Morgunblaðið - 19.06.1966, Side 5

Sunnuðagur ?§. Júní 1966
MORGUNBLADIÐ
5
Framtíðin er ekki gervihjörtu
Rætt v/ð Magnús H. Agústsson,
lækni i lllinois í Bandarikjunum
Að undanförmi hefur
dvalizt hérlendis íslenzk-
ur læknir, Magnús H. Ág-
ústsson, sem starfar nú við
Augsutana sjúkrahúsið í
Chicago. Magnús tók
kandidtspróf í læknisfræði
frá Háskóla íslands árið
1952, fór til Mineapolis til
framhaldsnáms og var á
Mayo-sjúkrahúsinu í Roch
ester í þrjú ár. Síðan kom
hann hingað heim og starf
aði við Barnadeild Lands-
spítalans allt frá stofnun
hennar og þar til hann
fór utan aftur til Mayo,
þar sem hann var í eitt
ár sem fyrsti aðstoðar-
læknir. Síðan starfaði
hann við Cook-county-
sjúkrahúsið, sem er ríkis-
spítali með 3600 sjúkra-
rúmum. Cookcounty er í
sjúkrahúsahverfi með 7000
sjúkrarúmum, en árið
1963 fór Magnús þaðan og
gerðist læknir á August-
ana-sjúkrahúsinu. Magn-
ús er kvæntur Svönu
Þórðardóttur frá ísafirði
og eiga þau sex börn, þar
af eru fjögur fædd vestan
hafs. Hann varð banda-
rískur ríkisborgari fyrir
tveimur árum. Við spyrj-
um Magnús, hvenær hann
hafi fyrst hafið starf við
Augustana-sjúkrahúsið, og
hann svarar:
— Ég byrjaði þarna 1959
og starfið þá með lsekni, er
hét dr. Gasul. Hann var mik-
ill brautryðjandi í rannsókn
meðfæddra hjartagalla í
bömum og þegar hann dó
1963 tók ég við sjúklingum
hans.
Augustana-sjúíkrahúsið á
eigin rannsóknarstofu í
Chicago það er sjálfseignar-
stofnun og er starfssviðið
öll Chioago auk þess sem um
70% sjúklinganna koma
annars staðar frá eins og t
Illinois, Michigan eða Indi-
ana. I Bandaríkjunum eru
ekki ýkja margir sérfræðing-
ar í þessari grein, sem hafa
hlotið viðurkenningu í hjarta
aðgerðum. Þeir eru um 120.
— Þurftir þú að taka upp
próf eftir að þú komst til
Bandaríkjanna eða giltu hin
evrópsku?
— Ég varð algjörlega að
taka upp prófin aftur. Edgin-
lega voru fyrstu árin mín
með dr. Gasul eins konar
námstími. I Bandaríkjunum
var barnahjartasjúkdóms-
fræðin ekki viðurkennd sem
sérgrein fyrr en árið 1963.
Mig minnir að skírteini
mittt sé nr. 28.
— Framfarir í hjartasfkurð
aðgerðum hafa verið miklar?
— Já, og þó sérstaklega
eftir að fundin var upp hin
svokallaða hjarta- og lungna
vél, sem gerir það að verk-
um að unnt er að taka hjart-
að úr sambandi meðan á að-
gerð stendur. Slík aðgerð var
fyrst gerð á tveimur sjúkra-
húsum samtimis í Bandaríkj-
unum, í University Minne-
sota og hjá Mayo. Ég var
þá hjá Mayo og varð svo
heppinn að fá að horfa á upp
skurðinn, ég lagði þá stund á
lífeðlisfræði þar árið 1955.
Þetta var álitinn svo mikill
viðburður, að frægir læknar
komu frá Evrópu til þess
eins að fylgjast með. Upp-
skurði sem þessa, að taka
hjartað úr sambandi og vinna
við það var ekki unnt að
gera fyrr en þessd vél kom
og ýtti hún undir það, að
betri sjúkdómsgreining var
nauðsynleg og hjartaþræðing
in fór að tíðkast meir.
— Hjartaþræðing. Hvað
er það?
— Hjartaþræðing var fyrst
framkvæmd í Þýzkalandi af
ungum læknastúdent árið
1924 og þræddi hann sjálfan
sig fyrir framan röntgentæki
og notaði hann til þess speg-
il. Aðgerðin er fólgin í því,
að þrætt er taug inn um æð
og allt upp til hjartans og
má á þann hátt mæla þrýst-
ing, blóð og súrefnismagn í
hjartanu sjálfu. Þessi ungi
læknastúdent fékk síðar Nob
elsverðlaun fyrir þetta ásamt
tveimur öðrum bandarískum
læknum, árið 1950. Hann hét
dr. Forsmann. Arið 1948 varð
þetta rannsóknaraðferð og
nú hafa þúsundir slíkra að-
gerða verið framkvæmdar í
Bandaríkjunum og víðar.
— Tækin eru auðvitað
alltaf að verða fulkomnari?
— Já. Tökum til dæmis
lítið tæki eins og gegnumlýs-
Magnús H. Ágústsson,
læknir.
ingartæki. Hér áður fyrr voru
þau þannig að læknirinn varð
að vera í algjöru myrkri ætti
hann að sjá það sem hann
þurfti. Nú hins vegar situr
hann fyrir framan eins kon-
ar sjónvarpsskerm og getur
unnið í björtu herbergi.
— Hvaða hjartagallar eru
algengastir?
— Algengast er að opið
sé milli hægra og vinstra
hjartahólfs. Venjulega er beð
ið með uppskurði þar til börn
in eru komin til einhvers
þroska, en sé opið mjög stórt
verður stundum að gera að-
gerðir á hvítvoðungum og
stundum höfum við þurft að
gera aðgerðir á börnurn, sem
voru ekki nema 8 merkur.
Eru slíkir uppskurðir mjög
erfiðir og æskilegast væri að
geta beðið þar til barnð verð
ur um það bil sex ára, áður
en það fer í skóla. Nú fer
farið að gera slíkar aðgerðir
á smærri sjúkrahúsum í
Bandaríkjunum og við á
stóru sjúkrahúsunum sjáum
oftast ekki nema flóknustu
tilfellin.
— Þú gerir ekki aðgerð-
irnar sjálfur?
—• Nei. Við vinnum saman
tveir ég og dr. Baffes. Ég
sé um sjúkdómsgreininguna
og hann gerir aðgerðina. Ég
er hins vegar viðstaddur alla
uppskurði og fylgist með og
tek mælingar á skurðarborð-
inu. Áður en við leggjum til
atlögu ræðum við tilfellið í
hópi lækna og sérþjáifaðs
hjúkrunarliðs. Það er mikils
virði að hafa hjúkrunarlið í
góðri þjálfun, því að jafnvel
eftir aðgerðina getur oft
komið til kasta þess.
— Er lítið um galla, sem
fólk hefur fengið eftdr fæð-
ingu?
— Nei ekki er það. Oft
kemur fólk, sem fengið hefur
svokallaðan lokugalla. Þetta
er fólk, sem fen-gið hefur liða
gigt sem eyðilagt hefur hjarta
lokurnar. Þá verður að skipta
um lokur eða setja gerfilok-
ur úr stáli og plasti. Hins
vegar ekki komin nægileg
reynsla á þessar aðgerðir.
Þær hafa ekki verið gerðar
svo neinu næmi nema í um
3 ár. Svo hefur þú sjálfsagt
lesið um gerfihjartað í Ho-
uston í Texas. Slík hjörtu er
aðeins unnt að notast við ef
hvíla þarf hjarta sjúklingsins.
þetta verður ekki framtíðin
að sett verði gerfihjörtu í
fólk. Hins vegar er áreiðan-
legt að skipt verður um
hjörtu í fólki og þá notuð
hjörtu úr látnu hjartahraustu
fólki. Það er þegar farið
að skipta um líffæri í dýrum
og ég held að það eigi ekki
svo langt í land, að unnt
verði að fara að skipta um
líffæri í fólki. Aðalhindrunin
fer að verða trúarlegseðlis,
en ekki tæknilegs. Trúar-
kreddurnar eru ef til vill
að verða oikkur þyngri ljár
í þúfu í þessu sambandi, en
hinir tæknilegu möguleikar.
Nú er unnt að lækna með
aðgerð um 90% af öllum með
fædduim hjartagallatilfellum,
sem nú eru kunn.
— Hvað kanntu að segja
okkur um kransæðastíflu?
— Ég er nú kannski ekki
sá sem spyrja á slíkrar spurn
ingar, en ég tel engan vafa
á að dýrafita, hreyfingarleysi
hraði og spenningur nútírna
þjóðfélags hefur skaðleg áhrif
í þessa átt. Þó er það einnig
athyglisvert að meðal sumra
fjölskyldna er eins og þessi
ÚR
ÖLLUM
ÁTTUM
Sjúkdómur erfist. Nýlega var
farið að gera aðgerð í Banda-
ríkjunum gegn kransæða-
stíflu. Það er ágætur skurð-
læknir í Oleavland sem er
brautryðjandi í þessu. Hann
hefur tengt ákveðna slagæð
í brjóstinu við hjartavöðv-
ann og aukið þannig bióð-
strauminn til hjartans. Hann
hefur nú gert 300 slíkar að-
gerðir og að hans eigin sögn
hafa 75% af þeim tekizt vel.
— Hve margir fæðast með
meðfæddan hjartagalla?
— Það er um 4-5 af hverj-
um 1000 fæddum, sem hafa
þennan galla og 25% þeirra
deyja innan mánaðar frá fæð
ingu. Það er því meiri og
meiri tilhneiging til þess að
gera aðgerð á nýfæddum börn
um, en sé gallinn lítill kemur
hann oft ekki fram fyrr en
sjúklingurinn er orðinn um
það bil 15 ára. Gallinn lýsir
sér þá í því að sjúklingurinn
þjáist af máttleysi og þreytu
og verður andstuttur. Hann
fær snemma háan blóðþrýst-
ing í lungun og eyðileggjast
þau þá mjög fljótt, því að
þau þola þrýstingin mjög illa.
Æðar lungnanna eru mjög við
kvæmar og það er þá mikils
virði að gera aðgerð strax.
— Stundar þú kennslu-
starf?
— Já, ég kenni við Loyola
háskólann, en samstarfsmað-
ur minn dr. Baffes kennir við
Northwestern-háskólann. Við
Loyola-háskólann kennir ís-
lenzkur maður, Gissur Brynj
ólfsson, prófessor yfirmað-
ur í meinadeild skólans.
— Hefur þú unnið eitthvað
hér í þessari ferð þinni?
— Já, ég hef verið að
skoða börn hér á spítölun-
um. Augustana-sjúkrahúsið
hefur lofað að gefa 25% af-
slátt til þess að bæta upp
hinn mikla ferðakostnað,
þurfi þau að fara vestur til
aðgerðar, sagði Magnús
Ágústsson að lokum.
i
Vel heppnað 17. júní mót
17. JÚNÍ mót frjálsfþrótta-
imanna heppnaðist vel. í mörgum
greinum náðist góður árangur
og keppni var skemmtileg. Sigur
vegarar 1 einstökum greinum
urðu: í sleggjukasti Þórður B.
Sigurðsson KR, kastaði 50,12
metra; í hástökki Jón Þ. Ólafs-
son, stökk 2,03 metra; í kringlu-
kasti Þorsteinn Alfreðsson, UBK
46,59 metra; 800 metra hlaup
Halldór Guðbjömsson, KR,
1:56,8 mín.; þrístökk Karl
Stefánsson , HSK, 13,91 metr.;
spjótkast Valbjörn Þorláksson,
KR 57,67 metra., 200 metra VaJ-
bjöm Þorláksson, KR 23,2 sek.;
1000 metra boðhlaup Sveit KR
2:04,6 mín.; 110 metra grinda-
hlaup Valbjörn Þorláksson KR,
15,3 sek.; langstökk Ragnar Guð-
mundsson Á, 6.86 metr.; kúlu-
varp Guðmundur Hermannsso.n
KR, 15,50 metra, stangarstökk
Valbjörn Þorláksson, KR, 4,30
metra; 100 metra hlaup sveina
Þór Konráðsson ÍR, 12.3 sek.;
100 metra hlaup Þorsteinn Þor-
steinsson, KR 50,8 sek.; 1500 m.
hlaup Halldór Guðbjörnsson, KR
4:07,8 mín.; 4x100 metra boð-
hlaup sveit KR 43,9 sek. í 100
metra hlaupi karla urður 4 menn
jafnir og hlupu á 11,3 sek. Voru
það þeir Valbjöm Þorláksson,
KR, Skafti Þorgrímsson, ÍR, Ól-
afur Guðmundsson, KR og Ragn
ar Guðmundsson, Á.
Bezta afrek mótsins vann Val-
björn Þorláksson með stangar
stökki sínu, sem gefur nokkrum
stigum meira en hástökk Jóns
Þ. Ólafssonar. Hlýtur Valbjörn
því bikar þann sem forseti ís-
lands gaf og veittur er þeim
íþróttamanni er beztu afreki nær
á þjóðhátíðarmóti.
Nánar verður sagt frá mótinu
í þriðjudagsblaðinu.
SAMKOMUR
Hjálpræðisherinn
Sunnudag kl. 11: Helgunar
samkoma. Brigader Drive-
kiepp talar. Kl. 16: Útisam-
koma. — Kl. 20,30: Hjálp-
ræðissamkoma. Séra Magnús
Runólfsson talar. — Allir vel-
komnir.
Skriistoiuhúsnæði
ca. 200 ferm. á 4. hæð til sölu eða leigu. — Mögu-
leiki á að leigja pláss fyrir afgreiðslu á 1. hæð.
Tilvalið fyrir bankastarfsemi, tryggingafélög o. fl.
Er á mjög góðum stað í bænum. —• Tilboð, merkt:
„9868“ sendist afgr. Mbl.
Auglýsing ird
Bæjursímu Reykjuvíkur
Nokkrir laghentir menn á aldrinum 17—30 ára
óskast til vinnu nú þegar. — Vaktavinna gæti kom-
ið til greina, að reynslutíma liðnum. — Nánari upp
lýsingar gefur Ágúst Guðlaugsson, yfirdeildarstjóri,
sími 11000.
Reykjavík, 16. júní 1966.
íbúðaskipfi
Ég vil selja góða 5—6 herb. risíbúð í 2ja h;æða
húsi nálægt Miklatúni. — íbúðinni fylgir stórt
háaloft. — í staðinn vil ég kaupa einbýlishús eða
stóra hæð a.m.k. 140 ferm. — Þeir, sem kynnu að
vilja athuga möguleika á skiptum leggi upplýsing-
ar inn til afgr. Mbl. fyrir 28. þ. m., merkt: „Eigna-
skipti — 9949“.'"
\itJ '