Morgunblaðið - 15.07.1966, Blaðsíða 18

18
MORGU N BLAÐIÐ
FBstudagur 15. júlí 1966
UTAN AF LANDI - Á HÉRAÐSMÓTUM SJÁLFSTÆDISMANNA
UM SfÐUSTU helgi voru hald
in héraðsmót Sjálfstæðismarma
á tveimur stöðum á Vestfjörð-
um; í félagsiheimilinu Sævangri
í Strandasýslu, og í Skjaldborg,
samkomuhúsi Sjálfstæðismanna
á Patreksfirði. Á báðum mótun-
um töluðu ráðherrar, þingmenn
og fulltrúar ungu kynslóðarinn-
ar, leikaramir Gunnar Eyjólfs-
son og Bessi Bjarnason fluttu
skemmtiþætti, hljómsveit Magn-
úsar Ingimarssonar skemmti
og voru söngvarar með hljóm-
sveitinni þau Anna Vilhjálms-
dóttir og Vilihjálmur Vilhjálms-
son.
1 Sævangri
Héraðsmótið að Sævangi er
fjölsóttasta mót, sem haldið hef-
ur verið í Strandasýslu. Klukk-
an að ganga níu á laugardags-
kvöld þyrluðust rykmekkir upp
um alla sýsluna þegar bændur og
búalið hraðaði för sinni að Sæ-
vangri, allt sunnan úr Hrútafirði
og norðan úr Árneshreppi. Lang
ar bílaraðir mynduðust fyrir ut-
an félagsheimilið, sem stendur á
mjög fögrum stað í landi Kirkju
bóls. Brátt fyllist hvert sæti í
húsinu og mikill fjöldi varð að
standa, en ménn setja það ekki
fyrir sig þegar þeir eru komnir
langan veg að njóta góðrar
skemmtunar með ívafi alvörú-
mála líðandi stundar. Láta mun
nærri að nokkuð á fimmta hundr
að manns hafi sótt héraðsmótið.
Hljómsveit Magnúsar „gaf tón
inn,“ ef svo mætti segja, eftir að
séra Andrés Ólafsson prófastur
hafði sett mótið, en hann stjórn-
aði því. Ræðumenn á mótinu í
Sævangri voru Sigurður Bjarna-
son alþingismaður frá Vigur, Jón
E. Ragnarsson lögfræðingur og
Jóhann Hafstein dómsmálaráð-
herra.
A milli ræðuhalda skemmti
hljómsveitin og Anna og Vil-
hjálmur áttu sinn mikla þátt í
að auka ánægju samkomugesta.
Þeir Gunnar og Bessi vöktu
mikinn fögnuð með smellnum
gamanþáttum og var einstaklega
góð „stemming“, eins og það er
kallað, á þessu móti. Stranda-
menn voru sjálfir þátttakendur
í fjörinu, því að þeir Gunnar og
Bessi stóðu fyrir spurningaþætti
og kepptu þar annars vegar Guð
brandur Benediktsson í Brodda
nesi, Jakob Þorvaldsson á
Drangsnesi og Jón Sigurðsson
símstjóri á Hólmavík, en þeirra
andstæðingar voru Jörundur
Gestsson á Hellu, Magnús Guð-
mundsson á Drangsnesi og Karl
Loftsson. Var sú keppni ákaflega
hörð og jöfn. Reynt var að fá
nokkrar konur til að vera með
í keppninni, en þær voru furðu
tregar til og veitti Gunnar þeim
tilhlýðilegt tiltal fyrir.
Að héraðsmótinu loknu var
haldinn dansleikur og var þar
mikið fjör og kátína og dans-
gleði mikil. Á meðan á mótinu
stendur er ekki nokkur leið að
tala við nokkum mann, því all-
ir vilja sjá og heyra dagskrár-
atriðin. En strax og dansleikur-
inn hefst, kemst meira los á
fólkið og við gripum tækifærið
til að ræða við Benedikt Gríms
son hreppstjóra á Kirkjubóli, og
spyrjum hann almæltra tíðinda
úr sveitinni.
— Veturinn var snjóasamur
og kaldur og túnin hafa kalið í
vetur og sprettan er því miklu
seinna á ferðinni heldur en ver-
ið hefur undanfarin ár. Ég gæti
trúað að sláttur byrji svona hálf-
um mánuði seinna heldur en
vanalega. Að vísu er ekki mikið
kalið, en þó eru svona smáköl
og grasið er gisið og ég veit að
það verður rýrt í fallinu.
Hér á Ströndum er mestmegn
is sauðfjárbúskapur, er ekki svo?
— Það má heita að það sé ein-
göngu sauðfjárbúskapur. Hér
næst Hólmavík eru nokkrir bæ-
ir, sem selja mjólk til þorps-
ins, en aðallega byggist búskap-
urinn hér á sauðfjárrækt.
Héraðsmót Sjálfstæðismanna að Sævangri, Strandasýslu sl. la ugardagskvöld, var hið fjölmenn-
asta, sem þar hefur verið haldið.
Geysifjölmenn héraösmót
á Vestfjörðum
— HaEdin um ssðustu helgi að
Sævangi, StrandasýsEu og
á Patrelcsfirði
Hvernig miðar ræktun áfram
hjá ykkur?
— Það hefur nú verið skurð-
grafa áð grafa núna hér
inn innsýsluna, byrjaði í Bæja-
hreppi og hefur haldið áfram og
í fyrra val- grafið hér inn í miðja
Tungusveit og svo verður haldið
áfram hér norðureftir í sumar.
— Ég býst að ræktunin hér sé
víðasthvar um 20 hektarar og
meðalbúið sé um 200 ær hér um
slóðir. Nú er búið að skurða hér
mikið og ræktunin ætti að geta
tvöfaldazt á næstu árum.
Stærstu bændur hér munu vera
með um 400 ær.
Við ræðum við Benedikt í
hinu glæsilega félagsheimili Sæ-
vangri, sem stendur á mjög fögr
um stað í Kirkjubólslandi,
skammt frá sjónum. Þetta er
ekki mjög stórt félagsheimili, en
þó furðu stórt þegar tekið er til-
lit til þess, hve hreppurinn er
fámennur. Félagsheimilið er rek
ið af miklum myndaFbrag og
umgengni er þar til mikillar fyr
irmyndar. Benedikt gaf þetta
fallega land undir félagsheimilið
og hann og hans fólk hefur látið
sér mjög annt um viðgang þess.
— Við byrjuðum að byggja
félagsheimilið 1953 og það var
vígt 1957. Það, sem gerði, að við
gátum byggt þetta, ja, ég vil
segja þetta myndarlega félags-
heimili fyrir svona lítinn hrepp
sem rétt um 100 manns
byggja, það var eingöngu því að
þakka, að hreppsbúar gáfu alla
verkamannavinnu. Við þurftum
ekkert að kaupa nema smíða-
vinnu.
Félagsheimilið er um 213
ferm. að flata-m„A, að heim-
ilinu standa hie^^annn, ung-
mennafélagið og Kyenfélagið.
Við 'höfum haft ax.eg prýðilega
Ingólfur Guðjónsson, útgerðar-
maður í Ingólfsfirði.
Landsfrægt er féð á Ströndum
og fallþungi dilka þar, óg við
spyrjum Benedikt á hverju það
byggist.
— Ég hugsa að hér í Stranda-
sýslu sé yfirleittt álitið, að féð sé
vænzt hérna, og raunin er sú.
Þetta byggist fyrst og fremst á
ræktuninni, það er farið að
fóðra betur en áður fyrr, meira
er tvílembt. Haglendi er yfirleitt
ágætt hérna, sérstaklega þegar
kemur hér inn í Seingrímsfjörð
inn, þar er haglendið með því
betra, sem að gerist og afréttur-
inn hér inni í dölunum mjög góð
ur, en heldur rýrari í útsveitinni.
reynslu af starfsemi félagsheim-
ilisins. Þetta var okkur nú ekki
mjög dýrt því að við byggðum
áður en dýrtíðin varð jafn mik-
il og núna. Þetta er ekki komið
nema í rúma milljón, og það
þykir ekki mikið núna, þegar
þessi stóru félagsheimili, sem nú
eru byggð, kosta 10-12 millj. kr.
Ég tel að þetta félagsheimili
hafi örugglega orðið til þess að
efla félagslífið og haft sín áhrif
á að fólkið héldist heima. Fólk-
ið er mjög ánægt með þetta fé-
lagsiheimili og við erum stolt af
því að hafa getað komið þessu
upp.
Dansinn dunar og fjörið er
orðið mikið, en samt náum við
í Brynjólf Jónsson bónda á
Broddadalsá í Fellshreppi, sem
er þriðji syðsti hreppur Stranda
sýslu. Brynjólfur segir okkur
nokkuð frá- búskaparháttum í
sinni sveit.
— 1 Fellshreppi eru 9 bæir og
okkar mesta áhugamál í svipinn
er að fá rafmagn. Dieselstöðvar
eru á fjórum bæjum, en ekkert
rafmagn á hinum. Við bíðum
eftir að £á rafmagn frá samveitu
og gerum okkur vonir um að
geta fengið rafmagn frá Þverár-
virkjun skammt frá Hólmavík.
Brynjólfur Jónsson bóndi,
Broddadalsá.
Standa vonir til að við fáum
rafmagn innan eins eða tveggja
ára.
— 1 okkar hreppi er nokkuð
langt á milli bæja og því erum
við svona seinir í þessu. Raf-
magnsskorturinn háir okkur mik
ið og stendur okkur að ýmsu leyti
fyrir þrifum. Okkur vantar ýms
rafmagstæki, bæði á heimili og
við búskapinn sem gæti létt okk
ur störfin. Þetta tel ég okkar
mesta framfaramál.
— Ræktun í hreppnum hefur
ekki verið mjög mikil, flestir
eru með 12—15 hektara, en rækt
unin fer vaxandi og hugur í
mönnum að auka hana.
— Við erum nær eingöngu
með fjárbúskap og hér á eigin-
lega að vera algjörlega fjárbú-
skapur. Hér er ágætis fé og ég
tel upp á, að við ættum að hafa
algjörlega fjárbú, en ekkert að
hugsa um mjólkursölu. Búin eru
hér yfirleitt ekki stór, en prýði-
lega arðgæf; sauðland er hér
gott.
— Hér í sýslunni fellur til
mikið kjöt á ári hverju og það
er fryst hér í sýslunni, en síð-
an flutt nær allt suður. Atvinnu
ástandið til sjávarins hér í
sýslu hefur verið erfitt á undan
förnum árum og því hafa verið
Benedikt Grímsson bóndi,
Kirkjubóli.
uppi raddir um það, að nýta
það hráefni, sem fyrir er í sýsl
unni og eru margir á þeirri
skoðun, að heppilegt gæti verið
að koma upp kjötvinnslustöð á
Hólmavík. Þetta mál þyrfti að
athuga mjög gaumgæfilega.
— Fólkinu fjölgar nú ekki í
okkar hreppi, en jarðir fara þó
ekki í eyði. Að vísu voru tvær
komnar í eyði, en önnur þeirra,
Steinadalur, byggðist nú aftur
og þar er ungur og efnilegur
bóndi. Talsvert er byggt hjá okk
ur, bæði peningshús og íbúðar-
hús, og yfirleitt má segja að
góður hugur sé í mönnum. Mað
ur heyrir reyndar á stjórnar-
andstöðunni að ekki sé allt í
lagi, en maður kippir sér ekk •
ert upp við það. Ég hugsa að
ástandið hjá bændum hafi ekki
oft verið betra en nú. Það er
náttúrlega dýrt að leggja í fjár-
festingu, en það hefur verið
það fyrri. Ég held að styrkir
og stuðningur hins opinbera til
landbúnaðarins hafi aldrei ver-
ið meiri en nú. Það eru tíma-
bundin vandræði í landbúnaðin-
um, en ég myndi segja að það
sé lífvænlegt að vera bóndi.
— Hitt er svo annað mál, að
tíðarfarið er orðið mikið breytt,
vorin eru orðn svo hörð og pað
er einmitt það, sem steypir
bændunum alveg núna. Nær
allur kostnaðurinn við búskap-
inn er bara einn mánuður síð-
ast á vorin, þá er svo kalt, að
það verður að gefa öllu þar til
allt er borið. Við fáum bafá