Morgunblaðið - 15.07.1966, Blaðsíða 11

• Föstudagur 15. júlí 1566
MORCUNBLAÐIÐ
11
Kjósendur, sem neyta vilja kosn
ingaréttar síns, verða að mæta
persónulega og greiða atkvæði
munnlega fyrir kjörstjórninni tii
bókar.
Þessu til staðfestu.
Skrifstofa ísafjarðarsýslu,
5. júlí 1866.
St. Bjarnarson,
formaður í kjörstjórninni".
Tala atkvæðisbærra manna
var tæplega 10% íbúa kaupstað-
arins, þar eð íbúatalan vár þetta
ár 220 manns. Kosning fór síð-
an fram svo sem ákveðið var og
spurði formaður kjörstjórnar
hvern kjósanda í heyranda hljó'ði
um afstöðu hans. Samkvæmt
bókun í kjörfundarbókinni segir:
„Fram fóru völin þannig:
Brynjólfur Oddsson,
bókbindari fékk 15 atkæði.
Þorvaldur Jónsson,
héraðslæknir, fékk 15 atkv.
L. Á. Snorrason,
verzlunarftr, fékk 14 atkv.
V. T. Thostrup,
verzlunarftr., fékk 13 atkv.
Guðbjartur Jónsson,
skipherra, fékk 8 atkvæði.
Framh. á bls. 12
Á hundrað ára afmæli endur-
heimtra kaupstaðaréttinda í jan-
úar sl. var þessara tímamóta
minnzt, og jafnframt ákveðfð að
efna til útihátíðarhalda dagana
16. og 17. júlí og sögusýningar á
vegum Sögufélags ísfirðinga.
Verður sögusýningin opnuð í dag
í húsnæði byggðasafnsins á efstu
hæð Sundlaugar ísafjarðar. Við
brugðum okkur vestur nú í vik-
unni til þess að skoða sýninguna
og nutum góðrar leiðsagnar
tveggja framkvæmdastjóra sýn-
ingarinnar, þeirra Jóhanns Gunn
ars Ólafssonar, bæjarfógeta og
Jóns Páls Halldórssonar, fram-
■kvæmdastjóra. Uppsetningu sýn-
dngarinnar, sem öll er hin smekk
legasta hefur Ingvi Hrafn Magn-
ússon annast ásamt Birgi Úlfs-
syni
Sögusýningin
Miðpunktur sýningarinnar er
stórt líkan af ísafjarðarkaup-
stað, þá er hann fékk réttindin í
hið sfðara skiptL Líkanið, sem er
mjög haganlega gert, gerði Jón
Hermannsson, loftskeytamaður
hjá Pósti og síma á ísafirði og er
þorri húsanna á líkaninu enn í
notkun á ísafirði. T.d. er kirkj-
an að stofni til sú sama, einung-
is hefur verið byggður við hana
kór. Þá sést sunnantil á Tang-
anum fyrsta hafnarmannvirki á
íslandi, „Dokkan“, þar sem ís-
firðingar geymdu þilskip sín á
vetrum.
Sýningin er í 27 deildum, sem
bera hin ýmsu nöfn s. s. eins og
myndir af bæjarstjórnum, þró-
unarsaga bæjarins, skólabygging
ar og sjúkrahús, heimsóknir for-
seta, forsætisráðherra, konunga,
borgarar, bækur og blöð, fisk-
komu til ísafjarðar norskir
kaupmenn og hófu að reisa hús
norðan við kaupstaðinn og varð
það fyrsti vísir að Hæstakaup-
stað. Kaupmenn þessir voru frá
Björgvin og kærðu þeir íbúa
Neðstakaupstaðar fyrir mein-
bægni og er uppdrátturinn fylgi-
skjal me‘ð kærunni Sýnir hann
Skutulsfjörð, Eyrina, Hnífsdal og
Bolungarvík.. I Neðstakaupstað
stendur enn hús er reist var 1734.
Mun það elzta timburhús á land-
inu. Þá er þar einnig Turnhúsið,
sem lengst af hefur verið vöru-
skemma. Á mynd úr bók danskra
strafidmælingamanna frá 1818
sést Turnhúsið mjög greinilega.
Á sömu mynd sést við verzlun-
arhús í Efstakaupstað stór skála-
vog fyrir þungavöru. Fjærst
sést svo kirkjan. Árið 1794 var
gefin út uppbo'ðsauglýsing á
Neðstakáupstað. Þar er Turnhúsið
nefnt svo og hús, sem kallað er
Vatnsgeymsluhús, en ávallt var
á fyrri tímum mikill skortur á
góðu neyzluvatni á ísafirði.
í þessari deild eru einnig elztu
minjar síma á íslandi. Ásgeir
Ásgeirsson, kaupmaður lét leggja
síma milli faktorshússins og verzl
unarinnar 1889. Þremur árum síð
ar lætur svo sýslunefndin leggja
síma til Hnífsdals. Á sýningunni
getur að líta fyrsta símatækið á
íslandi, símann úr faktorshús-
inu.
Fyrstu kosningarnar
Deild. nr. 2 er helguð fyrstu
bæjarsjórnarkosningum á ísa-
firði. Þar er ljósmynd af kjör-
fundarauglýsingu, kjörskrá og
fyrstu fjárhagsáætlun bæjarins.
Hinn 23. maí 1866 festi bæjar-
fógeti, Stefán Bjarnarson upp
Líkan Jóns Hermannssonar, loftskeytamanns, er sýnir Neðstakaupstað, Miðkaupstað og Efstakaup-
stað árið 1866, er ísafjarðarkaupstaður endurheimti kaupstaðaréttindi sín
frá kl. 11 f.m. til kl. 2 e.m. sama
staðar lögskipan tíma eftir reglu
gerð 26. janúar 1866, 7. grein.
Til staðfestu.
Skrifstofa bæjarfógeta á
ísafirði, 23. maí, 1866.
St. Bjarnarson.
Athugasemd: Viðkomandi lög-
gjöf er til sýnis á sama stað og
kjörskráin og fæst gefins útbýtt
til Tangabúa svo lengi exemplör
(eintök) eru fyrir hendi.
D.u.s. St. Bjarnarson“.
Á kjörskrá voru 2)1 maður, en
kjörgengir 20 þar eð Stefán
Bjarnarson, bæjarfógeti var það
ekkL Kjörskráin var svohljóð-
andi:
„1. Ásgeir Ásgeirsson,
kaupmaður,
2. Bergþór Jónsson,
trésmiður,
3. Brynjólfur Oddsson,
bókbindari,
4. Egill V. Sandholt,
skósmiður,
5. Filippus Árnason,
skipiherra,
6. Guðbjartur Jónsson,
skipstjóri,
7. Hinrik Sigurðsson,
kaupmaður,
8. Jens Kr. Arngrimsson,
járnsmiður,
9. JónJónsson,
trésmiður,
10. Jón Vedhólm,
veitingama'ður,
11. Lárus Á. Snorrason,
verzlunarfulltrúL
12. Riis M. P„
verzlunarfulltrúi,
13. Sigfús Pálsson,
Uafnarstræti á ísafirði um 1930. — Húsið hægra megin götunnar
(með turnum) brann árið 1936. Var það kallað Fell og brunnu
þar inni 6 manns
14. Sigurður Jónsson,
trésmiður,
15. Stefán Bjarnarson,
bæjarfógetl,
ltf. Sæmundur Einarsson,
formaður,
17. Thostrup V. T„
verzlunarfulltrúi,
18. Þorvaldur Jónsson,
héraðslæknir,
19. Þorvarður Þórðarson,
trésmiður,
20. Þóroddur Jónsson,
seglasaumari,
21. Örnólfur Þorleifsson,
skipherra".
Síðan var ákveðið af kjörstjórn
að efna til kosninga 16. júlí og
var í því tilefni eftirfarandi til-
kynning hengd upp:
„FUNDARAUGLÝSING
Miðkaupstaður og Hæstikaupstaður árið 1866. Fremst á myndinni til vinstri sést „Dokkan", fyrsta
hafnarmannvirki á íslandi
Samkvæmt reglugerð 26. jan-
úar 1866, 8. gr„ kunngjörist hér-
með að kjörfundur er áformað-
ur að haldinn verði að forfalla-
lausu mánudaginn þann 16. júlí
þ. á. um hádegisbil i húsum gest-
gjafa J. Vedhólms hér á staðn-
um, til þess að velja fimm bæjar
fulltrúa fyrir kaupstaðinn fsa-
fjörð og einn skoðunarmann.
svohljóðandi auglýsingu um kjör
skrána:
„AUGLÝSING
Það tilkynnist hérmeð innbú-
um ísafjarðarverzlunarstaðar að
kjörskrá yfir þá, sem kosninga-
rétt hafa og kjörgengir eru á ísa-
firði til fulltrúakosningar, er
framlögð i dag til sýnis hjá bók-
bindara hr. Brynjólfi OddssynL
iðnaður, höfnin o. m. fL
Jóhann Gunnar Ólafsson, bæj
erfógeti sýnir okkur sýninguna
og fræðir okkur um sögu bæjar-
ins.
Björgvinarkaupmenn
í deild nr. 1 er rædd saga bæj-
arins, eftir að hann hlýtur kaup-
6taðaréttindi í fyrsta sinn. Þar