Morgunblaðið - 29.08.1964, Blaðsíða 13

Eaugaraagur 29. ágúst 1964
MORGUNBLAÐIÐ
13
Finnbogi Jónsson, póstfulltrúi
Minning

Í>INGEÐ í Austur-Húnavatns-
sýslu hefur mér jafnan fundist
um margt einn sérkennilegasti
staður, þeirra er éig hef séð á
okkar landi. Umhverfi Þingeyra
og nágrenni hefur einhvern veg-
inn brennt sig inn í hug minn
sem það landslag er væri mikilla
sanda og mikilla sæva.
Ekki veit ég fyrir vist hvort
þar eru meiri geð guma en í öðr
um byggðum þessa lands, en það
hefur mér fundizt að þeir menn,
er ég hef kynnst, þaðan komn-
um, hafi hlotið frá þeim stöðv-
um ættar og uppruna, mikinn
styrk til brautargengis. — Enda
er landið stórkostlegt, auðugt og
gjöfult og svo vítt og rúmt til
allra átta að það þrengir ekki að
sálinni; en norðrinu, bak við und
ursamleg engi og sandinn ægi-
bláan, ríkir hinn máttugi kon-
ungur hafsins, verstur allra kon-
unga otg beztur, og slær sandinn
•— snillingur á hörpu.
Sá vinur minn, sem er til mold
ar borinn í dag, Finnbogi Jóns-
son, póstmeistari í Hafnarfirði,
átti sínar æskustöðvar þarna
norðurfrá í nágrenni Þingeyra,
á Geirastöðum, og fá umræðu-
efni vissi ég honum kærari en
endurminningarnar úr þessu um
hverfi, hvort heldur var hið yfir
þyrmandi áhlaup norðanáttarinn
ar að vetri til, eða vornæturnar
á Sandinum við gullið haf mið-
aæ tursólarinnar.
Áreiðanlega var hann mótaður
af þessu umhverfi æskuáranna.
Skap hans var ríkt og tilfinning-
ar hans næmar fyrir öllu sem
fagurt var, langt umfram það
sem maður á daglega að venjast.
Tónlistarást hans og áhugi á
hljómlist allskonar var sívak-
andi. Ég vissi ekki til að hann
sæti af sér tækifæri ef hann
átti þess kost að heyra verk
meistaranna flutt af góðum lista-
mönnum. Hann minntist þess
jafnan með ánægju að hann
hafði sjálfur tekið virkan þátt í
fiutningi tónlistar við þær að-
stæður er fyrir hendi voru, en
hann lék í lúðrasveit Akureyrar
um árabil og síðar í Hafnarfirði
meðan heilsa hans leyfði.
Þessu náskyldur var áhugi
fcans á bókmenntum og sögu —
og á ég að minnast marigra
ánægjulegra stunda í návist
hans er þau mál bar á góma.
Hann var einlægur unnandi okk
ar gömlu sagna og svo nákunn-
ugur þeim að hann hafði á hrað
ber,gi orðréttar ívitnanir af blöð
um þeirra þar sem stund var til
og staður. Máikennd hans var
hrein, glögg og upprunaleg. Mér
hefur verið með sannindum
6agt að í þann tíma er þau hjón
bjuggu á Akureyri hafi hús
þeirra verið sannnefnt lista-
mannaheimili, því þangað hafði
tingir iðkendur og unnendur
hverskonar lista safnazt á kvöld-
um til samveru við frábæra
risnu og samhug þeirra hjóna.
Ég veit af reynslu að á slíkum
ítundum hefur Finnboga verið
ýndi að kasta fram vísu til ögr-
tmar þeim, sem í þeirri kúnst
þóttust eitthvað hafa til brunns
að bera.
í beinum tengslum við hvað-
eina það er heyrir til fegrunar
mannlegu lífi, var ást Finnboga
heitins á gróðri jarðar og varð-
▼eizlu fagurra staða. Hann var
hinn mesti áhugamaður um skóg
rækt og oft talaði hann um það
f mín eyru hvað hraunið væri
rérkennandi fyrir Hafnarfjörð
©g hversu mikilvægt það væri
»5 innbyggjarar þess staðar
kæmu auga á það í tíma að
tmdramyndir hraunsins má ekki
þuirka út með grasflötum, þó
góðar séu. — Hann var fegrunar
maður að eðli og upplagi, en auð
hyggjumaður var hann enginn
ntnfram það er heyrir mannsæm
•ndi lífi, 1 öilu féll mér hann því
störf hjá Pósthúsinu á Akureyri,
eins og fyrr segir.
Árið 1929 kvæntist Finnbogi
eftirlifandi konu sinni Fanneyju
Jónsdóttur frá Ólafsfirði og eign
uðust þau 3 mannyænleg börn:
Henning flugvirkja, Gunnar skóg
ræktarfræðiing og Margréti. Eftir
lifandi systur Finnboga eru:
Margrét og Ingileif, báðar bú-
settar á Akureyri.
•Finnbogi var mjög félagslynd-
ur maður og starfaði af alhug
að öllum þeim málum, sem hann
tók að sér. Hann starfaði mikið
Rotaryklúbb Hafnarfjarðar og
var forseti hans sl. ár. Hanin var
mikill tónlistEU-unnandi, og kunni
vel að meta góða tónlist. Á Akur
eyri starfaði hann í mörg ár í
Lúðrasveit Akureyrar, og síðan
með Lúðrasveit Hafnarfjarðar,
eftir að hanin fluttist hingað, eða
svo lengi sem heilsa hans leyfði.
Einnig starfaði hann mikið í
Skógræktarfélagi Hafnarfjarðar
og hafði mjög mikinn áhuga á
skógræktarmálum.
• Finnbogi var frábær starfs-
maður að hverju, sem hann
gekk, mjög fjölhæfur og virtist
allt leika í höndum hans. Hann
var víðlesinn og skemmtilegur
heim að sækja. Hann var fáskipt-
inn um hag annarra en tröll-
tryggur vinur vina sinna og
mjög hjálpsamur, er til hans var
leitað.
Heimili þeirra Fanneyjar og
Finnboga var mjög til fyrir-
myndar, hlýlegt og vistlegt og
iþangað var gott að koma. Oft
var gestkvæmt hjá þeim og allir
nutu mikillar gestrisni. Við hjón-
in áttum margar ógleymanlegar
ánægjustundir á heimili þeirra
og fyrir það viljum við þakka.
Ég vil með þessum fátæklegu
orðum færa Finnboga beztu
þakkir fyrir góð kynmi, en því
miður allt of stutt, og bið Guð
að blessa eftirlifandi eiginkonu
hans og ástvini alla.
Stefán Sigurðsson.
betur því meira sem ég kynntist
honum.
í þakklátri minningu um sam-
býlið á Vitastíg 4 í Hafnarfirði,
um þriggja ára skeið, skrifa ég
þessi fátæklegu orð fyrir hönd
okkar hjóna. Þar bjuggu þau á
hæðinni fyrir ofan okkur, Finn-
bogi heitinn og hans ágæta kona,
Fanney Jónsdóttir. Margt kvöld-
íð sátum við uppi hjá þeim eða
þau hjá okkur. Aldrei verða
þökkuð sem skyldi kynni við
gott fólk, — og ekki má mér úr
minni líða umhyggja þeirra
hjóna fyrir mér þann dag er ég
var hremmdur af þeim sama
sjúkdómi sem brotið hafði heilsu
og hreysti Finnboga heitins ár-
um áður, — og sem nú síðast
snöggt og sviplega kippti honum
burt, langt um aldur fram.
dag þér, á morgun mér, kæri
vinur.
Og nú, þegar hann verður lagð
ur tii hinztu hvíldar, þann dag
sem hann hefði orðið sextugur,
ef hann hefði lifað, þá senoum
við öll þrjú, sem bjuggum á
neðri hæðinni, okkar innilegustu
samúðarkveðj ur til konu hans
elskulegrar og barna — og vit-
um hvað þau hafá mikið misst.
En yfir honum föllnum skín
sólin á skjöld hans hreinan.
Guðmundur Böðvarsson.
RÉ'l'i' fyrir miðnætti 20. ágúst
lézt Finnbogi Jónsson að heimili
sínu hér í bæ. Hann hafði komið
heim nokkrum klukkustundum
áður, ásamt konu sinni, úr mjög
ánægjulegri ferð um Noreg og
var hans fyrsta og síðasta utan-
för.
Finnbogi hafði ekki verið vel
heilsuhraustur uindanfarin ár, þó
var hann alltaf hress í bragði og
kvartaði lítt um sína hagi. Eins
og fyrr segir, varð þessi Noregs-
ferð honum, og þeim hjónum
báðum, til mikillar áníegju, enda
áttu þau þar marga góða kunn-
ingja, sem tóku á móti þeim af
mikilli alúð og gestrisni. Finn-
bogi virtist mjög hress, þegar
hanin kom heim úr þessari ferð,
en hér hafði hann þó aðeins
skamma viðdvöl, því að kallið
kom, og þvi fær enginn frestað.
Ég kyrmtist Finnboga fyrsta
árið eftir að hann fluttist frá
Akureyri til Hafnarfjarðar, en
hingað fluttist hann ásamt fjöl-
skyldu sinni um áramótin
1962-53. Á Akureyri hafði hann
starfað á Pósthúsinu í fjölda ára
eða frá 1925, og hér tók hann
við starfi af fyrrv. póstafgr.m.,
Oddi ívarssyni, er hann lét af
starfi fyrir aldurssakir, og starf-
aði hann hér síðan til æviloka.
Finnbogi Jónsson var fæddur
29. ágúst 1994, að Rútsstöðum í
Svínavatnshreppi, A. Húnavatns-
sýslu. Foreldrar hans voru
Jón Stefánsson og Vilhelmína
Hendrika Stefánisdóttir er bjuggu
að Rútsstöðum og ýmsum öðrum
stöðum í A-Húnavatnssýslu, unz
þau fluttu árið 1923 til Akur-
eyrar. Finnbogi ólst upp hjá for-
eldrum sínum, lauk gagnfræða-
prófi frá Gagnfræðaskóla Akur-
eyrar árið 1925, og hóf síðan
Sigríður
lliinning
Fædd 15. desember 1891.
Dáinn 24. ágúst 1964.
ER ÉG frétti lát Sigríðar Ein-
arsdóttir, eða Sigríðar í Skálholti
eins og hún var kölluð í daglegu
tali, sótti tregi á huga minn en
þó var eins og ferskur rósailm-
ur bærist að vitum mínum.
Meðal þeirra fyrstu heimila er
ég kynntist þegar ég fluttist til
Vestmannaeyja var heimili
þeirra Gísla Magnússonar útgerð-
armanns og Sigríðar Einarsdótt-
ur í Skálholti, en svo nefndist
vinalegt hús þeirra, sem þau
höfðu byggt. Gísli Magnússon var
fæddur 25. júní 1886, ættaður úr
Rangárvallasýslu en fluttist ung-
ur til Vestmannaeyja og gerðist
þar mikill aflakóngur og sjó-
sóknari og einn af fremstu mönn-
um byggðarlagsins um áratugi,
sem braut nýjar leiðir í útgerð.
Þau Sigríður og Gísli giftu sig
15. sept. 1910 og þar með var
stofnað eitt það heimili sem hæst
bar um höfðingsbrag og rausn í
Vestmannaeyjum um langan ald-
ur og segja má að þá næði Gísli
sér fyrst verulega á strik og nyti
sín. En Gísli var ekki einn, það
er engin einn sem á góða konu
að lífsförunaut, og það skildi
Gísli og mat allra manna bezt.
Um nokkurt árabil var allnáin
umgengni milli þess er þessar
línur ritar og hjónanna í Skál-
holti og lét Gísli þau orð. falla,
og það oft, að hann hafi aðeins
orðið fyrir einu happi um dag-
ana, það var þegar hann eignað-
ist Sigríði fyrir konu, allt hitt
hafi hann fengið með harðsækni
og dugnaði, en þetta eina skar
úr um gæfu Gísla og gengi og
gerði hann að óskabarni ham-
ingjunnar á hverju sem gekk og
margt dreif á dagana
Sigríður Einarsdóttir var há
kona, fríð og sköruleg og sá þess
glögg merki að þar var höfðings-
kona þar sem hún fór. Hún var
mikil og góð húsmóðir og hjá
Sigríði og Gísla þótti öllum gott
að vera.
Framan af öldinni tíðkaðist það
að útgerðarmenn höfðu sjómenn
sína og starfsfólk að mestu á
heimilum sínum og var þá oft
þröngt setinn bekkur.
Skálholtsheimilið varð strax
eftirsóttur dvalarstaður og afla-
sæld Gísla ásamt öðrum mann-
kostum varð til þess að duglegir
og hraustir menn sóttust mjög
eftir skiprúmi hjá honum og þar
bar enginn skarðan hlut frá
borði.
GísU Magnússon hafði flutzt
til Vestmannaeyja lítill vexti með
merki þrenginga frá uppvextin-
um og var alla ævi heilsuveill,
þótt þrekið væri óbilandi. Gísla
var með þess vegna mikill feng-
ur að eignast slíka konu »»>
Sigríður var, sem vakti 'yfir
heilsu hans og bjó honum það
heimili sem bezt verður á kos-
ið. Sigríður var hærri vexti en
Gísli maður hennar, en það tók
enginn eftir því, þau voru svo
samrýmd og samstæð um atgervi
að þau mynduðu eina heild í
hugum samferðafólksins.
Gísli Magnússon var stórhuga
maður og framsækinn og kona
hans latti hann hvergi stórræð-
anna, hugir þeirra stóðu sam-
taka að baki öllu sem gert var
og framkvæmdirnar urðu bæði
miklar og margbreytilegar. .
Sjósókn og harðsækni Gísla
hæfðu ekki hinir veikbyggðu bát-
ar, sem þá voru notaðir í Vest-
mannaeyjum, enda varð hann
manna fyrstur til þess að kaupa
stóra og trausta báta og fyrstur
að hagnýta margs konar veiði-
tækni.
Gísli Magnússon varð fyrsti ís-
lendingurinn, sem náði árangri í
því að veiða þorsk í net og var
það þegar árið 1911 og árið eftir,
1912, veiddi hann með dragnót,
líka með árangri og þorsk í
snurpinót veiddi Gísli fyrstur
manna árið 1918, svo nokkur
dæmi séu um framsýni hans og
brautryðjendastarf í veiðitækni.
Sigríður og Gísli urðu virðulegir
fulltrúar hinnar rísandi tuttug-
ustu aldar og þau kiknuðu aldrei
undir verkefnum þeim, sem öld-
in lagði þeim á herðar. Gísli
hélt áfram að byggja stærri og
betri báta og var langt á undan
þróun hafnarmálanaa í Vest-
mannaeyjum og lenti oft í erfið-
leikum með hina stóru og glæsi-
legu farkosti sína, en uppgjöf
eða þreytu virtist Gísli aldrei
þekkja.
Heimilinu stýrði svo Sigríður
er bóndi hennar sótti sjóinn og
hún kvaðst aldrei hafa verið
hrædd um hann. Óbilandi traust
á manni sínum og meðfædd guðs-
trú gerði allar götur greiðar og
bar sorgarbyrðarnar þegar með
þurfti. Á heimili þeirra Sigríðar
og Gísla féll aldrei eitt æðru-
orð.
Það var gaman að koma á
heimilið í Skálholti, ekki sízt á
vorin um lokin, er verið var að
kveðja samstarfsfólkið eftir feng-
sæla vertíð og hjá Gísla urðu all-
ar vertíðir fengsælar. Þá voru
veitingar og veizlukostur ekki
við nögl skornar frekar en endra-
nær.
Það er margt fólk bæði í Vest ■
mannaeyjum og annars staðar á
landinu, sem nú er á manndóms-
skeiði, sem áttu foreldra sem
öfluðu sín fyrstu fararefni í
þjónustu þeirra hjónanna Sig-
ríðar og Gísla í Skálholti í Vest-
mannaeyjum. Og það er margt
mannvænlegt og gott fólk í land-
inu, sem komst til manndóms og
þroska í skjóli þeirra aflafanga,
sem Gísli Magnússon hafði for-
göngu um að afla úr Ægi.
Eftir að sá er þetta ritar eign-
aðist eigið heimili, lágu leiðirnar
minna saman, að öðru en þegar
hitzt var á götu eða mannamót-
um og skipzt á kveðjum, en í hug
anum geymist minningin um
höfðingsfólk í þess orðs beztu
merkingu sem gerði garð sinn
frægan og unnu landi sínu og
þjóð gott og mikið dagsver-k.
Nú eru þau bæði dáinn, Sig-
ríður og Gísli í Skálholti, líkami
Sigríðar verður lagður í hina ilm-
ríku, dökku mold Vestmanna-
eyja við hlið manns hennar, en í
hugum vina þeirra og samferða-
fólks geymist minning um merka
brautryðjendur, sem hafa eftir-
látið öldum og óbornum mikinn
arf og gott fordæmi.
Ferskum rósailmi bregður fyrir
vit mér í hvert sinni er ég minn-
ist Sigríðar í Skálholti.
Helgi Benediktsson.
- Norðurlandabúar
Framhald af bls. 8.
eftir
þriggja
Norðurlandabúa
ára dvöl.
Þar sem hér er um að ræða
sýnilegt tákn um bætta samstöðu
frændþjóða á No.rðurlöndunum,
skorar fundurinn á Alþingi og
ríkisstjórn, að tryggja hið fyrsta
með lagasetningu, að Norður-
landabúar öðlist hér ríkisborgara
rétt eftir þriggja ára dvöl.“
(Vegna sumarleyfa og anna
hefur eigi verið hnnt að birta
þessa fregn fyrr.)
Keflavíkurkaupstaður
Lögtaksúrskurður
Samkvæmt kröfu bæjargjaldkerans í Keflavík úr-
skurðast hér með lögtök fyrir ógreiddum útsvör-
um og aðstöðugjaldi álögðum í Keflavík 1964 auk
dráttarvaxta og kostnaðar. Lögtök verða fram-
kvæmd fyrir gjöldum þessum að átta dögum liðn-
um frá birtingu úrskurðar þessa, hjá þeim gjald-
endum, sem eigi gera skil á gjöldunum til bæjar-
sjóðs Keflavíkur fyrir þann tíma.
Bæjarfógetinn í Keflavík, 26. ágúst 1964.
Ilákon H. Kristjónsson, settur.