriði eins og tíðkast
í Ameríku og sums staðar
annars staðar.
Forráðamenn finnska sjón-
varpsins, þeir Einar Sund-
ström útvarpsstjóri og Arne
yfirverkfræðingur, sögðu, að
dagskrár þess væru einkar
vinsælar úti um sveitir og
þorp landsins. Er það í sam-
ræmi við reynslu margra ann-
arra þjóða, þar sem sjónvarp-
ið nýtur einmitt mestra vin-
sælda í hinum strjálbýlli
landshlutum. Það dregur úr
einangrunartilfinningu fólks-
ins og færir það nær rás við-
burðanna, gerir það að þátt-
takanda í menningar- og fé-
lagslífi fjarlægra staða inn-
an síns eigin lands og meðal
annarra þjóða.
Finnar leggja mikla áherzlu
á fjölþætta menningarstarf-
semi í sjónvarpi sínu. For-
ráðamenn þess sögðu, að á
næstu árum mundi verða lögð
megináherzla á að byggja nýj
ar sjónvarpsstöðvar, sem
tryggðu það að allir Finnar
gætu notið sjónvarpsins.
Við íslendingar mættum
gjarnan fylgjast vel með því
iiitiitiiiiitiiitiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiittiiiittiiiiiiiimiiiHiiiiiiiiiitiiiiiiiHiiiiiiiiiMiiiiiuiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
UíZYí
Fyrsti flugstjórinn, sem fljúga
mun farþegum hraðar en hljóðið
ALLX bendir til þess að hinn
38 ára gamli franski flugmað-
ur, Philippe Bulté, verði
fyrstur til þess að fljúga far-
þegaflugvél hraðar en hljóðið,
fransk-brezku þotunni „Con-
corde“.
Flugvélin er enn ekki full-
gerð, en þeir sem sjó um
smíði hennar fyrir hönd Sud
Aviation í Frakklandi og
British Aircraft Corporation
í Englandi, telja að vélin
verði flugfær 1967. Það eri
flugfélagið Air France, sem
valið hefur Philippe Bulté til
þess að verða fyrsta flug-
stjórann á Concorde vél. Hann
var valinn með góðum fyrir-
vara vegna þess að mikillar
þjálfunar er þörf, Bulté verð
ur að læra allt um bygigingu
og gerð hinnar nýju flugvélar
oig hann hefur fylgzt með
smíði hennar eins og skip-
stjórar fylgjast með smíði
nýrra skipa. Einnig hefur
Bulté floigið mikið frönskum
herflugvélum, sem komast
hraðar en hljóðið, síðustu
mánuðina í undirbúnings-
skyni .
Bulté hefur starfað hjá Air
France frá 1948 en menntun
sína og fyrstu reynslu sem
flugmaður fékk hann í Banda-
ríkjunum á árum síðari heims-
styrjaldarinnar. Á starfsferli
sinum hjá félaginu hefur hann
sýnt mikla hæfileika og þeg-
3
ar rætt var um hver fyrstur
ætti að fljúga farþegaflugvél-
inni Concorde hraðar en
hljóðið,-þótti Bulté sjálfsagð-
Pilippe Bulté
ur. Þegar honum var falið s
þetta vandasama starf, hafði =
hann 15 þús. flugtíma að =
bakil - =
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIÍIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiltillMilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH
sem gerist í sjónvarpsmálum
Finna. Þessi dugmikla og
harðgera nágrannaþjóð okk-
ar er að fjölmörgu leyti til
fyrirmyndar. — Dugnaður
Finna, þrifnaður þeirra og
æðrulaus kjarkur á hverju
sem gengur, er aðdáunar- og
eftirbreytnisverður.
MORGUNGJAFIR
LÝÐVELDISINS
í stofnári lýðveldisins árið
1944 gáfu íslendingar því
tvær morgungjafir. Hin fyrri
þeirra var nýtt þjóðminja-
safn. Alþingi samþykkti með
samhljóða atkvæðum að reist
skyldi ný og vegleg bygging
yfir þjóðminjasafnið, sem
lengstum hafði búið við þröng
og ófullkomin húsnæðisskil-
yrði.
Þessari ákvörðun Alþingis
var síðan hrundið í fram-
kvæmd á næstu árum. Hið
nýja þjóðminjasafn reis í há-
skólahverfinu landi og þjóð
til sóma. Vegna húsnæðisleys-
is Listasafns ríkisins hefur
það einnig fengið húsnæði í
þ j óðmin j asaf nsbyggingunni.
En þau húsakynni eru alltof
þröng og er óhjákvæmilegt að
nýtt listasafn verði reist á
næstunni. Rýmkar þá einnig
um þjóðminjasafnið, sem hef-
ur fulla þörf fyrir allt sitt
húsnæði.
Önnur morgungjöfin, sem
íslenzka þjóðin gaf lýðveldi
sínu, var Landgræðslusjóður,
sem landsnefnd lýðveldiskosn
inganna og forystumenn skóg-
ræktarmálanna höfðu for-
ystu um að stofnaður var.
Stofnfé landgræðslusjóðs. var
330 þús. kr. og þótti það all-
mikið fé á sínum tíma. Höfuð-
stóll sjóðsins nemur nú um
4,5 millj. kr. Takmark hans er
að styðja skógrækt og hvers
konar landgræðslu. Óhætt er
að fullyrða að starfsemi land-
græðslusjóðs hafi létt mjög
undir mörg störf í þágu skóg-
ræktarinnar. Ennfremur hef-
ur sandgræðslan fengið lán úr
sjóðnum, ásamt mörgum
skógræktarfélögum víðs veg-
ar um land. Landgræðslu-
sjóður hefur þannig eflzt og
styrkt 'mjög margar skóg-
ræktarframkvæmdir í land-
inu.
Hlutverk þjóðminjasafns-
ins er að geyma helga dóma
og dýrgripi liðins tíma, varð-
veita tengslin milli nútíðar
og fortíðar í lífi íslenzku þjóð-
arinnar. Það fór því vissulega
vel á því, að þjóðin minntist
þessara merkilegu stofnunar
við frelsistöku sína.
Stofnun Landgræðslusjóðs
var ekki síður eðlileg á slík-
um tímamótum. Hlutverk
hans var að stuðla að því að
gera sjálft landið fegurra og
betra.
Þessa má gjarnan minnast,
þegar 20 ár eru liðin frá stofn-
un lýðveldis á íslandi. En þó
skiptir mestu máli, að hafa
framtíðina í huga, nauðsyn
þess að standa trúan vörð ura
forn menningarverðmæti og
menningararf, sem sjálfstæði
þessarar litlu þjóðar hlýtur
jafnan að byggjast á. Rækt-
un landsins og verndun gróð-
urs þess er önnur hliðin á
baráttu og sókn þjóðarinnar
til efnalegs- og andlegs sjálf-
stæðis.
í stuttu máli
SPRENGING
Tolucauy, Mexíkó, 25.
ágúst (AP)
Gífurleg sprenging varð í
gærkvöldi í smábæ, skammt
frá Tolucauy í Mexíkó. —
Sprengingin varð í flugeldum,
en út frá henni barst eldur í
gasgeyma. Vitað er að 38
manns fórust.
KAUNDA FVRSTI
FORSETINN
Lusaka, Norður-Rhodesio,
25. ágúst (AP)
Tilkynnt var í dag í Lusaka
að dr. Kenneth Kaunda verðl
fyrsti forseti lýðveldisins Zam-
bia, sem stofnað verður í Norð
ur-Rhodesíu 24. október nk.