Morgunblaðið - 03.12.1965, Side 16

16
MORGUNBLAÐIÐ
F5studagur J. des. 1985
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 95.00 á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 5.00 eintakið.
JÁKVÆÐ HUGSUN
OG LÍFSVIÐHORF
MIKIL VÆGAST
¥ Ttanríkis- og þjóðernismál
voru mjög til um-
ræðu á hátíðahöldunum 1. des
ember og ekki að ástæðu-
lausu. Eitt mikilvægasta verk-
efni okkar á næstu árum og
áratugum verður vafalaust
að marka afstöðu íslands til
þeirra ríkjabandalaga, sem í
myndun ©ru í Evrópu. Skiptir
þá miklu máli, að samqina
hyggilega utanríkisstefnu,
sem sér nauðsynlegum hags-
munum þjóðarinnar borgið
og jákvæða þjóðernisstefnu,
sem leggur áherzlu á varð-
veizlu íslenzkrar tungu og
menningararfleifðar.
Sigurður Bjarnason, forseti
Neðri deildar Alþingis, gerði
þessi mál að umtalsefni í
ræðu, sem hann flutti í út-
varpinu í. desember, og sagði
þar m.a.:
„Hið íslenzka lýðveldi hef-
ur nú náð lögræðisaldri. Það
fæddist á hrikalegum um-
brotatímum og hefur siglt
sollinn sæ í miklum misvindi.
En það hefur orðið vel reið-
'fara. Að sjálfsögðu má að
mörgu finna og margt gagn-
rýna, sem miður hefur farið,
en mestu máli skiptir sú
grundvallarstaðreynd, að tek-
izt hefur að treysta öryggi og
sjálfstæði landsins. Vökul
sjálfsgagnrýni er góð og nyt-
samleg, en hin jákvæða hug-
sjón og lífsviðhorf er ennþá
mikilvægara. Sú skoðun kem-
ur m.a. greinilega fram í
einu bréfa Jóns Sigurðssonar
forseta er hann ritar árið 1861
til náins vinar og skyldmenn-
is, sem honum finnst vera of
neikvæður í afstöðu sinni. í
bréfi þessu segir m.a.:
„-----Margt mætti hér um
tala, ef tíminn leyfði, en ég
held nú nóg komið, og vildi
óska þú létir undan í því að
vera meira aktív með okkur
og ekki vera óánægður með
allt og alla. Þá er ég viss um,
að allt kæmi í bjartara ljós
fyrir þér og þessar dimmu
hugsanir flýi. Ég kasta þeim
burt, því þær eru ekki nema
til að kvelja sjálfan sig“.
Jón Sigurðsson hikaði ekki
við að ráðast gegn ranglæti
og spillingu, en allt mótast
hið mikla og ómetanlega lífs-
starf hans í þágu íslenzkrar
þjóðar af hinu jákvæða lífs-
viðhorfi, sem leggur áherzlu
á að sækja fram og byggja
upp af ráðdeild og raunsæi“.
Full ástæða er til, þegar við
ræðum utanríkis- og þjóð-
ernismál okkar, að gera það
með jákvæð viðhorf í huga.
Við verðum að leitast við að
sameina það höfuðhlutverk
þessarar þjóðar, að varðveita
þá arfleifð, sem forfeður okk-
ar hafa falið okkur í hendur,
og tungu þessarar fámennu
þjóðar, nauðsyn þess, að taka
þátt í því alþjóðlega sam-
starfi, sem hefur verið að efl-
ast og aukast á síðustu tveim-
ur áratugum meira en dæmi
eru til áður. Við verðum að
tryggja viðskiptahagsmuni
okkar í þeim löndum, sem við
höfum mest viðskipti við, án
þess að fórna í nokkru sjálf-
stæði íslenzkrar þjóðar. Við
verðum að taka þann þátt í
alþjóðlegu samstarfi, sem
sjálfstæðri þjóð sæmir nú á
tímum án þess að það al-
þjóðasamstarf verði til þess að
þjóðernishyggjan hverfi úr
hugsun okkar og æska lands-
ins týni tilfinningunni fyrir
tungu okkar og sögu. Við
verðum að efla og rækta
skilning hinnar upprennandi
kynslóðar á því, að tilveru-
réttur íslands í hinu mikla
þjóðahafi byggist á sögu okk-
ar, menningarafrekum og sér-
stæðri tungu. Við verðum að
tryggja, eins og Sigurður
Bjarnason sagði í ræðu sinni,
að „íslendingar verði aldrei
litlaus dropi í þjóðahafi“.
Þessi sjónarmið ber okkur
að hafa í huga, þegar við á
næstu árum eða áratugum
tökum hinar mikilvægustu á-
kvarðanir, sem okkar bíða,
þ.e.a.s. að marka frekar af-
stöðu íslands til viðskipta-
bandalaga, sem eru að mynd-
ast, og hvort og hvernig aðild
íslands að þeim á að verða
hagað.
Vegna þess, að þessar mikil
vægu ákvarðanir bíða okkar,
er ástæða til að fagna því, að
utanríkis- og þjóðernismál
hafa verið tekin til meðferðar
á fullveldisdegi þjóðarinnar
að þessu sinni.
LÍNUVEIÐARNAR
k aðalfundi LÍÚ var sam-
^ þykkt ályktun þess efnis,
að gera verði ráðstafanir til
að bæta rekstrarafkomu línu-
útgerðarinnar, þar sem ann-
ars megi búast við, að hún
leggist með öllu niður. Sér-
stök ástæða er til að vekja
athygli á þessari ályktun út-
gerðarmanna og jafnframt
þeirri staðreynd, að mjög hef-
ur dregið úr línuveiðum á síð-
ustu árum, en það getur haft
mjög alvarlegar afleiðingar
fyrir fiskvinnslu okkar.
Það er öllum kunnugt, að
línufiskurinn er langbezti fisk
ur, sem á land berst t>l
Eitt „gagnanna", sem lögð voru fram, og sýna á hóp nýnazista, að loknum skotæfingum.
Svíþjóð:
„Uppljóstranir" um
ista uppspuni einn
- Granquist dregur til baka öll
ummæli sín um hreyfinguna; talið er,
að mdlið falli um sjdlft sig
UPPHAFSMAÐUR frá-
sagnanna um sænska ný-
nazistahreyfingu, sem hefði
m.a. í hyggju að útrýma
öllum Gyðingum á Norð-
urlöndum í sérstökum gas-
klefum, segir nú, að „upp-
ljóstranir“ sínar séu lygi
og uppspuni.
Málið vakti á sínum tíma
heimsathygli.
Það var Stokkhölmsblað-
ið „Expressen“, sem vikum
saman birti ljósmyndir og
gögn um starfsemi nýnaz-
ista í Svíþjóð, með aðstoð
25 ára gamals Svía, Göran
Granquist. Hann fékk blað
inu í hendur „sannanir“,
sem hann sagðist sjálfur
hafa safnað. M.a. lagði
hann fram skjöl, sem sýna
áttu, að nazistahreyfingin
hefði kveðið upp dauða-
Upphafsmaðurinn að „upp-
ljóstrununum“, Göran Gran-
quist.
nýnaz-
og lygi
dóm yfir kunnum, sænsk-
um Gyðing.
„Expressen" fékk lög-
regluyfirvöldum jafnóðum
í hendur þær ljósmyndir
og skjöl, sem birt voru á
prenti. Leiddi það til hand-
töku leiðtoga nýnazista,
Björn Lundahl, þrítugs
Svía.
Daginn áður en „Express-
en“ birti fyrstu „uppljóstr-
anir“ sínar, hélt Granquist til
ísrael. Hann er sjálfur Gyð-
ingur, og hélt því fram, að
sótzt yrði eftir lífi hans, er í
ljós kæmi, að hann hefði aflað
sannana gegn nýnazistum.
Eftir nokkra mánuði sneri
Granquist þó aftur til Sví-
þjóðar. Sænska lögreglan
krafðist skýringa á framferði
hans öllu. Á þeim tíma, sem
liðinn var, hafði lögreglan
komizt að því, að allar frá-
sagnir voru óáreiðanlegar, og
aðeins var hægt að ákæra
Lundahl fyrir að hafa haft
Framhald á bls. 20.
vinnslu, og ef úr veiði á línu
dregur, má búast við því, að
fiskvinnslustöðvar fái ekki
jafn gott hráefni til vinnslu
og verið hefur, og jafnframt
muni þá hinni fullunnu fisk-
vöru hraka að gæðum.
Sala á íslenzkum fiski og
fiskafurðum erlendis byggist
að miklu leyti á því, að við
getum boðið meiri gæðavöru
heldur en aðrar þjóðir, og
þess vegna hlýtur það að
vekja nokkurn ugg meðal
okkar, ef þær veiðar, sem bezt
hráefni gefa, eiga nú í slíkum
erfiðleikum að hætta er á, að
þær verði lagðar niður eins
og útgerðarmenn halda fram.
Nauðsynlegt er, að réttir að
ilar taki þetta alvarlega vanda
mál til rækilegrar athugunar
og kanni hverjar leiðir eru
færar til þess að stuðla að
því, að fiskveiðar á línu auk-
izt heldur en minnki á næstu
árum.
FORSETAKOSN-
INGAR í FRAKK-
LANDI
¥nnan skamms fara fram for-
setakosningar í Frakklandi
og er de Gaulle í framboði á
ný. Ýmsar fregnir benda til
að fylgi de Gaulles sé nú ekki
jafn mikið og áður, og telja
ýmsir stjórnmálafréttaritarar
vafasamt, að honum muni tak
ast að hljóta hreinan meiri-
hluta atkvæða í fyrstu at-
rennu.
Þótt menn hafi ýmislegt út
á de Gaulle að setja, er þó
engum blöðum um það að
fletta, að á síðari stjórnarferli
hans hafa mikil umskipti orð-
ið í Frakklandi til hins betra.
Líklega hefði enginn annar
franskur stjórnmálamaður get
að losað Frakka út úr Alsír-
styrjöldinni á þann hátt, sem
de Gaulle gerði án meirihátt-
ar átaka innanlands og endur-
reisnarstarf ríkisstjórnar hans
á innanlandssviðinu er einnig
með þeim hætti að til fyrir-
myndar er í mörgum efnum.
Þótt de Gaulle sé erfiður í
samstarfi vestrænna ríkja,
verður þó að hafa í huga, að
betra er fyrir Vesturveldin
að vinna með sterku Frakk-
landi, þótt óþjált sé að sumu
leyti, heldur en með Frakk-
landi eins og það var áður en
de Gaulle tók við stjórnar-
taumunum í síðara skiptið.
Þeir, sem minnast þeirrar
ringulreiðar, sem einkenndi
fjórða lýðveldið í Frakklandi
eru vafalaust á einu máli um,
að þótt de Gaulle hafi ýmsa
einkennilega háttu í stjórnar-
starfi sínu, þá sé þó alveg
ljóst, að stjórn hans er betri
kostur en sá sem Frakkar áttu
fyrr á árum.