Morgunblaðið - 06.12.1964, Síða 3

r Sunnudagur 6. des. 1964
MORCU N BLAÐIÐ
3
ÞEGAB aldurinn fer að fær-
ast yfir fólk, verSur það hlut-
skipti margra að ganga á sár-
um fótum, enda hafa margir
fæturnir fengið ómjúka með-
ferð á langri æfi. Sumt gamla
fólkið tekur því sem hverjum
öðrum óhjákvæmilegum fylgi
fiski ellinnar að finna til við
hvert fótmál, kannski í ára-
tugi. Þó má oft létta af sárs-
auka með fótaaðgerðum, ef
leitað er til þeirra sem það
kunna.
í 15—16 ár hefur frk.
Emma Cortes komið á
heimilið Grund og gert
gömlum fótum til góða.
Tvisvar í viku koma vist-
menn á elliheimilinu niður
til hennar að morgninum og
tvo morgna í viku tekur hún
á móti gömlu fólki utan úr
bæ, en sú þjónusta var upp
tekin á Grund fyrir 3 árum.
Greiðslu er svo í hóf stillt
að það standi ekki í vegin-
um fyrir því að gamalt fólk
Sr. Eiríkur J. Eiríksson:
Hvert ori vors
Guðs skal standa"
//'
Kona fær fótaaðgerð hjá Emmu Cortes í viðtalstíma á
EUiheimil inu Grund.
Gert við sára fætur
gamla fólksins
geti fengið gert við fætur
sína. Það borgar 5-^-10 kr., en
aðgerðin kostar á fótaaðgerð-
arstofu 150 kr. Aðsóknin er
mjög mikil, 5—11 bíða venju-
lega í biðstofunni að morgn-
inum, því ekki er tekáð A
móti pöntunum. Fréttamaður
■ Mbl. ieit þar inn einn morg-
uninn í leiðindaveðri, hálku
og slabbi á götunum, en þó
höfðu 7 gamalmenni viljað til
vinna að komast í sína fóta-
aðgerð.
Frk. Emma segir okkur að
margt sé hægt að gera fyrir
fæturna, taka af líkþorn,
þynna kartneglur og plúmba
þær upp einsog tennur, og nið
urgrónar neglur þarf að
sverfa eða spóla upp og setja
undir þær. En slíkt veldur
stöðugum sársauka, ef ekki er
að gert, og fólkið er oft búið
að ganga lengi með þetta.
— Fjármálaráð-
herrar
Framhald af bls. 1
«m í Stokkhólmi var rætt um
þjóðhags- og framkvæmda-
áætlanir ríkjanna og skipzt á
ýmsum mikilvægum upplýs-
ingum um undirbúning þeirra,
gerð og framkvæmd.
* Frásögn ráðherrans af fund
inum í Kaupmannahöfn fer,
hér á eftir.
1 Á fundinum í Kaupmanna-
höfn, sem stóð dagana 30.
nóv. og 1. des., var rætt um
þrjú mál, en tvö þeirra verða
á dagskrá Norðurlandaráðs
hér í Reykjavík í febrúar
n.k. Fyrsta umræðuefnið var
Ckattamálin, en Norðurlanda-
ráðið hafði .sérstaklega óskað
eftir því, að ráðherrarnir at-
huguðu möguleika á því, að
camræma hina óbeinu skatta
á Norðurlöndúm, einkum með
tilliti til þeirrar tegundar
neyzlu eða söiu'skatts, sem
kallaður er „mereværdi“ skatt
ur, en hefur eklki enn hlotið
íslenzkt heiti.
Þessi skattur er í því fólg-
inn, að á hverju stigi fram-
leiðslu og viðskipta er greidd-
ur tiltekinn hundraðshluti af
Kartneglur koma oft af
meiðslum og þó þær séu tekn
ar af, vaxa þær aftur, því
naglabpðið hefur orðið fyrir
hnjaski, fræðir Emma Cortes
okkur.
— Er þetta svo aumt leng-
ur? spyr hún konuna, sem sit-
ur í stólnum.
— Viljið þér kreista þetta
svolítið. Jú, þarna er það,
svarar hún. Og svo er ráðizt
til atlögu á ný við sársauk-
ann. Jú, þarna var það ein-
mitt! Ekki þýðir annað en
segja til þangað til sársaukinn
er horfinn.
Og konan segir okkur að
það sé alveg dásamlegt að fá
þannig gert við sína aumu
fætur. Ég gerði það reyndar
áður, en hafði ekki orðið efni
á því, þegar mér var bent á
þessa þjónustu, segir hún.
Og þar sem ljóst er af
reynzlunni að eldra fólk þarf
mjög á þessu að halda, segir
Emma Cortes okkur að Gísli
Sigurbjörnsson, forstjóri Elli
heimilisins ætli að reyna að
koma þessari þjónustu upp
víðar í bænum, svo gamla
fólkið þurfi ekki að fara svo
langar vegalengdir í fótaað-
gerð. Hefur hann þegar beðið
einn af prestum bæjarins um
að útvega húsnæði til þess.
En Elliheimilið mundi sjá um
reksturinn. — Við erum
líka að fá nýtt húsnæði
hér í kjallaranum á Elliheim-
ilinu, en nú erum við bara
í bráðabirgðahúsnæði hér,
segir hún. Þar verður vaskur
í gólfinu og flísalagt, þannig
að þar verður regluleg klínik,
eins og ég hefi á fótaaðgerðar-
stofu .minni í Bankastræti.
Og að lokum trúir hún okkur
fyrir því, að jafnvel hafi kom
ið til mála að veita blindu
fólki einnig þessa aðstoð. Það
er engu síður ósjálfbjarga
með slíkt en gamla fólkið.
— Þetta hlýtur að vera
mjög þakklátt starf.
— Já, það er einmitt
skemmtilegt fyrir það hve
þakkllátt það er, svarar frk.
Emma.
n. sunnudagur í aðventu.
Guðspjallið Lúk. 21,25-33.
GUÐSPJALLIÐ er úr kapítula,
sem fjallar um hrun. Mannvirki
getur 'að líta, en fall þeirra er
íyrir dyrum. Jafnvel himni og
jörð er hætt. Unnið hefur verið
fyrir gýg að byggja.
Á hugann sækir bernskuminn-
ing. Verkefni drengs er að flytja
trindi um Jón Arason á félags-
fundi. Læknirinn er vist eini
maðurinn í þorpinu, sem á bók
Páls Egigerts Ólasonar um hann.
Ársæll Árnason hefur verið svo
duglegur að auglýsa hana, að
mynd hennar svífur fyrir sálar-
sjónum drengsins í dýrðarljóma
Læknirinn lánar bókina um-
svifalaust. Aldrei hafði drengur
inn handleikið annað eins. Enn í
dag er hún í huga hans stærst
bóka. Tekið er til fótanna að
opna hana sem fyrst, er heim
kemur.
Leiðin liggur fram hjá spítalan
um austan við þorpið. Hamars-
högg smiðanna kveða við. Allt í
einu fyllist loftið af hamars-
höggum. Það er eins og alls stað
ar sé verið að smíða.
Annarlegt hugarástand. Lík-
iega er þetta aðeins hjartsláttur
minn. Stóra bókin hefur komið
mér úr jafnvægi. Það er reynd-
ar eins og klukknahljóð heyrist,
er ég ber þessa bók um biskup-
inn í bæinn minn.
Nú eru menn í uppbyggingar-
hug og næsta stórhuga. Árið
1932 vorum við stúdentarnir frá
Menntaskólanum í Reykjavík 25
Nú horfa menn óskelfdir framan
í þá staðreynd, að þeir verði marg
íallt fleiri.
Hinn 1. desember var bent á
hamarshögg hins nýja tíma. Á
það var bent réttilega, að það
ber að vara sig á klukknahljóði
liðinna tima. Þar væri um tak-
markaða uppbyggingu að. ræða
Forðast bæri að stara inn i nótt
sögunnar og gleyma uppbygging-
arþörf líðandi stundar.
Vermaður situr við skriftir
hráslagakaldri sjóbúð vestur
Fjallaskaga. Hann er að þýða
doktorsritgerð frá Kaupmanna
hafnarháskóla um skáldskap ÍS'
iendinga á 15. og 16, öld.
verðmætisaukningu vörunnar
á því stigi. Hefur þessi skatt-
aðferð verið undirbúin í
nokkrum löndum Mið- og
Vestur-Evrópu. Svíar hafa ný-
Jega gefið út mikið nefndar-
álit eftir 4 ára starf, og mælir
nefndin einróma með því, við
sænsk stjórnarvöld, að þessi
skatttegund verði þar upp
tekin í stað þess söluskatts,
í smásölu, sem nú er 6V2 af
hundraði. Sænska stjórnin
hefur þó ekki enn tekið end-
anlega ákvörðun.
Hins veigar hefur danska
stjórnin lýst því yfir opinber-
lega, að hún leggi til að -ög-
leiða slíkan skatt í Danmörku,
til þess annars vegar að af-
nema 9% heildsöluskatt og
hins vegar tiil iþess að brúa
það bil, sem er á milli tekna
og gjalda ríkissjóðs.
Norðmenn hafa nú 12% sölu
skatt í smásölu og virðast
ekki að svo stöddu hafa áhuga
á að breyta um aðferð.
Þessi mál voru rædd mjög
rækilega á fundinum. Kom í
ljós áhugi á að lækka beinu
skattana, en þeir eru yfirleitt
hærri i þessum löndum en hér.
í öðru lagi var rætt um
stofnun fjárfestingar- eða
framkvæmdabanka Norður-
landa, en það mál verður einn
ig á dagskrá Norðurlandaráðs
í Reykjavík i febrúar. í þriðja
lagi voru umræður um undir-
búning og gerð fjárlaga til
fleiri ára en eins í senn.
í^leiðinni skrapp ég tvo
daga til Osló og sat þar for-
mannafund allra norrænu fé-
laganna. Á þeim fundi var
ákveðið að stofna samband
norrænu félaganna, og mun
það halda fyrsta ársfund sinn
í Reykjavík á komandi sumri.
Málverkasýnin"
MÁLVERK ASÝNIN G verður í
Grindavík í dag, sunnudag, 6.
des., í kvenfélagshúsinu. Er það
Jutta Devolder Guðbergsson,
sem heldur sýninguna, en hún
hafði nýlega sýningu í Húsgagna
höllinni í Reykjavík, þar sem
nokkrar myndir seidust. Sýningin
í Grindavík verður opin frá kl.
10—22, og aðeins þenna eina dag
LÆGÐIN hélzt enn yfir í uppsigJingiu suður í hafi. Hit
Græinlandshafi í gær og flutti inn var við frostmairk,
hingað slydduél. Ný lægð var
Þegar fólkið fær sér hádegis-
blund um sláttinn, situr þessi *
bóndi uppi og skrifar. Ef til vill
er hann að skrjfa upp aðra af
þeim tveim íslendingasögúm,
sem aðeins eru til í uppskrift
hans. Liklega er hann að bæta
við nokkrum línum í eitt mesta
ritverk íslenzkt, Prestaævir. ,
Túnið á Höfða er einn falleg-
asti bletturinn í sveitinni og heils
ar manni með fögru brosi, er
komið er á Brekkuháls og litið
yfir fjörðinn. Bæir eru víða
reisulegir. Bærinn á Höfða var
3að þó varla, er Friðþjófur Nan-
sen knúði dyr hans. En Nansen
fannst mjög til um fræðaþulinn
Sighvat Grímsson Borgfirðing og
þótti hann bregða birtu á um-
hverfi sitt og gera það stórbrotn-
ara en margt auðugra manna hús
ið var í Noregi. Mundi hann >
ekki hafa skynjað nokkur ham-
arshögg framtíðar bygigingar í
þögn afskekkts staðar, án ytri
viðreisnar?
Við gerum ekki aðeins tilkall
til máðra starfa á velktu bók-
felli úti í Kaupmannahöfn. Eiga
okkar þar er miklu meiri. Okkar
eru hjartaslögin tengd þessum
störfum í þúsund ár. Sannmæli
er rithöfundar eins að bókin er
einnig tilfinningarnar og fram-
kvæmdirnar af orðum hennar
sprottnar og henni um leið til
grundvallar.
Fjölnismenn voru ásakaðir um
fornaldardýrkun. Þeir bentu á
frelsisstríð Grikkja, er þá geis- '
aði, og hversu Salamis og Mara-
þon voru þar lifandi afl.
Jón Sigurðsson kallar Jón bisk
up Arason síðasta íslendinginn.
Með því á hann við, að fortíð-
in með frelsi sínu og landsrétt-
indum hafi verið uppbyiggjandi
afl í sál hans. Páll Eggert orðar
það þannig, að Jón biskup hafi
verið „síðastur maður til að sýna
ekki aðeins í orði, heldur og í
verki, með lifi og blóði sínu, að
hann mat þjóð sína, land, tungu
og kirkju framar öllu.“
Vissulega ber okkur að fjölga
rannsóknarstofum oig iðjuverum,
efla menntir áþreifanlegrar upp-
byggingar. En hamarshögg heims
byggingarinnar hljóðna, hjarta-
slög okkar einnig. Hver hljóð
fylla þá kyrrðina?
Smiðirnir í þorpinu héldu sig
vera að byggja spítala. Úr varð
fangahús. Framkvæmdir snúast
á ýmsan veg, hrynja einatt. Við
virðum fyrir okkur hið fyrsta
kristniboð hér á landi. Áherzla
er lögð á styrk Guðs og varan-
leik verka hans. Yfir forna stafi
er brugðið birtu eilifs ljóss, er
skín geignum hvert skammdegi.
„Strengleikar himneskrar borg-
ar“ óma, og það er sem hamars-
högg varanlegrar uppbyggingar
kveði við í þessnm orðum Þor-
valds hins víðförla, fyrsta ís-
lenzka trúboðans, sem hann mæl-
ir við föður sinn:
„Þá er rétt, að þú snúist til
hins styrkasta Guðs, skapara
þíns, sem enginn styrkleiki má
sigra. Hann byggir í eilífu Ijósi,
þangað er hann leiðir alla á sig
trúandi og sér trúlega þjónandi."
Þýzki orðssnillingurinn og
skáldið, Heine, kallar Lúther ris
ann og gagnrýnendur hans
dverga, er standi á öxlum hans
og eigi viðsýnið honum að þakka
og annað, sem þeir kunni að
geta.
Sjálfur hefði Lúther getað
kallað sig dverg á Guðs orðs herð
um, með það að einum grund-
velli til eilífrar uppbyggingar án
hruns eða endaloka.
Hugfestum orð guðspjallsins:
„Himinn ög jörð munu líða und-
ir lok, en mín orð munu alls ekki
undir lok líða.“ Amen,