Morgunblaðið - 09.02.1965, Qupperneq 8

8
MORCUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 9. febrúar 1965

Skrásetning réttinda
í flugvéium
Frumvarp lagt fram í gær
ÚTBÝTT hefur veriff á Alþingi
stjómarfrumvarpi um skrásetn-
ingru réttinda í flugvélum. Frum
varpiff, sem er í 37 greinum, fjall
ar eins og nafnið gefur í skyn
mtw réttindi í loftförum. Er það
samið í framhaldi af lögum um
loftferðir, sem sett voru á sl.
árL
í athugasemdum meff frumvarp
inu segir, að með þvi sé miðað
við, aff tsland staðfesti Genfar-
sáttmálann frá 1948, en hann
geymir reglur um eignarrétt og
eignarhöft í loftförum og öðlist
þar með þá vernd fyrir loftför
sín í sáttmálaríkjunum, sem sátt-
málinn veitir.
í 1. gr. frumvarpsins segir m.a.
að réttindi í löftfari, sem skráð
er í þjóðemisskrá samkvæmt lög
um um loftferðir, skulu skrásett
til þess að njóta verndar gegn
samningum um loftfarið og gegn
lögsókn. Skrásetja ber í réttinda-
skrá, sem gilda skal fyrir allt
landið og halda ber við borgar-
fógetaembættið í Reykjavík.
Skilyrði þess, að réttindi geti
rýmt burt óskrásettum réttind-
um, er, að þau séu sjálf skrá-
sett og aflandi þeirra samkvæmt
samningi hafi öðlazt þau í grand
leysi. í athugasemdum með frv.
segir m. a.
Á síðasta ári vom sett lög um
loftferðir, nr 34/1964. Frumvarp
þetta er samið í fr"~>haldi af
þeim lögum og meS .ia hætti
Og þau.
Samkvæmt 1. P” ’aga nr.
49/1947 skal urr un og
vernd eignarrétt eignar-
hafta á skrásetti iri fara
eftir reglunum un. .signir, að
svo miklu leyti sem þeim verður
við komið. Nú em loftför al-
þjóðleg samgöngutæki. Er auð-
sætt að móta ber reglur um eign-
arrétt og eignarhöft í loftförum
með hliðsjón af því. Genfsátt-
málinn frá 19. júní 1948 geymir
reglur um þessi efni. Er sáttmál-
inn reistur á málamiðlun milli
lögskipana sáttmálaríkjanna. ís-
land undirritaði sáttmálann, en
hefur eigi fullgilt hann. Frum-
varp það, sem hér liggur fyrir,
er við það miðað, að ísland stað-
festi sáttmálann og öðlist þar
með þá vernd fyrir loftför sín
í sáttfálaríkjunum, sem sáttmál-
inn veitir. En sáttmálinn geymir
reglur um, að hve miklu leyti
sáttmálaríki ber að virða rétt-
isdi í loftförum, er heima' eiga
í öðrum sáttmálaríkjum. Koma
slíkar reglur einkum til greina,
iþá er innlendur aðili eignast er-
lent loftfar og svo er lögsókn
er hafin gegn fyrirsvarsaðilja er-
lends loftfars hér á landi. Sér-
staklega má benda á, að aðild
ríkis að sáttmálanum veitir hag-
ræði, þá er leitað er láns gegn
veði í loftförum.
Sáttmálinn mælir svo fyrir í
2. gr., að allar skrásetningar, er
varða eitt og sama loftfar, skuli
rita í eina og sömu skrá, sé slík
skrá haldin. Tekur þetta ákvæði
til innlendra loftfara.
★
!>á hefur einnig' verið lagt
fram frumvarp frá ríkisstjórn-
inni um viðauka við lög um
nauðungaruppboð, og er það
fylgifrumvarp framangreinds
frumvarps um flugför og hefur
að geyma reglur um nauðungar-
uppboð á þeim.
— Tollar lækka
Framhald af bls. 1
Gunnar Thoroddsen, fjármála-
ráffherra, fylgdi frumvarpinu úr
hlaði í Efri deild í gær. Sagði
hann, að frumvarpið væri flutt
að ósk Sam-
Ibands íslenzkra
! fiskf ramleið-
Jenda og gerir
Iþað ráð fyrir
Iþví, að lækkað-
|ur sé tollur á
I flökunarvélum
log hausskurðar-
Ivélum til vinnslu
|á fiski úr 35% í
110%. Ríkisstjórn
jin hefur haft til
I athugunar um
I alllangt skeið að
lækka almennt tolla á vélum, sér
staklega vélum og tækjum til
vinnslu útflutningsafurða svo og
vélum og tækjum öðrum þess iðn
aðar, sem framleiðir vörur og
veitir þjónustu fyrir innlendan
markað. Þeirri athugun er ekki
lokið enn, en vegna þess að inn
í hana hefur spunnizt víðtækari
endurskoðun tollskárinnar enn
upphaflega var ráðgert, þá þykir
þó rétt að flytja þetta frumvarp,
sérstaklega því að vertíð er hafin
og atvinnuvegir hafa lagt áherzlu
á, að þessi breyting taki gildi nú
þegar. Þess vegna ef frumvarpið
þó að hið almenn frv. um lækk
un á véltollum sé ekki tilbúið,
flutt nú til þess að unnt sé að
lækka aðflutningsgjald á vélum
þessum nú þegar. Það er ósk rik
isstjórnarinnar að þetta frum-
varp sérstaklega fái greiða göngu
í gegnum þingið.
Lagði fjármálaráðherra síðan
ta, að frumvarpinu yrði vísað
til 2. umræðu og fjárhagsnefndar
og var það samþykkt samhljóða,
en frekari umræður um frum-
varpið urðu ekki.
Samkomudagur reglulegs
Alþingis
Bjarni Benediktsson, forsætis-
ráffherra, gerði í Efri deild grein
fyrir frumvarpi um samkomu-
dag reglulegs Alþingis 1965, þar
sem segir, að reglulegt Alþingi
1965 skuli koma saman laugar-
daginn 9. október 1965 hafi for-
seti eigi tiltekið annan samkomu
dag fyrr á árinu. Lagði forsætis
ráðherra til, að frumvarpinu.yrði
vísað til 2. umræðu og var það
samþykkt.
Réttindi og skyldur starfs-
manna ríkisins
Gunnar Thoroddsen fylgdi úr
hlaði í Efri deild stjórnarfrum-
varpi varðandi skyldur og rétt-
indi starfsmanna ríkisins, en þar
er gert ráð fyrir, að lengja olof
þeirra ríkisstarfsmanna, sem ver
ið hafa í þjónustu ríkisins skem-
ur en 15 ár, með hliðsjón af leng
ingu orlofs verkamanna, sam-
kvæmt samkomulagi milli ríkis
stjórnarinnar, Alþýðusambands
íslands og Vinnuveitendasam-
bands íslands. Var frumvarpinu
síðan vísað samhljóða til 2. umr.
og heilbrigðis- og félagsmála-
nefndar.
NEÐRI DEILD
Launa-skattur
Emil Jónsson, félagsmálaráff-
herra, talaði fyrstur og sagði m.a.
að áður við umræður urn frum-
varpið um almennan launaskatt
þá hefði orðið tíðrætt um þaf
hvernig launaskatturinn yrðx
greiddur fyrir
vinnu sjálfseign
ar vörubílst j ór a.
Nú hefði þetta
mál verið athug
að á ný og verið
á það litið, að
sjálfseignarbíl-
stjórum væri á
ýmsan hátt svip
að farið og al-
mennum launþegum. Því hefði
ráðuneytið viljað gera hér und-
antekningu og talið rétt, að launa
skatturinn yrði greiddur af þeim
sem kaupa vinnu þessara vörubíl
stjóra. Las hann síðan upp tillögu
um breytingu á frumvarpinu,
sem gekk í framangreinda átt.
Þórarinn Þórarinsson (F) sagði
ma.a., að eins væri háttað með
leigubílstjóra og vörubílstjóra,
að báðar þessar stéttir væru laun
þegar. Þá sagði hann ennfremur,
að sér virtist sem það ætti að
láta launaskattinn ganga að éin-
hverju leyti út í verðlagið og
væri það ekki í samræmi við
j únísamkomulagið.
Emil Jónsson, sagði að vöru-
bílstjórar hefðu sjálfstæða samn
inga við atvinnurekendur og að
það væri ástæðan fyrir því, að
ákveðið hefði verið að láta hið
sama gilda um sjálfseignarvöru-
bíistjóra og aðra launþega. Félags
málaráðherra sagði ennfremur,
að sá væri samt munur á inn-
heimtu launaskattsins vegna
vinnu leigubílstjóra annars veg
ar og vörubílstjóra hins vegar, að
ómögulegt myndi reynast að inn-
heimta skattinn hjá öllum þeim
fjölda manna, sem keyptu vinnu
leigubílstjóranna. Spurningin
væri þá orðin sú, hvort leigu-
bílstjórar ættu að vera undan-
þegnir skattinum, en ef það yrði
gert, þá myndu aðrir koma á eft
ir.
Þórarinn Þórarinsson ítrekaði
ummæli sín um, að hið sama bæri
að gilda um leigubílstjóra og vöru
bilstjóra. Þá hélt hann því fram.
eftir að hann hafði mælt með
því, að bæði vörubílstjórar og
leigúbílstjórar yrðu undanþegn-
ir launaskattinum, en hann
greiddur af þeim, sem keyptu
vinnu þeirra, að þá væri skattur
inn orðinn dulbúinn söluskattur,
sem í framkvæmdinni yrði hleypt
út í verðlagið, en slíkt væri að
sjálfsögðu ótækt.
Fór síðan fram atkvæða-
greiðsla um frtimvarpið og breyt
ingartillögu, sem fram hafði kom
ið við það frá Birni Pálssyni o.fl.
Var breytingartillagan felld en
frumvarpið síðan samþykkt til
Efri deildar.
Eysteinn Jnósson (F) gerðl
grein fyrir frumvarpi um heim
ild fyrir ríkisstjórnina til að
selja bæjarsjóði Neskaupstaðar
jörðina Vindheima í Neskaup-
stað, en hann og aðrir þingmenn
Austurlandskjördæmis í Neðri
deild eru flutningsmenn þessa
frumvarps. Sagði Eysteinn, að
frumvarpið væri flutt að ósk
bæjarstjórnar Neskaupstaðar.
Var frumvarpinu síðan vísað til
2. umræðu og nefndar.
\ flæðitanga
SEINNI hluta dags á sunnu-
dag ætlaði þýzkur maður að
ganga frá Bfferseyj argranda eft-
ir Hóilmagranda og út í Hólmana.
Gerði hann sér ekki ljóst, að
teikið var að falla að, en fólk,
sem sá til hans, gerði lögregl-
unni aðvart. Fóru lögreglumenn
á eftir Þj óðver j a.nuim og hjálp-
uðu honum að vaða í land.
Reiðmenn í „rús”
NOKKUR brögð eru að því, að
löigraghinmi berist kvartanir und
an drukknum reiðmönnum, og
þá aðallega um helgar. Á laug-
ardag tók lögreglan hesta af
tveitmiur mönnurn inni í Blesu-
gróf, og voru heistamiennimir
báðir undir áhrifiuim áfengis. A
sunnudaig bárust einnig kvart-
anir um ölvaða hestaimenn, sem
truifluðu umferð.
Samkeppni meðal arkitekta
um leikskóla og dagheimili
Borgarstjórn Reykjavrkur hef-
ur auglýst samkeppni meðal
arkitekta um byggingu fyrir dag
heimili og byggingar fyrir leik-
skóla og fer samkeppnin fram
samkvæmt samkeppnisreglum
Arkitektafélaigs íslands.
Heimild til þátttöku hafa all-
ir meðlimir Arkitektafélags ís-
lands og íslenzkir námsmenn í
byggingarlist, sem lokið hafa
fyrrihlutaprófi við viðurkenndan
háskóla í þeirri grein.
Dómnefnd skipa þessir menn:
Tilnefndir af borgarstjórn Reykja
víkur: Birgir ísl. Gunnarsson,
borgarfulltrúi, sem er formaður
nefndarinnar, frú Margrét Sig-
urðardóttir og Þór Sandholt,
skólastjóri, ritari nefndarinnar.
Tilnefndir af Arkitektafélagi ís-
lands: Sigurjón Sveinsson, arki-
tekt og Þorvaldur Kristmunds-
son, arkitekt. Trúnaðarmaður
dómnefndar er Ólafur Jensson.
Keppnisgögn verða afhent af
trúnaðarmanni dómnefndar hjá
Byggingarþjónustu Arkitektafé-
lags íslands, Laugavegi 26 gegn
kr. 300.90 í skilatryggingu.
í samkeppnislýsingu, sem gef-
in hefur veri'ð út, er að finna
ítarlega lýsingu á verkefninu
svo og hvernig þátttakendum í
keppninni ber að skila tillögum
af sér. Frestur til að skila til-
lögum er til 20. apríl n.k. og ber
að skila tillögunum til trúnaðar-
manns Ólafs Jenssonar, Bygging-
arþjónustu A. í. og skulu tillög-
urnar hafa borizt eigi síðar en
kl. 18:00 ofangreindan dag.
Verðlaun verða sem hér segir:
Fyrir leikskóla samtals krónur
60.000.00, er skiptast sem hér
greinir:
1. verðlaun kr. 30.000.00,
2. verðlaun kr. 20.000.00,
3. verðlaun kr. 10.000.00.
Auk þess er dómnefnd heimil
að að kaupa tillögur fyrir allt
að kr. 15.000,00.
Fyrir dagheimili eru verðlaun
samtaLs kr. 100.000.00 og skiptast
sem hér greinir:
1. verðlaun kr. 50.000.00,
I. verðlaun kr. 30.000.00,
verðlaun kr. 20.000.00
Auk þess er dómnefnd heim-
ilað að kaupa tillögur fyrir allt
að kr. 20.000.00.
Áætlað er, að dómnefnd hafi
lokið störfum sínum í lok maí
n.k. og verða sigurvegurum
keppninnar þá strax tilkynnt úr
Slit og haldin sýning á öllum
keppnistillögum. Vei'ður sýning-
in opin almenningi.
Þá er og að finna í samkeppn-
islýsingunni eftirfarandi yfir-
lit yfir starfsemi og rekstur dag
heimila og leikskóla í borginni:
Að byggingu óg rekstri dag-
hemila og leikskóla í Reykjavik
hefur ávallt verið unnið í nánni
samvinnu við Barnavinafélagið
Sumargjöf, sem hefur haft mikil-
væga forgöngu í þessum málum
í borginni. Fyrsta dagheimilið í
Reykjavík var rekið af Sumar-
gjöf í húsi Kennaraskólans við
Laufásveg sumarið 1924 og voru
á dagheimilinu 34 börn á aldrin-
um 3—8 ára. Var það heimili rek
ið á sama stað sumurin 1924-1926.
Fyrsta húsið, sem byiggt var til
slíkrar starfsemi var Grænaborg
við Hringbraut. Var hús þessa
byggt fyrir forgöngu Barnavina-
félagsins „Sumargjafar” og var
byggingu þess lokið á árinu 1931.
Var dagheimilastarfsemin fyrstu
árin eingöngu rekin á sumrum,
en húsið leigt til skólahalds á
vetrum. Er hús þetta enniþá not-
að fyrir slíka starfsemi; er nú
leikskóli fyrir um 120 börn.
Á næstu árum tóku fleiri slík
heimili til starfa fyrir forgöngu
Sumargjafar. Bæjarsjóður
Reykjavíkur hafði frá upphafi
veitt nokkra styrki til þessarar
starfsemi Sumargjafar, en á ár-
inu 1943 jukust þeir styrkir veru
lega. Á síðustu árum hefur sá
háttur verið hafður, áð Reykja-
víkurborg hefur byggt dagheim-
ilin og leikskólana, en afhent
Sumargjöf síðan heimilin til
rekstrar. Reykjavíkurborg greið-
ir síðan styrki til Sumargjafar,
sem nema rekstrarhalla.
Nú eru starfandi eftirfarandi
dagheimili:
1. Laufásborg, dagvöggustofa
og dagheimili fyrir 12ö börn á
aldrinum 3ja mánaða til 5 ára.
2. Steináhlíð, dagheimili fyrir
45 börn á aldrinum 2ja—5 ára.
3. Hagaborg, dagheimili fyrir
85 börn á aldrinum 1—5 ára.
4. Vesturborg, dagheimili fyrir
45 börn á aldrinum 2ja — 5 ára.
5. Hamraborg, dagheimili fyr-
ir 70 börn á aldrinum 3ja mánaða
til 6 ára.
6. Hlíðarendi, dagyöggustofa
fyrir 24 börn á aldrinum 3ja —
18 mánaða.
Auk þess er í byggingu dag-
heimili við Dalbraut af sömu
ger’ð og Hamraborg.
Þá eru starfandi þessir leik-
skólar:
Austurborg, Barónsborg, Brák-
arborg, Drafnarborg, Grænaborg,
Hlíðaborg og Tjarnarborg. Enn-
fremur er að taka til starfa leik-
skóli í leiguhúsnæði við Holta-
veg og unnið er að teikningum
og útboðslýsingu tveggja leik-
skóla, þ.e. við Brekkugerði og
Safamýri.
Á fjárhagsáætlun Reykjavikur
borgar nokkur s.l. ár hefur veriS
veitt fé til þessarax starfsemá
sem hér segir:
Rekstursstyrkir Til nýb.
1960 2.600.000.00 1.400.000.00
1961 2.600.000.00 1.700.000.00
1962 3.000.000.00 2.700.000.00
1963 3.500.000.00 7.500.000.00
1964 5.600.000.00 12.000.000.00
1966 7.826.000.00 21.500.000.00
Af þessum tölum má ráð'a, að
borgarstjórn hefur mjög beint
athygli sinni áð þessum vett-
vangi á síðustu árum og er fyrir-
hugað að gera nokkurt átak I
þessum efnum á næstunni. Er
þessi samkeppni liður í þeim á-
ætlunum og að því stefnt, að
árangur hennar verði sá, að fé
það, sem til þessarar starfsemi er
ætlað, nýtist sem bezt og sem
bezt sé búið að þeim börnum,
sem á dagheimilum og leikskól-
um dvelja. Tilgangur samkeppn-
innar er sá áð fá fram tillögur að
slíkum heimilum, sem sameina
það, að vera ódýrar í byggingu,
hagkvæmar í rekstri og listræn-
ar í útlitL
Engin ákveðin lóð er höfð 1
huga, en gert er ráð fyrir að nota
megi tillögu þá, sem hlýtur L
verðlaun, til bygginga á fleiri
stöðum.