Morgunblaðið - 09.02.1965, Side 11

* Þriðjudagur 9. febrúar 1965
MORGUNBLAÐIÐ
11
Tar stórkostlegur tími — ah-
ha. f>ar varð ég ástfanginn í
annarri konunni minni Lill
Hardin. Hún var píanóleikari
hljómsveitarinnar.
— Nú, svo þú nældir þér í
píanóleikárinn.
— Nældi, nei alls ekki. Ég
varð ástfanginn af henni. í>ú
veizt hvernig það er, maður
talast við, maður umgengst, og
evo allt í einu hættir maður að
umgangast — en byrjar að
elska. Er þetta ekki einnig
þannig á íslandi? Ég fór að
elska þessa stúlku, er nokkuð
eð segja við því? Minn mórall
hefur alltaf verið í sæmilegu
lagi. Ég var skilinn við fyrstu
konuna .... og þó ég hefði
ekki verið skilinn við hana
.... þetta er reynsla. Við spil-
uðum saman á kvöldin, og svo
bauð ég henni út, eða fór með
hana heim. Og við vorum vin-
tr. En allt í einu eitt kvöld,
þar sem við sátum og röbbuð-
um saman, gerðum við okkur
grein fyrir að við vorum ekki
lengur vinir. Við elskuðum
hvort annað. Hver þekkir
ekki þessa sögu.
Ég hafði gifzt fyrstu kon-
unni minni þegar ég var 18
ára niðri í New Orleans. Hún
var 21 árs og hét Daisy Park-
er, það var .... ja, hvað á ég
að segja?
Hann sveiflaði hægri hendi
©g horfðist í augu við sjálfan
Big í speglinum. Ast, bætti
hann við. Æskuást. Ég er fjór-
giftur, veiztu það ekki?
— Nei, ég vissi það nú ekki.
— Jú, þriðja konan var
Alpha Smith og nú er ég
kvæntur Lucillu (Brown
Sugar) Wilson. Hún dansaði
á Broadway, — ég var í hljóm-
•veitinni. Við fórum út saman
eftir vinnu á kvöidin og þá
gerðist þetta sama: Ég dróst
að henni, hún að mér, og svo
.... allt eru þetta góðar kon-
ur og ég virði þær allar. Tvær
þeirra eru látnar, tvær enn
lifandi. Mér þykir mjög vænt
um að hafa kynnzt þeim öll-
um, það er mikil reynsla út af
fyrir sig. Ég hef verið kvænt-
ur núverandi konu minni í 24
ár, og við höfum lifað saman
og elskazt eins og fóik á að
lifa saman og elskast. Oh
boy....
— Eru þær allar svartar,
konurnar þínar?
— Já, allar. Mér hefur aldrei
hugkvæmzt að kvænast hvítri
konu. Og þær svörtu hafa
bara haft áhrif á mig. Þetta
ætti ekki að vera neitt móðg-
andi fyrir þær hvítu, er það?
Nú hló hann dátt, þurrkaði
sér í framan því hann var bú-
inn að raka sig, og bauð okk-
ur inn í stofu:
— Þó ég virði allar mínar
konur, er sú síðasta bezt. Nú
eru aldrei neinir erfiðleikar.
— En ekki hefur það alltaf
verið svo.
— Nei, stundum skemmti-
legt En oft upp og niður, eins
og hjónabönd eru. Ýmiskonar
erfiðleikar. En nú streymir líf
mitt eins og lygn á. Ég hef
fundið þá réttu. Ég sé ekki eft-
ir neinu, iðrast einskis. Þetta
er búið að vera mjög skemmti-
legt — að giftast þremur kon-
um til að finna þá réttu.
— Skemmtileg tilbreyting
og siðferði í lagi?
— Hvað áttu við?
— Að þú sért ekki eins og
leikararnir í Hollywood.
— Hvernig eru þeir?
— Eru þeir ekki dálítið veik
ir á svellinu?
— Þú átt við það? Að þeir
lifi eins og þeim sýnist. . . .
— Hefur frægðin haft nokk-
ur áhrif á þig í þá átt? Ert þú
nokkuð laus á kostunum....
— Ég?
Andlit hans varð að tveim-
ur hvítum augum. Svo brosti
hann eins og barn. _
— Nei, ekki ég. Ég hef ekki
haft efni á því, það er ástæð-
an. Ég lifi mjög óbrotnu lífi.
Þú getur séð það á því, að ég
kem alltaf heim í kvöldmat.
Ef strákarnir ætla að fá mig
til að borða úti, þá segi ég:
Nei takk, — og fer heim til
konunnar og borða þar eins og
góður drengur. Og ég vil ekki
heldur missa af matnum
heima, anyway.
En ég var ekki búinn að
segja þér frá því, þegar ég fór
til New York. Þá íór ég í
'hljómsveit Fletchers Hender-
sons, og við lékum í Roseland
Ballroom. Síðan fór ég aftur
til Chicago og spilaði með
hljómsveit Lills, annarrar
konu minnar, lék með henni
til 1926 á Dreamland Café.
En 1926 lék ég með Wendome
Theatre Orchestra. Hljómsveit
in hafði það hlutverk að leika
undir fyrir sýningargesti, með
an þöglu myndirnar voru sýnd
ar. Það var mikil reynsla fyrir
mig. Ógleymanleg. Ef djass-
músik átti við einhvern þátt
myhdarinnar, þá lékum við
djass og af þvi hafði ég mest
gaman, annars lékum við klass
ík. Þegar við lékum djass,
byrjaði fólkið að klappa, og
við urðum að leika sömu lögin
fjórum eða fimm sinnum, en
myndin hélt áfram og allir
voru hættir að taka eftir því
sem var á tjaldinu, og þegar
við hættum loksins að leika og
horfðum á tjaldið, vorum við
kannski í miðri jarðaríör. Nei,
ekki sé ég eftir þessum tíma,
alls ekki. Allt mitt líf hefur
verið músik, og ég hef alltaf
haft nóg að gera. Og alltaf
notið vinsælda, strax sem
strákur þegar ég söng sálrna-
lög í kirkjunum í New Orle-
ans. Þá söng ég með mínu eig-
in hjarta, það geri ég enn. Ég
þurfti aldrei að herma eftir
neinum. Ég söng eins og hjarta
mitt bauð. Það geri ég enn.
Það ættu allir að gera.
— Ertu trúaður, Satchmo,
spurði ég?
— Ég er baptisti, geng með
gyðingastjörnu í keðju um
hálsinn, og hef hlotið blessun
páfans, hvað hét hann nú aft-
ur, lítill karl og feitur, jú ætli
það hafi ekki verið Jóhannes
23. Þegar ég borða, bið ég guð
alltaf að blessa matinn, og svo
les ég alltaf bænirnar mínar
á kvöldin. Þannig var ég alinn
upp í New Orleans. Ég breyt-
ist aldrei, ég er alltaf sami
Louis.
Það er margt fólk, sem gerir
allt mögulegt til að komast á-
fram, það væri jafnvel reiðu-
búið að hálsbrjóta náungann
til að ná einhverju marki. Ég
hef aldrei átt í neinum slíkum
útistöðum. Ég er mjög venju-
legur maður, ég borga reikn-
ingana mína, lifi fábreyttu
lífi, hvíli mig þegar ég get. Ég
á lítið hús — það nægir mér.
Mig langar ekkert til að eign-
ast allan heinrinn. Og svo er
eitt, sem fólk hugsar of litið
Um, heilsuna sína. Sumir eign-
ast peninga og verða ríkir, en
missa heilsuna. Til hvers er
það? Það eru litlir hlutir, sem
ráða úrslitum í lífinu, við eig-
um að rækta þá, gæta okkar.
Ég er ánægður með það sem
ég hef, raka mig rólega, borða
hægt, slappa af, og þegar kom
ið er til mín og sagt: Jæja, nú
á konsertinn að byrja, þá stend
ég upp kvíðalaus, tek tromp-
ettið mitt.... og engum líður
betur en Satchmo. Þá er ég
fullkomlega rólegur og í ess-
inu mínu.
— Þegar þú varst drengur,
fannst þér þá erfitt að lifa?
— Nei, ekki mjög. Við sem
vorum músikantar, áttum
góða ævi; fólkið sóttist eftir
okkur til að hlusta á okkur
spila, við fengum alltaf nokkr-
um dollurum meira en hinir.
En þeir höfðu lítið, verka-
mennirnir í þá daga.
— En hvernig er nú að vera
svertingi í Suðurríkjunum?
— Ég trúi og veit, að það er
allt annað nú en áður. Þá átt-
um við enga framtíð, sem á-
stæða var að hlakka til. Við
fengum að vísu að spila á fín-
um stöðum. Fína fóikið klapp-
aði fyrir okkur, við fengum
vel borgað. Við vorum ham-
ingjusamir. En við vorum allt-
af látnir ganga um bakdyrnar.
Samt leið okkur vel, eins og
ég sagði. Og miklu betur en
öðrum svertingjum. Nú hefur
orðið á mikil breyting. Ungir
svertingjar hafa fulla ástæðu
til að líta björtum augum á
framtíðina i Bandaríkjunum.
Þetta er allt annað en þegar
við vorum ungir.
— Hefurðu mjög ríka til-
finningu fyrir því, að þú sért
Ameríkani?
Hann hugsaði sig um andar-
tak, var í vafa hvernig hann
ætti að svara, sagði síðan:
— Ég hef ríka tilfinningu
fyrir því, að ég er maður.
— Þykir þér gott að vera
frægur?
mr m m m a
— Gött? Já, ágætt. En það
var ekki ég, sem gerði mig
frægan, heldur fólkið. Það tók
list mína upp á arma sér og
ég er þakklátur því fyrir það.
Eins og það metur mig, þann-
ig hef ég einnig ástæðu til að
meta það. Mér þykir gaman að
lifa og gaman að vera met-
inn. En ég hef alla mína henti-
semi, raka mig hægt og rólega,
fæ mér einn lítinn. . . . ég má
ekki bjóða ykkur einn kátan?
— Þakka þér fyrir. Ætlar þú
að fá þér líka?
— Já, auðvitað, ekki skota
samt, drekk aldréi skota.
— En hvað með heilsuna?
Heldurðu að það sé gott fyrir
hana að fá sér einn liti in?
— Hví ekki það? Læknar
ráðleggja áfengi við sumum
kvillum. Hvaða whisky fram-
leiðið þið hér á íslandi?
— Ekkert.
— Hvað þá?
— Við lögum vín, sem heitir
„Svarti dauði“.
— Ég þarf endilega að reyna
það, sagði hann. Ég er ákveð-
inn í því. Black Death, what
a name!
— Spilaðirðu í Chicago á
veldisdögum A1 Capones?
— Já, þá spilaði ég i Sunset
Café.
— Sástu A1 Capone?
— Já, ég hitti hann. Hann
kom stundum í Sunset og það
var gaman að spila fyri’’ þessa
kalla. Hann var litill og ekkert
ógeðfelldur, og hafði fleiri i 1
verði í kringum sig heldur en
Johnson forseti. Ég held að ?
þeir hafi verið fjörutíu, sem
gættu hans. En mér likaði vel
að spila fyrir þá. Þessir kallar
þurftu ekki að hugsa um pen-
inga, þeir borguðu vel og við
urðum að lifa.
— Varstu nokkuð hræddiu:, !
meðan hann sat þarna inni?
— Hræddur, nei. Satchmo er
aldrei hræddur við neitt. Ef
glæpamaður ætlar að drepa
Satchmo, þá skiptir það engu
máli, það eina sem gerist er að
Satchmo deyr og verður eilíf-
ur á himnum. Nei, ég er aldrei '
hræddur og ég hef aldrei nein
ar áhyggjur og enga komplexa
út af því að ég er svartur í
Bandaríkjunum, enda hef ég ;
ekki þurft þess. Dyrnar hafa
alls staðar staðið opnar og ég 1
hef aldrei verið neitt vanda-
mál. i
— Hvað segirðu um b.ítl-
ana?
— Þeir eru stórkostlegir, 1
klappið fyrir þeim, þeir eru 1
næs kids og ég á heima plötur ,
og segulbönd með músikinni
þeirra. Þeir eru góðir strákar
og kunna sitt fag.
— Eitt að lokum, Armstrong, i
þú hefur verið kallaður Mister
Jazz? 1
— Já, ég hefi verið kallaður ' 1
það lengL |
— Og þú þekkir alla beztu í
djassleikara heims. Hver er 7
mesti djassleikari, sem þú hef- I
ur kynnzt? •
— „King“ Oliver, svaraði i
Mister Jazz án þess að hugsa jf
sig um. J
Við skáluðum þegar við •
kvöddum, og hann brosti út að
eyrum. Það er ekki svo löng
leið. Hann sagðist ætla að
koma aftur til íslands að sum-
arlagL Það var ekki laust við
að hann tæki nokkur spor á
gólfinu af tilhugsuninni einni
saman. Hann var iðandi af
músik. Daginn áður en ég hitti
Satchmo, spurði ég færan tón-
listargagnrýnanda, hvað hann
segði um þá músik, sem hann
túlkaðL Hann svaraði: Ég er 1
ekki viss um að það sé tón-
list. Þegar ég tók í hönd Louis
Armstrongs og kvaddi hann j
virðulega eins og stöðu hans
sæmir, hugsaði ég með mér:
„Ef hann er ekki músik — má
ég þá biðja um eitthvað sem
ekki er músik. ’ i
Louis lyfti glasinu áhyggju- '
laus og síglaður: Ég skal lofa
ykkur því strákar, sagði hann, -
að næst verður það „Svarti |
dauði“. jj
Engor sérstnknr ráðstatnnir
vegna inUúenzunnar
Á UNDANFÖRNUM vikum hef-
ur inflúenzu orðið vart í Sovét-
ríkjunum, einkum Leningrad og
Moskvu, og hefur sjúkdómurinn
tekið á sig faraldurseinkenni.
Mun hann nú hafa breiðzt til
grannríkjanna svo sem Eist-
lands, Finnlands og Austur-
Þýzkalands.
Samkvæmt upplýsingum frá
Moskvu er hér um inflúenzu að
ræða af tegundinn A2, mjög lítið
afbrigðiletga frá inflúenzu þeirri
sem gengið hefur þar á undan-
förnum árum. Virðist sjúkdóm-
urinn yfirleitt góð'kynja.
Á Norðurlöndunum, Dan-
mörku og Svíþjóð, hefur ekki
verið gripið til sérstakra ráð-
stafana af hálfu heilbrigðisyfir-
valda að öðru leyti en því að
ráða til bólusetningar þeirra
starfshópa í þjóðfélaginu, sem
sízt má án vera, þegar þannig
stendur á.
Inflúenza þessarar tegundar
hefur á undanförnum árum einn-
ig valdið faröldrum hér á landi,
s ©g er ekki vitað, að þessi sé1
afbrigðilegur, svo að neinu nemi.
Af hálfu heilbrigðisyfirvalda
verður því ekki gripið til sér-
sta'kra ráðstafana frekar venju
gegn faraldri þessum. Ástæða
þykir þó að ráða til þess, að bólu-
settir verði þeir starfshópar, sem
mest mæðir á, þegar faraldrar
ganga, svo sem læknar og hjúkr-
unarlið, sjúkraflutningaxnenn,
slökkviliðið og lögregla.
Lyfjaverzlun ríkisins mun hafa
nokkrar birgðir inflúenzubólu-
efnis undir höndum, og munu
læknar geta aflað sér þess þar,
eftir því sem ástæður standa til.
(Frá landlækni)
*
Utvegsbanka-
málið fyrir dóm
MÁLIÐ gegn stjórn Starfs-
mannafélags Útvógsbankans,
vegna dagsverkfalls starfsifólks-
ins, veróur tekið fyrir að nýju
í sakadómi Reykjavikur á morg-
I un, miðvikudag, ki. 9.30.